XUAÂN TRONG CÖÛA THIEÀN

TAÄP 1, 2, 3.

H.T THÍCH THANH TÖØ

HOØN NGOÏC HOÏ HOØA

TAÁT NIEÂN 1979

            Naêm nay, tröôùc heát toâi xin keå moät caâu chuyeän theá gian. Thuôû xöa ôû Trung Hoa ñôøi nhaø Sôû, treân ngoïn Kinh Sôn coù moät ngöôøi tìm ngoïc teân laø Bieän Hoøa. Anh voâ nuùi tìm ngoïc, tìm ñöôïc moät hoøn ngoïc bích. Anh ñem veà daâng leân cho vua Sôû. Vua Sôû luùc ñoù laø Sôû Leä Vöông. Vua Sôû môùi ñöa cho thôï ngoïc xem. Hoï traû lôøi ñoù laø ñaù chôù khoâng phaûi ngoïc. Vua Sôû noåi giaän baét chaøng hoï Hoøa chaët moät chaân, baûo laø khi quaân noùi doái. Bò chaët moät chaân, chaøng ta mang ngoïc veà. Thôøi gian sau Sôû Leä Vöông thaêng haø. Sôû Voõ Vöông leân ngoâi, chaøng hoï Hoøa coøn moät chaân, nhöng cuõng mang ngoïc tôùi daâng. Sôû Voõ Vöông baûo thôï ngoïc xem. Hoï traû lôøi baûo ñoù laø ñaù chôù khoâng phaûi ngoïc. Vua noåi giaän baét chaøng hoï Hoøa chaët moät chaân nöõa. Bò chaët heát hai chaân chaøng hoï Hoøa mang hoøn ngoïc trôû veà. Sau Sôû Voõ Vöông tôùi Sôû Vaên Vöông leân ngoâi. Chaøng hoï Hoøa khoâng coøn chaân ñem daâng ngoïc nöõa. Anh chaøng ñaønh oâm hoøn ngoïc ôû Kinh Sôn maø khoùc. Khoùc naêm, baûy ngaøy ñeâm maùu ra nöôùc maét. Sôû Vaên Vöông nghe vaäy caûm ñoäng cho ngöôøi tôùi hoûi vaø ñoøi y veà trieàu. Vua Sôû hoûi: Taïi sao maø ngöôi khoùc laém vaäy? Coù phaûi vì chaët chaân maø ngöôi khoùc hay chaêng? OÂng aáy traû lôøi: -Khoâng phaûi ñau khoå vì bò chaët hai chaân maø toâi khoùc. Toâi khoùc ñaây vì ngoïc maø noùi laø ñaù. Khoùc vì noùi thaät maø cho laø noùi doái.

            Vua Sôû Vaên Vöông baûo thôï ngoïc xeùt laïi cho kyõ tìm xem caån thaän coi phaûi thaät laø ngoïc hay khoâng? Roát cuoäc ñoù laø ngoïc bích raát ñeïp. Töø ñoù veà sau môùi ñaët teân laø “Ngoïc Bích hoï Hoøa”.

            Qua caâu chuyeän ñoù quí vò thaáy caùi gì?

            Thieän chí cuûa chaøng hoï Hoøa ñöa ñeán keát quaû cuït hai chaân. Chaøng ñau khoå khoâng phaûi vì cuït hai chaân. Ñau khoå vì ngoïc maø noùi laø ñaù. Ñau khoå vì noùi thaät maø cho laø noùi doái. Quí vò nghó sao veà taâm traïng cuûa chaøng hoï Hoøa. Hoøn ngoïc bích cuûa chaøng hoï Hoøa coù quí thaät hay khoâng? Neáu theo theá gian thì hoøn ngoïc aáy raát laø quí. Nhöng giaû söû coù ngöôøi coù hoøn ngoïc quí hôn ñem ñi taëng thì quí vò nghó sao? Ngöôøi ñoù coù theå leân ngoïn Kinh Sôn maø khoùc hay khoâng?

            Toâi nhaéc laïi nhö tröôøng hôïp trong kinh Phaùp Hoa, ngaøi Boà-taùt Thöôøng Baát Khinh ñi tôùi ñaâu cuõng baùi baùi noùi: “Toâi khoâng daùm khinh caùc ngaøi, caùc ngaøi ñeàu seõ thaønh Phaät.” Nhö vaäy phaûi chaêng Thöôøng Baát Khinh Boà-taùt ñaõ taëng cho chuùng ta moät hoøn ngoïc. Khi ñoù coù keû thì raày la coù keû vaùc ñaù choïi chaúng haïn. Nhöng duø muoán duø khoâng hoøn ngoïc aáy cuõng ñöôïc trôû veà vôùi moïi ngöôøi. Ñoù laø toâi noùi ñaïi khaùi nhaéc ôû trong kinh.

            Baây giôø chuùng ta thöïc teá maø nhìn. Giaû söû neáu coù ngöôøi taëng cho quí vò moät hoøn ngoïc quí baèng traêm ngaøn laàn hoøn ngoïc ôû Kinh Sôn, quí vò coù öng nhaän hay khoâng? Neáu öng nhaän quí vò coù chòu giöõ hay khoâng? Hay laø quí vò nhaän roài maø khoâng chòu giöõ, quaêng lang leä ôû ngoaøi ñöôøng. Nhö vaäy ngöôøi taëng ngoïc coù buoàn khoâng? Chuùng ta thöû töôûng töôïng moät vieäc taàm thöôøng: Ngoïc maø maét cuûa ngöôøi khoâng chuyeân moân, hoaëc chuyeân moân maø khoâng ñuùng möùc, coøn cho laø ñaù. Khi moät ngöôøi bieát quaû tang laø ngoïc maø cöù bò coi laø ñaù hoaøi thì ngöôøi ñoù coù ñau khoå hay khoâng? Noùi thaät maø cöù bò noùi laø doái thì coù ñau khoå hay khoâng? Ñau khoå chaët chaân vaãn chöa ñau khoå baèng ngoïc maø cho laø ñaù, chöa ñau khoå baèng noùi thaät maø cho laø noùi doái.

            Ñoù laø chuyeän xöa maø cuõng laø tình traïng hieän giôø. Coù ngöôøi taëng cho quí vò nhöõng hoøn ngoïc maø toâi tin raèng nhöõng hoøn ngoïc naøy quí baèng traêm ngaøn laàn hoøn ngoïc Kinh Sôn cuûa hoï Hoøa. Theá maø coù nhieàu ngöôøi xem thöôøng noù hoaëc khoâng chaáp nhaän, hoaëc chaáp nhaän roài cuõng boû rôi khoâng gìn giöõ. Quí vò coù toäi nghieäp cho ngöôøi taëng ngoïc ñoù khoâng? Baây giôø hoøn ngoïc ñoù ôû ñaâu vaø ai taëng cho quí vò? Quí vò coù taâm traïng nhö hai oâng vua Sôû tröôùc hay khoâng? Moãi ngöôøi coù hoøn ngoïc maø khoâng bieát giöõ. Baây giôø toâi noùi theâm giaù trò cuûa hoøn ngoïc. Hoøn ngoïc bích coù quí chaêng chæ laø loùng laùnh ñeïp ñeõ trong vieäc trang söùc thoâi. Coøn coù hoøn ngoïc quí khoâng bieát bao nhieâu laàn. Hoøn ngoïc ñoù laøm cho ta an laønh töï taïi. Coù ngöôøi taëng ngoïc taëng moät traêm moät ngaøn ngöôøi, traêm ngaøn ngöôøi coù ngoïc maø ngoïc taëng khoâng maát. Vaäy hoøn ngoïc cuûa hoï chaéc noù quí hôn nhieàu. Hoøn ngoïc naøy noù chaúng nhöõng laøm cho quí vò no aám an laønh töï taïi vaø baûo ñaûm cho quí vò kieáp kieáp ñôøi ñôøi khoâng bao giôø maát, khoâng bao giôø khoå. Ñoù laø hoøn ngoïc toái quí hay laø quí toái thöôïng. Ñoù laø hoøn ngoïc trong kinh Phaùp Hoa, haït minh chaâu ôû trong buùi toùc cuûa nhaø vua, taëng cho ngöôøi thaéng traän sau khi trôû veà hoaëc laø cuûa ngöôøi baïn thaân taëng cho ngöôøi baïn cuõ ñang lang thang, coät trong cheùo aùo chaúng haïn.

            Ñöùc Phaät ñaõ noùi raát nhieàu veà hoøn ngoïc ñoù. Hoâm nay laø ngaøy cuoái naêm, toâi noùi trong vieäc taëng ngoïc cuûa hoï Hoøa ñeå quí vò thaáy taâm traïng cuûa ngöôøi taëng ngoïc. Baây giôø cuõng coù ngöôøi taëng ngoïc cho quí vò, quí vò nhôù raùng nhaän maø giöõ cho ngöôøi taëng khoûi tuûi khoûi buoàn môùi thaät laø khoâng hoaøi coâng vaø cuõng khoâng phuï loøng ngöôøi saün saøng taëng cho mình.

            Haït minh chaâu nhö theá naøo? Toâi seõ daãn caùc Thieàn sö ñeå chæ cho quí vò haït minh chaâu coù saün nôi quí vò. Coù moät vò taêng ñeán hoûi Thieàn sö Thaïch Cöïu: Theá naøo laø haït chaâu trong tay Ñòa Taïng? (Ñöùc Ñòa Taïng moät tay caàm tích tröôïng, moät tay caàm haït minh chaâu.) Thieàn sö Thaïch Cöïu traû lôøi: Trong tay oâng laïi coù chaêng? OÂng taêng thöa: Con chaúng hoäi (con chaúng hieåu). Nghóa laø con chaúng bieát coù hay khoâng? Thieàn sö Thaïch Cöïu noùi: Chôù doái ñaïi chuùng. Nhö vaäy xaùc nhaän caùi gì? Quaû tang trong tay oâng coù hoøn ngoïc maø oâng khoâng bieát coù hay khoâng? Neáu oâng noùi khoâng coù laø oâng noùi doái ñaïi chuùng. Keá ñoù Ngaøi laøm baøi keä:

                        Baát thöùc töï gia baûo

                        Tuøy tha nhaän ngoaïi traàn

                        Nhaät trung ñaøo aûnh chaát

                        Caûnh lyù thaát ñaàu nhaân

            Taïm dòch:

                        Baùu nhaø mình chaúng bieát

                        Theo ngöôøi nhaän ngoaïi traàn

                        Giöõa tröa chaïy troán boùng

                        Ngöôøi nhìn göông maát ñaàu

            Baát thöùc töï gia baûo: nghóa laø khoâng bieát ñöôïc cuûa baùu chính nhaø mình.

            Tuøy tha nhaän ngoaïi traàn: töùc laø theo keû khaùc maø ñi nhaän buïi baëm beân ngoaøi. Cuûa baùu nhaø thì boû queân.

            Nhaät trung ñaøo aûnh chaát: Chaúng khaùc naøo nhö ngöôøi ôû giöõa tröa maø chaïy troán boùng. Chaïy ngoaøi naéng troán boùng, chaïy ñeán bao giôø khoûi boùng.

            Caûnh lyù thaát ñaàu nhaân: Nhìn voâ göông thaáy caùi ñaàu mình, maët mình trong göông, queân maát ñaàu thaät mình ôû beân ngoaøi. Xoay göông laïi khoâng thaáy ñaàu keâu leân toâi maát ñaàu roài. Ñoù laø hình aûnh cuûa chaøng Dieãn- nhaõ-ñaït-ña trong kinh Laêng Nghieâm. Quí vò thaáy chuùng ta coù gioáng nhö chaøng aáy hay khoâng?

            Moãi ngöôøi coù saün haït minh chaâu ôû trong tay, khoâng chòu nhaän maø chaïy ñi nhaän nhöõng caùi gì loanh quanh taàm phaøo beân ngoaøi. Nhöõng ngöôøi nhö vaäy chaúng khaùc naøo töï choái mình khoâng coù haït minh chaâu. Hoï gioáng nhö ngöôøi troán boùng chaïy ngoaøi trôøi luùc tröa naéng hay laø ngöôøi nhìn göông xoay göông laïi cho mình laø khoâng coù ñaàu. Ñoù laø caùi cuoàng voïng. Ñoù laø hình aûnh maø Thieàn sö nhaéc cho chuùng ta bieát moãi ngöôøi coù hoøn ngoïc nhö vaäy.

            Sau ñaây laø caâu chuyeän cuûa ñöùc Phaät: Moät hoâm naêm vò Thieân vöông ñeán hoûi ñaïo ñöùc Theá Toân. Ngaøi ñeå haït chaâu ôû giöõa, naêm vò ñöùng naêm goùc. Ngaøi hoûi haït chaâu naøy maøu gì? Moãi vò noùi moãi maøu khaùc nhau. OÂng ôû phöông ñoâng thaáy phaûn aùnh maøu traéng, noùi maøu traéng. OÂng ôû phöông taây thaáy phaûn aùnh maøu ñoû, noùi haït chaâu maøu ñoû. Caû naêm oâng noùi naêm maøu khaùc nhau heát. Theá Toân caát haït chaâu ñöa tay leân hoûi: Haït chaâu naøy maøu gì? Maáy vò Thieân vöông thöa: Trong tay Phaät khoâng coù chaâu choã naøo coù maøu? Ñöùc Phaät quôû: - Taïi sao caùc oâng meâ ñieân ñaûo laém vaäy? Ta ñem theá chaâu chæ cho lieàn noùi coù maøu xanh vaøng ñoû traéng. Ta ñem chaân chaâu chæ cho thaûy ñeàu khoâng bieát. Taïi sao Phaät ñöa tay khoâng laïi noùi laø chaân chaâu, haït chaâu thaäät? Quí vò coù thaáy haït chaâu ñoù khoâng? Ai thaáy? Vaäy maø naêm vò Thieân vöông ñeàu ngoä ñaïo thaáy haït chaâu heát. Quí vò thaáy hay khoâng? Nhö vaäy quí vò coù thaáy thôøi thaáy chôù toâi khoâng giaûi thích. Ñoù laø chæ chaâu cho quí vò.

            Moät caâu chuyeän khaùc cuõng noùi veà chaâu. Coù vò taêng hoûi Thieàn sö Phaùp Ñaêng: Ñaàu saøo traêm tröôïng laøm sao tieán böôùc?

            Thieàn sö Phaùp Ñaêng ñaùp: Caâm.

            Ngaøi UÙt Sôn Chuû khaùn caâu ñoù do moät vò Hoùa Só ôû Loâ Sôn daïy. Ngaøi khaùn caâu ñoù nhö caâu thoaïi ñaàu traûi qua ba naêm. Moät hoâm Ngaøi côûi ngöïa ñi qua caàu vaùn, baát thaàn con ngöïa ñaïp nhaèm choã muïc loït chaân xuoáng döôùi. Ngaøi teù nhaøo xuoáng ngöïa. Boãng nhieân Ngaøi ñaïi ngoä beøn laøm baøi tuïng:

                        Ngaõ höõu minh chaâu nhaát khoûa

                        Cöõu bò traàn lao quan toûa

                        Kim trieâu traàn taän quang sanh

                        Chieáu phaù sôn haø vaïn ñoùa

            Taïm dòch:

                        Ta coù moät vieân minh chaâu

                        Ñaõ laâu bò buïi vuøi saâu

                        Hoâm nay buïi saïch saùng sanh

                        Soi thaáu nuùi soâng vaïn caûnh

            Nhö vaäy Ngaøi löôïm ñöôïc haït chaâu ôû ñaâu? Quí vò thaáy chæ caàn khaùn caâu ñoù baát thaàn thaáy haït chaâu cuûa mình. Nghóa laø mình coù vieân minh chaâu laâu roài choân vuøi döôùi buïi, cho neân hoâm nay baát thaàn buïi tan aùnh saùng phaùt hieän. Noù saùng chieáu khaép sôn haø ñaïi ñòa. Ñoù laø dieäu duïng cuûa haït minh chaâu. Nhö vaäy quí vò thaáy noù quí voâ cuøng voâ taän.

            Toâi ñaõ noùi veà haït minh chaâu, baây giôø noùi qua danh töø hôi khaùc hôn khoâng coøn laø haït minh chaâu. Teân noù khaùc maø theå khoâng khaùc. Ñaây laø Thieàn sö Thoï ôû Höng Giaùo. Moät hoâm ôû trong hoäi Quoác sö Ñöùc Thieàu, Ngaøi böûa cuûi. Khi cuûi Ngaøi böûa teùt ra lieàn ngoä ñaïo vaø laøm baøi keä:

                        Phoùc laïc phi tha vaät

                        Tung hoaønh baát thò traàn

                        Sôn haø caäp ñaïi ñòa

                        Toaøn loä Phaùp vöông thaân

            Taïm dòch:

                        Böûa teùt khoâng vaät khaùc

                        Doïc ngang chaúng phaûi traàn

                        Nuùi soâng vaø quaû ñaát

                        Toaøn baøy thaân phaùp vöông

            Böûa cuûi teùt ra thì baøy thaân Phaùp vöông chôù khoâng ôû ñaâu xa laï. Nhö vaäy ngöôøi tu thieàn ngoä ñaïo khoâng phaûi ôû trong giôø phuùt yeân laëng maø ngoä ñaïo. Coù theå trong luùc ñi ñöôøng baát chôït gaëp caùi gì ñoù cuõng coù theå ngoä ñöôïc. Trong khi laøm coâng taùc böûa cuûi teùt ra mình cuõng ngoä ñaïo. Ñoù laø tinh thaàn Thieàn Toâng thaáy ñaïo baát cöù luùc naøo. Luùc Ngaøi böûa cuûi Ngaøi coù tu haønh khoâng? Cuõng nhö ngaøi UÙc Sôn Chuû luùc côûi ngöïa coù tu hay khoâng? Neáu khoâng tu taïi sao baát thaàn Ngaøi ngoä ñaïo. Nhö vaäy ñeå thaáy ngöôøi xöa, ñi ñöùng naèm ngoài, baát cöù moät hoaït ñoäng naøo cuûa caùc Ngaøi cuõng khoâng boû queân taâm nieäm tu haønh cuûa caùc Ngaøi. Chính oâm aáp nhö vaäy, maøi duõa nhö vaäy neân môùi coù cô phaùt hieän ra. Coøn chuùng ta, ñi thì lo noùi chuyeän theá gian, böûa cuûi thì noùi gì cho vui ñeå queân meät. Vì vaäy maø chuùng ta khoâng thaáy ñaïo ôû choã ñoù.

            Baây giôø khoâng noùi chuyeän chaâu, maø chuyeän khaùc thaâm thuùy hôn. Thieàn sö Thaïch Theâ, chaùu ngaøi Nam Tuyeàn goïi Nam Tuyeàn baèng Sö oâng. Moät hoâm, chuù thò giaû môøi Ngaøi ñi taém.

            Ngaøi baûo: Ñaõ chaúng röûa buïi cuõng chaúng röûa bôïn taém laøm gì? (Vì trong baøi keä taém Phaät coù caâu: Nöôùc khoâng coù röûa buïi khoâng coù röûa bôïn.)

            Chuù thò giaû thöa: Hoøa thöôïng ñi tröôùc con ñem xaø phoøng ñeán sau.

            Sö cöôøi.

            Nhö vaäy chuù thò giaû laïc ñeà neân Ngaøi cöôøi phaûi vaäy khoâng?

            Moät hoâm Ngaøi hoûi chuù thò giaû: Ñi ñaâu?

            Thò giaû thöa: Con leân trai ñöôøng.

            Sö baûo: Ta ñaâu khoâng bieát ngöôøi leân trai ñöôøng.

            Thò giaû thöa: Tröø ngoaøi vieäc naøy, rieâng noùi caùi gì?

            Sö baûo: Ta chæ hoûi vieäc boån phaän cuûa ngöôi.

            Chuù thò giaû thöa: Neáu hoûi vieäc boån phaän, con thaät laø ñi leân trai ñöôøng.

            Sö baûo: Quaû thaät laø thò giaû cuûa ta.

            Quí vò thaáy chuù thò giaû aên noùi gì maø leäch laïc vaäy. Môøi Ngaøi ñi taém, Ngaøi baûo: Nöôùc khoâng phaûi röûa buïi cuõng khoâng phaûi röûa bôïn, taém laøm gì? Thò giaû khoâng traû lôøi caâu ñoù maø noùi: Hoøa thöôïng ñi tröôùc con ñem xaø phoøng theo sau.

            Sao laï vaäy?

            Ñoaïn sau thaáy oâng thò giaû böng baùt leân trai ñöôøng, Ngaøi hoûi ñi ñaâu? OÂng thò giaû thöa: Con ñi leân trai ñöôøng. Ngaøi noùi ta ñaõ bieát oâng ñi leân trai ñöôøng, chính Ngaøi muoán hoûi caùi gì ñoù.

            Thò giaû thöa: Ngoaøi vieäc ñi leân trai ñöôøng, Hoøa thöôïng baûo con noùi caùi gì baây giôø?

            Ngaøi ñaùp: Ta hoûi vieäc boån phaän cuûa ngöôi.

            Khi nghe, oâng thò giaû thöa: Neáu Hoøa thöôïng hoûi vieäc boån phaän cuûa con thì quaû thaät laø con ñi leân trai ñöôøng. Ngaøi lieàn khen oâng môùi thaät laø thò giaû cuûa ta.

            Quí vò thaáy oâng thò giaû ñoù ñaùng laø thò giaû chöa?

            Toâi nhaéc theâm moät Thieàn sö nöõa. Ngaøi Boån Nhaân ôû huyeän Baïch Thuûy, ñeä töû cuûa ngaøi Ñoäng Sôn. Moät hoâm Ngaøi thöôïng ñöôøng noùi vôùi chuùng: Trong con maét dính caùt chaúng ñöôïc, trong loã tai dính nöôùc chaúng ñöôïc.

            Moät hoâm vò Taêng böôùc ra hoûi: Taïi sao trong con maét dính caùt chaúng ñöôïc?

            Ngaøi ñaùp: Hôïp chaân khoâng saùnh.

            Taêng hoûi: Taïi sao trong loã tai dính nöôùc chaúng ñöôïc?

            Ngaøi ñaùp: Traéng saïch khoâng nhô.

            Quí vò thaáy traû lôøi sao maø leäch laïc vaäy?

            Trong con maét dính caùt khoâng ñöôïc, ñieàu ñoù ai cuõng nhaän roõ. Trong loã tai dính nöôùc khoâng ñöôïc, ñoù cuõng chaúng khoù hieåu.

            Nhöng taïi sao con maét dính caùt khoâng ñöôïc? Ngaøi ñaùp: Hôïp chaân khoâng saùnh. Töùc laø hôïp vôùi caùi chaân khoâng coù gì so saùnh caû.

            Hoûi: Taïi sao loã tai dính nöôùc khoâng ñöôïc?

            Ngaøi ñaùp: Traéng saïch khoâng nhô.

            Nhö vaäy, Ngaøi noùi chuyeän gì? Ngaøi coù chæ haït chaâu cho quí vò hay khoâng? Ngaøi noùi coù gioáng ñöùc Phaät ñöa tay leân cho naêm vò Thieân vöông ñoù chaêng?

            Ñoù laø loái dieãn taû khaùc maø cuøng moät nghóa.

            Ñoù laø ñaïo vò thaâm thuùy maø ngöôøi ñoïc hôi ñau ñaàu. Khoâng bieát ñöùc Phaät noùi caùi gì? Thieàn sö noùi caùi gì? Chaúng leõ moãi caùi toâi giaûi thích heát, khoâng hay.

            Baây giôø toâi keå chuyeän moät baø ni. Baø Vieân AÁn ñeán tham vaán Thieàn sö Chaân Dieãn ôû Truùc Am.

            Thieàn sö hoûi baø Ni: Theá Toân ñöa caønh hoa, ngaøi Ca-dieáp cöôøi chuùm chím, laø cöôøi caùi gì?

            Quí vò thöû traû lôøi theá baø Ni aáy thöû coi.

            Baø Ni naøy heùt moät tieáng. Heùt moät tieáng thoâi khoâng traû lôøi caâu naøo nöõa heát.

            Thieàn sö baûo: Tieáng heùt naøy rôi vaøo choã naøo?

            Baø Ni thöa: Chaúng caàn nghó ñeán. Töùc chaúng caàn nghe ñeán noù rôi vaøo choã naøo?

            Thieàn sö döïng phaát töû hoûi: Caùi naøy laø gì?

            Baø Ni thöa: Chaúng ñöôïc voïng thoâng tin töùc. Töùc laø khoâng ñöôïc doái thoâng tin töùc.

            Thieàn sö hoûi: Vöøa roài Sôn taêng noùi gì?

            Baø Ni thöa: Lôøi tröôùc ñaâu coøn.

            Thieàn sö baûo: Sôn taêng tuoåi giaø.

            Baø Ni thöa: Tuoåi giaø thì ñöôïc, lieàn leã baùi.

            Quí vò thaáy traû lôøi coù laïc ñeà khoâng?

            Ñöa caây phaát töû leân hoûi caùi naøy laø caùi gì? Maø noùi khoâng ñöôïc doái thoâng tin töùc.

            Baø Ni ñoù ôû ñôøi nhaø Thanh nieân hieäu Khöông Hi. Baø gaàn chuùng ta nhaát ôû Trung Hoa. Traû lôøi nhö vaäy, quí vò thaáy baø Ni aáy ra sao? Tieác raèng caâu chuyeän naøy keå cho quí vò nghe hôi ñau loã tai, nhöng toâi cöù keå vì muoán hieán chaâu cho quí vò.

            Ñaây laø caâu chuyeän Thieàn sö Huyeàn Thieát Dung, Ngaøi thöôïng ñöôøng noùi chuyeän vôùi ñaïi chuùng. Ngaøi ñaêng phaùp toøa chuùng nhoùm hoïp ñaày ñuû thì Ngaøi böôùc xuoáng toøa. OÂng trò söï töùc quaù chaïy laïi naém ñöùng Ngaøi laïi hoûi: “Taïi sao khoâng daïy moät lôøi lieàn böôùc xuoáng toøa.” Ngaøi traû lôøi: “Sôn taêng saùng aên hai cheùn chaùo nguoäi trong buïng coù chuùt baát an, ñôïi ñi caàu moät chuùt, haõy vì caùc oâng noùi.”

            Chuùng ngô ngaùc khoâng bieát gì. Ngaøi veà phöông tröôïng khoâng ra nöõa.

            Taïi sao kyø vaäy? Quí vò thaáy caâu chuyeän naøy coù laï khoâng? Nhö vaäy Ngaøi laøm caùi gì? Ngaøi coù noùi phaùp cho chuùng ta nghe chöa? Thaät tình Ngaøi coù ñau buïng hay khoâng? Ñoù laø moät caâu chuyeän ñaëc bieät.

            Moät hoâm khaùc Ngaøi cuõng thöôïng ñöôøng noùi: Sôn taêng hoâm qua ñi thoï trai trong xoùm, nhai nhaèm moät haït caùt haéc quang, cho ñeán saùng nay raêng vaãn coøn ñau khoâng theå cuøng chö huynh ñeä noùi vaøng noùi traéng. Noùi xong Ngaøi böôùc xuoáng toøa vaø trôû veà phöông tröôïng luoân.

            Sao laï vaäy. Nhö vaäy Ngaøi coù thuyeát phaùp caâu naøo chöa?

            Moät hoâm noï, Ngaøi hoûi moät vò taêng: Ngöôøi xöa noùi: AÊn chaùo xong röûa baùt ñi laø theá naøo? (Ñoù laø Ngaøi daãn caâu ngaøi Trieäu Chaâu hoûi Thieàn khaùch: AÊn chaùo chöa? Thieàn khaùch ñaùp: AÊn chaùo roài. Ngaøi Trieäu Chaâu baûo: Röûa baùt ñi. Vò Thieàn khaùch lieàn ngoä ñaïo.)

            Quí vò neân laéng nghe vò taêng traû lôøi: Khi hoâm trong moäng coù ngöôøi hoûi con caâu naøy, vì luùc ñoù con meâ nguû neân khoâng ñaùp cho y.

            Sö beøn thoâi, vaø gaät ñaàu.

            OÂng Taêng coù laïc ñeà hay khoâng? Quí vò thaáy caâu chuyeän naøy coù hôi lyù thuù vaø laø laï. Toâi khoâng giaûi thích moãi ngöôøi töï hieåu.

            Qua moät Thieàn sö khaùc, Thieàn sö Quaûng Thanh. Ñaàu muøa Xuaân naêm Canh Thaân ñôøi Khöông Hi töùc laø ñôøi nhaø Thanh, Ngaøi mang beänh ba thaùng trôøi. Hoâm noï ñeä töû laø Vieân Tònh daãn chuùng vaøo phöông tröôïng ñeå hoûi thaêm vaø caàu thaày chæ daïy.

            Sö baûo: Sôn taêng xöa nay khoâng dính meâ ngoä. Bò beänh kieát ba thaùng khieán thaân gaày baøy xöông. Neáu ngöôøi hieåu ñaïo nhö theá baûo ñaûm sieâu Phaät vöôït Toå. Noùi xong Ngaøi naèm nghieâng beân maët maø tòch.

            Nhö vaäy Ngaøi daïy caùi gì? Ngaøi daïy laøm sao? Toâi nhaéc laïi caâu chuyeän toå Hoaøng Baù maø toâi ñaõ keå naêm naøo. Döôùi Maõ Toå coù taùm möôi ba Thieän tri thöùc nhöng chæ coù ngaøi Qui Toâng laø æa chaûy ñaày ñaát. ÔÛ trong nhaø Thieàn coù nhöõng caâu chuyeän töông tôï nhö vaäy.

            Ngaøi Quaûng Thanh noùi Ngaøi bò beänh kieát ba thaùng. Baây giôø saïch heát thaân gaày baøy xöông. Neáu ngöôøi naøo hieåu ñöôïc vieäc ñoù, thì sieâu Phaät vöôït Toå.

            Nhö vaäy Ngaøi daïy chuùng ta caùi gì?

            Ñoù laø caâu chuyeän keát thuùc buoåi noùi chuyeän cuûa toâi. Khi ñoïc qua caâu chuyeän ñoù chuùng ta caûm thaáy nhö Ngaøi taû beänh traïng cuûa Ngaøi. Beänh hoaønh haønh laøm cho Ngaøi ñi tieâu chaûy, khoâng coøn gì trong buïng heát. OÁm gaày coøn da boïc xöông. Coù phaûi vaäy khoâng?

            Thieàn sö noùi nöûa thaät nöûa hö. Möôïn beänh cuûa mình ñeå chæ caùi khaùc. Thaät tình neáu chuùng ta laø ngöôøi bieát tu Thieàn hay laø tu theo ñaïo Phaät, chæ coù moät chuyeän laø uoáng thuoác xoå thoâi, laø chuùng ta heát beänh. Chuùng ta tích luõy caùi ñoäc ñaõ nhieàu naêm, chaát ñoäc chöùa laâu quaù roài thaønh ra sanh chöùng baù beänh. Baây giôø muoán heát chæ coøn phöông thuoác laø xoå. Xoå saïch roài laø chuùng ta laønh beänh. Ñoù laø phöông phaùp duy nhaát, maø khoå noãi thieân haï ôû ñaây khoâng chòu xoå heát. Ñaõ tích ñoäc roài maø muoán tích theâm hoaøi, ngaøy naøo cuõng theâm maø khoâng chòu xoå. Quí vò xem coù phaûi vaäy khoâng?

            Ñi ra ngoaøi chôï nghe ngöôøi ta noùi caâu gì baát nhö yù veà nhaø naèm thôû ra thôû voâ roài töùc. Nhö vaäy laø bieát xoå chöa? Nhöõng caùi gì hay, nhöõng caùi gì dôû naêm treân naêm döôùi gì ñoù, neáu raûnh ngoài laïi thì oân noù trong ñaàu. OÂn tôùi oân lui hoaëc cöôøi hoaëc töùc. Chuùng ta tích luõy nhöõng thöù ñoù töø ngaøn ñôøi maø khoâng chòu xoå. Do khoâng chòu xoå, roài gaày xanh meùt. Hôn nöõa, coøn bieán ra ñuû thöù beänh traïng. Roài cöù keâu toâi ñau quaù, toâi khoå quaù khoâng ai cöùu duøm. Khi ñoù Phaät baûo xoå khoâng chòu xoå. Ñoù laø beänh khoâng theå cöùu ñöôïc, neáu khoâng chòu xoå. Phaûi vaäy khoâng?

            Thaønh thöû cuoái naêm toâi nhaéc laïi caâu chuyeän cuûa chuùng ta. Khoâng coù gì hôn laø cuoái naêm chuùng ta xoå heát caùi gì troïn naêm chuùng ta doàn voâ laøm cho mình baän bòu laøm cho mình khoù khaên khoå sôû. Hoâm nay laø ngaøy cuoái naêm, quí vò neân xoå heát ñeå roài sang naêm tôùi chuùng ta saïch bong nhö Ngaøi, chæ coøn thaân gaày buïng troáng. Khoâng thì cöù aám aùch trong buïng vaø chuùng ta seõ ñau khoå daøi daøi khoâng bieát ñeán bao giôø heát.

            Nhö toâi ñaõ noùi, chuùng ta ñaõ coù saün vieân ngoïc quí trong tay, quí voâ giaù khoâng gì bì ñöôïc, maø laïi vuøi noù trong buïi. Baây giôø muoán cho vieân ngoïc noù baøy ra thì phaûi phuûi cho saïch buïi. Buïi saïch thì vieân ngoïc môùi baøy.

            ÔÛ ñaây chuùng ta xoå heát caùi ñoäc ñoù thì töùc nhieân traéng saïch, caùi chaân thaät cuõng hieän ra.

            Tu laø bieát buoâng taát caû nhöõng gì ñaõ naém. Neáu caøng tích luõy thì caøng khoå ñau. Cho neân ngöôøi bieát tu chæ caàn xaû heát caùi tích luõy ñoù, thì an laønh töï taïi.

            Thieàn sö khoâng muoán noùi danh töø chuyeân moân ñoù, maø noùi laø tieâu chaûy. Bao nhieâu phieàn naõo tích luõy maø mình xoå ñöôïc ra roài thì seõ nheï nhaøng. Khi chuùng ta saïch heát traàn lao thì vieân ngoïc phaùt aùnh saùng. Heát phieàn naõo laø Boà-ñeà hieän ra. Ñoù laø chuû yeáu cuûa söï tu haønh.

            Taát caû chuùng ta cuøng tu, nguyeän moät ñôøi ñi tôùi choã an laønh töï taïi. Noùi theo ñaây laø naém ñöôïc hoøn ngoïc cuûa mình, luùc naøo cuõng saün saøng trong tay. Lau noù saïch, khoâng coøn ñeå dính tí buïi baëm naøo, thì taát caû dieäu duïng cuûa noù seõ hieän tieàn. Ñoù laø vieäc thieát yeáu cuûa ngöôøi tu. Neáu ñöôïc nhö vaäy roài thì bao nhieâu ñau khoå seõ theo ñoù maø heát. Cuõng nhö keû ngheøo, ñoùi khaùt lang thang maø ñöôïc cuûa quí roài thì seõ heát ngheøo maø trôû thaønh sang caû. Bao nhieâu caùi ñau khoå cuûa chuùng ta theo caùi xaû ñoù, töùc laø theo caùi lau saïch taát caû phieàn naõo traàn lao ñoù maø chuùng ta seõ ñöôïc an laønh töï taïi. Ñoù laø ñöôøng loái tu ñôn giaûn ñeå tieán ñeán choã giaûi thoaùt.

            Nhö vaäy mong raèng sang naêm tôùi taát caû chuùng ta ñeàu xoå heát nhöõng caùi cuõ ñeå taâm hoàn trong traéng haàu höôûng moät muøa Xuaân Di-laëc hoaøn toaøn.

]

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM