 |
XUAÂN TRONG CÖÛA THIEÀN TAÄP 1, 2, 3. H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
XUAÂN TINH TAÁNTaát caû chuùng ta, moïi ngöôøi tin Phaät ñeàu tin ñöùc Di-laëc laø moät vò Boà-taùt hieän giôø coøn ôû treân cung trôøi Ñaâu-suaát . Khi ñuû duyeân thì Ngaøi seõ xuoáng coõi Ta-baø. Khi ñoù Ngaøi ngoài döôùi coäi caây Long Hoa maø thaønh Phaät hieäu laø Di-laëc. Hoäi thuyeát phaùp ñoù goïi laø hoäi Long Hoa. Khi naõy laïy Phaät chuùng ta coù caâu: Nam-moâ Long Hoa Giaùo Chuû töùc laø giaùo chuû ôû Long Hoa. Long Hoa laø teân caây nhö caây Boà-ñeà cuûa Phaät Thích-ca ngoài vaäy. Nhö vaäy ñöùc Phaät Di-laëc chöøng naøo môùi ra ñôøi. Ñoù laø caâu hoûi maø Phaät töû thaéc maéc, vì thænh thoaûng nghe ngöôøi ta ñoàn ñaïi hoaëc ôû nôi naøy coù ñöùc Phaät Di-laëc hieän thaân, ôû nôi kia coù ñöùc Di-laëc hoùa thaân hoaëc laø seõ ra ñôøi laøm Phaät v.v... Nhöõng lôøi ñoàn ñaïi ñoù nghe töôûng chöøng nhö naêm möôøi naêm nöõa Ngaøi ra ñôøi. Nhöng trong kinh Phaät noùi theá naøo? Ñieàu ñoù toâi nhaéc laïi moät laàn nöõa ñeå cho quí vò nhôù kyõ ñeå chuùng ta khoûi laàm laãn. Kinh Di-laëc Thöôïng Sanh keå laïi ñöùc Di-laëc töø khi Ngaøi coøn laøm Boà-taùt ôû thôøi Phaät Thích-ca tu haønh, nhaäp dieät seõ sanh leân cung trôøi Ñaâu-suaát ôû trong noäi ñieän. Ñoù laø kinh keå laïi haønh tung coâng haïnh tu haønh cuûa Ngaøi. Trong kinh Di-laëc Haï Sanh Phaät Thích-ca noùi raèng: Sau thôøi gian ôû treân cung trôøi Ñaâu-suaát tu haønh ñeán khi maõn duyeân thì ñöôïc goïi laø Boà-taùt Nhaát sanh boå xöù töùc laø vò Boà-taùt chæ coøn moät ñôøi nöõa thì ñöôïc boå laøm Phaät. Khi maõn duyeân ôû cung trôøi Ñaâu-suaát Ngaøi môùi giaùng sanh nôi coõi Ta-baø ñeå roài tu haønh nhö ñöùc Thích-ca thaønh Phaät hieäu laø Di-laëc ôû döôùi coäi Long Hoa. Bao giôø Ngaøi ra ñôøi? Ñoù laø ñieàu maø chuùng toâi seõ nhaéc laïi sau naøy. Theo trong kinh keå thì theá giôùi chuùng ta ñang ôû trong thôøi kyø giaûm. Cöù moät traêm naêm, con ngöôøi giaûm ñi moät tuoåi, giaûm nhö vaäy bao giôø tuoåi thoï con ngöôøi coøn möôøi tuoåi. Sau thôøi kyø giaûm ñoù roài tôùi thôøi kyø taêng, cöù moãi moät traêm naêm thì taêng moät tuoåi. Bao giôø tuoåi thoï khaù cao thì ñöùc Phaät Di-laëc môùi ra ñôøi. Cho neân trong nhaø Phaät coù caâu quôû chuùng ta: Tu haønh theá aáy cho tôùi ñöùc Phaät Di-laëc ra ñôøi cuõng chöa gaëp ñöôïc Ngaøi. YÙ noùi thôøi gian xa xoâi thaät laø xa xoâi cuõng chöa coù theå tieán ñöôïc. Nhö vaäy maø ngöôøi ta heïn nay heïn mai ñöùc Phaät Di-laëc ra ñôøi thì sao? Quí vò thaáy heïn ñoù ñuùng hay sai? Chaúng qua ngöôøi ta nghe danh töø trong nhaø Phaät roài baét chöôùc hoaëc lôïi duïng ñoù ñeå laøm moät caùi töïa cho ngöôøi ta tin roài höôùng ngöôøi veà meâ tín. Vì vaäy ngöôøi Phaät töû chaân chaùnh phaûi hieåu roõ ñieàu ñoù ñöùc Di-laëc khoâng ra ñôøi sôùm ñaâu. Ngaøy aáy coøn xa laém! Bôûi vì Ngaøi coøn sanh treân cung trôøi Ñaâu-suaát, vaø trong noäi ñieän Ñaâu-suaát moät ngaøy baèng moät ngaøn naêm ôû döôùi mình. Treân cung trôøi Ñaâu-suaát, Ngaøi tu cho tôùi maõn ñôøi thì bieát laø bao xa. Vì moät ngaøy cung trôøi Ñao-lôïi baèng döôùi mình naêm traêm naêm, moät ngaøy cung trôøi Ñaâu-suaát baèng moät ngaøn naêm. Ngaøi tu heát cuoäc ñôøi cuûa Ngaøi khoaûng moät traêm tuoåi thì ôû döôùi naøy laø bao xa? Khi söï tu haønh cuûa Ngaøi ñaày ñuû, Ngaøi môùi sanh vaøo coõi Ta baø naøy. Nhö vaäy taïi sao chuùng ta ñeán ngaøy muøng moät Teát, ñi chuøa leã Phaät cho ñoù laø ngaøy vía ñöùc Phaät Di-laëc. Taïi sao vaäy? Boà-taùt ñaâu phaûi sanh moät ñôøi thaønh Phaät. Chöa thaønh Phaät thì cöù cheát roài sanh ñôøi khaùc tu nöõa. Cöù nhö theá cho tôùi khi thaønh Phaät, chaúng bieát laø bao nhieâu ñôøi. Taïi sao chuùng ta laáy ngaøy muøng moät Teát laøm ngaøy vía Boà-taùt Di-laëc? Vieäc aáy vaãn coù yù nghóa. Coù leõ raèng chö vò Toå sö cuûa chuùng ta ñaõ thoâng minh saùng suoát cho neân môùi ñaët ngaøy naøy laø ngaøy vía ñöùc Di-laëc. Bôûi vì taát caû haøng Phaät töû xuaát gia cuõng nhö taïi gia ai cuõng nghó raèng chuùng ta tu ñeå ñaït ñeán caùi keát quaû cuoái cuøng laø thaønh Phaät. Nhöng chöøng naøo thì chöa bieát. Nghóa laø hy voïng cuoái cuøng cuûa chuùng ta laø seõ thaønh Phaät. Nhö vaäy laø nhaém töông lai veà sau, ñoù laø caùi hy voïng veà sau naøy chuùng ta seõ thaønh Phaät. Ngaøy Teát Nguyeân Ñaùn töùc laø ngaøy ñaàu cuûa moät naêm. Cuõng laø ngaøy hy voïng cuûa toaøn daân Vieät Nam. Ai cuõng nghó raèng ngaøy Teát laø ngaøy heä troïng phaûi laøm sao taïo ñieàu kieän toát, haønh ñoäng toát, ngoân ngöõ toát, laøm toaøn vieäc toát ñeå roài coù moät naêm toaøn veïn toát. Ai cuõng mô öôùc nhö vaäy. Ngöôøi Phaät töû chuùng ta, cuõng mong caùi toát ñeïp aáy laø mai sau seõ thaønh Phaät nhö Ngaøi ñöông lai haï sanh Di-laëc Toân Phaät. Moãi ñaàu naêm chuùng ta ñeàu hy voïng töông lai seõ thaønh Phaät. Chuùng ta mong nhö theá, töø naêm naøy sang naêm khaùc, töø ñôøi naøy ñeán ñôøi sau, tôùi bao giôø thaønh Phaät môùi thoâi. Caùi mong ñoù laø caùi öôùc mô chung cuûa toaøn theå. Vì vaäy maø ngaøy ñaàu naêm ñöôïc coi nhö laø ngaøy vía ñöùc Di-laëc ñeå chuùng ta hy voïng, chuùng ta tin töôûng ôû mai sau chuùng ta seõ thaønh Phaät. Laïy Ngaøi khoâng phaûi caàu Ngaøi ban ôn cho chuùng ta, maø vôùi taát caû nieàm tin raèng Ngaøi seõ thaønh Phaät vaø chuùng ta seõ thaønh Phaät. Ñoù laø nieàm tin caên baûn cuûa taát caû ngöôøi Phaät töû vaøo ngaøy ñaàu naêm. Giôø ñaây toâi ñi qua ñeà taøi nhö ñaõ noùi laø, naêm nay daønh buoåi chuùc Xuaân cho taát caû quí vò Taêng Ni vaø Phaät töû töùc laø chuùc “Moät muøa Xuaân Tinh Taán”. Taïi sao toâi noùi moät muøa Xuaân Tinh Taán? Ñaây toâi keå sô aûnh höôûng veà ñöùc Di-laëc cho quí vò nghe. Trong kinh coù moät ñoaïn Phaät Thích-ca Ngaøi keå laïi raèng: Boà-taùt Di-laëc vaø ñöùc Thích-ca hai vò ñoàng phaùt taâm Boà-ñeà moät löôït, nhöng khi phaùt taâm roài thì Phaät Thích-ca chuyeân caàn tinh taán tieán tu cho neân Ngaøi thaønh Phaät ñeán giôø ñaõ hôn hai ngaøn naêm traêm naêm roài. Coøn ñöùc Di-laëc duø ñaõ phaùt Boà-ñeà taâm Ngaøi laïi thích ñi vieáng thaêm nhöõng nhaø quyeàn quí, thích ñi chôi choã naøy choã kia, thaêm ngöôøi naøy vieáng ngöôøi noï, cho neân trong kinh goïi Ngaøi laø Caàu Danh. Bôûi Ngaøi thích rong Nam taåu Baéc, neân ñöùc Phaät ñaõ thaønh Phaät hôn hai ngaøn naêm traêm naêm roài maø tôùi sau thaêm thaúm kia Ngaøi môùi thaønh Phaät. Mình nghó raèng ñoàng thôøi tu maø ngöôøi baïn mình thaønh Phaät tröôùc mình möôøi naêm, mình coøn buoàn huoáng nöõa laø thaønh Phaät ñaõ laâu xa nhö theá. Caùi loãi ñoù do ñaâu? Taïi thieáu tinh taán. Bôûi thieáu tinh taán cho neân phaùt taâm thì ñoàng thôøi maø thaønh quaû thì sai bieät, keû tröôùc ngöôøi sau quaù xa. Cho neân treân phöông dieän tu haønh chuùng ta ñöøng coù ñaët thôøi gian. Cöù nghó raèng toâi tu ba naêm ngöôøi kia tu boán naêm, ngöôøi noï tu hai naêm thì ngöôøi tu boán naêm coi nhö nhieàu hôn ngöôøi ba naêm, ngöôøi ba naêm coi nhö tu nhieàu hôn ngöôøi hai naêm. Ñaët thôøi gian nhö vaäy e khoâng ñuùng. Ngöôøi tinh taán tu moät naêm baèng ngöôøi thieáu tinh taán tu hai naêm, baèng ngöôøi giaûi ñaõi tu ba naêm. Ngöôøi giaûi ñaõi laø ngöôøi laøm bieáng. Chæ tu cho coù chöøng thì ngöôøi ñoù chaéc phaûi chöøng gaáp hai gaáp ba. Nhö vaäy thôøi gian khoâng phaûi laø coá ñònh cho ngöôøi tu laø phaûi maáy möôi naêm, maø chæ giaù trò ôû söï tinh taán. Cho neân trong kinh ñöùc Phaät Thích-ca nhieàu laàn Ngaøi noùi raèng: Coù nhöõng kieáp Ngaøi tu haïnh Boà-taùt chæ moät ñôøi tinh taán maø vöôït qua bao nhieâu kieáp. Vì vaäy tinh taán laø yeáu toá then choát treân ñöôøng tu haønh. Toâi xin toång keâ nhöõng phöông phaùp tu cuûa ñaïo Phaät ñeå quí vò thaáy caùi haïnh tinh taán quan troïng nhö theá naøo. Neáu noùi veà giaùo lyù Thanh vaên tieåu thöøa thì Ba möôi baûy phaåm trôï ñaïo laø yeáu toá then choát tu haønh thaønh A-la-haùn. Baét ñaàu laø Töù nieäm xöù, Töù chaùnh caàn, Töù nhö yù tuùc, Nguõ caên, Nguõ löïc, Thaát giaùc chi hay Thaát boà-ñeà phaàn, Baùt chaùnh ñaïo. Töù nieäm xöù thì khoâng coù chöõ tinh taán, nhöng qua Töù chaùnh caàn laø boán ñieàu chuyeân caàn töùc laø phaûi tinh taán. Toâi noùi trong ba möôi baûy phaùp tu thì tröôùc heát laø Töù nieäm xöù, keá ñeán phaùp thöù hai laø Töù chaùnh caàn. Nhö vaäy caùi thöù hai laø caùi tinh taán. Ñoù laø noùi chung cho ba möôi baûy phaùp. Coøn noùi rieâng thì tôùi Töù nhö yù tuùc töùc laø boán caùi laøm cho mình ñöôïc nhö yù, trong ñoù coù Duïc nhö yù tuùc keá laø Tinh taán nhö yù tuùc. Roài Nguõ caên, tröôùc laø Tín caên, keá laø Taán caên (tinh taán). Nguõ löïc cuõng vaäy, Tín löïc roài ñeán Tinh taán löïc. Thaát giaùc chi hay Thaát boà-ñeà phaàn thì Nieäm giaùc chi, Traïch phaùp giaùc chi roài ñeán Tinh taán giaùc chi. Coøn Baùt chaùnh ñaïo thì sau Chaùnh kieán, Chaùnh tö duy, Chaùnh ngöõ, Chaùnh nghieäp, Chaùnh maïng roài tôùi Chaùnh tinh taán. Nhö vaäy quí vò thaáy trong phaùp tu khoâng theå thieáu tinh taán ñöôïc. Thieáu tinh taán thì khoâng thaønh coâng. Ñoù laø toâi noùi ba möôi baûy phaåm trôï ñaïo, choã naøo cuõng coù tinh taán ñoù heát, thieáu thì khoâng ñaït keát quaû. Roài ñeán phaùp Boà-taùt thì sao? Boà-taùt thì tu phaùp Luïc ñoä. Luïc ñoä goàm coù: 1- Boá thí, 2- Trì giôùi, 3- Nhaãn nhuïc, 4- Tinh taán. Nhö vaäy cuõng coù tinh taán. Do coù tinh taán roài Thieàn ñònh môùi tôùi Trí tueä. Nhö vaäy trong phaùp tu cuûa Phaät, tinh taán khoâng theå thieáu ñöôïc. Nhôø trí tueä nhaän xeùt, chuùng ta bieát ñöôïc giaùo lyù cuûa ñöùc Phaät daïy, noùi theo danh töø chuyeân moân laø chaân lyù. Bieát ñöôïc chaân lyù roài thì phaûi noã löïc tieán haønh. Chôù khoâng phaûi bieát roài thaû troâi reà reà ñöôïc, maø phaûi noã löïc. Noã löïc ñoù goïi laø tinh taán. Tinh taán laø moät ñöùc taùnh raát laø thieát yeáu treân phöông dieän tu haønh. Vì vaäy ñöùc Thích-ca nhôø tinh taán maø thaønh ñaïo ñöôïc sôùm, coøn ngaøi Di-laëc vì thieáu tinh taán cho neân phaûi keùo daøi ñeán maáy muoân naêm so vôùi thôøi gian trong coõi mình. Ñoù laø ñieàu maø chuùng toâi thaáy moïi ngöôøi chuùng ta caàn phaûi tu tinh taán. Nhö vaäy haïnh tinh taán phaûi tu caùch naøo? Chia toång quaùt ra laøm boán giai ñoaïn tu tinh taán. 1- Laáy töù chaùnh caàn. 2- Ñeå tröø tam ñoäc. 3- Tinh taán ñeå tröø hai con quæ taùn loaïn vaø hoân traàm. 4- Ñaïi tinh taán. Ñoù laø ñöôøng loái toâi phaùc hoïa ra noùi veà ñeà taøi tinh taán. I. Töù chaùnh caàn, nghóa laø boán caùi sieâng naêng. Coù nhieàu ngöôøi nghe noùi sieâng naêng töôûng laø cuoác raãy troàng khoai hay sieâng naêng caùi gì? Nhöng khoâng phaûi. Sieâng naêng cuûa nhaø Phaät chia ra laøm boán thöù. 1- Ñieàu aùc chöa sanh thì coá gaéng ñöøng cho noù sanh. 2- Ñieàu aùc ñaõ sanh thì noã löïc boû noù laøm cho noù tieâu dieät ñi. 3- Ñieàu thieän chöa sanh phaûi kích phaùt cho noù sanh. 4- Ñieàu thieän ñaõ sanh phaûi laøm sao cho noù taêng tröôûng. Nhö vaäy quí vò thaáy chuùng ta phaûi tinh taán chuyeân caàn: Chuyeân caàn ngaên chaän nhöõng ñieàu aùc, chuyeân caàn phaù hoaïi caùi aùc ñaõ lôõ laøm, chuyeân caàn gaây döïng cho ñieàu thieän phaùt sanh, chuyeân caàn laøm cho ñieàu thieän ñöôïc taêng tröôûng. Ñoù laø toâi keå teân cuûa Töù chaùnh caàn ñeå quí vò nhôù boán ñieàu chuyeân caàn chaân chaùnh cuûa ngöôøi Phaät töû. Ngöôøi naøo laø Phaät töû phaûi nhôù nhö vaäy. 1- Ñieàu aùc chöa sanh. Thí duï mình chöa bieát côø baïc töùc laø ñieàu aùc chöa sanh. Coù ngöôøi ruû thì mình phaûi laøm sao? Nhaát ñònh töø choái. Khoâng laøm ñeå khoûi maéc keït trong toäi loãi ñoù. Nhö vaäy ñieàu aùc chöa coù thì phaûi giöõ troïn veïn cho noù ñöôïc toát luoân. Coøn nhö mình chöa bieát uoáng röôïu, nhöng coù ai môøi, baïn beø ruû mình, mình cuõng raùng ñöøng cho nhieãm trong ñöôøng ñoù. Coù nhieàu ngöôøi khoâng bieát uoáng röôïu, bò ngöôøi ta ruû thì uoáng lieàn. Nhö vaäy chöa coù ñieàu xaáu, laïi taïo thaønh ñieàu xaáu, chöa coù toäi loãi gaây thaønh toäi loãi chöa phaûi laø chaùnh caàn. Cho neân ngaên ngöøa laø moät söùc coá gaéng, phaûi noã löïc chôù khoâng phaûi laø ngöøa suoâng. ÔÛ theá gian coù nhöõng caùi khoå, mình khoâng coù nhöõng taät xaáu, ngöôøi coù taät xaáu hoï muoán mình gioáng hoï. Nghóa laø mình khoâng coù say röôïu, khoâng bò ngaõ bôø ngaõ buïi hoï muoán laøm sao cho mình gioáng hoï. Neáu mình khoâng chòu ngoài chung baøn vôùi hoï thì hoï seõ noùi laøm sao? Hoaëc giaû hoï noùi mình keo kieät sôï toán tieàn, hoaëc giaû sôï veà baø xaõ raày, laøm cho mình töùc leân. Hoï laøm nhieàu caùi laøm cho mình töùc, roài nghó trong buïng neáu mình khoâng laøm nhö vaäy noù khi deã mình ñi. Ñoù laø hoï laøm caùch thaû caâu. Neáu mình ñôùp moài laø maéc caâu. Cho neân mình phaûi gan daï, duø cho hoï noùi xaáu mình, hoï noùi nhuïc mình, mình vaãn gan daï, khoâng bao giôø sôï. Khoâng bao giôø ñeå bò kích ñoäng maø sanh ra caùi dôû. Ñoù laø moät söùc coá gaéng chôù khoâng phaûi thöôøng, phaûi gan daï laém môùi ñöôïc. Coù moät ngöôøi Phaät töû keå caâu chuyeän sau khieán toâi rôi nöôùc maét. “Moät oâng Phaät töû queâ caùch Cai Laäy naêm, saùu caây soá, oâng qui y taïi chuøa Thieân Phöôùc. Maáy naêm khoaûng moät ngaøn chín traêm naêm möôi maáy, ñoàn boùt coøn nhieàu laém, thuoäc veà Phaùp, cho neân maáy chuù lính laø oai laém. Muoán gieát laø gieát, muoán baén ai laø baén. Ngöôøi Phaät töû ñoù ñaõ qui y thoï naêm giôùi roài. OÂng khoaûng naêm möôi tuoåi. Khi ñoù nhaèm chieàu möôøi boán, hay raèm gì ñoù, oâng ñi chuøa saùm hoái. OÂng ñi veà ngang boùt, trong boùt coù moät ngöôøi lính cuõng quen ôû gaàn nhaø. Chuù lính quen chaøo vaø hoûi oâng ñi ñaâu? OÂng traû lôøi toâi ñi chuøa veà. Chuù xeáp boùt uoáng röôïu ngaø ngaø, chuù thaáy môùi keâu voâ ngoài uoáng röôïu. Keâu khoâng voâ sôï baét loãi, ñaõ lôõ roài oâng Phaät töû ñaønh böôùc laïi. Maáy ngöôøi trong tieäc baûo uoáng röôïu. OÂng töø choái, thöa: “Daï toâi khoâng bieát uoáng röôïu.” - “Cöù uoáng ñi, cheát toâi chòu cho.” OÂng tuùng quaù phaûi noùi thaät: “Thöa oâng xeáp toâi ñaõ qui y thoï naêm giôùi, toâi giöõ giôùi khoâng uoáng röôïu.” - “Uoáng ñaïi ñi, Phaät quôû toâi chòu cho.” Cuøng quaù oâng noùi thaàm trong buïng, giaû söû baén thì baén chôù khoâng uoáng röôïu. OÂng tìm caùch naên næ: “Toâi ñaõ lôõ thoï giôùi roài xeáp thöông tha cho toâi. Toâi uoáng phaïm toäi nghieäp.” Chuùng noù eùp uoáng neáu khoâng uoáng thì noù baén. Naên næ quaù maø noù cuõng khoâng chòu, noù ñoøi baén. Baûo uoáng chôù khoâng uoáng thì baén, noù khoâng cho ñi. Coù moät ngöôøi quen ôû gaàn loái xoùm bieát oâng laø ngöôøi löông thieän, môùi xoâ baûo: “Anh ñi ñi, anh naøy doát laém. Thoâi xeáp ñöøng eùp aûnh. AÛnh ngu khoâng bieát aên chôi gì heát.” OÂng ñi roài, oâng nghó giaû söû bò baén thì chòu baén chôù nhaát ñònh khoâng uoáng.” Mình thaáy ngöôøi Phaät töû gan daï nhö vaäy thaät laø hieám coù. Chôù coøn ña soá thì laøm sao? - Thoâi uoáng ñeå noù cho ñi cho roài. Caùi loái say ba ngaàu coù bieát gì phaûi quaáy. Moät caâu chuyeän khaùc cuõng noùi veà giôùi uoáng röôïu. “Ngaøy xöa coù moät vò laøm quan lôùn bieát Phaät phaùp. Coù ngöôøi phaïm toäi. OÂng noùi: “Baây giôø toâi baét anh laøm ba vieäc, anh xem coi anh neân laøm vieäc naøo? Moät laø anh uoáng röôïu. Hai laø anh ñoát nhaø. Ba laø anh gieát ngöôøi. Trong ba toäi aùc aáy, anh thích toäi naøo vaø choïn toäi naøo anh cho raèng nheï nhaát. Anh chaøng suy nghó moät hoài roài noùi: “Thoâi toâi xin laõnh uoáng röôïu.” Khoâng ngôø anh uoáng röôïu say, anh noåi ñieân ñoát nhaø ngöôøi ta, ngöôøi ta cöï anh, anh gieát ngöôøi ta luoân.” Nhö vaäy toäi heát söùc nheï maø noù truøm luoân taát caû toäi naëng. Cho neân hieåu raèng uoáng röôïu maø Phaät caám khoâng phaûi laø voâ lyù. Chính noù laøm cho ngöôøi ta cuoàng daïi. Khi cuoàng daïi roài thì toäi naøo cuõng daùm laøm heát. Vì vaäy ngöôøi Phaät töû chaân chaùnh, phaûi ngöøa phaûi ñoùn ñöøng ñeå cho mình maéc keït vaøo caùi loãi ñoù. Phaûi coù yù chí nhö vaäy, söï tu môùi tieán ñöôïc. Ñoù laø toâi noùi veà ñieàu aùc chöa sanh. Trong nhöõng buoåi tieäc nhaát laø tuoåi treû, phaûi noã löïc laém, chieán ñaáu gheâ gôùm. Choã ñoù chính laø Chaùnh caàn vaäy. Noã löïc laém môùi chaän ñöôïc toäi loãi chöa sanh. Neáu khoâng coá gaéng thì caùi chöa sanh deã phaùt sanh laém. 2- Ñieàu aùc ñaõ sanh. Ngöôøi Phaät töû ñaõ thoï giôùi qui y, maø giôùi thöù naêm lôõ ghieàn röôïu roài baây giôø khoâng theå boû ñöôïc, neân chæ thoï boán giôùi, coøn chöøa moät giôùi. Vì lôõ ghieàn röôïu roài, boû thì boû khoâng noåi. Baây giôø mình caàn giöõ boán giôùi suoát ñôøi sao? Naêm nay thoï boán giôùi, naêm tôùi nhaát ñònh phaûi giöõ naêm giôùi. Nhö vaäy laø ñieàu aùc ñaõ sanh roài, maø phaûi raùng boû duø ghieàn maø boû coù phaûi uïa thì uïa, möûa thì möûa. Chöøng naøo boû ñöôïc thì thoï theâm moät giôùi. Nhö vaäy ñieàu aùc ñaõ sanh mình phaûi noã löïc tieâu dieät, chôù ñöøng ñeå noù keùo daøi maõi. Ñoù laø moät coá gaéng phi thöôøng. Thí duï nhö ngöôøi quen uoáng röôïu, nhöõng ngöôøi quen laøm toån thöông ngöôøi, hoï quen laøm roài, baây giôø boû caùi ñoù thì hoï coi nhö khoù soáng hay laø khoù chung chaï vôùi baïn beø. Caàn phaûi noã löïc can ñaûm môùi laøm ñöôïc. Vì vaäy maø noùi laø “caàn”. Caàn laø coá gaéng. Ñoù laø ñieåm thöù hai, ñieàu aùc ñaõ sanh chuùng ta phaûi noã löïc coá gaéng maø tieâu dieät noù. 3- Ñieàu thieän chöa sanh. Con ngöôøi thoâng thöôøng voâ tình. Thaáy moät ngöôøi ñi ñöôøng vaáp teù, mình cöù tænh bô maø ñi. Ñaùng leõ mình phaûi tôùi ñôõ ngöôøi ta leân xem hoï coù thöông tích gì khoâng, baêng boù cho hoï. Neáu caàn thì ñöa hoï veà nhaø. Ñoù laø ñieàu thieän maø mình khoâng chòu laøm. Ñieàu ñoù laøm ñöôïc ñaâu ñeán noãi naøo, maø chöa coù trong loøng mình. Mình quen lô laø voâ tình, voâ nghóa nhö vaäy. Baây giôø mình bieát ñaïo lyù, mình phaûi coù loøng töø bi, phaûi thöông phaûi giuùp nhöõng ngöôøi khoå hoaïn naïn. Ñoù laø toâi noùi ngöôøi gaëp tai naïn teù, coøn nhöõng tröôøng hôïp khaùc cuõng vaäy. Neáu gaëp ai khoå, nhieàu khi mình ngoù lô, khoâng theøm ñeå yù gì tôùi. Baây giôø trong caûnh ñoù mình coù theå laøm ñöôïc mình raùng kích ñoäng cho loøng mình thöông xoùt ñeå coá gaéng maø laøm. Caùi thoùi quen lô laø, laø moät ñieàu tieâu cöïc. Muoán cho tích cöïc thì phaûi coá gaéng thuùc ñaåy thì noù môùi phaùt leân, vì vaäy caàn phaûi noã löïc môùi coù theå laøm ñieàu thieän ñöôïc. 4- Ñieàu thieän ñaõ sanh. Nhö toâi thöôøng noùi vôùi quí vò, taát caû chuùng ta chöa thaønh Phaät thì chuùng ta chöa bao giôø haøi loøng vôùi vieäc tu haønh cuûa mình. Ngaøy naøo thaønh Phaät ngaøy ñoù mình môùi thoûa maõn. Neáu chöa thaønh Phaät thì treân ñöôøng tu mình chöa bao giôø haøi loøng. Cuõng nhö vaäy, nhöõng phöôùc ñöùc maø mình ñaõ taïo hoaëc nhieàu hoaëc ít mình cuõng khoâng bao giôø haøi loøng. Nhö trong kinh Taêng Nhaát A-haøm, ñöùc Phaät coù noùi raèng: “Ñöøng bao giôø chuùng ta sôï phöôùc maø chuùng ta luoân luoân sôï toäi.” Toäi laø caùi phaûi sôï phaûi traùnh. Phöôùc thì luoân luùc naøo cuõng phaûi laøm. Taïi sao vaäy? Phöôùc laø caùi duyeân toát giuùp ta tieán tu deã daøng. Coøn toäi laø caùi chöôùng caùi khoå laøm cho chuùng ta bò lui suït. Vì vaäy chuùng ta khoâng neân thoûa maõn vôùi vieäc laøm phöôùc. Chính vì theá maø ñöùc Phaät boøn moùt töø caùi phöôùc xoû kim: “Moät hoâm ñöùc Phaät ñang ôû trong Tònh xaù, luùc ñoù ngaøi A-na-luaät-ñaø do tinh taán tu haønh maø muø caû hai maét. Ñöùc Phaät daïy Ngaøi phaùp tu “Nhaïo kieán nhaõn quang chieáu minh tam-muoäi”. Do chöùng nhaõn quang tam-muoäi Ngaøi thaáy caû ñaïi thieân theá giôùi, maø caây kim tröôùc maét Ngaøi khoâng thaáy roõ. Hoâm ñoù Ngaøi muoán vaù laïi chieác y, maø xoû kim hoaøi khoâng ñöôïc. Ngaøi môùi than: Ai laøm phöôùc tôùi xoû kim giuøm toâi. Ñöùc Phaät nghe, Ngaøi ñi tôùi hoûi: A-na-luaät-ñaø, ñöa kim ta xoû ñeå ta laøm phöôùc. Ngaøi nghe giöït mình thöa: Baïch Theá Toân, Ngaøi ñaày ñuû phöôùc ñöùc treân taát caû roài maø coøn laøm phöôùc chi nhoû xíu vaäy? Phaät daïy: Chính ta ñaõ ñaày ñuû phöôùc ñöùc maø coøn boøn moùt töø caùi phöôùc xoû kim.” Bieát chöøng naøo chuùng ta môùi ñaày ñuû phöôùc ñöùc. Coù ngöôøi môùi laøm chuùt chuùt phöôùc laïi cho laø coù phöôùc roài khoâng caàn laøm nöõa. Ñoù laø ngöôøi töï haøi loøng töï thoûa maõn, chuyeän ñaùng laøm maø khoâng chòu laøm. Chuùng ta nhôù hình aûnh ñoù ñeå khi naøo laøm ñieàu gì toát khoâng neân haøi loøng, phaûi noã löïc nöõa cho ñeán khoâng coøn chuùt khaû naêng naøo môùi thoâi. Ñoái vôùi phöôùc ñöùc ñöøng bao giôø thaáy ñuû. Nhö vaäy chuùng ta môùi vieân maõn coâng ñöùc ñöôïc. Muoán nhö vaäy phaûi noã löïc laém. Taïi sao vaäy? Luùc tröôùc toâi coù quen moät soá Phaät töû thöôøng hay laøm vieäc töø thieän. Coù nhöõng ngöôøi noùi nhöõng ñieàu thaät laø khoù laøm. Ví duï nhö ban toå chöùc ñem theo moät traêm goùi gaïo moãi goùi moät kí loâ ñeå cöùu giuùp nhöõng ngöôøi bò luït loäi. Ñem moät traêm goùi, chæ baùo tin chæ cöùu trôï moät traêm ngöôøi, theá maø hoï tôùi moät traêm möôøi ngöôøi. Roài möôøi ngöôøi khoâng ñöôïc quaø hoï laïi chöûi mình. Khaû naêng laøm vieäc töø thieän cuûa mình coù chöøng ñoù, hoï ñoøi hôi quaù khaû naêng cuûa mình. Khoâng cung öùng ñuû hoï chöûi mình, nhö vaäy laøm sao maø mình laøm phöôùc. Muoán laøm khoâng chaùn caàn phaûi noã löïc laém môùi ñöôïc. Trong khi laøm nhöõng ñieàu laønh, ñieàu toát, vaãn coù nhöõng caùi chöôùng noù ngaên trôû mình, laøm cho mình chaùn naûn. Do ñoù mình phaûi beàn chí, noã löïc môùi vieân maõn ñöôïc vieäc laøm phöôùc ñoù. Ñoù laø caùi sô cô nhaát cuûa söï tinh taán. Toâi nhaéc laïi tinh taán sô cô coù boán ñieàu: - Tinh taán ngöøa nhöõng toäi aùc chöa coù ñöøng cho noù coù. - Tinh taán tieâu dieät nhöõng ñieàu toäi aùc ñaõ laøm cho noù tieâu moøn. - Tinh taán kích ñoäng nhöõng ñieàu laønh chöa coù khieán cho noù coù. - Tinh taán laøm taêng tröôûng nhöõng ñieàu laønh ñaõ coù. Ñoù laø boán caùi tinh taán caên baûn cuûa ngöôøi Phaät töû keå caû taêng ni cuõng phaûi laøm boán ñieàu ñoù nöõa. Ñoù laø caùi tinh taán thöù nhaát. II. Tinh taán ñeå tieâu dieät tam ñoäc töùc laø tham, saân, si. Muoán tieâu dieät tam ñoäc ñoù phaûi laøm theá naøo? Tham vaø saân, muoán tieâu dieät noù phaûi laøm sao? Töùc laø taäp haïnh töø ñeå dieät loøng tham, bi ñeå dieät loøng saân. Bôûi vì tham laø muoán ñem nhöõng caùi gì cuûa thieân haï goàm veà mình. Vì tham cho neân mình laùo khoeùt, gian doái ñeå thoûa maõn caùi tham cuûa mình. Khi mình duøng moïi thuû ñoaïn ñeå thoûa maõn loøng tham cuûa mình ñoù töùc laø ñaõ laøm cho keû khaùc khoå roài. Loøng töø töùc laø loøng thöông, ban vui cho moïi ngöôøi, thaáy ai chuùng ta ñeàu thöông xoùt muoán cho hoï ñöôïc vui. Khi maø ai chuùng ta cuõng muoán cho hoï vui thì loøng tham chuùng ta khoâng theå khôûi ñöôïc. Ñoù laø duøng töø ñeå dieät tham. Muoán tröø saân phaûi duøng loøng bi, bi laø nhoå heát goác khoå cuûa chuùng sanh. Bôûi coù loøng bi cho neân khoâng nôõ laøm cho ai ñau khoå. Sôï ngöôøi ñau khoå, khi noåi giaän mình coù daùm maéng hoï khoâng? Daùm chöûi daùm ñaùnh hoï hay khoâng? Chính vì khoâng nôõ laøm khoå ai, töï nhieân khi noåi giaän khoâng daùm noùi baäy. Noùi baäy laøm khoå ngöôøi ta toäi nghieäp. Ñaùnh ngöôøi ta thì ngöôøi ta khoå, cho neân vöøa daáy nieàm giaän nhôù khoâng daùm laøm khoå ngöôøi thì caùi giaän chìm xuoáng. Nhö vaäy do töø maø dieät ñöôïc loøng tham, do bi maø dieät ñöôïc saân haän. Cho neân caùi caên baûn tu haønh laø chuùng ta taäp coù loøng töø bi. Laøm sao ñoái vôùi moïi ngöôøi, chuùng ta thöông hoï nhö thöông ngöôøi thaân cuûa chuùng ta vaäy. Khoâng nôõ laøm ngöôøi thaân mình khoå töùc nhieân khoâng nôõ laøm cho taát caû chuùng sanh khoå. Ñoù laø loøng töø bi. Loøng töø bi giuùp cho chuùng ta deïp daàn caùi taâm tham lam vaø saân haän. Quí vò thaáy ngöôøi naøo mình thöông thaät laø thöông, ngöôøi ñoù coù laøm gì hôi böïc moät chuùt thì mình coù ñaùnh chöûi hay khoâng? Coøn ngöôøi naøo mình gheùt, gheùt saün trong buïng roài, hôi choïc töùc moät chuùt thì mieäng chöûi tay ñaùnh lieàn. Thaáy hai ñieàu ñoù roõ raøng nhö vaäy. Neáu coù thöông thì loãi möôøi giaûm xuoáng coøn hai, ba, coøn gheùt hai, ba taêng leân baûy, taùm. Cho neân loøng thöông giuùp cho chuùng ta bôùt noùng giaän, bôùt tham lam, boûn xeûn. Vì vaäy chuùng ta caàn phaûi taäp coù loøng thöông. Neáu ngöôøi naøo mình thaät thöông laø mình muoán cho hoï coù aên coù maëc. Nhöõng caùi mình coù mình muoán chia cho hoï heát. Ngöôïc laïi ngöôøi mình gheùt, hoï coù baèng mình mình cuõng khoâng chòu, mình muoán cho hoï thua hoï thaáp hôn mình. Nhö vaäy roõ raøng töø bi laø caùi laøm cho ta buoâng xaû loøng tham. Loøng töø bi ñoù cuõng giuùp ta giaûm noùng giaän. Vì vaäy maø phaûi taäp töø bi ñoái vôùi moïi ngöôøi. Ai chuùng ta cuõng thaáy ñeàu laø thaân quyeán, vì lyù luaân hoài cuûa ñaïo Phaät giuùp chuùng ta coù tinh thaàn deã khôûi töø bi. Taïi sao vaäy? Bôûi vì bieát taát caû chuùng sanh, ai sanh ra ñaây cuõng khoâng phaûi môùi moät laàn naøy, maø ñaõ coù voâ soá ñôøi roài. Moät ñôøi sanh ra thì gaàn nhaát laø cha meï, keá ñoù laø oâng baø roài sau laø anh em, con chaùu. Baø con quyeán thuoäc trong moät ñôøi ñeå mình thöông, ít nhaát cuõng ñöôïc vaøi chuïc ngöôøi. Thaày baïn anh em cha meï ñaùng cho mình lo, ít nhaát cuõng vaøi chuïc ngöôøi. Maø voâ soá ñôøi nhö vaäy thì theá gian naøy coù ai coøn xa laï vôùi mình nöõa hay khoâng? Vì nghó ñeán cuoäc luaân hoài nhieàu ñôøi nhieàu kieáp, cho neân taát caû chuùng sanh ñeàu laø thaân thuoäc cuûa mình. Tyû nhö hai gia ñình baø con chuù baùc ruoät, ôû xa nhau, möôøi naêm khoâng gaëp maët nhau thì nhöõng ñöùa chaùu môùi ra ñôøi sau, mình ñaâu bieát ñöôïc. Hoaëc giaû nhöõng ñöùa chaùu hoài ôû gaàn mình môùi naêm, ba tuoåi, baây giôø gaëp laïi sau möôøi naêm xa caùch, thì mình coù bieát ñöôïc noù hay khoâng? Nhö vaäy baø con trong moät ñôøi laâu ngaøy khoâng gaëp coøn queân thay, huoáng laø baø con nhieàu ñôøi. Cho neân chuùng ta duøng taâm quaùn taát caû ngöôøi theá gian neáu khoâng phaûi laø baø con ruoät thòt ñôøi naøy, cuõng laø baø con ruoät thòt ñôøi tröôùc hoaëc ôû ñôøi tröôùc nöõa. Neáu mình thöông baø con ruoät thòt baây giôø, taïi sao mình khoâng thöông baø con ruoät thòt tröôùc kia? Vì ai cuõng laø baø con ruoät thòt heát, ai nôõ haïi ai. Do ñoù khôûi taâm töø bi. Muoán coù töø bi phaûi quaùn xeùt nhö theá. Do trí quaùn xeùt ñoù maø loøng thöông môùi traøn ra. Keå nhö ai coù maët ôû ñaây ñeàu laø quyeán thuoäc mình heát, hoaëc laø quyeán thuoäc ñôøi naøy, hoaëc laø quyeán thuoäc ñôøi tröôùc. Khoâng ai ñaùng gheùt caû. Nhö vaäy hai caùi tham vaø saân giaûm daàn ñi, khi töø bi taêng tröôûng. Keá ñeán laø si. Si meâ thì duøng trí tueä töùc laø öùng duïng Baùt-nhaõ quaùn phaù deïp si meâ. Si meâ coù hai: si meâ veà thaân, si meâ veà caûnh. Ngay nôi thaân naøy do duyeân hôïp maø töôûng laø thaân thieät, coá ñònh. Do töôûng laàm nhö vaäy cho neân mình môùi ngaõ maïn chaáp tröôùc, hôn thua phaûi quaáy. Luùc naøo cuõng thaáy mình laø trung taâm xaõ hoäi. ÔÛ gia ñình, mình laø trung taâm cuûa gia ñình. Vaøo trong ñaïo cuõng thaáy mình laø trung taâm trong ñaïo nöõa. Bôûi thaáy mình laø trung taâm cho neân, neáu cha meï, anh em khoâng ñeå yù tôùi mình thì mình buoàn mình giaän. Roài ôû xaõ hoäi, neáu xaõ hoäi khoâng ngoù ngaøng gì mình thì mình cuõng töùc toái. Mình laø trung taâm trong ñaïo maø ai cho mình tu lô laø khoâng ra gì mình cuõng giaän. Vì caùi baûn ngaõ ñoù maø mình taïo ra khoâng bieát bao nhieâu toäi loãi. Caùi baûn ngaõ ñoù coù, laø taïi mình laàm nhaän khoâng ñuùng leõ thaät, caùi thaân duyeân hôïp taïm bôï maø töôûng laø thaân thaät coá ñònh. Neáu thaân thaät coá ñònh thì oâng baø mình ñaâu coù cheát vaø cha meï mình cuõng coøn hoaøi. OÂng baø mình ñaõ maát, cha meï mình ñaõ cheát hoaëc seõ cheát, coøn mình thì cuõng seõ hoaïi. Nhö vaäy taát caû chuùng ta ñeàu laø töôùng duyeân hôïp khi coøn khi maát tuøy duyeân. Tuøy theo duyeân, taïi sao mình thaáy noù thaät. Duøng trí Baùt-nhaõ quaùn xeùt nhö vaäy thì phaù ñöôïc si meâ. Phaù ñöôïc si meâ thì, döùt ñöôïc ngaõ maïn. Taâm ngaõ maïn, sôû dó coù laø do si meâ maø ra. Caùi ngaõ nguyeân noù laø khoâng thaät, mình chaáp noù laø thaät neân ñaâm ra ngaõ maïn. Maø ngaõ maïn thì sanh ra giaän hôøn taät ñoá ñuû thöù xaáu xa. Ngöôøi hoïc Phaät caàn taäp hai haïnh caên baûn ñoù, töùc töø bi vaø trí tueä. Trong nhaø Phaät goïi laø phöôùc trí. Muoán thaønh Phaät phöôùc vaø trí khoâng theå thieáu. Cho neân Phaät ñöôïc goïi laø “Löôõng tuùc toân” (löôõng laø hai, tuùc laø ñuû, löôõng tuùc toân laø hai caùi ñuû) töùc laø hai caùi ñuû: Phöôùc tuùc vaø Tueä tuùc. Phöôùc laø töø bi, tueä laø trí tueä. Neáu thaønh Phaät phaûi ñuû hai caùi ñoù, thieáu moät trong hai caùi ñoù thì khoâng bao giôø thaønh Phaät ñöôïc. Vì vaäy chuùng ta tu phaûi noã löïc tinh taán, moãi ngaøy caàn coá gaéng ñeå loøng töø bi caøng ngaøy caøng roäng ra. Chuùng ta coá gaéng duøng trí tueä quaùn saùt laïi, thaân naøy ñöøng laàm noù. Khoâng laàm thaân ñoái caûnh chuùng ta cuõng heát laàm. Thaân laø duyeân hôïp, caûnh cuõng laø töôùng duyeân hôïp. Khi thaáy roõ thaân caûnh laø duyeân hôïp, thì taát caû sanh töû ñöôïc maát, caû theá gian khoâng coøn chi phoái chuùng ta ñöôïc nöõa. Chuùng ta vöôït qua noù. Ñoù laø ñieàu caên baûn trong söï tu haønh cuõng laø caùi tinh taán thöù hai. III. Tinh taán ñeå tröø hai con quæ taùn loaïn vaø hoân traàm. Giôø ñeán caùi tinh taán thöù ba laø caùi tinh taán cuûa ngöôøi tu chuyeân moân, ñeå tröø hai con quæ maø nhaø thieàn goïi laø hoân taùn, töùc laø hoân traàm vaø taùn loaïn. Khi ngoài thieàn neáu taâm khoâng nghó chuyeän naøy chuyeän noï thì, moät luùc guïc leân guïc xuoáng. Ñoù laø con quæ hoân traàm nhaäp roài. Phaät khoâng noùi chuyeän maø ngoài tröôùc baøn Phaät gaät ñaàu hoaøi. Neáu chaán chænh qua hoân traàm roài thì tôùi taùn loaïn. Taùn loaïn daãn nhôù chuyeän naøy chuyeän noï, caùi gì hay caùi gì dôû. Heát noùi chuyeän thì hình aûnh, heát hình aûnh tôùi noùi chuyeän. Ngoài moät mình maø noùi chuyeän hoaøi. Noùi heát theá naøy roài tôùi theá kia. Hoaëc nhôù ngöôøi naøy nhôù ngöôøi noï. Khoâng cho moät nieäm döøng. Hai con quæ nhaäp roài thì noù daãn chaïy hoaøi. Moät giôø ngoài thieàn roát cuoäc khoâng coøn ñöôïc nöûa giôø. Baây giôø hoân traàm thì phaûi laøm sao trò? Con quæ hoân traàm nguy hieåm laém! Ngöôøi môùi tu thì ít sôï hoân traàm maø sôï taùn loaïn. Ngöôøi tu kha khaù thì ít sôï taùn loaïn maø sôï hoân traàm. Khi, taâm hôi ñònh roài thì hôi buoàn nguû. Coøn ngöôøi môùi tu, ngoài laïi thì lo ñau chaân, roài nhôù nhöõng gì xaûy ra trong ngaøy, nhôù hoaøi khoâng boû ñöôïc, neân bò taùn loaïn daãn ñi. Ñau chaân cuõng laøm taùn loaïn nöõa. Vì vaäy cho neân môùi tu thì bò taùn loaïn daãn, tu khaù khaù thì bò hoân traàm daãn. Neáu ngöôøi tu thieàn traùnh khoûi ñöôïc hai con quæ ñoù thì thaønh Thaùnh lieàn. Con quæ taùn loaïn thaáy noù khoù maø deã. Deã laø sao? Bôûi vì taùn loaïn laø taâm chaïy ñaàu naøy ñaàu noï. Khi mình tu hôi thuaàn thuïc, duøng trí quaùn bieát taát caû caùi daãn chaïy ñoù laø caùi boùng daùng khoâng thaät, mình buoâng laàn laàn, coù theå noù laëng ñöôïc. Nhöng maø tôùi noù laëng, choáng vôùi con quæ hoân traàm thaät cay ñaéng. Bôûi vì con quæ hoân traàm tôùi maø khoâng thaáy noù. Môùi ngoài yeân yeân noù guïc hoài naøo khoâng hay. Tôùi chöøng guïc roài môùi giaät mình thì vieäc ñaõ roài. Nhö vaäy choáng khoâng ñöôïc, khoâng bieát ñaâu maø choáng, maø cuõng khoâng chuaån bò tröôùc ñöôïc. Con quæ taùn loaïn mình quaùn noù thì noù döøng ñöôïc, coøn caùi naøy khoâng bieát ñaâu maø ngöøa. Vì vaäy maø hoài xöa, trong kinh A-haøm coù moät baøi kinh, goïi laø Tröôûng Laõo Thuøy Mieân. Tröôûng laõo roài maø ngoài vaãn guïc. Hoài ñöùc Phaät coøn taïi theá, Tröôûng laõo laø ngöôøi ñaõ ñaéc ñaïo maø ngoài vaãn guïc nhö thöôøng, huoáng laø mình, phaøm phu naøy laøm sao khoûi guïc. Tu maø guïc laø khoù trò chôù khoâng phaûi thöôøng. Muoán trò phaûi laøm sao? Ñaây toâi daãn nhieàu vò Thieàn sö. Coù vò Thieàn sö ngoài thieàn, ngoài laïi laø guïc, cho tôùi ngaøy khoâng coøn caùch naøo chòu noåi ñöôïc nöõa. Ngaøi môùi nghó neáu nhö vaày thaø cheát coøn hôn. Tu maø cöù guïc hoaøi tu gì ñöôïc. ÔÛ treân nuùi, Ngaøi thaáy moät caây gie ra ngoaøi vöïc thaúm, coù chaùng hai. Ngaøi môùi nghó keá, leo leân beû ít nhaùnh coät laïi leân ngoài thieàn treân ñoù cho maày guïc. Maày guïc caém ñaàu rôi xuoáng döôùi naùt thaây cho roài. Chính nhôø söï naùt thaây neân queân guïc. Heát guïc Ngaøi ñöôïc chöùng ñaïo. Ñoù laø moät phöông tieän laøm cho heát guïc. Phöông tieän ñoù phaûi gan daï laém môùi laøm ñöôïc, gan vöøa khoâng laøm noåi ñaâu. Quí vò thaáy ngöôøi xöa cuõng khoå sôû nhö mình, chôù khoâng phaûi baây giôø mình môùi guïc thoâi. Ngöôøi xöa guïc nhöng nhôø söï coá gaéng neân caùc ngaøi thaéng ñöôïc. Coøn tröôøng hôïp chuùng ta baây giôø neáu coù guïc thì phaûi laøm sao? Thaät ra trong kinh coù daïy nhieàu caùch laém, maø thaáy coù caùch laøm ñöôïc, coù caùch laøm khoâng thaáy keát quaû. Ngoài thieàn, con maét mình nhìn hôi xuoáng, bôûi nhìn xuoáng cho neân yeân yeân deã nguû guïc. Khi lôõ guïc moät caùi thì phaûi chaán chænh, môû maét to leân. Cho neân khi ngoài thieàn khoâng neân ñeå toái. Ñeå toái deã buoàn nguû, caàn ñeå ñeøn saùng vöøa phaûi. Khoâng cho nhaém maét, nhaém maét deã buoàn nguû. Vì môû maét lôùn bò taùn loaïn cho neân môû vöøa chöøng. Môû vöøa chöøng maø guïc thì môû lôùn, trôïn maét, chaán chænh laïi. Môû maét lôùn laøm tan ñöôïc côn guïc. Neáu guïc nöõa thì ñöùng daäy ñi kinh haønh, neáu kinh haønh maø chöa heát nöõa thì röûa maët. Röûa maët maø khoâng heát nöõa thì ñeán tröôùc baøn Phaät laïy saùm hoái. Phaûi ñoåi luoân luoân nhö vaäy khaû dó môùi thaéng noù. Khoâng coøn caùch naøo khaùc hôn ñöôïc. Ñoù laø phöông tieän ñeå trò nguû guïc. Hoaëc giaû trong nhaø Thieàn noùi raèng: Sôû dó chuùng ta tu maø taùn loaïn vaø hoân traàm laø taïi thieáu söùc tinh taán. Muoán tinh taán thì luùc naøo cuõng khaéc chöû “töû” treân traùn. Cheát chôù khoâng coù loâi thoâi, ñeå cho taùn loaïn laãn hoân traàm nhaäp. Thaø cheát chôù khoâng coù hai caùi ñoù. Do söùc tinh taán cöông quyeát ñoù maø qua ñöôïc côn nguû vaø côn taùn loaïn. Quí vò naøo coù kinh nghieäm thì bieát, ngoài thieàn maø hay mô mô thì deã buoàn nguû laém. Khi naøo chaán chænh, cöông quyeát nhaém moät caùi gì ñoù thì luùc ñoù tan ñöôïc côn buoàn nguû. Vì vaäy muoán thaéng ñöôïc buoàn nguû phaûi duøng söùc maïnh tinh taán maø trong nhaø Thieàn goïi laø phaùt taâm tha thieát, nhaát ñònh cheát chôù khoâng ñeå cho ma noù daãn. Ñoù laø loái tu thieàn ñeå trò con ma buoàn nguû baèng caùch tinh taán. IV. Ñaïi tinh taán. Ñeán caùi tinh taán thöù tö, khoâng phaûi ngoài thieàn maø ñaây laø caùi chuyeân moân trong Thieàn Toâng. Mình taäp laøm sao trong boán oai nghi ñi ñöùng naèm ngoài luùc naøo cuõng laø tu heát, nghóa laø ñi ñöùng naèm ngoài luoân luoân laø tænh laø giaùc. Moät nieäm daáy leân lieàn bieát. Khoâng cho moät nieäm naøo daãn ñi xa heát. Nhö vaäy caû ngaøy ñi ñöùng naèm ngoài trong boán oai nghi ñeàu laøm chuû khoâng ñeå voïng töôûng daãn ñi. Khoâng maát moät phuùt giaây naøo, ñoù laø ñaïi tinh taán. Ngöôøi ñöôïc nhö vaäy ñoái vôùi ñaïo khoâng coøn xa nöõa. Neáu chuùng ta tinh taán tôùi möùc ñoù, thì khoâng coøn duïng coâng baèng hình thöùc leã baùi, maø luoân luoân trong boán oai nghi ñi ñöùng ngoài naèm, duø hoaït ñoäng caùi gì, cuõng vaãn laøm chuû ñöôïc mình, khoâng ñeå moät nieäm naøo daãn mình ñi heát. Ngöôøi ñöôïc nhö vaäy, nhaø Thieàn goïi laø ñaïi tinh taán. Ngöôøi ñoù laø ngöôøi thoaùt ly sanh töû. Ñeå keát thuùc muøa Xuaân tinh taán naøy, toâi ñoïc laïi baøi keä cuûa Thieàn sö Hoaøng Baù ñeå nhaéc taát caû quí vò. Ngaøi Hoaøng Baù coù baøi keä raèng: Traàn lao quyùnh thoaùt söï phi thöôøng Heä baû thaèng ñaàu toá nhaát tröôøng Baát thò nhaát phieân haøn trieät coát Tranh ñaéc mai hoa phoác tyû höông Caâu ñaàu: Ngöôøi maø thoaùt khoûi traàn lao naøy laø keû phi thöôøng. Caâu hai: Nhö ngöôøi keùo daây, naém chaët ñaàu daây cho thaät vöõng môùi keùo ñöôïc caùi gì mình muoán keùo. Tyû duï daây coät moät caùi caây hay moät vaät naëng, muoán loâi thì chaân ñöùng cho vöõng, tay naém daây cho thaät chaéc thì môùi keùo ñöôïc. Ñaây cuõng vaäy, muoán thoaùt khoûi traàn lao phaûi naém chaët ñaàu moái daây. Moái daây ôû ñaây laø moái daây buoâng heát voïng töôûng. Phaûi tænh, phaûi haèng tænh giaùc. Giöõ laäp tröôøng khoâng lay chuyeån, duø gaëp hoaøn caûnh naøo, tröôøng hôïp naøo. Ñoù laø ñöùc tinh taán. Caâu ba: Khoâng phaûi moät phen maø bò caùi laïnh thaáu xöông. Caâu boán: Thì laøm sao ngöûi ñöôïc muøi höông ngaït ngaøo cuûa hoa mai trong ba ngaøy Teát. Neáu chuùng ta khoâng traûi qua caùi laïnh thaáu xöông cuûa muøa ñoâng thì laøm gì chuùng ta höôûng ñöôïc hoa mai thôm ngaùt ñaàu muøa xuaân. Nhö vaäy muoán höôûng ñöôïc muøa xuaân, ngöûi muøa thôm cuûa hoa mai thì chuùng ta phaûi chòu caùi laïnh cuûa muøa ñoâng. Chuùng ta muoán ñaït ñöôïc keát quaû vieân maõn cuûa ngöôøi tu, thì phaûi heát söùc noã löïc, cam chòu moïi khoù khaên nguy hieåm thì môùi ñöôïc keát quaû toát. Khoâng ai tu haønh coù keát quaû toát maø khoâng traûi qua khoù khaên. Coù chòu khoù khaên thì môùi ñöôïc keát quaû vieân maõn. Vì vaäy ngöôøi naøo muoán höôûng ñöôïc, ngöûi ñöôïc muøi thôm ngaùt cuûa hoa mai thì phaûi chòu caùi laïnh thaáu xöông cuûa muøa ñoâng. Taát caû chuùng ta tu haønh muoán ñaït ñöôïc baûn nguyeän phaûi chòu nhöõng caùi cöïc khoå, nhöõng caùi nhoïc nhaèn. Nhö vaäy phaûi noã löïc tinh taán khoâng luùc naøo daùm löôøi bieáng, khoâng luùc naøo daùm giaûi ñaõi thì söï tu haønh cuûa chuùng ta seõ ñöôïc nhö nguyeän, ñuùng theo caùi gì luùc chuùng ta phaùt taâm mong caàu. Keát thuùc laïi naêm nay, töùc laø naêm Taân Daäu, ñaàu naêm chuùng toâi mong raèng taát caû Taêng Ni vaø toaøn theå Phaät töû khôûi ñaàu naêm tinh taán naøy, troïn naêm naøy seõ laø ngaøy Xuaân tinh taán. Phaûi coá gaéng nhö chuùng toâi ñaõ noùi, coá gaéng tuøy tröôøng hôïp thaáp cao khaùc nhau, nhöng luùc naøo cuõng phaûi coá gaéng. Nhö vaäy môùi xöùng ñaùng laø ngöôøi Phaät töû chaân chaùnh. Nhö vaäy chuùng ta môùi mong thoaùt ly sanh töû ñöôïc. NAM-MOÂ BOÅN SÖ THÍCH-CA MAÂU-NI PHAÄT. ] |
||
