BAØI KINH BAÙT-NHAÕ

TAÁT NIEÂN ÑINH MAÕO 1988

Ñaây laø moät caùi taùch, nhöõng chöõ ñen trong caùi taùch naøy laø baøi kinh Baùt-nhaõ, taùc phaåm naøy ñöôïc laøm beân Nhaät Baûn. Neáu ban ngaøy quí vò ñoïc ñuû chöõ, troøn moät baøi kinh Baùt-nhaõ. Sau khi ñoå nöôùc noùng vaøo nhöõng chöõ ñen lieàn aån, roài töø töø hieän ra hình ñöùc Phaät. Quí vò ngaém cho kyõ caùi taùch, toâi seõ giaûi thích caùi lyù thuù cuûa noù.

Khi chöa coù nöôùc noùng, caùi taùch chæ laø baøi kinh Baùt-nhaõ baèng chöõ ñen. Khi nöôùc noùng ñoå vaøo, thaám roài, baøi kinh Baùt-nhaõ môø ñi thì oâng Phaät hieän ra. Nhö vaäy coù yù nghóa gì ñoái vôùi ngöôøi tu chuùng ta?

Neáu chuùng ta laø ngöôøi hoïc ñaïo maø chöa thoâng ñöôïc lyù vaø chöa thöïc haønh ñeán cöùu kính, thì chuùng ta chæ thaáy Phaät phaùp qua nhöõng ngoân ngöõ vaên töï, chôù chöa thaáy Phaät thaät. Töø caùc nghóa vaên töï, chuùng ta noã löïc tu. Do loøng tinh taán maõnh lieät moãi ngaøy moät taêng tieán, cuõng nhö söùc noùng moãi ngaøy moãi phaùt ra, laàn laàn caùc hình thöùc vaên töï chöõ nghóa môø ñi, oâng Phaät thaät cuûa chuùng ta luùc ñoù hieän ra.

Nhö trong kinh thöôøng noùi, neáu ngöôøi keùo caây laáy löûa, muoán laáy ñöôïc löûa, khi keùo caây aám roài neáu döøng laïi thì noù nguoäi daàn khoâng bao giôø coù löûa. Khi aám roài phaûi keùo maõi caøng noùng caøng toát, cho ñeán luùc phaùt löûa môùi thoâi. Phaùt löûa laø ví duï thaáy ñöôïc Phaät, keùo caây laø ví duï cho söï tinh taán, neáu keùo nöûa chöøng laø chæ cho söï nöûa chöøng maø ngöøng laø chæ cho söï tinh taán moät luùc roài thoái Boà-ñeà taâm, roài cheånh maûng. Neáu thoái Boà-ñeà taâm vaø cheånh maûng chaéc laø oâng Phaät seõ khoâng hieän ra. Cuõng nhö trong caùi taùch naøy, neáu ñoå nöôùc noùng vaøo ñeå moät luùc noù aám ñeàu thì oâng Phaät hieän, nhöng neáu ñoå nöôùc vaøo, vöøa hôi aám, laïi ñem nöôùc laïnh ñoå vaøo thì oâng Phaät khoâng hieän, maø chöõ ñen hieäân ra.

Chuùng ta thaáy roõ raøng söï tu haønh cuûa chuùng ta ñi ñeán cöùu kính hay khoâng laø do söùc tinh taán cuûa chuùng ta coù beàn vöõng, laâu daøi maõi maõi hay khoâng. Ñöøng nghó raèng chuùng ta vaøo ñaïo roài thaùng naøo naêm naøo ñoù chuùng ta tu cho ñeán queân aên queân nguû, nhöng tu moät luùc thaáy coâng phu nhieàu roài thoâi, thaû troâi, chaäm chaïp, chaàn chôø roài luøi. Nhö vaäy tuy thaáy coù haêng haùi, coù tieán boä, nhöng söï haêng haùi vaø tieán boä ñoù chæ coù moät giai ñoaïn, neân keát quaû khoâng bao giôø vieân maõn.

Chuùng toâi mong raèng quí vò yù thöùc ñöôïc vieäc tu cuûa mình nhö tröôøng hôïp caùi taùch ôû ñaây vaäy, nghóa laø chuùng ta nöông vaên töï chöõ nghóa ñeå hieåu ñaïo, nhöng vaên töï chöõ nghóa chöa phaûi laø Phaät. Nhôø vaên töï chöõ nghóa ñoù, chuùng ta hieåu ñaïo roài noã löïc tieán tu. Do söï noã löïc tieán tu beàn bæ laâu daøi thaám caû toaøn thaân chuùng ta roài, chöøng ñoù oâng Phaät cuûa chuùng ta hieän ra, cuõng nhö nöôùc laøm noùng toaøn boä caùi taùch roài, luùc ñoù chöõ nghóa môø ñi, oâng Phaät lieàn hieän roõ. Chính yù nghóa caùi taùch naøy laø moät khích leä cho chuùng ta treân ñöôøng tu hoïc.

Ngoaøi caùi taùch ra, chuùng toâi ñöôïc taëng theâm moät caùi meàn cuõng coù baøi kinh Baùt-nhaõ, vaø ngay caây quaït caàm tay cuõng coù baøi kinh Baùt-nhaõ. Trong caây quaït, trong caùi taùch vaø trong caùi meàn ñeàu coù baøi kinh Baùt-nhaõ. Nhö vaäy chuùng ta môùi thaáy raèng Phaät giaùo Nhaät Baûn quí troïng kinh Baùt-nhaõ ñeán ngaàn naøo.

Ngöôïc laïi ôû Vieät Nam, chuùng ta laïi sôï tuïng kinh Baùt-nhaõ, roài chaáp khoâng, neân noùi tôùùi Baùt-nhaõ laø sôï. Vì sao? Vì söï thoâng hieåu ñaïo lyù cuûa chuùng ta quaù noâng caïn vaø yeáu ôùt. Coøn ngöôøi Nhaät Baûn thaáy roõ ñöôïc Baùt-nhaõ laø heä troïng, cho neân ôû laõnh vöïc naøo ngöôøi ta cuõng theå hieän baøi kinh Baùt-nhaõ.

Tinh thaàn hieåu ñaïo cuûa ngöôøi Nhaät khaùc hôn chuùng ta nhieàu. Coù söï khaùc bieät ñoù laø vì chuùng ta hieåu ñaïo qua hình thöùc, qua söï chaáp neâ, chôù khoâng phaûi hieåu ñuùng tinh thaàn Baùt-nhaõ, vì vaäy maø chuùng ta khoâng quí troïng Baùt-nhaõ. Maø Baùt-nhaõ laø gì? Laø trí tueä. Maø khoâng trí tueä thì chöøng naøo giaùc ngoä? Ñoù laø moät khuyeát ñieåm lôùn cuûa Phaät giaùo Vieät Nam. Mong raèng mai kia chuùng ta seõ bôùt nhöõng khuyeát ñieåm aáy.

]



	THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM