XUAÂN TRONG CÖÛA THIEÀN

TAÄP 1, 2, 3.

H.T THÍCH THANH TÖØ

MOÄT MUØA XUAÂN HAÏNH PHUÙC

            Hoâm nay laø ngaøy Teát Nguyeân Ñaùn, cuõng laø ngaøy vía ñöùc Phaät Di-laëc. Chuùng ta laø haøng Phaät töû xuaát gia vaø taïi gia khoâng queân ñöôïc ngaøy quan troïng naøy. Ñöùng veà maët daân toäc ngaøy leã Nguyeân Ñaùn laø ngaøy toái quan troïng cuûa daân chuùng. Ñöùng veà Phaät phaùp, ngaøy vía ñöùc Phaät Di-laëc laø ngaøy raát thieát yeáu vôùi ngöôøi xuaát gia. Bôûi vì bao nhieâu ngöôøi tu haønh chuùng ta ñeàu coù moät nguyeän voïng laø töông lai phaûi ñaït ñeán keát quaû vieân maõn giaùc ngoä. Ñoù laø quan nieäm chung cuûa toaøn theå ngöôøi xuaát gia cuõng nhö hy voïng cuûa ngöôøi taïi gia. Ngaøy vía ñöùc Phaät Di-laëc ñuùng laø ngaøy muøng moät Teát, töùc laø ngaøy böôùc vaøo naêm môùi, ngaøy baét ñaàu cuûa naêm saép ñeán. Coù theå noùi thôøi gian töông lai thôøi gian hy voïng cuûa taát caû chuùng ta. Hy voïng chuùng ta laø hy voïng gì? Hy voïng chuùng ta laø hy voïng ñaït ñaïo, keát quaû vieân maõn coâng phu tu haønh cuûa mình. Neân nhôù ñeán ngaøy vía ñöùc Phaät Di-laëc, töùc laø nhôù ñeán caùi gì höùa heïn, ôû ngaøy mai cuûa chuùng ta. Ngaøy mai ñoái vôùi chuùng ta khoâng phaûi laø nhöõng ngaøy nguyeän suoâng, nhöõng caàu mong haõo huyeàn, maø chính laø chuùng ta phaûi laøm theá naøo cuõng ñöôïc thoï kyù nhö ñöùc Phaät Di-laëc. Ngaøi seõ giaùng traàn thaønh Phaät trong hoäi Long Hoa. Cho neân, tôùi ngaøy ñaàu naêm, ôû chuøa cuõng nhö haøng Phaät töû vôùi nhau thöôøng hay chuùc Xuaân baèng nhöõng lôøi chuùc tuïng: Chuùc quí thaày quí coâ ñöôïc höôûng moät muøa XUAÂN DI-LAËC. Chuùc höôûng moät muøa Xuaân Di-laëc laø yù nghóa gì? Hoaëc giaû, coù nhöõng thieäp chuùc Xuaân ôû nhaø chuøa chuùc raèng: Chuùc cho quí vò ñöôïc höôûng moät muøa “Xuaân baát dieät” hoaëc chuùc cho quí vò höôûng ñöôïc moät muøa “Xuaân mieân vieãn”. Lôøi chuùc tuïng ñoù laø ñeå nhaéc nhôû nhau trong ñaàu naêm. Hoâm nay, lôøi chuùc tuïng ñoù ñöôïc giaûi thích töøng phaàn ñeå noùi chuyeän ngaøy ñaàu naêm, cuõng laø ngaøy vía ñöùc Phaät Di-laëc.

            Tröôùc heát laø chuùc moät muøa XUAÂN DI-LAËC. Trong chuøa naøy chuùng ta khoâng coù thôø töôïng Ngaøi. Trong caùc chuøa xöa chaéc raèng haàu heát taêng ni cuõng nhö Phaät töû ñeàu coù thaáy töôïng Ngaøi. Töôïng naøy coù nhieàu hình aûnh laém, nhöng caùi hình aûnh chuùng ta deã nhaän nhaát laø caùi mieäng vaø göông maët Ngaøi. Mieäng Ngaøi cöôøi, göông maët Ngaøi vui veû. Luùc naøo nhìn leân töôïng Ngaøi cuõng thaáy cöôøi. Coù bao giôø thaáy töôïng Ngaøi buoàn hay khoâng? Ñöùc Di-laëc laø vui cöôøi. Nhö vaäy chuùc moät muøa Xuaân Di-laëc laø chuùc moät muøa Xuaân vui cöôøi, moät muøa Xuaân haïnh phuùc. Maø haïnh phuùc laø gì? Laø an vui. Moãi gia ñình hay moät ngöôøi naøo, troïn ngaøy, troïn thaùng, troïn naêm ñeàu ñöôïc an vui, goïi ñoù laø gia ñình haïnh phuùc. Baát an vaø khoâng vui goïi ñoù laø haïnh phuùc ñöôïc khoâng?

            Toâi noùi muøa Xuaân gaàn töùc laø muøa Xuaân haïnh phuùc. Nhö vaäy ta chuùc nhau ñöôïc muøa Xuaân haïnh phuùc ñoù laø nghóa gaàn deã thaáy. Nhöng laøm sao ñöôïc haïnh phuùc, töùc laø chuùng ta phaûi ñöôïc an vui. Maø laøm sao ñöôïc an? An vaø vui caùi gì? An laø taâm khoâng lo khoâng buoàn khoâng sôï haõi. Neáu chuùng ta muoán ñöôïc an, thì nieäm vui buoàn sôï haõi chuùng ta phaûi deïp qua moät beân. Chuùng ta khoâng lo buoàn sôï haõi thì töï nhieân taâm chuùng ta an. Laøm sao ñöôïc vui? Sôû dó chuùng ta khoâng vui laø taïi sao? Taïi chuùng ta giaän hôøn böïc töùc. Neáu trong gia ñình coù ai laøm mình giaän hôøn böïc töùc thì maët chuùng ta vui hay quaïu? Cho neân khi naøo vui laø khoâng coù giaän, khi naøo giaän thì khoâng coù vui. Chuùng ta sôû dó khoâng ñöôïc an vui laø vì trong loøng chuùng ta lo sôï buoàn raàu neân khoâng an. Chuùng ta böïc töùc giaän hôøn neân khoâng vui. Chuùng ta muoán ñöôïc an vui chæ coù caùch laø khoâng lo buoàn töï nhieân taâm an. Khoâng giaän hôøn böïc töùc thì taâm chuùng ta vui. Muoán höôûng moät muøa Xuaân Di-laëc vôùi taùnh caùch caïn gaàn laø moät muøa Xuaân haïnh phuùc thì, chuùng ta gaït ra ngoaøi caùi buoàn hôøn, giaän töï nhieân chuùng ta höôûng ñöôïc moät muøa Xuaân Di-laëc. Neáu khoâng thì, duø ngaøy nay laø ngaøy muøng moät cuõng khoâng thaáy Xuaân chuùt naøo heát. Ñaõ lôõ lo sôï thì laøm sao cho heát ñaây? Baûo suoâng laøm sao heát ñöôïc. Ñang giaän hôøn böïc töùc thì laøm sao baûo ñöøng cho ñöôïc? Ñoù laø caùi tu cuûa mình? Neáu noùi suoâng töùc laø khoâng coù tu.

            Muoán heát lo raàu sôï haõi, trong nhaø Phaät coù noùi nhieàu phöông phaùp. ÔÛ ñaây chæ noùi phöông phaùp gaàn ñeå cho quí vò öùng duïng. Khi maø quí vò lo buoàn sôï haõi thì quí vò lieàn ñaët caâu hoûi: - Khi lo, lo cho caùi gì? Roài töï traû lôøi: Caùi gì lo? - Caùi laêng xaêng. Caùi ñoù nhìn laïi coi noù laø caùi gì? Seõ thaáy noù maát tieâu, noù khoâng coù nöõa. Nhö vaäy caùi lo laø caùi khoâng thaät. Lo cho caùi gì, lo cho mình, lo cho gia ñình mình, lo cho caùi gì chung quanh mình. Mình laø caùi gì? Mình laø caùi thaân töù ñaïi giaû hôïp v.v... Mình phaân chia mình phaân tích xeùt neùt roài, caùi lo noù maát tieâu, vì noù khoâng thaät, thì coøn caùi gì nöõa ñeå maø lo. Caùi buoàn caùi sôï haõi cuõng vaäy. Phaàn nhieàu chuùng ta gaëp caûnh ñaâm ra sôï. Cöù töôûng töôïng roài sôï. Khoâng tìm coi caùi sôï laø caùi gì? Taïi sao mình sôï?

            Thí duï: Khi gaëp con raén mình run leân. Nhö vaäy mình sôï raén. Thöû hoûi caùi gì sôï ñoù? Khi ñaët caâu hoûi thì mình hôi tænh laïi bôùt sôï. Vì caùi gì maø sôï. Sôï noù caén mình. Xeùt caùi mình naøy thaät hay khoâng? Xeùt moät hoài roài queân maát caùi mình cuõng khoâng thaät nöõa. Cho neân caùc Toå hoài xöa, caûnh haõi huøng tröôùc maët maø caùc Ngaøi khoâng sôï laø vì caùc Ngaøi bieát caùi taâm sôï noù khoâng thaät vaø caùi chuû ñích ñeå maø sôï cuõng khoâng thaät luoân. Hai caùi ñeàu khoâng thaät neân caùc Ngaøi khoâng sôï.

            Ñöùc Phaät, khi ngoài döôùi coäi boà-ñeà, coù con roàng chín ñaàu ñeán, noù ñöa caùi ñaàu tröôùc maët ñöùc Phaät phun löûa, phì phì. Giaû söû nhö mình thì sao? Töùc laø mình kinh hoaøng sôï haõi. Khi kinh hoaøng sôï haõi, thì taâm ñaâu bình tónh saùng suoát ñeå maø giaùc ngoä. Sôû dó ñöùc Phaät Ngaøi ñieàm nhieân, Ngaøi khoâng sôï, vì Ngaøi ñaõ thaáy roõ caùi sôï laø khoâng thaät vaø caùi chuû ñích cuûa sôï noù cuõng khoâng thaät luoân. Nhö vaäy ngay caùi laøm mình sôï cuõng khoâng thaät. Con roàng hay con raén cuõng laø khoâng thaät. Cho neân khi chuùng ta gaëp caûnh kinh hoaøng hoaûng sôï, duøng trí tueä phaân tích moät laùt thì heát sôï heát lo. Neáu mình khoâng duøng ñeå quaùn xeùt, cöù theo tình caûm lo cho ngaøy mai. Caùi lo seõ taêng maõi roài maát aên, maát nguû, sanh beänh hoaïn. Roát cuoäc roài ñaâu khoâng tôùi ñaâu caû.

            Nhö vaäy chính vì khoâng duøng trí tueä quaùn xeùt cho neân ñau khoå daøi daøi. Giôø ñaây neáu gaëp caûnh phaûi lo phaûi buoàn phaûi sôï, chòu khoù xeùt laïi nhöõng phöông tieän chæ daïy trong kinh, naøo laø kinh Baùt Ñaïi Nhaân Giaùc, kinh Baùt-nhaõ. Cöù laáy ñoù maø öùng duïng. Hoûi moät hoài thì noù heát lo heát sôï. Ñoù laø noùi ñeán caùi lo raàu sôï haõi ñeå taâm mình an. Muoán taâm mình an phaûi nhìn laïi noù. Noù laø caùi ñang laêng xaêng loän xoän ñoù. Noù ôû ñaâu? Noù laø caùi gì? Nhìn noù maõi töï nhieân noù tan hoang khoâng coøn nöõa. Töùc khaéc mình thaáy an oån. Coøn khoâng nhìn laïi noù, noù loàng loän leân keá mình hoaûng hoát, ñoù laø caùi goác mình nuoâi döôõng voïng töôûng. Neáu mình tìm laïi noù thì noù maát ñi, voïng töôûng heát, lo sôï theo ñoù ñaâu coøn. Ñoù laø phöông phaùp thieát yeáu. Toâi nghó raèng chæ coù ngöôøi bieát öùng duïng thì môùi thaáy keát quaû toát.

            Ñeán böïc töùc giaän hôøn laøm sao cho heát? Böïc töùc giaän hôøn ñoá kî laøm ngöôøi ta khoâng vui. Bao giôø daáy leân nieäm taät ñoá, giaän hôøn, thì khoâng sao vui ñöôïc heát. Haïnh ñöùc Di-laëc laø hyû xaû neân Ngaøi cöôøi hoaøi. Caùi gì tôùi Ngaøi cöôøi, Ngaøi buoâng heát, khoâng baän trong loøng. Cuõng nhö chuùng ta hoïc uoáng “thuoác xoå”. Cöù moãi ba thaùng xoå luoân thì buïng seõ saïch trôn. Bieát buoâng xaû thì loøng môùi khoâng böïc boäi. ÔÛ ñôøi coù ai laøm vöøa yù mình heát ñaâu. Moät traêm ngöôøi thì taùm chuïc ngöôøi laøm cho mình khoâng vui roài. Chöøng hai möôi ngöôøi mình hôi chòu moät chuùt, chôù chöa chaéc mình chòu hoaøn toaøn. Chæ coù moät ngöôøi coù leõ mình chòu hoaøn toaøn. Ñoù laø ai? Laø mình. Coù nhieàu khi muoán raày noù nöõa chöù. Phaûi vaäy khoâng? ÔÛ theá gian naøy coù luùc naøo mình vui hoaøn toaøn ñaâu? Neáu mình cöù oâm aáp, ngöôøi naøy laøm mình böïc, ngöôøi kia laøm mình böïc, cöù doàn voâ chöùa caû moät kho “saân” kho “löûa”, ñoäng ñeán laø noù chaùy. Chuùng ta ñeå yù, ngöôøi naøo ñang böïc mình, maø mình hoûi hoï moät caâu, duø laø caâu khoâng quan troïng, khoâng ñuïng chaïm gì heát, môùi môû mieäng hoûi laø hoï muoán caõi vôùi mình roài. Hoï muoán cöï vôùi mình, vì löûa saân coù saün beân trong roài. Ñoäng moät caùi laø muoán nhaùng leân. Cho neân chuùng ta phaûi bieát roõ chuû yeáu cuûa baát an, khoâng vui laø taïi taâm nieäm ta chöùa chaáp caû moät kho naøo laø taät ñoá, giaän hôøn, saân haän. Gaëp ai cuõng caûm thaáy hôi töùc toái, böïc boäi. Muoán an vui chuùng ta phaûi öùng duïng baèng hai caùch:

            1. Tuøy hyû ñeå bôùt taâm taät ñoá.

            Muoán tuøy hyû phaûi laøm sao? Thí duï: Coù nhöõng ngöôøi thaân thích mình meán nhaát, nghe ngöôøi ñoù phaùt taøi mình vui laây. Traùi laïi coù ngöôøi mình gheùt nhaát, nghe hoï phaùt taøi mình laøm sao? Thì böïc lieàn. Taïi sao mình böïc, chuyeän gì hoï laøm thì hoï laøm, taïi sao mình böïc? Ñoù laø ngöôøi mình khoâng öa maø hoï ñöôïc hôn mình laø sanh taâm ñoá kî. Ñoù laø gheùt, laø taät ñoá. Giaû söû ngöôøi mình öa ñi nöõa, ngöôøi baïn thaân cuûa mình, mình laøm ngheà ñoù, baïn mình cuõng laøm ngheà ñoù, maø caáp treân cöù khen baïn mình hoaøi mình coù vui hay khoâng? Duø ngöôøi ñoù laø baïn thaân cuûa mình, maø mình coù vui hay khoâng? Hoài naõy ngöôøi thuø cuûa mình ñöôïc khen chaéc laø mình khoâng vui roài. Coøn ngöôøi naøy laø ngöôøi thaân cuûa mình, hoï ñöôïc khen toát maø mình cuõng khoâng vui nöõa. Nhö vaäy chæ coù ngöôøi naøo ñöôïc khen toát laø mình vui? - Chæ coù mình ñöôïc khen toát caùi gì thì mình vui. Chôù nhöõng ngöôøi chung quanh khi hoï ôû xa xa ñöôïc ít ít mình cuõng coøn vui, chôù hoï ñöôïc nhieàu quaù ñuïng tôùi quyeàn lôïi cuûa mình thì luùc ñoù mình cuõng khoâng coøn vui nöõa. Nhìn cho thaät kyõ thì quí vò thaáy khoù maø tìm ñöôïc caùi vui. Bôûi vì, caùi gì mình cuõng muoán hôn thieân haï heát. Cho neân khi thaáy coù ngöôøi naøo ñöôïc khen, taùn thöôûng thì mình buoàn roài. Nhö vaäy loøng buoàn haän noù xaûy ra luoân luoân. Ñoù laø ñieàu khoù traùnh ñöôïc. Gaàn nhö haàu heát moät traêm phaàn traêm mang caùi beänh ñoù. Coù ngöôøi naøo cuøng baïn ñoàng hoïc moät ngheà gì maø ngöôøi ta khen baïn mình nöùc nôû, coøn mình bò cheâ ñeø maø mình vui ñöôïc. Coù ai ñöôïc nhö vaäy khoâng? Khoù coù quaù. Nhö vaäy maø ñöùc Phaät daïy muoán ñöôïc vui thì phaûi phaùt taâm tuøy hyû. Tuøy hyû laø vui theo ngöôøi, coi ngöôøi ñöôïc nhö mình ñöôïc. Ngöôøi ta phaùt taøi coi nhö mình phaùt taøi. Ngöôøi ta ñöôïc khen coi nhö mình ñöôïc khen. Caùi vui cuûa hoï xem nhö chính caùi vui cuûa mình. Luùc ñoù mình môùi heát caùi taâm töùc toái böïc boäi.

            Thí duï, ngöôøi baïn thaân ñöôïc caáp treân khen, coøn mình bò cheâ. Ngöôøi ñoù ñöôïc thöôûng ñöôïc phaùt taøi. Mình laø baïn thaân, coù ñöôïc aûnh höôûng khoâng? Ngöôøi ñoù ñöôïc höôûng möôøi cuïc keïo, ít ra mình cuõng ñöôïc moät cuïc chöù, phaûi vaäy khoâng? Taïi sao mình khoâng vui? Vì laùt nöõa mình cuõng ñöôïc moät cuïc keïo. Taïi sao mình giaän hoï laøm chi ñeå hoï gheùt, laùt nöõa hoï khoâng cho mình cuïc naøo heát. Nghó hai caùi, caùi naøo lôïi. Caùi mình vui vôùi hoï laø lôïi hay laø thaáy hoï ñöôïc khen thöôûng mình giaän laø lôïi. Sôû dó ngöôøi ta cheâ mình laø töï mình dôû. Coøn ngöôøi ta khen ngöôøi ñoù laø taïi hoï hay. Hoï hay ngöôøi ta khen, mình vui duøm hoï. Neáu mình noùi vôùi hoï: Thaät huynh hay quaù toâi möøng duøm huynh ñoù. Huynh ñöôïc khen nhö toâi ñöôïc khen. Chaéc chaén ngöôøi ñoù chia mình ít nhaát cuõng ba boán cuïc. Nhö vaäy ngöôøi ñoù seõ vui khoâng thaáy böïc boäi ñoá kî chi heát. Coøn mình thaáy ngöôøi ñoù ñöôïc khen maø mình haàm haàm leân. Moät laùt nöõa giaû söû coù chia nhau, thaáy mình töùc quaù muoán heát chia. Ñoù laø caùi nhoû tí thoâi maø quí vò thaáy laø chuyeän thöôøng xaûy ra.

            Nhö ôû theá gian thì luoân luoân chòu ñoá kî hôn laø chòu tuøy hyû. Thaáy ngöôøi ta hôn mình laø mình töùc khoâng bao giôø chòu chaáp nhaän, khoâng bao giôø vui, vui vôùi caùi vui cuûa ngöôøi ta. Cho neân trong kinh ñöùc Phaät noùi: Ngöôøi naøo phaùt taâm tuøy hyû thì coâng ñöùc voâ löôïng voâ bieân. Ngöôøi laøm vieäc toát ñöôïc bao nhieâu coâng ñöùc, mình tuøy hyû coâng ñöùc cuõng baèng vôùi hoï khoâng thua chuùt naøo heát. Ngöôøi laøm ñöôïc vieäc toát laø hoï ñaõ coù loøng toát, mình tuøy hyû laø phaù taâm taät ñoá thì mình cuõng toát luoân. Hai ngöôøi coâng ñöùc cuõng nhö nhau. Cuõng nhö caây ñuoác naøy moài qua caây ñuoác kia.  Hai caây ñeàu saùng maø khoâng caây naøo maát aùnh saùng heát. Chuùng ta tuøy hyû cuõng vaäy. Ai ñöôïc caùi gì toát mình phaùt taâm vui möøng: Huynh ñöôïc caùi ñoù toát quaù, huynh sung söôùng phaùt taøi, toâi möøng toâi sung söôùng nhö toâi phaùt taøi vaäy. Nhö vaäy chaéc chaén ñôøi mình khoâng ngheøo. Ai sung söôùng mình cuõng möøng nhö mình ñöôïc thì, theá naøo hoï cuõng khoâng boû mình. Khoå laø, ngöôøi ta ñöôïc mình laïi gheùt, cho neân mình kieám chuyeän chaâm bieám, moùc ngheùo laøm cho hoï töùc, do ñoù ai cuõng muoán ñaäp mình heát. Vì vaäy mình khoå suoát ñôøi. Quí vò thaáy caùi maàm an vui noù phaùt töø caùi bieát tuøy hyû, töùc laø bieát nhìn thaáy vaø nhaän caùi vui cuûa ngöôøi laøm caùi vui cuûa mình. Coøn thaáy ngöôøi ta vui mình sanh taâm böïc töùc thì chaéc caû ngaøy maët mình nhaên hoaøi, khoâng theå naøo töôi ñöôïc heát. Vì thieân haï thieáu gì ngöôøi ñöôïc, maø ai ñöôïc cuõng böïc töùc thì mình seõ thaáy ñau khoå caû ngaøy. Cho neân Phaät daïy: Phaûi phaùt taâm tuøy hyû, vui theo caùi vui cuûa nhöõng ngöôøi chung quanh chuùng ta. Ngöôøi ñoù duø thaân hay sô, hoï ñöôïc vui mình cuõng vui theo heát. Bôûi vì chuùng ta ñaõ thaáy trong kinh ñöùc Phaät noùi: Chö Boà-taùt thaáy moät chuùng sanh ñau khoå, coi nhö mình ñau khoå. Thaáy moät chuùng sanh an vui coi nhö mình an vui. Chuùng ta chöa baèng Boà-taùt ít ra cuõng taäp caùi haïnh ñoù. Ñöôïc caùi haïnh ñoù roài thì chuùng ta thaáy töï mình mang haïnh phuùc ñeán cho mình. Neáu khoâng taäp haïnh ñoù, ngöôïc laïi, mình coøn nuoâi döôõng taät ñoá böïc boäi saân haän thì mình khoå hoaøi. Mình töï chuoác khoå maø chuoác khoå ñôøi ñôøi, chôù khoâng phaûi moät ngaøy moät thaùng moät naêm. Yeáu toá tu haønh naèm trong ñoù.

            Quí vò thaáy, loái tu taäp ñoù khoâng toán coâng bao nhieâu maø ñöôïc vui heát caû laøng. Coøn mình böïc thì hoï thaáy maët mình hoï ñaõ töùc roài, vaø thaàm nghó ngöôøi ñoù taïi sao xaáu vaäy, thaáy ngöôøi ñöôïc thì ganh gheùt. Ñoù laø töï mình chuoác theâm tai hoïa coù ích lôïi gì ñaâu. Cho neân, laø ngöôøi tu, chuùng ta caàn goät boû heát nhöõng caùi gaây ñau khoå ñeå ñem laïi an laønh vui veû cho mình. Ñoù laø ñieàu thieát yeáu. Phaûi buoâng heát, ñöøng coá chaáp thì loøng ngöôøi môùi nheï, töùc laø khoâng saân khoâng hôøn vaø phaûi tuøy hyû khi thaáy caùi gì vui. Ñöôïc nhö vaäy thì chuùng ta môùi laø con ngöôøi vui cöôøi luoân luoân. Neáu chuùng ta khoâng laøm nhö vaäy thì töï nhieân chuùng ta phaûi ñau khoå hoaøi. Noùi tuøy hyû laø chuùng ta phaù ñöôïc taâm taät ñoá.

            2. Laøm sao phaù ñöôïc taâm saân haän?

            Saân haän laø caùi taâm beänh hoaïn nhaát. Ñoäng tôùi laø noåi quaïu leân la om soøm, tay chaân muoán lay ñoäng. Ñoù laø chuoác hoïa khoâng nhoû. Ñaây toâi daãn moät Thieàn sö, Thieàn sö Ñaïo Thoâng ñôøi nhaø Toáng. Hoâm ñoù töôùng coâng Vu Ñòch tôùi hoûi ñaïo. Vu Coâng thöôøng tuïng kinh Phoå Moân neân oâng hoûi raèng: Theá naøo laø gioù ñen thoåi thuyeàn troâi vaøo nöôùc quæ La-saùt? (Nhö haø thò haéc phong suy kyø thuyeàn phöôûng phieâu ñoïa La-saùt quæ quoác?) Thieàn sö traû lôøi: Keû khaùch Vu Ñòch hoûi vieäc aáy laøm gì? Vu Ñòch lieàn ñoåi saéc. Ngaøi beøn noùi: Caùi ñoù laø gioù ñen thoåi thuyeàn troâi vaøo nöôùc quæ La-saùt. Vu Ñòch lieàn heát noåi noùng. Choã ñoù thaät laø toái quan troïng. Mình ñoïc trong kinh nghe Phaät noùi daøi daøi, mình khoâng bieát caùi gì. Giaû söû gaëp luoàng gioù ñen (maây khoùi ñen) chieác thuyeàn bò troâi vaøo trong nöôùc quæ La-saùt. Luùc ñoù ôû trong thuyeàn coù ngöôøi nieäm Nam-moâ Quaùn Theá AÂm Boà-taùt thì boïn quæ khoâng daùm laïi gaàn mình. Nhöõng ngöôøi ñoïc caâu chuyeän ñoù thì thaáy linh nghieäm voâ cuøng. Mình nghó coù tai hoïa khi naøo ñi bieån ñi soâng maø gaëp gioù to soùng lôùn thì cöù nieäm Quaùn Theá AÂm Boà-taùt töùc laø qua heát. Quæ maø khoâng daùm ngoù ñeán mình huoáng nöõa laø caùi gì. Neáu hieåu nhö vaäy thì raát toäi nghieäp cho kinh ñieån Ñaïi thöøa.

            Haéc phong ôû ñaây Thieàn sö chæ khoâng phaûi laø gioù lôùn ôû beân ngoaøi. Haéc phong töùc laø gì? Töùc laø luoàng gioù ñen töï trong loøng mình daáy leân, noù thoåi chieác thuyeàn ngöôøi tôùi coõi nöôùc quæ lieàn. Nghe moät lôøi noùi traùi tai, noåi giaän leân töùc laø mieäng phaûi noùi lôøi aùc, tay chaân mình phaûi laøm vieäc aùc thì noù ñöa mình tôùi ñaâu? Ñöa vaøo coõi La-saùt phaûi ôû tuø phaûi khoå. Nhö vaäy haéc phong laø töø choã ñoù. Cho neân chuùng ta nghe nhöõng lôøi noùi aùc nhöõng lôøi traùi tai, vöøa coù côn giaän daáy leân thì bieát ñoù laø haéc phong thoåi. Phaûi döøng noù laïi thì nhaát ñònh noù khoâng troâi laên ñeán nöôùc quæ, maø quæ cuõng khoâng daùm haïi. Neáu lôõ noù thoåi troâi ñeán nöôùc quæ, thì phaûi nhôù nieäm Quaùn Theá AÂm quæ khoâng daùm ngoù ñeán mình. Vaäy thì nieäm Quaùn Theá AÂm baèng caùch naøo? Sôû dó chuùng ta giaän vì do maét thaáy tai nghe, maø phaàn lôùn laø tai nghe nhöõng lôøi traùi neân môùi giaän. Khi tai nghe nhöõng lôøi traùi noåi giaän leân ñoù thì mieäng tay muoán laøm döõ roài, mình nhôù nieäm Quaùn Theá AÂm Boà-taùt töùc laø nhó caên vieân thoâng, nhôù laïi taùnh nghe cuûa mình. Bao nhieâu lôøi traùi tai ñeàu tan heát. Côn giaän cuõng chìm luoân. Noù ñaâu coøn caùi gì ñöa ñeán nöôùc quæ, La-saùt ñaâu daùm ngoù tôùi mình. Chôù mình nghe ngöôøi ta noùi traùi tai, chuïp ñoù maø noåi giaän töùc laø haéc phong noù thoåi. Neáu noù thoåi, ñaùnh ñaäp, chöûi bôùi moät hoài thì bò môøi voâ khaùm. Nhö vaäy khoâng phaûi laø bò ñöa tôùi nöôùc quæ La-saùt noù haønh haï laø gì? Roõ raøng nhö vaäy. Neân bieát, mình nhôù nieäm Quaùn Theá AÂm, thì töùc nhieân quæ khoâng daùm ngoù ñeán mình. Giaû söû gioù lôùn coù noåi leân nhö trong kinh thöôøng noùi “Baát phaï saân taâm khôûi, duy khuûng töï giaùc trì”. Nghóa laø chaúng sôï caùi taâm saân noåi leân, chæ sôï mình giaùc chaäm thoâi. Baây giôø lôõ haéc phong thoåi leân noù thoåi mình, luùc ñoù nieäm Quaùn Theá AÂm töùc laø mình giaùc. Nhìn laïi taùnh nghe thì ñaâu coøn theo tieáng nöõa. Ñoù laø giaùc. Mình giaùc thì caùi noåi giaän hoài naõy lieàn maát.

            Nhö vaäy, tröôùc heát mình raùng ñeà phoøng gioù döõ. Lôõ bò gioù döõ roài thì phaûi nhôù nieäm Quaùn Theá AÂm. Ñoù laø yù nghóa thaâm traàm trong kinh. Nhieàu khi chuùng ta chôø tai naïn xaûy ra môùi nieäm, maø khoâng nhôù nieäm haèng ngaøy nhö vaäy. Chuùng ta tu maø muoán heát saân, heát haän, chuùng ta phaûi nhôù nhö vaäy. Chuùng ta haèng ngaøy, haèng ñeâm bieát döøng bao nhieâu caùi laøm traùi tai gai maét, khi nhöõng traän gioâng ñen daáy leân, ta bieát ñoù laø gì roài. Noù thoåi chuùng ta thì chuùng ta lieàn nieäm Quaùn Theá AÂm. Ñoù laø chuùng ta tænh giaùc. Tænh giaùc kòp roài thì tai naïn khoâng ñeán vôùi chuùng ta. Coøn khoâng tænh giaùc kòp cöù ñeå vaäy maø chòu thì theá naøo roài cuõng bò quæ noù xeù thaây. Chaéc chaén nhö vaäy khoâng nghi. Ñöôøng loái roõ raøng nhö theá. Cho neân muoán ñöôïc vui, luoân luoân khoâng coù buoàn böïc töùc toái thì chuùng ta phaûi nhôù döøng laïi côn gioù döõ ñöøng cho noù ñoäng. Lôõ ñoäng phaûi giaùc ngoä cho sôùm. Ñöôïc nhö vaäy thì chaéc chaén mình khoâng coù tai hoïa, khoâng bò khoå ñau.

            Ñoù laø yù nghóa moät muøa Xuaân haïnh phuùc. Naêm nay chuùng ta baét ñaàu qua naêm thöù ba, toâi chuùc quí vò moät ñieàu gaàn nhaát laø höôûng moät muøa Xuaân haïnh phuùc. Nhö theá môùi laø yù nghóa cuûa muøa Xuaân Di-laëc caïn thoâi.

            Ñeán yù nghóa muøa Xuaân Di-laëc saâu hôn, töùc laø moät muøa Xuaân baát dieät, moät muøa XUAÂN MIEÂN VIEÃN. Noùi ñeán ñöùc Di-laëc laø noùi ñeán ñöùc Phaät seõ thaønh. Trong kinh Phaät thöôøng noùi: Ta laø Phaät ñaõ thaønh, caùc ngöôi laø Phaät seõ thaønh. Nhö vaäy ñöùc Phaät Thích-ca xaùc nhaän raèng Ngaøi laø Phaät ñaõ thaønh coøn taát caû chuùng ta laø Phaät seõ thaønh. Seõ thaønh laø vieäc töông lai cuõng nhö ñöùc Phaät Di-laëc vaäy.

            OÂng Phaät seõ thaønh laø oâng Phaät naøo? ÔÛ ñaâu? OÂng ôû chính nôi chuùng ta nhöng vì chuùng ta boû queân oâng. Mình coù hoøn ngoïc maø khoâng nhaän, cöù lo hoûi ngoïc cuûa ñöùc Di-laëc hay ñöùc Ñòa Taïng caàm trong tay maø khoâng nhôù mình coù hoøn ngoïc. Coù maø khoâng chòu nhaän laø doái gaït thieân haï. Cho neân chuùng ta neân bieát raèng töï mình cuõng coù oâng Phaät nhö chö Phaät vaäy.

            Vì mình coøn quaù laàm meâ, khoâng töï tænh töï giaùc ñöôïc roài boû queân oâng Phaät cuûa chính mình. Vì vaäy phaûi laên loän trong sanh töû. Maø ñaõ laên loän trong sanh töû thì ñoù laø khoå ñau vì sanh töû laø caùi maàm cuûa bieán chuyeån cuûa sanh dieät. Bieán chuyeån sanh dieät, laø voâ thöôøng goác cuûa khoå. Vì vaäy ñöùc Phaät noùi: “Luaân hoài laø khoå ñau.” Coøn ôû trong luaân hoài töùc laø coøn ôû trong sanh dieät laø ñau khoå. Neáu muoán ra khoûi voøng sanh dieät thì phaûi thoaùt khoûi luaân hoài. Thoaùt khoûi luaân hoài môùi laø mieân vieãn, goïi laø baát dieät ñöôïc. Ñoù môùi laø caùi an vui cöùu caùnh cuûa con ngöôøi. Vì chuùng ta ñang soáng trong caûnh voâ thöôøng sanh dieät cho neân noù luoân luoân böùc baùch thuùc ñaåy eùp ngaët chuùng ta tôùi ñau khoå. Baây giôø chuùng ta thoaùt khoûi caùi voâ thöôøng böùc baùch ñoù thì töï nhieân chuùng ta an vui. Voâ thöôøng böùc baùch ñoù laø sanh töû luaân hoài. Ra khoûi voâ thöôøng böùc baùch ñoù laø giaûi thoaùt. Cho neân noùi muøa Xuaân Di-laëc maø ñöôïc baát dieät mieân vieãn ñoù, laø chæ cho muøa Xuaân do töï chuùng ta thoaùt khoûi caûnh voâ thöôøng böùc baùch sanh dieät.

            Noùi moät caùch khaùc laø thoaùt khoûi luaân hoài sanh töû, soáng vôùi caùi voâ sanh an laïc. Bôûi vì voâ sanh neân ñaâu bò caùi gì laøm cho ñoäng, vì vaäy laø an. Bôûi voâ sanh neân khoâng coù khi buoàn khi vui maø haèng tænh taùo an oån, goïi ñoù laø caùi vui chaân thaät. Nhö vaäy khi noùi tôùi muøa Xuaân Di-laëc töùc laø noùi ñeán muøa Xuaân baát dieät, muøa Xuaân cuûa baûn taâm thanh tònh ôû moãi ngöôøi. Chuùng ta khoâng coøn bò loâi cuoán trong sanh dieät nöõa. Nhö vaäy môùi laø soáng ñöôïc muøa Xuaân mieân vieãn. Chính caùi choã naøy laø choã khao khaùt, choã öôùc mô cuûa ngöôøi tu chuùng ta. Choã naøy chuùng ta duøng chöõ muøa Xuaân, nôi khaùc trong kinh goïi laø Nieát-baøn, töùc laø an laïc tòch tónh. Nhö ñaõ noùi muøa Xuaân laø caùi gì aám aùp töôi ñeïp an oån, cho neân muøa Xuaân aáy cuõng töôïng tröng laø Nieát-baøn töùc laø haèng soáng trong caûnh an laïc vui veû luoân luoân. Coøn hieän taïi muøa Xuaân cuûa chuùng ta chæ laø moät muøa Xuaân cuûa ba thaùng. Trong ñoù nhöõng ngaøy qua laø maát, maát roài laâu laâu noù ñaùo laïi moät laàn. Ñoù laø muøa Xuaân cuûa sanh dieät.

            Giôø ñaây laøm sao höôûng ñöôïc moät muøa Xuaân khoâng coøn sanh dieät nöõa. Ñoù laø muøa Xuaân cöùu kính maø ngöôøi tu mong öôùc. Ñöôïc caùi Xuaân ñoù môùi thaät laø caùi Xuaân cuûa chính mình mong muoán. Naõy giôø laø noùi söï chuùc tuïng trong mô öôùc thoâi. Baây giôø laøm sao höôûng muøa Xuaân baát dieät ñoù? Muoán höôûng muøa Xuaân baát dieät ñoù chuùng ta phaûi coù taâm baát dieät. Coù taâm baát dieät thì môùi höôûng muøa Xuaân baát dieät. Coøn mang taâm sanh dieät thì khoâng bao giôø höôûng ñöôïc muøa Xuaân baát dieät. Vì vaäy trong kinh Kim Cang ñöùc Phaät daïy: “Chuùng ta phaûi nhìn laïi taâm quaù khöù baát khaû ñaéc, taâm hieän taïi baát khaû ñaéc, taâm vò lai baát khaû ñaéc.” Ba caùi taâm ñoù: “Taâm quaù khöù khoâng theå ñöôïc, taâm hieän taïi khoâng theå ñöôïc, taâm vò lai khoâng theå ñöôïc”. Taâm chaïy theo quaù khöù, hieän taïi, vò lai ñoù laø taâm gì? - Laø taâm sanh dieät. Ñöùc Phaät noùi taâm ñoù khoâng theå ñöôïc vì noù khoâng thaät. Chuùng ta haèng soáng vôùi caùi taâm naøo? Chuùng ta ñang soáng vôùi taâm quaù khöù hieän taïi vò lai.  Taïi sao taâm quaù khöù khoâng theå ñöôïc? Chuùng ta tröôùc giôø naèm nguû, vöøa naèm xuoáng gaùc tay leân traùn thì laøm sao? Nhôù chuyeän naêm ngoaùi naêm xöa, thaùng roài thaùng tröôùc ñaõ laøm caùi gì? Moät hoài con maét muoán noùng leân nhaém maét khoâng nguû ñöôïc. Noùi taïi sao toâi maát nguû. Taïi laøm sao vaäy? Caùi gì thuoäc veà quaù khöù chuùng ta coù öng côûi boû heát hay khoâng?

            Toâi thaáy coù nhieàu cuoán nhaät kyù ñaày aêm aép, buùt tích kyû nieäm nöõa. Nhö vaäy boû hay laø khoâng boû? Neáu boû thì ñöøng ghi, neáu ghi thì ñaâu chòu boû. Vì sôï kyù öùc nhôù khoâng heát neân phaûi ghi theâm ngoaøi nhaät kyù ñeå mai moát coù queân laät laïi. Nhö vaäy ñaâu coù öng boû caùi gì ñaâu? Caùi ñoù thuoäc veà quaù khöù, maø quaù khöù coù tìm laïi ñöôïc hay khoâng. Taát caû qua roài tìm laïi ñaâu coù ñöôïc. Mình cöù nghó lui veà quaù khöù. Caøng nghó laïi caøng roái cho mình thoâi. Noù ñaâu coù thaät maø nghó. Thaønh ra heát moät phaàn ba ñôøi ngöôøi chuùng ta soáng veà quaù khöù. Nhöõng caùi gì oai huøng cuûa thuôû xöa cuõ nhôù maõi khoâng thoâi.

            Coøn maáy chuù treû thì sao? Soáng vôùi vò lai. Nghó baây giôø mình nhoû quaù, khoâng laøm gì ñaùng keå roài, nghó vò lai seõ laø oâng thaàn oâng thaùnh gì ñoù ñuû thöù. Vì vaäy caû ngaøy ngoài laïi noùi toâi seõ nhö theá naøy nhö theá kia. Cuõng maát heát phaàn ba cuoäc ñôøi soáng veà vò lai.

            Roài moät phaàn ba cuoäc ñôøi veà soáng veà hieän taïi. Hieän taïi ñaây noùi taïm maø khoâng hieän taïi gì heát. Nghóa laø hieän taïi vôùi nieäm suy nghó tính toaùn ñaây laø khen mình, ñaây laø cheâ mình, vieäc naøy laø phaûi vieäc kia laø quaáy. Cöù lo bao nhieâu ñoù, suy nghó hoaøi nhö vaäy, hieän taïi maø khoâng coù hieän taïi. Nieäm naøy heát thì nieäm kia noù sanh. Cöù nhö vaäy maø lieân mieân sanh dieät thì hieän taïi ñaâu coù. Vì vaäy nghó ñeán quaù khöù thì quaù khöù khoâng theå ñöôïc. Taâm mình cöù nhôù lui veà quaù khöù, maø quaù khöù laø chuyeän ñaõ qua roài, nghó lui laïi caùi khoâng coù, caùi nghó ñoù cuõng laø khoâng. Cho neân caùi quaù khöù khoâng theå ñöôïc. Roài hieän taïi nghó caùi naøy tôùi caùi khaùc, trong moät ngaøy nghó khoâng bieát bao nhieâu thöù. Nhö vaäy cuõng khoâng ñöôïc luoân. Vì ñoù laø caûnh sanh dieät. Vò lai chöa ñeán cöù phoùng ñaïi caùi naøy caùi noï. Ngoài ñoù maø töôûng töôïng ñuû thöù. Caùi chöa ñeán maø töôûng cuõng laø khoâng töôûng, neân khoâng ñöôïc luoân. Nhö vaäy quaù khöù hieän taïi vò lai, ba thôøi ñeàu khoâng ñöôïc caû. Vaäy mình soáng vôùi caùi gì? Hieän taïi mình ñang soáng ba thôøi cuûa taâm nhö chuùng ta ñaõ thaáy ba thôøi ñoù ñeàu khoâng theå ñöôïc. Neáu mình soáng vôùi ba caùi ñoù laø mình soáng vôùi caùi haõo huyeàn. Vaäy maø ngöôøi tu cho laø thöïc teá. Nhôù chuyeän ñaõ qua cho laø thöïc teá. Töôûng töôïng caùi gì chöa ñeán goïi laø thöïc teá. Maø caùi thöïc teá nhaát laïi khoâng thaáy. Thaáy toaøn caùi sanh dieät vieån voâng thoâi.

            Quí vò thöû kieåm laïi moät ngaøy xem quí vò soáng vôùi quaù khöù hieän taïi vò lai laø bao nhieâu? Quí vò coù boû taâm cuûa ba thôøi ñoù hay khoâng? Neáu caû ngaøy maø soáng vôùi taâm chaïy theo ba thôøi ñoù thì chuùng ta ñaõ maát taâm roài. Goïi laø taâm maø thaät söï taâm ñaõ maát. Soáng vôùi caùi taâm sanh dieät thì taâm ñaâu coù thaät. Nhö vaäy soáng vôùi taâm khoâng thaät maø töôûng laø thaät roài un ñuùc töôûng töôïng v.v... coù phaûi laø chuùng ta ñang soáng trong caùi aûo huyeàn maø laàm cho mình laø thaät. Nhö vaäy haèng ngaøy noùi soáng cho mình, thaät ñaõ maát mình. Thaät laø ñaùng thöông chuùng ta soáng vôùi ba caùi taâm cheát. Coøn hieän taïi thì theo caùi sanh dieät khoâng döøng cuõng laø caùi khoâng coù luoân. Ba caùi khoâng coù ñoù maø raùp laïi thaønh caùi coù ñeå soáng. Nhö vaäy tuy noùi soáng döôøng nhö khoâng soáng gì heát. Vaäy maø mình haõnh dieän xöng laø mình ñang soáng.

            Nhö vaäy phaûi laøm sao? Soáng trong quaù khöù, trong hieän taïi, trong vò lai, trong caùi sanh dieät ñoù thì taâm mình coù an hay khoâng? Mình coù höôûng ñöôïc moät muøa Xuaân mieân vieãn baát dieät hay khoâng? Vì muoán höôûng moät muøa Xuaân mieân vieãn baát dieät thì nôi taâm mình cuõng phaûi baát dieät. Maø muoán baát dieät thì phaûi baát sanh, töùc khoâng chaïy theo caùi sanh dieät. Khoâng chaïy theo sanh dieät thì taâm mình laëng leõ thanh tònh. Nhö vaäy môùi soáng ñöôïc moät muøa Xuaân baát dieät. Moät Thieàn sö Vieät Nam dieãn taû ñieàu ñoù qua vaøi caâu thô noùi roõ nhö ban ngaøy. Ñoù laø Thieàn Laõo Thieàn sö khi vua Lyù Nhaân Toâng vaøo nuùi gaëp Ngaøi, môùi hoûi: Hoøa thöôïng bao nhieâu tuoåi? Ngaøi ñaùp:

                        Ñaûn tri kim nhaät nguyeät

                        Thuøy thöùc cöïu xuaân thu

            Nghóa laø: Chæ coù bieát ngaøy nay thoâi, coøn bao nhieâu naêm tröôùc ai ñaâu nhôù. Nhö vaäy Ngaøi ñaâu coù soáng vôùi taâm quaù khöù, Ngaøi chæ bieát coù ngaøy nay. Soáng vôùi ngaøy nay ñoù laø soáng vôùi taâm laëng leõ cuûa hieän nay. Vua Lyù Nhaân Toâng hoûi tieáp: Hoøa thöôïng ôû ñaây laøm gì? Ngaøi traû lôøi:

                        Thuùy truùc hoaøng hoa phi ngoaïi caûnh

                        Baïch vaân minh nguyeät loä toaøn chaân       

            Nghóa laø: Thaáy truùc bieác thaáy hoa vaøng ñeàu laø caûnh chaân thaät, ñeàu laø muøa Xuaân heát. Thaáy traêng trong thaáy maây baïc, cuõng ñeàu hieän caùi chaân theå hoaøn toaøn. Nhö vaäy caùi gì hieän ra tröôùc maét Ngaøi ñeàu laø moät muøa Xuaân mieân vieãn. Soáng nhö vaäy môùi thaät laø soáng. Coøn mình baây giôø soáng maø khoâng thaät soáng. Khi naøo hieän taïi khoâng chaïy theo caùi suy tính phaân bieät, chæ soáng vôùi taâm thanh tònh thaûn nhieân cuûa hieän taïi thì môùi goïi laø soáng vôùi ngaøy nay. Bieát ngaøy nay laø bieát nhö vaäy. Vôùi taâm thanh thaûn laëng leõ, nhìn taát caû caùi gì hieän coù tröôùc maét ñaây ñeàu laø moät maøu chaân thaät, nhö nhö, khoâng coù caùi gì laø sanh dieät heát. Ñoù môùi goïi laø muøa Xuaân mieân vieãn, muøa Xuaân baát dieät. Muøa Xuaân maø nhìn ñaâu cuõng neân thô heát, chôù khoâng thaáy caùi loø löûa caùi ñòa nguïc, caùi than traùch nhö mình baây giôø. Nhìn ñaâu cuõng thaáy neân thô. Thaáy hoa cuùc, thaáy traêng, thaáy maây, thaáy caùi gì cuõng laø neân thô. Thaáy caùi gì cuõng ñeàu laø Xuaân raïng rôõ, khoâng thaáy caùi gì laø ñen toái xaáu xa heát. Muoán soáng vôùi caùi ñoù thì tröôùc heát taâm mình phaûi Xuaân mieân vieãn thì ngoaïi caûnh môùi theo ñoù maø Xuaân. Chôù taâm mình laø caùi taâm sanh dieät ñau khoå, ngoaøi muoán coù Xuaân thì cuõng göôïng gaïo Xuaân maø thoâi. Ñem caùi hoa mai hoa cuùc chöng roài cuõng heùo, cuõng phaûi vöùt ñi. Noù khoâng coøn Xuaân hoaøi. Chæ coù caùi taâm thanh tònh nheï nhaøng thö thôùi ñoù, nhìn caùi gì cuõng laø Xuaân heát. Cho neân caùc Thieàn sö nhìn ñaâu cuõng thaáy moät muøa Xuaân traøn treà, khoâng caàn ñi tìm kieám, khoâng caàn chôø ñeán thaùng gieâng môùi coù moät muøa Xuaân. Ñoù laø muøa Xuaân Mieân Vieãn.

            Nhö vaäy chuùng ta tu haønh coát laøm sao höôûng ñöôïc moät Xuaân nhö theá. Ñoù laø moät muøa Xuaân cöùu kính. Raùng höôûng muøa Xuaân thuù vò nhaát, ñeïp ñeõ nhaát maø ngöôøi xöa ñaõ höôûng. Ñöùc Di-laëc ñaõ höôûng muøa Xuaân ñoù roài, cho neân Ngaøi cöôøi hoaøi. Maët chuùng ta nhaên naêm, baûy neáp nhaên laø vì chuùng ta chöa höôûng ñöôïc muøa Xuaân ñoù. Cho neân traùn chuùng ta thì nhaên, maët thì meùo, maét thì ñoû. Ñoù laø caùi ñau khoå hieän ra ôû maët chuùng ta. Chính vì chuùng ta khoâng höôûng ñöôïc muøa Xuaân nhö vaäy.

            Ñeå keát thuùc muøa Xuaân mieân vieãn hoâm nay, toâi daãn theâm Thieàn sö Thieân Tuøng. Ngaøy ñaàu naêm Ngaøi laøm thô taëng chuùng laáy teân laø: Tueá Trieâu (laø ngaøy ñaàu naêm).

                        Kim tieâu taän ñaïo thieâm nhaát tueá

                        Ngoâ ñaïo nhö kim giaûm nhaát nieân

                        Taêng giaûm khöù lai voâ ñònh soá

                        Duy naêng tieâu taän theá gian duyeân

                        Taát tu thöùc ñaéc duyeân trung chuû

                        Baùch thieân vaïn kieáp thöôøng nhö nhieân

                        Voâ taêng voâ giaûm nhö haø ñaïo

                        Nhaát cuù haø tu duïng khaåu truyeàn

            Taïm dòch:

                        Saùng nay ñeàu baûo theâm moät tuoåi

                        Toâi noùi hoâm nay bôùt moät naêm

                        Theâm bôùt laïi qua soá khoân tính

                        Chæ hay döùt saïch duyeân theá gian

                        Coát laø bieát ñöôïc trong duyeân chuû

                        Traêm ngaøn öùc kieáp thöôøng an nhieân

                        Khoâng bôùt khoâng theâm laøm sao noùi

                        Moät caâu naøo thieát duøng mieäng truyeàn

            Giaûi thích cuûa ngaøi Thieân Tuøng quaù roõ raøng. Ñeán ngaøy muøng moät chuùng ta ñeàu uøa nhau noùi: Chuùc thaày coâ theâm moät tuoåi thoï, chôù coù ai chuùc thaày coâ maát moät tuoåi thoï. Phaûi vaäy khoâng? Quaû tang laø mình maát moät naêm roài. Neáu soáng saùu möôi tuoåi, naêm roài naêm möôi ba tuoåi naêm nay naêm möôi boán tuoåi, thì naêm nay chuùng ta ñaõ bôùt ñi moät tuoåi ñeå soáng roài. Soáng saùu möôi tuoåi, neáu naêm möôi ba tuoåi thì chuùng ta coøn ñöôïc baûy naêm. Naêm nay naêm möôi boán tuoåi, ruùt laïi coøn saùu naêm thoâi. Ruùt moät naêm laø bôùt taïi sao laïi noùi theâm. Thaønh thöû theá gian töôûng theo chieàu theâm maø queân nghóa bôùt. Vì vaäy maø Ngaøi noùi: Saùng nay ñeàu baûo theâm moät tuoåi, vôùi Ngaøi thì Ngaøi noùi: Hoâm nay bôùt moät naêm. Quaû tang naêm nay bôùt moät naêm soáng roài. Roõ raøng nhö vaäy. Nhöng coù ai gan daï thaáy nhö vaäy ñaâu. “Taêng giaûm khöù lai voâ ñònh soá” laø theâm bôùt qua laïi caùi soá khoâng nhaát ñònh. Noùi theâm cuõng ñöôïc, noùi bôùt cuõng ñöôïc. Noùi veà caùi chieàu saùu möôi ñeå tröø laïi thì thaáy mình ñaõ bôùt. Neáu thaáy chieàu naêm möôi maáy coäng laïi thì theâm moät naêm. Nhö vaäy vì coù coäng coù tröø neân coù theâm coù bôùt. Thaät ra khoâng bieát noùi theá naøo cho ñuùng. Vì vaäy Ngaøi noùi con soá khoâng nhaát ñònh. Chæ coù ñieàu naøy laø quan troïng. “Duy naêng tieâu taän theá gian duyeân” töùc laø chæ ngöôøi tieâu saïch caùi duyeân theá gian töùc tieâu chaûy ba thaùng, tieâu chaûy saïch heát, buïng troáng roãng töùc laø tieâu saïch, duyeân theá gian, nhöng chöa ñuû coøn phaûi theâm: “Taát tu thöùc ñaéc duyeân trung chuû” töùc laø caàn phaûi bieát ñöôïc oâng chuû trong caùc duyeân ñoù. Bieát oâng chuû môùi laø caùi toái thieát yeáu. Tröôùc heát laø phaûi tieâu saïch heát caùi duyeân theá gian, roài keá ñoù bieát ñöôïc oâng chuû, caét heát caùc duyeân ñoù. “Baùch thieân vaïn kieáp thöôøng nhö nhieân” töùc bieát ñöôïc oâng chuû roài thì traêm ngaøn muoân kieáp ñeàu nhö vaäy. Chính ñoù laø muøa Xuaân baát dieät. Taát caû quaù khöù hieän taïi vò lai ñeàu khoâng bieán chuyeån. “Voâ taêng voâ giaûm nhö haø ñaïo”. OÂng chuû ñoù traêm ngaøn muoân kieáp vaãn nhö nhieân. OÂng khoâng coù theâm cuõng khoâng coù giaûm. Khoâng theâm khoâng bôùt, baûo toâi noùi gì môùi ñöôïc ñaây? Theá gian coù theâm coù bôùt coøn noùi ñöôïc. Coøn caùi choã khoâng theâm khoâng bôùt noùi caùi gì? “Nhaát cuù haø tu duïng khaåu truyeàn” thaønh ra caùi caâu duy nhaát ñoù ñaâu caàn duøng mieäng noùi vôùi nhau. Chæ moïi ngöôøi nhaän ñöôïc soáng ñöôïc, thaáy ñöôïc thì ngöôøi ñoù höôûng moät muøa Xuaân baát dieät. Chôù coøn noùi, noùi noù khoâng heát, vì vaäy toâi khoâng bieát chuùc tuïng quí vò caùi gì vaøo ñaàu naêm naøy. Vì caùi ñoù khoâng duøng mieäng maø noùi vôùi nhau ñöôïc. Chæ moãi ngöôøi nhaän vaø thaáy ñöôïc caùi ñoù thì quí vò höôûng moät muøa Xuaân nhö vaäy.

            Toâi taïm chuùc quí vò moät muøa Xuaân Di-laëc tuøy theo caïn saâu cuûa moãi ngöôøi. Raùng höôûng cho ñöôïc ñöøng ñeå ba thaùng Xuaân maát roài tôùi Thu tôùi Ñoâng, laïi troâng Xuaân ñeán nöõa, cöïc laém. Phaûi luoân luoân höôûng caùi Xuaân Di-laëc. Luùc naøo cuõng laø Xuaân heát. Gaëp nhau chuùng ta cöôøi hoaøi. Duø soáng trong caûnh naøo cuõng cöôøi hoaøi nhö vaäy laø haïnh phuùc ngay ôû traàn gian.

]

     
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM