 |
THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM CUOÁI THEÁ KYÛ 20 H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
YEÁU CHÆ THIEÀN TOÂNG (tt) VIII. ÑAËC ÑIEÅM THIEÀN TOÂNG. A. THIEÀN TOÂNG TAÏO DÖÏNG CON NGÖÔØI COÙ ÑUÛ BA ÑÖÙC TAÙNH. Ngöôøi tu thieàn phaûi tin quaû quyeát taâm mình laø Phaät. Ñoù laø chuû ñeà then choát cuûa ngöôøi tu. Chuùng ta nghe caâu chuyeän Thieàn sö Phaùp Thöôøng ôû Ñaïi Mai. Ban sô ñeán tham vaán Maõ Toå, Sö hoûi: "Theá naøo laø Phaät?" Maõ Toå ñaùp: "Töùc taâm laø Phaät." Sö lieàn ñaïi ngoä, töø giaõ veà ôû nuùi. Sau Maõ Toå nghe Sö ôû nuùi, sai moät vò taêng ñeán thaêm doø. Taêng ñeán hoûi Sö: "Hoøa thöôïng gaëp Maõ Toå ñöôïc caùi gì veà ôû nuùi naøy?" Sö ñaùp: "Maõ Toå noùi vôùi toâi ‘Töùc taâm laø Phaät’, toâi beøn ñeán ôû nuùi naøy." Vò taêng noùi: "Gaàn ñaây Maõ Toå laïi noùi ‘Phi taâm phi Phaät.’ Sö baûo: "OÂng giaø meâ hoaëc ngöôøi chöa coù ngaøy xong, maëc oâng "phi taâm phi Phaät", toâi chæ bieát "Töùc taâm laø Phaät". Vò taêng trôû veà thöa laïi Maõ Toå, Maõ Toå noùi vôùi ñaïi chuùng: "Traùi mai ñaõ chín!" (vì Sö ôû nuùi Ñaïi Mai). Qua caâu chuyeän treân, chuùng ta thaáy tin taâm mình laø Phaät quaû thaät moät yeáu ñieåm vaøo cöûa Thieàn. Khoâng tin taâm mình laø Phaät thì khoâng sao coá gaéng trong nhöõng caûnh huoáng khoù khaên treân con ñöôøng tu haønh. Quaû quyeát tin taâm mình laø Phaät, ñoù laø thaønh töïu ñöùc töï tín maõnh lieät. Treân söï tu haønh, chuùng ta ñaõ khaúng ñònh chính mình môùi giaûi thoaùt sanh töû cho mình, khoâng phaûi ñöùc Phaät hoaëc chö vò Boà-taùt naøo coù theå giaûi thoaùt theá mình. Ngoaøi xaõ hoäi cuõng theá, moïi vieäc thaønh baïi, dôû hay, toát xaáu… ñeàu töï chuùng ta taïo neân. Chuùng ta laø chuû nhaân thaønh Phaät thì chuùng ta cuõng laø chuû nhaân moïi söï thaønh baïi dôû hay. Ñöùc töï tín khieán con ngöôøi khoâng troán traùnh traùch nhieäm, khoâng yû laïi keû khaùc, khoâng heøn nhaùt tröôùc moïi khoù khaên. Nhôø töï tín ngöôøi tu môùi can ñaûm vöôït moïi khoù khaên, cöông quyeát quaû caûm tieán leân treân con ñöôøng sieâu nhaân, phaán ñaáu chieán thaéng ma quaân. Thaáy roõ mình coù khaû naêng thaønh Phaät, chaúng ngaàn ngaïi e deø, quyeát chí tieán tu cho thaønh ñaït keát quaû. Ñöùc töï tín khieán con ngöôøi maïnh daïn gan daï treân moïi coâng taùc lôïi mình lôïi ngöôøi. Neáu thieáu ñöùc töï tín, con ngöôøi khoâng bao giôø daùm caû quyeát moät söï kieän naøo. Nhôø tin taâm mình laø Phaät, thieàn sö xem thöôøng moïi nguy hieåm, nhö: Thieàn sö Linh Höïu khi môùi ñeán Qui Sôn, non naøy cao voùt khoâng coù boùng ngöôøi lai vaõng, laø hang oå cuûa coïp soùi. Sö ñeán ñaây caát moät am tranh, haèng ngaøy löôïm traùi laät, traùi deû laøm thöùc aên nuoâi soáng. Traûi qua baûy naêm, moät hoâm Sö töï nghó: "Ñaïo coát tieáp vaät lôïi sanh, ôû moät mình chaúng phaûi". Sö beøn ñi laàn xuoáng nuùi, thaáy coïp soùi Sö baûo: "Neáu ta coù duyeân vôùi nuùi naøy, caùc ngöôi neân ñi traùnh choã khaùc. Neáu ta khoâng coù duyeân ôû ñaây thì caùc ngöôi cöù aên thòt ta ñi". Tröôùc nguy hieåm, Thieàn sö vaãn ung dung töï taïi, thaät laø moät taâm hoàn quaû caûm traøn treà. Neáu öùng duïng tinh thaàn quaû caûm naøy vaøo xaõ hoäi thì coù vieäc gì laøm chaúng thaønh. Coù töï tín môùi coù noã löïc tieán tu. Baát cöù laøm moät vieäc gì maø khoâng tin mình laøm ñöôïc, chaéc chaén vieäc aáy seõ boû dôû hoaëc coù laøm cuõng löøng chöøng caàu may. Tin chaéc vieäc naøy mình laøm ñöôïc, ngaøy ñeâm caàn cuø khoâng daùm lôi loûng. Ñöùc töï tín giuùp con ngöôøi sieâng naêng beàn chí. Tin caû quyeát taâm mình laø Phaät, ngöôøi tu thieàn tinh taán beàn chí nhaãn naïi coá gaéng thöïc haønh cho ñeán keát quaû môùi thoâi. Tin taâm mình laø Phaät, laø ñaõ coù Phaät nhaân, coá gaéng tu haønh seõ thaønh Phaät quaû. Töø nhaân ñeán quaû ñeàu do coâng phu cuûa chính mình, khoâng phaûi ai khaùc laøm theá cho ta. ÔÛ theá gian, neáu ngöôøi coù ñöùc töï tín, chaéc chaén moïi coâng taùc seõ ñöôïc thaønh coâng. Tin töôûng khaû naêng mình, môùi coù sieâng naêng coá gaéng trong moïi nhieäm vuï cuûa mình. Theá neân coù ñöùc töï tín roài môùi coù quaû caûm vaø caàn cuø. B. THIEÀN TOÂNG GAÉN LIEÀN VÔÙI SÖÏ THÒNH SUY CUÛA DAÂN TOÄC. Xaõ hoäi vaø toân giaùo coù aûnh höôûng maät thieát vôùi nhau, nhaát laø Thieàn toâng. Trong Phaät giaùo coù quaù nhieàu phaùp moân, cho neân ôû hoaøn caûnh xaõ hoäi naøo cuõng coù phaùp moân thích hôïp vôùi xaõ hoäi aáy. Khi daân toäc ñaày ñuû chuû quyeàn ñoäc laäp thì phaùp moân tu nhaø Phaät höôùng veà töï löïc. Khi daân toäc maát chuû quyeàn bò leä thuoäc thì phaùp moân tu nhaø Phaät höôùng veà tha löïc. Vì theá Thieàn toâng thònh haønh ôû Trung Quoác vaøo ñôøi Ñöôøng, ñôøi Toáng. Ñeán ñôøi Nguyeân, Thieàn toâng bò suy yeáu, ñôøi Minh cuõng chöa ñöùng vöõng, sang ñôøi Thanh, Thieàn toâng töø töø nhöôøng choã cho Tònh ñoä toâng. ÔÛ Vieät Nam ñôøi Lyù ñôøi Traàn, Phaät giaùo haàu heát laø Thieàn toâng. Sang ñôøi Leâ Thieàn toâng yeáu theá töø töø, ñeán ñôøi Nguyeãn laïi caøng yeáu. Khi Vieät Nam leä thuoäc Phaùp thì Thieàn toâng maát daïng, taát caû chuøa chieàn ñeàu trôû thaønh Tònh ñoä heát. Rieâng veà Nhaät Baûn, töø tröôùc ñeán nay Thieàn toâng vaãn ñöùng vöõng ôû vò trí cuûa noù. Cho neân chuùng ta thaáy roõ söï thònh suy cuûa daân toäc laø söï thònh suy cuûa Thieàn toâng. Söï gaén lieàn aáy, chaúng qua laø do Thieàn toâng ñaët haún veà söùc töï tín töï löïc, thieáu töï tín thì Thieàn toâng maát ñaát ñöùng. Moät nöôùc maát chuû quyeàn, ngöôøi daân laøm sao tìm ra ñöùc töï tín. Chính vì theá Thieàn toâng chòu aûnh höôûng theo. Ngaøy nay chuùng toâi coá gaéng gaày döïng laïi Thieàn toâng, aâu cuõng laø thôøi daân toäc ñaày ñuû chuû quyeàn. Vì theá chuùng toâi tin raèng trong söï coù maët cuûa Phaät giaùo treân ñaát nöôùc Vieät Nam mai sau, chaéc chaén Thieàn toâng seõ ñoùng goùp moät phaàn ñaùng keå. C. THIEÀN TOÂNG RAÁT THÖÏC TEÁ. Chuû tröông cuûa Thieàn toâng laø môû mang trí tueä, phaùt minh taâm taùnh cuûa con ngöôøi. Trí tueä vaø taâm taùnh laø hai ñieàu thieát yeáu nôi con ngöôøi, quaû thaät hieän höõu, khoâng phaûi chuyeän huyeàn hoaëc xa vôøi. Moät con ngöôøi maø khoâng coù trí tueä, khoâng nhaän ra taâm taùnh, thöû hoûi thieáu soùt lôùn lao ñeán ngaàn naøo? Ngöôøi ta chæ bieát giaù trò con ngöôøi treân bình dieän hình thöùc, giaù trò aáy quaù taïm bôï, cuõng chöa thieát thöïc. Thieáu gì ngöôøi daùng veû saùng suûa maø taâm hoàn ñen toái, cuõng coù nhöõng ngöôøi daùng ngoaøi xeành xoaøng maø taâm hoàn raát cao caû. Hôn nöõa thaân theå naøy laø töôùng voâ thöôøng hoaïi dieät, chæ trong voøng taùm möôi naêm laø tan bieán, giaù trò aáy cuõng quaù giôùi haïn. Thieàn toâng giuùp chuùng ta nhaän ra nôi con ngöôøi mình, coøn coù caùi vöôït ngoaøi moïi giôùi haïn cuûa thôøi gian vaø khoâng gian, caùi ñoù môùi laø thaät con ngöôøi cuûa chuùng ta töø muoân ñôøi (baûn lai dieän muïc). Con ngöôøi thaät cuûa mình ñoù, khoâng phaûi tìm kieám ôû phöông trôøi naøo, maø noù ôû ngay nôi thaân hieän höõu naøy. Chuùng ta nghe Thieàn sö Ñaïo Giai noùi: Chaâu trung höõu hoûa quaân tu tín Höu höôùng thieân bieân vaán thaùi döông. Trong chaâu coù löûa anh tin laáy Thoâi ñeán beân trôøi hoûi thaùi döông. Chính nôi thaân töù ñaïi hö giaû ñaõ coù saün con ngöôøi chaân thaät ôû trong. Con ngöôøi thaät cuûa mình khoâng phaûi do Phaät ban, cuõng khoâng phaûi thaàn thoâng huyeàn bí gì taïo neân. Chính noù laø caùi baûn höõu nôi chuùng ta, moät phuùt giaây vaéng noù thaân naøy ñaõ ngöøng hoaït ñoäng. Chæ khoå noãi noù khoâng coù hình töôùng neân khoù chæ thaúng, khoù noùi thaúng cho ngöôøi ta bieát. Song vôùi ngöôøi thoâng minh, nghe qua vaøi coâng duïng cuûa noù laø nhaän ñöôïc noù ngay. Ví nhö gioù khoâng coù hình töôùng, nhöng thaáy laù caây ñoäng, thaân ngöôøi maùt, chuùng ta nhaän ra coù gioù khoâng nghi. Noùi khaû naêng cuûa gioù laø moät thöïc teá, ñaâu phaûi laø chuyeän mô hoà. Chính vì ñem laïi giaù trò chaân thaät cho con ngöôøi, Thieàn toâng chæ thaúng taâm theå chaân thaät cuûa moãi caù nhaân. Taâm theå aáy haèng khôûi dieäu duïng ôû saùu caên: maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù cuûa chuùng ta. Ñaây chuùng ta nghe moät oâng vua dieãn taû taâm theå cuûa mình: Vua Ñöôøng Trang Toâng ñi Haø Baéc trôû veà ñeán Nguïy Phuû, döøng taïi Haønh Cung, cho söù môøi Thieàn sö Toàn Töông ñeán. Vua baûo: "Traãm thaâu Trung Nguyeân nhaän ñöôïc hoøn ngoïc quí, chöa coù ai traû giaù." Sö noùi: "Xin Beä haï cho xem." Vua laáy hai tay vuoát töø ñaàu ñeán chaân. Sö noùi: "Ngoïc quí cuûa ñaáng quaân vöông, ai daùm traû giaù." Hoøn ngoïc quí voâ giaù, vöøa khôûi taâm traû giaù ñaõ maát hoøn ngoïc roài. Cho neân Thieàn sö noùi "ai daùm traû giaù". Ñaây cuõng ñoàng vôùi yù cuûa Toå Taêng Xaùn trong baøi Tín Taâm Minh, môû ñaàu baèng caâu "Ñaïi ñaïo voâ nan, duy hieàm giaûn traïch". Ñaïi ñaïo hay hoøn ngoïc ñeàu chæ taâm theå cuûa chuùng ta. Choã ñoù toái kî giaûn traïch hay traû giaù. Khoâng giaûn traïch thì ñaïi ñaïo ñaâu khoù thaáy, vöøa coù giaûn traïch ñaïi ñaïo ñaõ aån khuaát. Chính choã ñoù Thieàn sö Huyeàn Giaùc cuõng noùi trong baøi Chöùng Ñaïo Ca: Baát ly ñöông xöù thöôøng traïm nhieân Mích töùc tri quaân baát khaû kieán. Chaúng lìa ñöông xöù haèng laëng yeân Tìm ñoù bieát anh khoâng theå thaáy. Qua nhöõng lôøi noùi treân, chuùng ta bieát noù thöïc teá ñeán ngaàn naøo. Caùi quaû thaät, do ngöôøi ta queân ñi, khieán trôû thaønh hö. Caùi quaû hö, ngöôøi ta coá chaáp bieán thaønh thaät. Caøng thöïc teá hôn nöõa, khi thöïc haønh coâng phu, ngöôøi tu thieàn tu trong moïi haønh ñoäng, nhaát laø luùc laøm vieäc. Neáu laø thôï may, ngöôøi tu thieàn chaêm chuù vaøo ñöôøng may, khoâng cho taâm chaïy nôi naøo khaùc. Neáu laø taøi xeá, ngöôøi tu thieàn chæ nhìn thaúng treân ñöôøng, khoâng ñeå taâm chaïy ñoâng chaïy taây. Neáu laø noâng phu, ngöôøi tu thieàn khi cuoác ñaát, chaêm chuù vaøo töøng laùt cuoác, khoâng ñeå taâm nghó sôùm nghó chieàu… Bôûi chaêm chæ vaøo vieäc laøm, neân vieäc laøm ñöôïc chu ñaùo, cuõng queân caû meät vaø ngaùn. Chính vì theá, vöøa laøm ñöôïc vieäc, cuõng lôïi cho söï tu, tu vaø laøm khoâng chöôùng ngaïi nhau. Neáu bieát öùng duïng tu thieàn vaøo moïi ngaønh moïi ngheà, ngaønh ngheà caøng mau phaùt trieån. Vì söï chuù taâm ngöôøi ta deã phaùt minh nhöõng saùng kieán. Ñeå thaáy taùnh caùch thöïc teá cuûa Thieàn toâng, chuùng ta nghe Luïc Toå noùi trong baøi tuïng Voâ töôùng: Phaät phaùp taïi theá gian Baát ly theá gian giaùc Ly theá mích boà-ñeà Khaùp tôï taàm thoá giaùc. Phaät phaùp ôû theá gian Chaúng lìa theá gian giaùc Lìa theá kieám boà-ñeà Gioáng nhö tìm söøng thoû. Baáy nhieâu ñoù chuùng ta cuõng thaáy roõ tính caùch thöïc teá cuûa Thieàn toâng roài. D. TU THIEÀN PHUØ HÔÏP VÔÙI THUAÄT DÖÔÕNG SINH. Ngöôøi tu thieàn bieát ñieàu hoøa thaân theå, ñieàu hoøa hôi thôû vaø taâm tö, do ñoù beänh hoaïn ít sanh. Veà thaân theå, ngöôøi tu Thieàn aên uoáng coù tieát ñoä, nguû nghæ coù chöøng möïc, laøm vieäc ñuùng thôøi khoùa, caám kî nhöõng vieäc traùc taùng, röôïu cheø… Veà hôi thôû, ngöôøi tu Thieàn bieát ñieàu hoøa hôi thôû daøi vaø nheï. Hôi thôû laø chuû yeáu cuûa söùc khoûe, laø quyeát ñònh cuûa maïng soáng. Khi meät thì thôû hoån heån, khoûe thì thôû nheï nhaøng. Sinh maïng coøn hay maát do hôi thôû ñònh ñoaït. Theá maø ngöôøi ñôøi soáng khoâng bieát hôi thôû mình ñang theá naøo, döôøng nhö hoï queân maát, ít khi bieát ñeán. Veà taâm tö, con ngöôøi coù nhöõng lo nghó baát thöôøng hoaëc töùc giaän, hoaëc sôï seät, hoaëc buoàn khoå ñeàu laø nguyeân nhaân phaùt beänh. Ngöôøi tu thieàn kheùo buoâng xaû nhöõng taâm nieäm baát thöôøng aáy, khieán noäi taâm an oån nheï nhaøng. Buoâng xaû moïi taâm nieäm xaùo ñoäng nôi mình, ngöôøi aáy seõ ñieàm ñaïm bình tónh. Laïi nhöõng khi bò gioù laïnh xaâm nhaäp vaøo thaân, chæ caàn ngoài thieàn trong moät giôø thì tan heát. Bôûi leõ khi ngoài thieàn hôi noùng trong ngöôøi xoâng leân neân khí laïnh tan bieán. Con ngöôøi do thaân baát an sanh beänh, taâm baát an sanh beänh. Ngöôøi tu thieàn kheùo ñieàu hoøa thaân an oån, taâm yeân ñònh, neân phuø hôïp vôùi thuaät döôõng sinh. * |
||
