HAÏT CHUOÃI
MOÄNG, NGAØY QUA MAÁT
NGHIEÄP
THIEÄN AÙC COØN
TAÁT
NIEÂN AÁT MAÕO 1975
Chuùng
toâi thöôøng noùi vôùi quí vò moãi moät ngaøy qua laø laàn ñi moät haït
chuoãi, roài ngaøy khaùc tôùi laø laàn ñi moät haït chuoãi. Nhö vaäy hoâm
nay laø cuoái naêm AÁt Maõo. Chuùng ta ñaõ laàn ñöôïc bao nhieâu haït
chuoãi roài? Töùc laø laàn heát ba traêm naêm möôi maáy haït. Vì thaùng
thieáu neân khoâng ñuû ba traêm saùu möôi maø chæ coù ba traêm naêm möôi
maáy haït chuoãi. Quí vò thaáy maáy haït chuoãi laàn qua roài, noù coøn
hay khoâng? Taát caû quí vò nhôù oân laïi xem, töø ñaàu naêm chuùng ta
ñoùn Giao thöøa, leã Phaät ngaøy moàng moät Teát. Giôø ñaây ñoùn giao
thöøa nöõa, nhö ba traêm naêm möôi maáy ngaøy qua kieåm ñieåm laïi ñoái
vôùi chuùng ta noù coøn hay khoâng? Taát caû nhöõng ai muoán oân laïi thì
chæ coøn nhôù mang maùng ôû trong kyù öùc cuûa mình, chöù thöïc teá thì
khoâng coøn, chæ thaáy hieän giôø. Maø bao nhieâu ngaøy qua roài maát nhö
vaäy, taát caû qua roài maát hay coøn caùi gì?
Tuy
nhieân ngaøy qua chuùng ta tìm laïi khoâng ñöôïc, chaúng khaùc nhöõng haït
chuoãi moäng chuùng ta laàn qua roài maát khoâng coøn tìm laïi ñöôïc haït
naøo. Nhöng maø trong ba traêm naêm möôi maáy ngaøy qua chuùng ta ñaõ gaây
nhöõng haän thuø; ñaõ vay nôï tieàn baïc cuûa nhöõng keû khaùc. Ñeán ngaøy
choùt cuûa moät naêm vaø ngaøy mai sang naêm môùi, nhöõng oaùn thuø ñoù,
tieàn baïc cuûa caûi ta vay möôïn ñoù coù phaûi traû hay khoâng? Tuy maáy
traêm ngaøy qua chuùng ta tìm laïi khoâng ñöôïc, nhöng nhöõng caùi gì
chuùng ta ñaõ taïo, hoaëc laø vay möôïn tieàn baïc cuûa caûi hoaëc laø
gaây oaùn thuø vôùi keû naøy ngöôøi noï, sang naêm nhöõng caùi ñoù coù
maát chöa? Hay laø ngöôøi ta seõ ñem haän khaùc traû laïi cho mình. Nhö
vaäy chuùng ta thaáy neáu moät naêm qua, ngaøy thaùng troâi qua noù khoâng
döøng laïi, nhöng nhöõng caùi vay möôïn, caùi haän thuø, chuùng ta ñaõ
gaây thì naêm môùi khoù maø maát. Hoaëc ngöôïc laïi, neáu moät naêm qua
chuùng ta ñaõ cho ngöôøi vay möôïn hoaëc chuùng ta gieo coâng ñöùc vôùi
nhöõng ngöôøi chung quanh, sang naêm tôùi, nhöõng ngöôøi ñoù coù traû hay
laø queân aân ñöùc chuùng ta ñaõ gieo? Chaéc chaén khoâng queân. Nhö vaäy
quí vò thaáy moãi ngaøy qua roài maát, nhöng nghieäp chuùng ta ñaõ taïo
hoaëc thieän hoaëc aùc chöa maát haún. Ñoù laø nhìn ngay hieän taïi thöïc
teá cuoäc soáng sanh dieät cuûa chuùng ta. Thôøi gian troâi qua khoâng
döøng, nhöng vieäc thieän aùc gaây ra roài cuõng khoù maø maát.
Ngöôøi
Phaät töû tu haønh treân phöông dieän sô cô, chuùng ta phaûi nghó ñeán
ngaøy qua khoâng tìm laïi ñöôïc nhöõng vieäc laønh vieäc döõ ngaøy ñoù
khoâng maát. Duø coù traûi qua möôøi naêm, hai möôi, ba möôi naêm roài
naêm baûy möôi naêm ñeán ngaøy chuùng ta ra ñi, töùc laø caùi phuùt choùt
boû thaân tieàn aám sang thaân trung aám tôùi thaân haäu aám, nghieäp
thieän aùc haõy coøn. Neáu kieåm ñieåm laïi naêm saùu möôi naêm ñaõ soáng,
thôøi gian naêm saùu möôi naêm ñaõ troâi qua khoâng tìm laïi ñöôïc. Cuõng
nhö hoâm nay ñeán giao thöøa, nhìn laïi ba traêm naêm möôi maáy ngaøy
troâi qua chuùng ta khoâng vôùt laïi ñöôïc ngaøy naøo heát. Khi chuùng ta
saép haáp hoái boû thaân naøy ñeå sang thaân khaùc, giôø phuùt aáy cuõng
nhö ñeâm giao thöøa naøy, taát caû caùi gì trong moät ñôøi chuùng ta ñaõ
soáng naêm baûy möôi naêm ñaõ maát, nhöng vieäc thieän aùc chuùng ta
khoâng phaûi laø tieâu haún. Vaøo giôø phuùt ra ñi chuùng ta khoâng tìm
ñöôïc thôøi gian ñaõ soáng qua, nhöõng vieäc ñaõ taïo neáu laø vieäc döõ
seõ höôùng daãn chuùng ta sang cuoäc ñôøi khaùc chòu ñau khoå.
Vì chuùng
sanh ñöông gaây taïo neân Phaät luoân nhaéc nhôû vaø khuyeân chuùng ta
thöùc tænh taïo nhöõng vieäc laønh. Duø ñôøi naøy coù khoå maø bieát gaây
nghieäp laønh thì ñôøi sau ñöôïc an vui. Ñoù laø phöông höôùng cuûa ngöôøi
coøn ñi trong luaân hoài.
Chuùng ta
coøn ñi trong luaân hoài thì neân choïn con ñöôøng luaân hoài thieän töùc
laø ñi leân chôù ñöøng choïn luaân hoài aùc ñeå roài phaûi ñi xuoáng.
Cuõng nhö hieän taïi chuùng ta phaûi dôøi choã ôû, neân dôøi choã coù
tieän nghi, coù ñaày ñuû phöông tieän sanh soáng deã daøng, chôù khoâng
neân tìm choã khoå ñau phaûi ñoùi reùt v.v... Ñoù laø chuùng ta khoân
ngoan bieát löïa, saép ñaët cho moät cuoäc soáng hieän taïi vaø cuoäc
soáng cuûa töông lai. Baèng khoâng, chuùng ta cöù muø muø mòt mòt khoâng
bieát thieän khoâng bieát aùc. Roài cöù nhö vaäy qua ngaøy, taïo khoâng
bieát bao nhieâu toäi loãi, ñeán ngaøy cuoái cuøng phaûi mang nghieäp ñen
toái, chòu ñoïa trong coõi haéc aùm. Ñoù laø nhöõng ngöôøi thaät ñaùng
thöông, chòu ñau khoå khoâng bieát ñeán ñôøi naøo ra khoûi.
Chuùng
toâi ñaõ noùi theo chieàu sanh dieät cho quí vò thaáy. Chuùng ta coøn ôû
trong luaân hoài thì chuùng ta neân choïn con ñöôøng ñi saùng suûa an
laønh hôn, thôøi gian qua laø khoâng trôû laïi. Tuy vaäy nghieäp ñaõ taïo
thì khoâng bao giôø maát. Cho neân trong kinh Nhaân Quaû Phaät noùi:
Giaû söû baù thieân kieáp
Sôû taùc nghieäp baát vong
Nhaân duyeân hoäi ngoä thôøi
Quaû baùo hoaøn töï thoï
Nghóa
laø: Giaû söû mình taïo nghieäp traûi qua traêm ngaøn kieáp ñi nöõa,
nghieäp baùo cuõng khoâng maát. Nghieäp ñoù töùc laø nghieäp laønh,
nghieäp döõ ñaõ gaây. Khi duyeân hoäi ngoä töùc laø gaëp nhaân duyeân ñeán
roài thì phaûi gaùnh chòu quaû baùo chôù khoâng chaïy troán ñaâu ñöôïc.
Neáu chuùng ta bieát roõ nghieäp baùo roài, chuùng ta taïo ñöôïc nghieäp
laønh thì an höôûng vui, nhöõng caùi töï taïi. Baèng chuùng ta taïo
nghieäp döõ, ñoù laø goác ñau khoå, bò loâi cuoán trong voøng khoå ñau
maõi maõi. Ñoù laø giai ñoaïn ñaàu cuûa vieäc tu haønh.
Ñeán ñaây
chuùng ta tieán leân moät böôùc nöõa. Chuùng ta ñaõ töï bieát moãi ngaøy
qua laø moät haït chuoãi moäng laàn qua keõ tay roài khoâng coøn nöõa. Cöù
moãi ngaøy qua roài, thì maát. Nhö vaäy keát thuùc cuûa cuoäc ñôøi chaúng
qua laø moät giaác moäng daøi. Khoâng coù gì heát. Neáu tính nhöõng ngaøy
moäng nhoû, roài nhieàu ngaøy moäng ngaén keát laïi thaønh moät moäng
daøi, goïi laø thaùng, roài möôøi hai thaùng, thaønh moäng daøi hôn laø
moät naêm. Ba möôi hoaëc naêm baûy möôi naêm keát thuùc laïi thaønh moät
tröôøng ñaïi moäng. Töùc laø moäng daøi cuûa moät cuoäc ñôøi. Trong moät
kieáp moäng nhö vaäy, neáu chuùng ta khoâng thöùc tænh bieát noù laø
moäng, cöù töôûng laø thaät, chaïy theo nghieäp taïo khoå ñôøi ñôøi khoâng
heát.
Ñoù laø
caùi meâ laàm cuûa chuùng ta. Vì vaäy cho neân ñöùc Phaät luùc naøo cuõng
nhaéc baûo chuùng ta phaûi bieát roõ cuoäc soáng khoâng thaät, thôøi gian
khoâng thaät. Moãi moät ngaøy qua roài maát, khoâng ai keùo laïi ñöôïc,
giöõ laïi ñöôïc. Noùi moät caùch gaàn hôn heát laø moät tích taéc ñoàng
hoà ñi qua roài khoâng trôû laïi. Thôøi gian troâi vuøn vuït khoâng döøng.
Cuoäc soáng cuûa chuùng ta thì cöù tieán tôùi, tieán thaúng tôùi choã
cuoái cuøng laø cheát. Khoâng ai döøng ñöôïc, khoâng ngöôøi naøo coù theå
duy trì kieáp soáng khi duyeân ñaõ maõn. Moãi moät cuoäc soáng laø thoâi
thuùc mình ñeán caùi cheát. Quí vò moãi saùng thöùc daäy, thöû tìm laïi
caùi ngaøy hoâm qua cuûa mình xem noù ôû ñaâu? Nhöõng caùi gì qua roài
khoâng theå tìm ñöôïc, roõ raøng thôøi gian qua khoâng tìm laïi ñöôïc
nöõa. Chuùng ta coøn maéc keït trong thôøi gian thì chuùng ta phaûi quí
tieác thôøi gian. Chuùng ta caàn noã löïc laøm caùi gì lôïi ích cho mình
cho chuùng sanh ñeå khoûi maát thì giôø voâ ích. Ñoù laø khi chuùng ta
coøn cuoäc trong thôøi gian.
Neáu
chuùng ta coù caùi nhìn thaáu ñaùo roõ raøng bieát thôøi gian huyeãn hoùa,
nhö toâi noùi laø nhöõng haït chuoãi moäng hay laø nhöõng haït chuoãi
nöôùc thì chuùng ta cuõng ngay nôi thôøi gian huyeãn hoùa ñoù tìm cho
ñöôïc caùi leõ chaân thaät, caùi khoâng coøn sanh dieät, khoâng coøn maéc
keït, khoâng coøn bò loâi cuoán trong doøng sanh dieät cuûa thôøi gian...
Nhö vaäy chuùng ta môùi laø ngöôøi thoaùt ra khoûi voøng sanh töû. Baèng
khoâng nhö vaäy thì chuùng ta bò cuoán troâi maõi trong doøng thôøi gian.
Vì vaäy neân trong nhaø Phaät, coù khi ñöùc Phaät chuù troïng thôøi gian
voâ cuøng. Ngaøi nhaéc chuùng ta luùc naøo cuõng phaûi quí tieác thôøi
gian. Coù khi Ngaøi noùi thôøi gian laø caùi voâ nghóa, thôøi gian khoâng
coù thaät. Tuøy choã maø Ngaøi ñaùnh giaù thôøi gian. Neáu tính theo
chieàu sanh dieät thì thôøi gian raát laø quí baùu, lôïi duïng thôøi gian
ñeå chuùng ta taïo taát caû phöôùc laønh. Coøn ñöùng veà chieàu voâ sanh,
thì thôøi gian bieán thaønh voâ nghóa. Noù khoâng coù giaù trò gì. Vì
chính thôøi gian laø nhöõng haït chuoãi moäng nhö toâi thöôøng keå cho quí
vò nghe veà baø coâng chuùa ñoøi xaâu chuoãi nöôùc. Chuùng ta ñöøng daïi
khôø nhö baø coâng chuùa ñoù nöõa laø cöù ñoøi cho ñöôïc xaâu chuoãi nöôùc
ñeå ñeo voâ coå. Nhöng tôùi bao giôø môùi xaâu ñöôïc xaâu chuoãi nöôùc.
Neáu baø ñöùng tröôùc nhöõng haït nöôùc loùng laùnh, baø ñöa tay ra naém,
thì naém ñöôïc chöøng maáy haït? Vöøa naém noù noù ñaõ loøn döôùi keõ tay
roài rôi maát. Nhö vaäy nhöõng haït nöôùc kia, noù loùng laùnh ñeïp thaät.
Nhöng ôû xa maø nhìn thì noù ñeïp, baèng khi naém noù ôû tay roài, thì noù
loøn qua keõ tay vaø bieán maát. Caøng naém baét, chæ moûi meät, nhoïc
nhaèn thoâi chöù khoâng naém ñöôïc caùi gì.
Neáu
chuùng ta cöù daïi khôø chaïy theo thôøi gian mong moûi naém baét nhöõng
caùi gì maø ta cho laø haïnh phuùc baèng nhöõng phaùp sanh dieät ôû theá
gian, thì nhöõng haïnh phuùc ñoù luoàn qua keõ tay cuõng nhö laø giaác
moäng hay laø nhöõng haït söông, nhöõng caùi boùng vaäy thoâi. Khoâng coù
gì thaät.
Baø coâng
chuùa sau khi naém baét nhöõng haït nöôùc loùng laùnh ñoù maø khoâng ñöôïc
haït naøo heát môùi chaùn cheâ roài xin vôùi vua cha moät xaâu chuoãi
thaät. Baø ñöôïc vua cha cho moät xaâu chuoãi kim cöông. Vaø töø ñoù veà
sau baø coâng chuùa khoâng coøn mô xaâu chuoãi nöôùc nöõa, vì baø quaøng
xaâu chuoãi kim cöông ñôøi ñôøi.
Chuùng ta
cuõng nhö vaäy. Tröôùc khi chuùng ta bieát haïnh phuùc cuûa nhaân gian laø
caùi sanh dieät laø caùi aûo aûnh, chuùng ta coá naém baét noù thì noù
luoàn qua keõ tay khoâng bao giôø coøn ôû vôùi chuùng ta phuùt giaây naøo.
Bieát ñöôïc nhö vaäy, thaáy roõ nhö vaäy, chuùng ta môùi trôû laïi tìm
caùi chaân thaät maø ñöùc Phaät ñaõ chæ daïy. Tìm ñöôïc caùi maët chaân
thaät ñoù roài, töùc laø chuùng ta ñöôïc xaâu chuoãi kim cöông, chuùng ta
mang maõi maõi beân mình maø khoâng bao giôø tan naùt. Töø caùi giaû
chuùng ta chuyeån sang caùi thaät, töø caùi sanh dieät böôùc vaøo coõi voâ
sanh. Nhö vaäy ñoù môùi laø ngöôøi bieát tænh giaùc. Tænh giaùc ñöôïc caùi
giaû khoâng coøn meâ laàm nöõa. Ngöôøi bieát ñöôïc caùi thaät soáng trôû
veà vôùi noù, ñoù laø ngöôøi tu theo ñaïo giaùc ngoä.
Chuùng ta
giaùc ngoä caùi gì?
- Giaùc
ngoä caùi giaû laâu nay töôûng laø thaät. Nhaän ra caùi thaät maø laâu nay
bò boû queân. Caùi thaät laâu nay mình bò boû queân, roài ñi tìm kieám.
Trong khi mình boû queân caùi thaät chaáp caùi giaû cho noù laø thaät laø
meâ. Bieát ñöôïc caùi giaû goïi ñoù laø giaùc. Ngöôøi hieåu ñaïo Phaät
roài raát laø ñôn giaûn, khoâng coù caùi gì caàu kyø huyeàn bí xa laï
heát, maø chæ thaáy roõ ngay nôi mình caùi naøo giaû caùi naøo thaät. Caùi
giaû maø laâu nay mình laàm, mình chaáp nhaän noù laø mình, laø ta ñoù,
giôø ñaây mình thaáy noù laø hö giaû. Ñoù laø chuùng ta ñaõ giaùc ngoä.
Giaùc ngoä ñöôïc phaàn thöù nhaát. Qua caùi giaû ñoù chuùng ta tìm ñöôïc
caùi thaät, noù ñöông aån naùu trong caùi giaû. Ñoù laø chuùng ta ñaõ
giaùc ngoä qua giai ñoaïn thöù hai. Chuùng ta tieán thaúng vaøo con ñöôøng
giaùc ngoä vieân maõn khoâng coù sai laïc.
Taát caû
ngöôøi theá gian ñeàu ñi tìm caùi meâ laàm. Meâ laàm cho caùi giaû laøm
thaät. Chính chuùng ta cuõng laø naïn nhaân ñoù. Taát caû quí vò keå caû
toâi nöõa, coù thaáy caùi giaû laøm thaät hay khoâng? Taïi sao thaáy caùi
giaû laøm thaät? Nhö thaân töù ñaïi chuùng ta ñang mang ñaây laø thaät hay
giaû? Coù ai ñoäng tôùi noù mình coù öng hay khoâng? Bình thöôøng luùc
tænh taùo thì thaáy töù ñaïi naøy laø giaû hôïp, khoâng coù thaät. Vì neáu
thaät thì coøn hoaøi nhö moät khoái kim cöông, môùi goïi laø thaät. Nay
coøn mai maát, trong phuùt giaây laø tan naùt, caùi ñoù cuõng nhö laø boït
nöôùc chöù gì? Vì theá bieát noù laø giaû. Luùc bình tónh nghe Phaät daïy
bieát noù laø giaû, nhöng maø coù ai thoi moät thoi thì thaáy giaû hay
thaäät? Luùc ñoù laïi thaáy thaät. Taïi sao noù laø thaät?
Nhö vaäy
laø sao? Taïi sao mình bieát noù giaû khi mình bình tónh? Ñeå thaáy roõ
raèng khi chuùng ta bình tónh thì trí tueä saùng suoát thaáy noù hö giaû.
Khi bò caùi gì phaûn öùng maïnh laøm cho noù ñau ñôùn thì luùc ñoù caùi
bình tónh maát ñi, trí tueä khoâng coøn nöõa, baûn ngaõ si meâ phaùt hieän
ra, roài caùi giaû töôùng mình thaáy noù laø thaät. Bôûi thaáy thaät neân
môùi aên thua tranh giaønh vôùi ngöôøi ta roài taïo nghieäp. Cho neân ta
theo ñaïo Phaät laø phaûi giöõ bình tónh. Coù bình tónh môùi saùng suoát,
maø coù saùng suoát môùi khoûi laàm. Khoûi laàm caùi giaû laøm thaät.
Thieáu bình tónh thì bò meâ laàm. Ñoù laø ñieàu caên baûn. Khi chuùng ta
nghe Phaät daïy, nghe quí Thaày giaûng thì coi nhö tænh heát roài, coi nhö
mình laø thaùnh nhaân roài, nhöng ñuïng vieäc vôùi theá gian thì mình laø
phaøm phu haún. Ñoù laø chuùng ta chæ bình tónh ñöôïc khi voâ söï, khi coù
söï laø meâ. Ñoù laø ñieåm toâi nhaán maïnh nhaát hoâm nay.
Chuùng ta
phaûi laøm sao khi höõu söï coi nhö voâ söï. Ñoù laø caùi thieát yeáu. Ñoù
môùi laø caùi söùc maïnh cuûa ngöôøi tu haønh. Khi vaéng veû laëng leõ thì
chuùng ta tænh taùo, thaáy caùi naøo giaû caùi naøo thaät raønh reõ, nhöng
khi ñuïng vieäc, trí tueä ñoù maát ñi, chuùng ta laïi noåi saân leân roài
chaáp caùi giaû thaønh thaät. Ngaøi Vónh Gia noùi: “Giaû söû voøng löûa
quay treân ñænh, ñònh tueä vaãn troøn saùng khoâng maát.”
Nhö vaäy
môùi thaät laø tænh ngoä. Coøn mình tænh khi laëng leõ vaéng veû, khi oàn
naùo thì mình meâ. Caùi ñoù chöa phaûi laø thaät tænh. Taát caû chuùng ta
ai cuõng coù theå bieát ñöôïc heát.
Moät laø
thieáu söï höôùng daãn cuûa thaày cuûa baïn.
Hai laø
thieáu yù chí cöông quyeát maõnh lieät ñeå noã löïc tu haønh.
Do ñoù
khoâng giaùc noåi roài ôû maõi trong meâ.
Raát
tieác raèng coù nhieàu ngöôøi caû ñôøi chöa bao giôø bieát ñöôïc caùi
thaân naøy laø hö giaû, hoï chæ bieát noù laø thaät, cho neân khi noùi noù
laø giaû hoï khoâng tin. Ñoù laø vì hoï thieáu söï höôùng daãn cuûa thaày
baïn, cho neân hoï meâ. Coù ngöôøi ñöôïc thaày baïn höôùng daãn, vì thieáu
yù chí maõnh lieät neân khi nghe thì tænh, khi heát nghe thì meâ. Vaäy
chuùng ta nhaát laø hieän nay, phaûi quaû quyeát vaø can ñaûm ngay trong
khi chuùng ta bieát caùi ñoù laø giaû, caùi kia laø thaät. Quaû quyeát
raèng caùi naøy laø giaû khoâng bao giôø meâ noù. Caùi kia laø thaät ñöøng
bao giôø boû noù. Ñöøng meâ caùi giaû vaø ñöøng boû caùi thaät ñeå haèng
soáng vaø coá gaéng soáng moãi ngaøy moãi huaân, moãi ngaøy taäp, laâu
ngaøy môùi thuaàn thuïc, töï nhieân chuùng ta cuõng nhö ngaøi Vónh Gia khi
Ngaøi noùi: Duø coù voøng löûa xoay treân ñaàu, ñònh tueä Ngaøi cuõng
khoâng maát. Cho neân choã quan troïng maø chuùng ta phaûi thaáy laø taâm
chuùng ta deã xao xuyeán luùc oàn naùo. Baây giôø mình phaûi noã löïc
theâm, laøm sao khi xao xuyeán maø chuùng ta vaãn cöôøi.
Ví duï
cuï theå laø khi xöa môùi taäp ngoài thieàn nhaát laø khoaûng taùm chín
giôø toái. Coù nhöõng caùi loa ôû döôùi voïng leân nuùi caùc baøi haùt,
caùc baøi ca laûnh loùt, luùc ñoù thieàn taâm bò phaân taùn. Chuùng ta noã
löïc höôùng daãn noù, noã löïc keàm haõm noù, laàn laàn seõ laøm chuû noù.
Ñeán luùc naøo ñoù, tieáng ca haùt khoâng coøn ñuû haáp daãn nhö xöa nöõa.
Thaáy khoâng? Keát quaû roõ raøng nhö theá, chöùng minh raèng neáu caùi gì
chuùng ta noã löïc coá gaéng thì seõ vöôït qua, khoâng coøn bò leä thuoäc
nöõa. Mình töôûng raèng mình ngoài thieàn trong choã yeân thì ñöôïc yeân,
khi coù ñoäng chaïy theo tieáng ñoäng, roài mình caûm thaáy tieáng ñoäng
seõ loâi mình ñi, khoâng bao giôø mình thaéng noù. Ñöøng töôûng nhö vaäy.
Mình phaûi tin töôûng quaû quyeát raèng khi ñoäng chuùng ta vaãn laøm chuû
ñöôïc. Ngaøy nay laøm chuû moät phaàn, ngaøy mai laøm chuû moät phaàn,
nhieàu ngaøy nhö vaäy, roài ngaøy naøo ñoù taát caû tieáng ñoäng ñeàu voâ
nghóa ñoái vôùi chuùng ta. Ñoù laø leõ chaân thaät chôù khoâng phaûi toâi
bòa ñaët. Taát caû chuùng ta neáu coá gaéng nhö vaäy thì taát caû tieáng
ñoäng seõ voâ nghóa khi chuùng ta laøm chuû hoaøn toaøn. Toâi noùi ví duï
nhoû, ngoaøi ra nhöõng vieäc lôùn cuõng nhö vaäy.
Giaû söû
chuùng ta ôû trong caûnh ngoä naøo khaét khe maáy hay laø oàn naùo maáy ñi
nöõa, mieãn taâm hoàn chuùng ta laøm chuû ñöôïc, toâi tin raèng ai cuõng
tu ñöôïc heát. Hoài chuùng ta raûnh rang thì chuùng ta ngoài thieàn, luùc
chuùng ta baän roän hoaëc cuoác coû hoaëc troàng rau chuùng ta cuõng tu
ñöôïc nhö vaäy chuùng ta thaáy luùc naøo mình cuõng tu ñöôïc, luùc ñoù
thaáy mình vui veû khoâng thieät thoøi gì heát. Baèng cho raèng ngoài
thieàn môùi tu ñöôïc; cuoác raãy khoâng tu ñöôïc thì seõ thaáy thieät
thoøi. Bôûi vì coù ngaøy khoâng ngoài thieàn ñöôïc giôø naøo, nhö vaäy
ngaøy ñoù khoâng tu sao? Cuoác raãy maø tu ñöôïc thì khoâng thieät thoøi
tí naøo heát. Thay vì ngaøy xöa ngoài moät ngaøy ba tieáng ñoàng hoà, baây
giôø cuoác raãy saùu tieáng tu luoân, thì mình lôøi ñöôïc theâm ba tieáng
nöõa. Phaûi vaäy khoâng? Nhö vaäy mình coù thieät thoøi chuùt gì ñaâu. Ñoù
laø caùi maø chuùng ta hieän nay phaûi taäp noã löïc nhö vaäy. Laøm sao
trong caùi tu cuûa chuùng ta khoâng vì hoaøn caûnh maø noù chöôùng ngaïi.
Ñoù laø caùi thieát yeáu.
Tuy
nhieân luùc ñaàu phaûi chaáp nhaän raèng, mình ñang ngoài trong yeân maø
coù tieáng ñoäng thì theá naøo cuõng bò xao xuyeán. Trong khi xao xuyeán
ñoù chuùng ta noã löïc moãi ngaøy, noã löïc caøng ngaøy caøng laâu, tieáng
ñoäng seõ voâ nghóa vôùi chuùng ta. Ñeán chöøng ñoù chuùng ta môùi töï
taïi tröôùc taát caû tieáng ñoäng. Nhö vaäy chuùng ta ñöøng coù thoái
chuyeån vì coù tieáng ñoäng maø tu khoâng ñöôïc. Chuùng ta phaûi nghó ai
trong chuùng ta cuõng seõ ñöôïc thöû thaùch cuûa nhöõng tieáng ñoäng. Nhôø
tieáng ñoäng maø sau ñoù khoâng bò chöôùng. Ñoù laø ñieàu caàn phaûi noã
löïc. Neáu noã löïc ñöôïc nhö vaäy roài thì sau quí vò seõ cöôøi, nhôù
hoài xöa tieáng ñoäng laø caùi chöôùng cuûa mình, baây giôø coù tieáng
ñoäng mình ngoài cuõng hay. Nhö vaäy mình khoâng thaáy buoàn thaáy sôï
thaáy naûn gì heát. Ñoù laø toâi nhaéc roõ choã thieát yeáu cuûa ngöôøi
tu.
Taát caû
chuùng ta roõ ñaâu laø meâ. Meâ caùi gì? Nhö khi naõy toâi ñaõ noùi moät
laàn: Meâ laø laàm nhaän caùi giaû laøm thaät. Meâ laø vì chuùng ta chaïy
theo caùi giaû maø queân caùi thaät. Ngay nôi baûn thaân chuùng ta, chuùng
ta cöù chaáp voïng töôûng laøm taâm mình, chaáp töù ñaïi laøm thaân mình
roài cöù töôûng caû ngaøy caû thaùng caû naêm. Suoát ñôøi cöù chaïy theo
voïng töôûng, theo thaân töù ñaïi, lo baûo boïc boài döôõng cho noù ñuû
thöù heát ñeå roài noù hoaïi.
Giaû söû
quí vò coù troàng hai caùi caây, caây chuoái chaúng haïn. Khi quí vò
troàng noù troå boâng coù traùi, cho keát quaû nhö yù cuûa quí vò thì quí
vò môùi saên soùc. Neáu khi troàng maø noù eøo uoät, hö gaõy, bieát raèng
khoâng theå naøo cöùu ñöôïc, thì quí vò laøm sao? Thoâi thì boû lieàu cho
noù gaõy noù muïc. Khoâng theå giöõ ñöôïc thì phaûi boû lieàu. Nhöng caùi
thaân quí vò coù boû ñöôïc khoâng? Ai cuõng bieát khoâng giöõ ñöôïc maø
khoâng daùm buoâng noù. Phaûi vaäy khoâng? Bieát caùi khoâng bao giôø giöõ
ñöôïc maø bao giôø cuõng coá giöõ. Thôû thoi thoùp saép taét thôû maø
cuõng noùi coøn nöôùc thì coøn taùt. Khoâng bao giôø boû ñöôïc. Nhö vaäy
ñeå thaáy roõ raèng chuùng ta baùm vaøo noù, cho ñeán phuùt cuoái cuøng
cuõng coøn baùm. Baùm vaøo maø khoâng coù tí naøo baûo ñaûm heát maø vaãn
baùm. Khoâng phaûi toâi baûo quí vò coá tình boû noù, nhöng maø chuùng ta
mang noù nhö laø mang beø qua soâng. Nhôù chuùng ta nuoâi thaân naøy laø
keû ñeo beø qua soâng. Giöõa soâng noù coù hö coù ñöùt daây, thì chuùng ta
raøng noù laïi, khi tôùi bôø thì boû leân bôø. Khi tôùi bôø chuùng ta
khoâng thaáy noù quan troïng nöõa. Chuùng ta thaáy noù laø giaû, nhöng
caàn noù ñöa ñeán choã giaùc ngoä vieân maõn neân chuùng ta phaûi nöông
noù. Khi chuùng ta nöông noù thì phaûi bieát roõ noù laø caùi khoâng giöõ
ñöôïc, bieát roõ raøng nhö vaäy, ñöøng bao giôø queân. Khoâng thì cöù nhôù
noù laø thaät khoâng theå maát. Thaân nhaân cuûa chuùng ta cuõng theá. Quí
vò naøo ñoä naêm möôi tuoåi trôû leân kieåm ñieåm laïi coi coøn ñöôïc maáy
vò. OÂng coá coøn khoâng? OÂng noäi baø noäi coøn khoâng? Ba maù chöa
chaéc laø coøn. Phaûi vaäy khoâng? Nhö vaäy bieát lôùp ngöôøi tröôùc ñaõ
tan hoaïi, mình cuõng ñang tan hoaïi. Taïi sao khi ñoù cöù cho thaân naøy
laø thaät, caùi khoâng giöõ ñöôïc, bieát roài noù seõ tan hoaïi, maø mình
cöù cho laø thaät, coá baûo veä, gìn giöõ, taïo bao nhieâu cuõng vì noù.
Ñoù laø caùi laàm lôùn lao cuûa chuùng ta. Cho neân ngöôøi tænh giaùc
bieát roõ thaân naøy laø hö giaû nhaân duyeân hoøa hôïp khoâng thaät, keå
caû caùi voïng töôûng ñieân cuoàng cuûa mình.
Quí vò
suy nghó ñieàu naøy, suy nghó vieäc noï. Caùi suy nghó ñoù laø ai suy
nghó? Mình suy nghó phaûi vaäy khoâng? Toâi ñaët caâu hoûi: Thí duï quí vò
ñang suy nghó ñieàu thieän, nghó giuùp ngöôøi naøy ngöôøi kia, cho raèng
caùi suy nghó thieän naøy laø mình. Moät laùt coù ai choïc töùc, mình
muoán haïi ngöôøi ñoù, thì caùi suy nghó aùc laø ai? Neáu caùi suy nghó
thieän laø mình, vaäy caùi suy nghó aùc laø ai? Roài moät laùt suy nghó
thaáy ngöôøi kia göông maët deã gheùt quaù. Gaëp ngöôøi khaùc thaáy göông
maët deã thöông. Vaäy thaáy deã thöông deã gheùt laø ai thaáy. Neáu nghó
thöông laø mình, nghó gheùt laø ai? Vaäy mình coù boán naêm thöù mình sao?
Caùi naøo cuõng mình thì caùi naøo laø mình thaät?
Quí vò
nhìn roõ raøng moãi moät nieäm sanh dieät, sanh dieät voâ thöôøng, töøng
ñôït töøng ñôït nhö doøng nöôùc chaûy. Noù khoâng coù thaät. Môùi nieäm
thöông ñaây roài ñeán nieäm gheùt, nieäm buoàn nieäm giaän xen laãn nhau.
Caùi doøng sanh dieät chaäp choàng vôùi nhau khoâng thaät. Mình chaáp ñoù
laø taâm mình thaät. Chaáp caùi thaân töù ñaïi hö giaû laø thaät, chaáp
caùi taâm sanh dieät töøng ñôït, töøng ñôït laø thaät. Nhö vaäy chaáp caùi
sanh dieät hö giaû laø mình thì seõ ñi trong con ñöôøng naøo? Baùm vaøo
caùi sanh dieät thì phaûi ñi trong sanh dieät. Sanh dieät töùc laø meâ.
Meâ thì dó nhieân mình phaûi ñi trong luaân hoài khoâng choái caõi gì
ñöôïc heát. Neáu chuùng ta cöù laàm chaáp voïng töôûng, cho ñoù laø mình,
chaáp thaân töù ñaïi naøy laø mình thì suoát ñôøi suoát kieáp khoâng bieát
bao nhieâu a-taêng-kyø kieáp mình môùi thoaùt khoûi luaân hoài. Chæ bao
giôø mình bieát quaû quyeát raèng caùi voïng töôûng ñoù laø hö giaû khoâng
thaät thì chöøng ñoù mình môùi tìm caùi chaân thaät. Nhö khi naõy toâi keå
chuyeän baø coâng chuùa naém baét nhöõng haït nöôùc. Naém baét noù luoàn
qua keõ tay khoâng ñöôïc haït naøo heát, chöøng ñoù baø môùi bieát nhöõng
haït nöôùc khoâng theå naém ñöôïc. Baø khoâng coøn ham meâ nhöõng haït
nöôùc nöõa, môùi ñoøi nhaø vua cho xaâu chuoãi kim cöông. Chöøng quaøng
xaâu chuoãi kim cöông vaøo coå môùi chaéc laø xaâu chuoãi thaät. Coøn bao
nhieâu haït nöôùc laáp laùnh maø mình baùm vaøo ñoù ñeàu laø hö giaû.
Cuõng nhö
vaäy, khi naøo chuùng ta thaáy roõ thaân hö giaû naøy laø khoâng thaät,
voïng töôûng hö giaû khoâng thaät, bieát roõ noù khoâng thaät roài thì
böôùc qua giai ñoaïn thöù hai. Töùc laø tìm caùi chaân thaät trong caùi hö
giaû ñoù. Ñöôïc caùi thaät trong caùi hö giaû ñoù roài chuùng ta môùi
thaáy mình töø tröôùc ñeán giôø laø keû ngu si. Mình laàm caùi giaû laø
caùi thaät, roài boû queân caùi thaät. Cho neân trong kinh Phaät noùi:
“Chuùng ta coù hoøn ngoïc baùu coät trong cheùo aùo maø queân.” Queân hoøn
ngoïc trong cheùo aùo roài ñi aên xin, ñi ñaàu laøng xoù chôï, soáng vaát
vöôûng qua ngaøy laáy ñoù laøm ñuû laøm dö. Khoâng bieát mình coù hoøn
ngoïc quí ñeå laáy ra xaøi. Keû coù cuûa baùu boû queân chòu ngheøo khoå
laø keû tænh hay meâ? Ñoù laø keû meâ. Chuùng ta cuõng vaäy. Bieát ñöôïc
caùi thaân hö giaû naøy roài, chuùng ta môùi tìm ñöôïc caùi chaân thaät
cuûa chuùng ta. Ñoù laø tænh. Coøn baèng chuùng ta boû queân caùi chaân
thaät ñoù, chaáp nhaän caùi thaân hö giaû naøy laø mình, ñoù laø keû meâ.
Vì vaäy ñöùc Phaät noùi raèng: Chuùng ta laø keû si meâ. Neáu trong ñôøi
chuùng ta töï bieát roõ caùi giaû khoâng meâ laàm nöõa, vaø tìm ra caùi
thaät, nhö vaäy môùi thaät laø con ngöôøi caàu ñaïo giaûi thoaùt. Cuõng
nhö lôøi cuûa ngaøi Vónh Gia Huyeàn Giaùc noùi:
“Cuøng
Thích töû, khaåu xöng baàn, Thaät thò thaân baàn ñaïo baát baàn.” Ngöôøi
doøng hoï Thích laø keû baàn cuøng luoân luoân töï nhaän mình laø baàn
ñaïo. Nhö vaäy maø coù thaät laø baàn hay khoâng? Thaät söï thaân tuy baàn
nhi ñaïo baát baàn. Thaân baàn thaät nhöng ñaïo khoâng baàn. Taïi sao
thaân naøy baàn? - Laø vì maëc aùo vaù. Coøn taïi sao khoâng baàn? - Vì
mình coù chöùa haït chaâu voâ giaù. - Voâ giaù traân. Nhö vaäy taïi sao
chuùng ta ngheøo? - Vì chuùng ta laø keû aên maøy maëc aùo vaù. Cho neân
luoân luoân xöng laø baàn ñaïo. Tuy beân ngoaøi chuùng ta ngheøo, maø beân
trong tìm ñöôïc haït chaâu voâ giaù. Haït chaâu voâ giaù duøng hoaøi
khoâng heát. Ñoù môùi ñuùng laø ngöôøi caàu ñaïo. Bieát roõ mình coù moät
cuûa quí voâ giaù cho neân khoâng chaïy theo hö giaû, ñeå tìm caùi cuûa
baùu chaân thaät. Tìm ñöôïc cuûa baùu chaân thaät, môùi laø ngöôøi giaùc
ngoä, ngöôøi caàu ñaïo chaân chaùnh. Chuùng ta cöù chaïy theo caùi beân
ngoaøi hoaøi thì khoâng bao giôø tìm thaáy ñöôïc caùi kho baùu nôi mình.
Ñoù laø choã thieát yeáu cuûa chuùng ta trong khi tu haønh.
Vaäy ai
ñaõ phaùt taâm tu haønh theo ñaïo Phaät neân nhôù roõ raøng Phaät laø
giaùc. Tu theo Phaät laø ñi treân con ñöôøng giaùc ngoä cuûa Phaät. Tu
theo ñaïo Phaät maø khoâng giaùc ñöôïc gì heát thì khoâng phaûi tu theo
ñaïo Phaät. Cuõng nhö toâi noùi ñi veà Saøi Goøn, töùc nhieân mình ñi
treân con ñöôøng veà Saøi Goøn. Ñaõ ñi treân con ñöôøng veà Saøi Goøn maø
khoâng tieán ñöôïc caây soá naøo heát, thì caùi ñoù goïi laø ñi veà Saøi
Goøn khoâng? Töùc goïi laø ngoài, hoaëc laø ôû moät choã, hoaëc laø ñi con
ñöôøng khaùc. Chôù thaät tình mình ñi treân con ñöôøng veà Saøi Goøn thì
moãi moät giôø, moãi moät ngaøy ñaõ tieán ñi roài. Ngaøy naøo ngaøy naøo
cuõng coù tieán treân con ñöôøng ñoù khoâng döøng. Cuõng vaäy, chuùng ta
theo ñaïo giaùc ngoä thì ngaøy naøo naêm naøo chuùng ta phaûi coù giaùc
môùi ñöôïc. Neáu chuùng ta khoâng giaùc thì khoâng phaûi tu theo ñaïo
Phaät. Nhö vaäy quí vò caûm thaáy mình coù giaùc hay khoâng? Thaät söï quí
vò coù giaùc chôù sao khoâng giaùc. Taïi vì mình quen töôûng giaùc ngoä
nhö luùc ñöùc Phaät thaønh ñaïo, phaûi coù ñöôïc tam minh luïc thoâng.
Töôûng mình khoâng coù tam minh luïc thoâng gì heát thì khoâng goïi laø
giaùc, chôù söï thaät khoâng phaûi. Ngaøy xöa quí vò chöa tu, quí vò coù
bao giôø nghó thaân naøy laø giaû ñaâu? Bao giôø cuõng cho thaân naøy laø
thaät, roài tranh hôn tranh thua, duyeân ñuû thöù heát. Hieän giôø quí vò
coù nghe Phaät daïy, coù nghe giaûng kinh, nhaän thaân naøy laø giaû, töùc
laø coù giaùc ngoä roài. Tuy nhieân môùi laø tænh thoâi luùc meâ thì
queân. Trong nhaø Phaät goïi caùi giaùc ngoä ñoù laø beänh reùt caùch
ngaøy. Ngaøy thì maïnh saân saån, ngaøy thì truøm chaên. Caùi giaùc ñoù
chöa laø thuaàn giaùc. Nhöng duø sao cuõng laø giaùc. Bôûi vì sao?
Bôûi ñöùc
Phaät daïy: Tu thaønh Phaät phaûi ñöôïc Voâ thöôïng chaùnh ñaúng chaùnh
giaùc, nghóa laø caùi giaùc cuûa ñöùc Phaät, khoâng ai hôn vaø haèng maõi.
Chaùnh ñaúng laø chaân chaùnh vieân maõn khoâng döøng khoâng coù moät choã
hôû. Ñaït ñöôïc giaùc ngoä, ñoù laø thaønh Phaät. Coøn chuùng ta giaùc
ngoä caùch ngaøy caùch giôø, caùi giaùc ngoä ñoù ñöôïc goïi laø Phaät
chöa? Cuõng laø coù giaùc nhöng chöa phaûi laø Phaät con, cuõng laø Phaät
chaùu, Phaät chaét. Cuõng coù moät chuùt trong ñoù chôù chaúng phaûi voâ
phaàn. Nhö vaäy chuùng ta khoâng coù maëc caûm raèng chuùng ta chöa töøng
giaùc. Chuùng ta bieát ñöôïc hoaøn caûnh xaõ hoäi, hay laø taát caû söï
vieäc chung quanh laø duyeân hôïp neân cuõng laø hö giaû. Bieát nhö vaäy
tuy chöa thöôøng xuyeân, nhöng coù bieát chuùt naøo laø coù giaùc chuùt
aáy. Nhö vaäy chuùng ta coù giaùc chôù khoâng phaûi khoâng giaùc. Laïi
nöõa, chuùng ta laâu nay chaáp nhaän nhöõng voïng töôûng ñieân cuoàng laø
mình laø taâm cuûa mình, giôø ñaây bieát laø voïng töôûng thì chuùng ta
coù giaùc roài. Giôø phuùt naøo chuùng ta coù bieát nhö vaäy laø giôø
phuùt chuùng ta giaùc. Neáu kieåm ñieåm laïi so vôùi naêm roài, naêm nay
quí vò tieán nhieàu chöa? Tieán khaù laém chöù, phaûi vaäy khoâng? Tu laâu
maø khoâng tieán laø taïi mình queân, mình thaáy sao caùi ñoù noù thöôøng
quaù, chöa coù haøo quang, phaûi vaäy khoâng? Chöa bieát bay cho neân mình
cho laø khoâng giaùc, chôù söï thaät ñaõ tieán roài. Coù khi caùi giaùc
ñoù caùch khoaûng thöa thì moät giôø, nhaët thì nöûa giôø, hoaëc laø möôøi
phuùt chaúng haïn. Chæ caùch khoaûng nhö vaäy, khi xöa caû naêm chöa töøng
giaùc laàn naøo, phaûi vaäy khoâng? Nhö vaäy laø mình ñaõ tieán boä khaù
nhieàu ñöøng bi quan.
Toâi ñaõ
chæ söï thaät cho quí vò thaáy vieäc tu haønh khoâng phaûi laø khoâng
tieán nhöng vì mình khoâng kieåm ñieåm neân thaáy khoâng tieán. Taïi mình
töôûng laø khoâng tieán chôù khoâng phaûi laø mình khoâng tieán ñaâu. Vì
vaäy taát caû chuùng ta neáu laø keû tu haønh caàu ñaïo giaùc ngoä thì
chuùng ta phaûi thaáy roõ raèng moãi ngaøy, moãi ngaøy chuùng ta phaûi
giaùc, khoâng theå meâ ñöôïc. Neáu giaùc caøng nhaët laø tieán boä cuûa
chuùng ta, coøn giaùc thöa laø lui cuûa chuùng ta. Coù nhieàu vò than thôû
vôùi chuùng toâi, bieát voïng maø voïng cöù sanh hoaøi laøm sao? Voïng noù
sanh thì sanh, noù sanh thì ñöøng chaïy theo noù. Bieát voïng ñöøng theo
noù laø giaùc roài. Traêm laàn voïng thì coù traêm laàn giaùc, khoâng coù
buoàn khoâng coù sôï. Ñoù laø toâi noùi veà taâm.
Giôø ñaây
ñeán thaân cuõng vaäy. Neáu coù beänh hoaëc chöôùng ngaïi gì ñi nöõa, mình
bieát thaân naøy laø hö giaû, thì ngay nôi thaân naøy tænh giaùc.
Giaùc
thaân giaùc taâm laø caùi giaùc caên baûn. Mình bieát roõ raøng thaân taâm
khoâng laàm roài, tìm ra caùi thaät nöõa thì quí baùu voâ cuøng. Ñoù laø
quí vò ñaõ naém ñöôïc hoøn ngoïc voâ giaù trong tay. Neáu chöa tìm ñöôïc
hoøn ngoïc ñoù, khi bieát thaân hö giaû, ñoù laø quí vò töø boû con ñöôøng
giaû ñeå trôû veà con ñöôøng thaät. Tuy chöa naém ñöôïc, nhöng ñaõ tieán
moät böôùc roài. Ñoù laø söï thaät, cho neân taát caû quí vò naøo hieåu
ñaïo roài thì töï nhieân nhìn thaáy mình tu coù veû chín chaén haêng haùi
chöù khoâng thoái chuyeån. Bôûi vì mình bieát coù giaùc, maø coù giaùc nhö
ñaùnh giaëc vôùi phieàn naõo. Coøn coù ñaùnh töùc laø mình chöa thua.
Ngöôøi thua laø ngöôøi xeáp giaùp chaïy daøi môùi thua. Mình coøn ñaùnh,
duø chöa coù thaéng hoaøn toaøn nhöng cuõng coøn ñaùnh chôùù chöa phaûi
laø keû thua traän. Giaëc mình coøn ñaùnh laø thaéng hay thua? Vöøa daáy
voïng, bieát voïng laø noù heát. Ñoù laø mình thaéng ñöôïc giaëc roài,
phaûi nhö vaäy khoâng? Coù giaëc naøo mình gieát noù maø noù coøn keùo
mình, noù khoâng maát. Coù thöù giaëc noù keùo mình ñi xa moät chuùt môùi
maát. Quí vò kieåm laïi laø keû toaøn thaéng chôù khoâng phaûi thua ñaâu.
Taïi vì giaëc nhieàu quaù neân thaéng laâu. Neáu moät hai chuù thì mình
thaéng nhanh coù leõ thaønh Phaät roài, phaûi vaäy khoâng? Taïi vì coù
trieäu trieäu chuù thaønh ra mình cöù ñaùnh hoaøi maø chöa heát. Taát caû
quí vò cöù tin taát caû nhöõng chuù giaëc cuûa mình laø nhöõng ñöùa giaû.
OÂng chuû môùi laø ngöôøi thaät. Keû thaät ñaùnh vôùi keû giaû lo gì
khoâng thaéng. Tin quaû quyeát nhö vaäy thì vieäc tu tieán cuûa mình seõ
thaønh coâng, chaéc chaén thaønh coâng moät traêm phaàn traêm. Ñoù laø
toâi noùi quí vò thaáy roõ vieäc tieán tu cuûa mình. Khi nhôù vieäc tieán
tu cuûa mình, chuùng ta khoâng neân queân hieän giôø laø ngaøy ba möôi
Teát, töùc laø qua moät naêm nhìn laïi, chuùng ta coù giaø treû gì khoâng?
Moät naêm
qua, taát nhieân chuùng ta nhaän xeùt chaäm luït maáy ñi nöõa, cuõng thaáy
mình coù giaø nhieàu roài. Neáu nhaän xeùt tinh vi thì mình giaø ñi töøng
giaây phuùt huoáng nöõa moät naêm. Ñaây laø toâi noùi nhaän xeùt chaäm
luït nhaát thì qua moät naêm, chuùng ta cuõng thaáy giaø nhieàu sinh löïc
coù giaûm ñi, söï chieán ñaáu cuõng coù keùm ñi moät chuùt. Naêm nay yeáu
ñi moät chuùt, naêm tôùi yeáu ñi moät chuùt maø mình khoâng noã löïc thì
thaønh coâng hôi khoù. Neân nhôù qua moät naêm mình suy yeáu ñi, trí tueä
cuõng yeáu, tinh thaàn cuõng yeáu, vaäy chuùng ta phaûi noã löïc, nhaát
laø nhöõng vò saùu möôi tuoåi trôû leân. Con ñöôøng cuûa mình saép tôùi
giai ñoaïn choùt roài. Muoán laøm moät cuoäc ñua ñeán giai ñoaïn choùt
phaûi chaïy nöôùc ruùt. Khoâng theå chaàn chôø ñöôïc. Vì vaäy maø ai ñaõ
saùu möôi tuoåi roài thì nhôù moät naêm qua laø chuùng ta phaûi noã löïc
baèng maáy laàn naêm tröôùc. Nhö vaäy naêm roài coù noã löïc hôi ít thì
döï bò cho naêm tôùi ñaây phaûi noã löïc baèng hai baèng ba môùi ñöôïc.
Khoâng theå chaàn chôø vì boïn ma quaân coøn ñoâng quaù, neáu mình chaàn
chôø thì noù thaéng mình chôù mình khoâng theå thaéng ñöôïc noù. Vì vaäy
quí vò phaûi noã löïc hôn. Khoâng cöù phaûi quí vò giaø saùu möôi tuoåi
trôû leân môùi noã löïc, quí vò boán naêm chuïc tuoåi thì sao? Khoâng
bieát mình coù soáng tôùi saùu möôi tuoåi hay khoâng. Coù theå ñeán saùu
möôi nhöng chöa chaéc, caàn phaûi nhôù laø maïng soáng trong hôi thôû.
Phaûi noã löïc nhö nhöõng ngöôøi ñaõ lôùn tuoåi. Ñöøng yû laïi ñôøi coøn
daøi ñi töø töø cuõng ñöôïc, caàn noã löïc chôù khoâng loâi thoâi ñöôïc.
Nhö vaäy,
chuùng ta thaáy phaûi noã löïc, noã löïc thì môùi coù tieán vaø baûo ñaûm
moät ngaøy naøo chieác beø naøy raõ, chuùng ta böôùc leân bôø. Baèng
khoâng thì khoâng baûo ñaûm. Ai daùm tin raèng ngaøy mai cuõng coøn an oån
khoûe maïnh nhö ngaøy nay. Khi ñaõ thôû ra maø khoâng hít vaøo thì ñaõ
heát cuoäc ñôøi. Cho neân taát caû chuùng ta phaûi noã löïc, raát laø noã
löïc môùi ñöôïc, chôù khoâng phaûi noã löïc taàm thöôøng. Do ñoù toâi nghó
raèng, nhôù ñeán ngaøy ba möôi, ñeâm giao thöøa thì chuùng ta neân nhôù
ñeán caùi phuùt thôû haøo heån, baø con chung quanh keû chaáp tay nieäm
Phaät, ngöôøi thì lau nöôùc maét chôø ñöa chuùng ta qua theá giôùi khaùc.
Noùi nhö vaäy ñeå quí vò ñöøng chaàn chôø nöõa. Chôù thaáy sum hôïp ñaày
ñuû, thì vui töng böøng leân, roài khoâng bieát laøm sao nöõa. Nhôù tôùi
ñeâm giao thöøa thì chuùng ta phaûi neân nhôù ñeán ngaøy ñeán giôø maø
moïi ngöôøi thaân chuùng ta ñang lau nöôùc maét khoùc tieãn chuùng ta ñi
töø thaân naøy böôùc qua thaân khaùc. Coù nhôù nhö vaäy thì ñeâm giao
thöøa seõ laø ñeâm thoâi thuùc ñaäm ñaø trong loøng chuùng ta. Coøn khoâng
nhôù nhö vaäy thì yù nghóa ñeâm giao thöøa noù yeáu ôùt ñi. Khi nhôù tôùi
moät naêm qua laø chuùng ta giaø ñi moät phaàn, chuùng ta phaûi noã löïc
phaûi laøm sao tieán tôùi tieán maõi, khoâng luøi.
Töø
tröôùc toâi noùi söï thaät cuûa toâi thaáy vaø vôùi taâm nieäm maø toâi
ñaõ ñoïc ñöôïc qua quí vò ñeå nhaéc nhôû quí vò coá gaéng trong söï tieán
tu.
Giôø ñaây
toâi noùi qua caùc vò Thieàn sö cho vui. Bôûi caùi thaáy cuûa caùc Thieàn
sö luùc naøo cuõng töông töï chôù khoâng khaùc nhau maáy. Toâi daãn moät
Thieàn sö Trung Hoa, ngaøi Quang Giaùc ñôøi Toáng. Moät hoâm ñeán ngaøy
Xuaân coù ngöôøi hoûi Ngaøi coù caûm töôûng gì veà con ngöôøi thì Ngaøi
laøm moät baøi thô nhö sau:
Khöù nieân phuøng thanh Xuaân
Chaâu nhan aùnh ñaøo lyù
Kim nieân phuøng thanh Xuaân
Baïch phaùt yeåm song nhæ
Nhaân sanh thaát thaäp nieân
Taät nhöôïc ñoâng löu thuûy
Baát lieãu baûn lai taâm
Sanh töû haø do ly
Dòch:
Naêm tröôùc gaëp thanh xuaân
Maù hoàng khoe ñaøo lyù
Naêm nay gaëp thanh xuaân
Toùc baïc ñaày caû maùi
Ngöôøi ñôøi tuoåi baûy möôi
Nhanh nhö doøng nöôùc chaûy
Chaúng ngoä taâm xöa nay
Sanh töû laøm sao khoûi
Thieàn sö
moãi naêm qua thaáy thaân treû bieán thaønh giaø. Keå caû baûy möôi naêm
troâi nhanh nhö doøng nöôùc chaûy. Neáu khoâng ngoä ñöôïc baûn taâm xöa
nay, laøm sao thoaùt khoûi doøng luaân hoài sanh töû. Chuùng ta laø con
chaùu trong nhaø Thieàn caàn phaûi thaáy nhö theá. Coù ñöôïc caùi thaáy
naøy, chuùng ta môùi thöùc tænh tieán tu choùng thoaùt ly sanh töû.
Vaäy mong
taát caû quí vò cuøng chuùng toâi, chuùng ta döï buoåi tieäc traø ñaïm
baïc ñeâm giao thöøa naøy, laø moät aán töôïng ñaùnh thöùc chuùng ta tænh
giaùc cuoäc ñôøi laø voâ thöôøng, phaûi noã löïc tieán tu ñöøng ñeå troâi
qua voâ nghóa.
Chuùc quí
vò sang naêm môùi thöôøng tænh giaùc.
]
|