 |
XUAÂN TRONG CÖÛA THIEÀN TAÄP 1, 2, 3. H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
XUAÂN TRONG CÖÛA THIEÀN Boán muøa thay ñoåi muoân vaät chuyeån xoay, theo quan nieäm ngöôøi ñôøi thì moãi laàn Ñoâng taøn Xuaân ñeán trong loøng roän raõ lo möøng Xuaân ñoùn Xuaân. Roài bao nhieâu tuïc leä töø xöa truyeàn laïi, naøo laø ñöa oâng taùo, thieäp chuùc Xuaân, döïng neâu, röôùc oâng baø, chuùc Teát, lì xì v.v... Böôùc vaøo cöûa Thieàn, xem thöû caùc taêng só coù quan nieäm gì veà ngaøy Xuaân? Ñaây chuùng ta haõy nghe Sô toå phaùi Truùc Laâm Yeân Töû, Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng, noùi veà Xuaân: Nieân thieáu haø taèng lieãu saéc khoâng Nhaát Xuaân taâm söï baùch hoa trung Nhö kim khaùm phaù Ñoâng hoaøng dieän Thieàn baûn boà ñoaøn khaùn truïy hoàngDòch: Thuôû beù chöa töøng roõ saéc khoâng Xuaân veà hoa nôû roän trong loøng Chuùa Xuaân nay bò ta khaùm phaù Chieáu traûi giöôøng Thieàn ngaém caùnh hoàng. Luùc coøn thieáu nieân ôû trong ngoâi vò sang caû cuûa moät oâng Hoaøng, chöa thaám nhuaàn muøi ñaïo lyù, moãi laàn Xuaân veà traêm hoa ñua nôû trong vöôøn ngöï, laøm sao Ngaøi khoâng loøa maét tröôùc nhöõng maøu saéc lung linh, khoâng baâng khuaâng qua nhöõng laøn höông ngaøo ngaït. Saéc höông höông saéc quyeän caû taâm hoàn cuûa oâng Hoaøng treû tuoåi. Theá roài bao nhieâu taâm söï ñeàu gôûi gaém vaøo traêm hoa. Nhöng khi tìm thaáy ñöôïc ñaïo, coåi boû moïi danh voïng taøi saéc ôû theá gian, caïo toùc maëc aùo nhuoäm, Ngaøi böôùc chaân vaøo cöûa Thieàn. Gia coâng tu taäp Ngaøi ñaõ khaùm phaù ñöôïc chaân lyù cuûa vuõ truï, thaáy ñöôïc maët thaät xöa nay cuûa chính mình. Baây giôø Ngaøi khoâng coøn bò saéc höông loâi cuoán, taâm hoàn loùng trong töï taïi, ngoài laëng leõ treân giöôøng Thieàn nhìn chuùng nôû taøn moät caùch an nhieân. Töø ñaây hoa nôû hoa taøn khoâng coøn laø moät hình aûnh khieán taâm hoàn ngöôøi taêng só phaûi vui buoàn theo noù. Doøng thôøi gian cuoàn cuoän troâi, hieän töôïng trong khoâng gian luoân luoân chuyeån mình sanh dieät, song döôùi con maét moät Thieàn sö ñaït ñaïo vaãn thaáy coù moät caùi gì hieän höõu thoaùt ngoaøi luaät sanh dieät cuûa thôøi gian khoâng? Chuùng ta haõy nghe lôøi nhaén nhuû cuûa Thieàn sö Giaùc Haûi, moät Thieàn sö ôû ñôøi Lyù, cuõng noùi veà Xuaân: Xuaân lai hoa ñieäp thieän tri thì Hoa ñieäp öng tu coäng öùng kyø Hoa ñieäp baûn lai giai thò huyeãn Maïc tu hoa ñieäp höôùng taâm trì Dòch: Xuaân veà hoa böôùm gaëp nhau ñaây Hoa böôùm phaûi caàn hôïp luùc naøy Hoa böôùm xöa nay ñeàu laø huyeãn Giöõ taâm beàn chaët böôùm hoa thaây Con ngöôøi vaø muoân vaät ñeàu bò cuoán phaêng theo doøng thôøi gian baát taän. Söï cheát soáng sanh dieät cuûa ngöôøi vaø vaät ñeàu öùng hôïp theo thôøi tieát. Hoa nôû, böôùm löôïn tìm höông ñeàu leä thuoäc haún vaøo muøa Xuaân. Neáu chuùng ta cöù baùm víu vaøo baûn thaân vaøo ngoaïi caûnh thì oâi thoâi! Doøng luaân hoài sanh töû loâi cuoán chuùng ta khoâng bieát ñeán ñaâu cho cuøng. Chuùng ta phaûi gan daï nhìn thaúng vaøo leõ thaät cuûa baûn thaân cuûa ngoaïi caûnh, môùi thaáy chuùng laø töôùng traïng taïm bôï voâ thöôøng, laø giaû hình bôûi nhaân duyeân chung hôïp. Quaû thaät laø huyeãn hoùa khoâng coù moät tí gì chaéc thaät. Chæ chaân taâm cuûa chính mình, môùi laø caùi chaân thaät baát sanh baát dieät, maø laâu nay chuùng ta ñaõ löõng queân. Giôø ñaây, chuùng ta phaûi quaû quyeát soáng thaät vôùi noù, khoâng moät phuùt giaây naøo lôi loûng. AÁy laø chuùng ta ñaët chaân treân ñöôøng giaûi thoaùt, coåi boû sôïi daây sanh töû luaân hoài. Ñaây laø lôøi nhaén nhuû cuûa Thieàn sö Giaùc Haûi baûo chuùng ta phaûi “höôùng taâm trì”. Laïi moät hình aûnh xinh ñeïp laï thöôøng cuûa moät muøa Xuaân baát taän, do Thieàn sö Chaân Khoâng ñaùp lôøi hoûi cuûa moät thieàn khaùch: Xuaân ñeán Xuaân ñi ngôõ Xuaân heát Hoa nôû hoa taøn chæ laø Xuaân. Nhìn thôøi gian sanh dieät, con ngöôøi maõi lo aâu vaø tieác nuoái. Thaáy Xuaân ñeán laïi nghó ñeán Xuaân ñi, roài e sôï seõ bô vô khoâng coøn tìm thaáy muøa Xuaân ñaâu nöõa. Taâm traïng khaùt khao lo sôï aáy doàn daäp nung naáu con ngöôøi. Khieán hoï khoâ heùo cheát moøn vaø hô haûi phaäp phoàng cho moät ngaøy mai. Ngaøy mai hoï khoâng coøn bieát noù ra sao môøi mòt toái taêm. Nhöng vôùi Thieàn sö, hoâm nay vaø ngaøy mai ñeàu laø voâ nghóa, chuùng chæ laø nhöõng chieác aùo cuõ môùi thay ñoåi treân moät thaân ngöôøi. Nhöng ñöùa beù khi maëc moät chieác aùo cuõ thì xòu maët xuoáng, ñöôïc quaøng chieác aùo môùi thì hí höûng leân. Ñaáy laø chuùng queân mình maø chæ nhôù chieác aùo. Neáu khi chuùng chæ moät beà vui buoàn theo chieác aùo. Vôùi ngöôøi lôùn aét khoâng nhö theá, vì töï bieát ñôøi mình ñaõ ñoåi thay bieát bao nhieâu laàn chieác aùo. Khi thaáy ñöôïc leõ thaät, ngöôøi ta seõ khoâng coøn baän roän trong hình töôùng giaû doái aáy nöõa. Vì theá Thieàn sö Chaân Khoâng ñaõ keát luaän cho chuùng ta thaáy baèng caâu: “Hoa nôû hoa taøn chæ laø Xuaân.” AÁy laø caùi ñaïo mieân vieãn vaäy. Böôùc sang nhöõng Thieàn sö Trung Hoa, xem quan nieäm caùc Ngaøi coù gì khaùc laï. Ñaây chuùng ta haõy nghe Thieàn sö Cao Phong Dieäu ngaâm nga boán caâu thô, tröôùc ñaïi chuùng trong ngaøy Teát Nguyeân Ñaùn: Baùch nieân nan ngoä tueá trieàu Xuaân Xaù nöõ sô trang vieät daïng taân Duy höõu Ñoâng thoân vöông ñaïi taû Y tieàn maõn dieän thò ai traàn Dòch: Traêm naêm khoù gaëp moät ngaøy Xuaân Trang ñieåm coâ em vui veû möøng Chæ moät laøng Ñoâng rieâng chò aû Nhö xöa treân maët phuû buïi hoàngMuøa Xuaân laø muøa khí haäu oân hoøa aám aùp. Moãi laàn Xuaân veà treân ngaøn caây muoân coû ñeàu khoaùc vaøo mình moät chieác aùo môùi. Söï ñieåm trang cuûa caûnh vaät nhòp nhaøng vôùi söï ñieåm trang cuûa con ngöôøi. Nhöõng ñöùa beù gaùi naøo laø aùo tím quaàn hoàng, löôïc caøi traâm giaét, luõ löôït keùo ñi thaêm vieáng chuùc tuïng nhau. Thaät laø moät caûnh nhoän nhòp xinh töôi cuûa moät ngaøy Xuaân. Nhöng trong khi con ngöôøi vaø vaïn vaät ñang phoâ dieãn saéc höông, ñang töng böøng chuùc tuïng, thì beân laøng Ñoâng moät chò naøng ñöùng tuoåi, vaãn trang nghieâm nhö töôïng nöõ thaàn, vaãn im lìm nhö hình thaïch nöõ ñeå maëc cho söông pha buïi phuû, khoâng heà vöôùng chuùt ñoåi thay. Göông maët cuûa coâ ta vaãn bình thaûn an nhieân nhö töï thuôû naøo. Ñaây laø moät xaûo thuaät cuûa Thieàn sö kheùo trình baøy cho chuùng ta thaáy, beân hình aûnh bieán aûo ñoåi thay, laïi coù moät caùi thaâm traàm baát sanh baát dieät. Ñeán Thieàn sö Tieáu AÅn Haân, chuùng ta seõ thaáy moät hình aûnh saùng rôõ aån trong hieän töôïng mòt muø, dieäu lyù baát sanh baát dieät naèm goïn trong caûnh vaät soâi ñoäng sanh dieät. Haõy nghe Ngaøi ngaâm baøi keä naøy trong dòp Xuaân veà: Kim cang chaùnh theå loä ñöôøng ñöôøng Vaïn töôïng sum la baùt-nhaõ quang Daãn khöù lai cô sieâu ñöông nieäm Voâ aâm döông ñiaï lyù toaøn chöông Moäc keâ baùo hieåu ñeà thaâm haïng Thaïch nöõ nghinh Xuaân xuaát ñoäng phoøng Coäng hyû long hoà ña ñoan khí Thieàn phong thôøi toáng ngöï leâ höông Dòch: Kim cang chaùnh theå hieän rôõ raøng Caûnh vaät muoân vaøn baùt-nhaõ quang Baët loái laïi qua ñöông nieäm thoaùt AÂm döông ñaát troáng lyù toaøn baøy Gaùy saùng gaø caây trong neûo vaéng Möøng Xuaân gaùi ñaù ra ñoäng phoøng Ñaùy hoà roàng vaãy vui voâ haïn Ñöa tieãn gioù Xuaân moät loø traàm Trong muoân ngaøn caûnh vaät ñaõ chöùa saün theå Kim Cang Baùt-nhaõ röïc rôõ, chæ caàn döùt saïch moái manh laïi qua sanh dieät thì chaùnh nieäm hieän tieàn vöôït ngoaøi moïi ñoái ñaõi. Chính choã aâm döông chöa phaân kia, laø chaân lyù hieän baøy. Ñeïp ñeõ thay treân caûnh töôïng oàn naùo bieán ñoäng ñaõ ngaàm chöùa moät caùi baát ñoäng, nhö gaø goã gaùy saùng, gaùi ñaù möøng Xuaân. Roàng nhaû hôi treân maët hoà trong laëng ñeå cuøng tieáp ñoùn moät muøa Xuaân. Loø traàm phun khoùi quyeän theo maây gioù laøm cuoäc tieãn ñöa ngöôøi khaùch Xuaân vöøa ñeán cöûa. Thaät laø aûo aûnh loàng trong chaân thöôøng, chaân thöôøng hieän baøy trong aûo aûnh. Khieán chuùng ta khoâng coøn laàm laãn tìm kieám chaân lyù ngoaøi söï vaät voâ thöôøng, khoâng laàm boû voïng töôûng maø laáy chaân nhö. Ñoù laø quan nieäm chaân chaùnh cuûa Thieàn sö nhìn vaøo cuoäc ñôøi vaäy. ] |
||
