|
|
HOAØ THÖÔÏNG VÔÙI THIEÀN
VIEÄN TRUÙC LAÂM |
|
|
|
|
|||
|
Vieát Veà THIEÀN VIEÄN TRUÙC LAÂM *** “Quanh thieàn ñöôøng höông nuùi röøng toûa ngaùt Loang vaøo hoàn hoa coû vôùi trôøi maây Khaùch tuïc töû chôït nghe loøng buøng vôõ Söïc thaáy ñieàu chi kyø dieäu ôû nôi naøy. Bay thanh thaûn ôi ngaøn söông phöôûng phaát Treân gaùc chuoâng nhìn xuoáng ñeïp dò thöôøng Ñeïp bieát maáy chieàu nay maây gioù cuùi Laïy Thieàn sö, laïy khaép caû möôøi phöông. Truùc Laâm ñöùng traàm huøng kyø vó Naøo ai ñau vôùi khoå chuyeän toàn sinh Haõy veà ñaây ñeå hieåu raèng nhö theá Ñeå nghe ra vaø thaáy laïi chính mình. An laïc aáy veïn ñaày töø muoân thuôû ÔÛ trong trôøi trong ñaát laãn trong taâm Thaàm nhaän laáy maø hoøa chan taát caû Moät laàn thoâi, aêm aép suoát nghìn naêm.” Rôøi trung taâm Thaønh phoá Ñaø Laït ñi veà höôùng Nam 5 km, doïc ven ñeøo Prenn, chuaån bò reõ sang con ñöôøng daãn vaøo Hoà Tuyeàn Laâm, neáu phoùng taàm maét nhìn xa veà phía tröôùc, chuùng ta seõ thaáy Thieàn vieän Truùc Laâm ñang thaáp thoaùng treân ñaàu non Phuïng Hoaøng traàm huøng, kyø vó. I. MOÄNG VAØ THÖÏC: Naêm 1986, Hoøa thöôïng dôøi Chaân Khoâng veà Thieàn vieän Thöôøng Chieáu ôû haún. Khí haäu nôi ñaây laøm nhoïc söùc Ngaøi giaø yeáu, khoâng ñöôïc thuaän tieän cho vieäc tu Thieàn. Heø naêm sau Hoøa thöôïng leân chuøa Quan AÂm, Ñaø Laït tònh döôõng. Moät hoâm Ngaøi nguû moäng thaáy mình oâm coå con chim Phuïng Hoaøng to ñang caát caùnh bay. Tænh giaác, nghieäm laïi ñieàm moäng, Ngaøi nghó: ÔÛ Thöôøng Chieáu tuy giaûng daïy Taêng Ni Phaät töû ñeán tu hoïc ñoâng ñaûo, nhöng vaãn coøn giôùi haïn, chöa phaùt huy ñuùng möùc yeáu chæ Thieàn; Ñaø Laït khí haäu maùt meû, nuùi röøng thanh vaéng, neáu coù moät Thieàn vieän cho Taêng Ni tu taäp thì choùng coù keát quaû toát. Nghó theá, Hoøa thöôïng lieàn phaùt hoïa sô ñoà cho Thieàn vieän töông lai. Ngaøi ñi khaûo saùt nuùi ñoài ñeå choïn ñaát xin caát Thieàn vieän. Phaät töû theå theo taâm nguyeän cuûa Ngaøi tieán haønh thuû tuïc xin ñaát. Ñöôïc söï cho pheùp cuûa caùc caáp chính quyeàn höõu quan, Thieàn vieän laøm leã ñaët ñaù vaø khôûi coâng xaây döïng vaøo ngaøy 08 thaùng 4 naêm 1993. Sau 8 thaùng thi coâng, Thieàn vieän ñöôïc xaây döïng xong phaàn cô baûn. Ngaøy 08 thaùng 02 naêm 1994, chính thöùc cöû haønh leã Khaùnh thaønh Thieàn vieän, Hoøa thöôïng Vieän tröôûng chính thöùc tuyeân boá baûn Thanh quy Thieàn vieän Truùc Laâm, Taêng Ni vaøo Noäi vieän soáng theo Thanh quy cuûa Thieàn vieän, ñi vaøo neà neáp tu taäp, khoùa thieàn ñaàu tieân baét ñaàu. Ñeán naêm 1999, Thieàn vieän coù söûa chöõa vaø xaây döïng theâm moät soá coâng trình: Nhaø Khaùch Taêng, Laàu troáng, Thö vieän vaø nhaø Tröng baøy. Ngang ñaây, phaàn kieán thieát töông ñoái hoaøn thieän, khoâng coøn xaây döïng theâm gì nöõa. Thieàn vieän ñöôïc phaùt hoaï qua giaác mô, hoâm nay ñaõ bieán thaønh hieän thöïc. II. LYÙ TÖÔÛNG TOÁI HAÄU: Hoøa thöôïng Vieän tröôûng töøng noùi, muoán duy trì cho Phaät phaùp tröôøng toàn vaø vöõng maïnh thì caàn phaûi coù nhöõng ngöôøi tu haønh saùng ñaïo. Taêng ni ôû Thieàn vieän coù ngöôøi tu haønh saùng ñaïo, Ngaøi môùi yeân loøng tröôùc luùc ra ñi. Thieàn vieän Truùc Laâm laø nôi hoäi ñuû ñieàu kieän thuaän tieän vaø thích hôïp cho Taêng Ni tu haønh tieán boä, neân nôi ñaây laø lyù töôûng toái haäu trong ñôøi Ngaøi, Ngaøi noùi: Taïi sao toâi ñaõ tuyeân boá: “Thieàn vieän Truùc Laâm laø lyù töôûng toái haäu trong ñôøi tu cuûa toâi?” Bôûi vì tröôùc kia toâi ñaõ töøng ôû taïi caùc Phaät hoïc ñöôøng, vaø sau naøy cuõng ñi daïy ôû caùc Phaät hoïc ñöôøng, giao tieáp vôùi chö taêng, chö ni moïi nôi. Toâi thaáy roõ, trong giôùi tu só Phaät giaùo chuùng ta thöôøng coù caùi beänh laø thieáu hoøa hôïp. Bôûi thieáu hoøa hôïp, cho neân ôû nôi naøo cuõng thöôøng xaûy ra nhöõng chuyeän vui buoàn ñaùng tieác. Vì vaäy, toâi thaáy ñoù laø moät noãi buoàn ! Laïi nöõa, toâi nhìn thaáy taêng ni ôû caùc Phaät hoïc vieän cuõng nhö caùc nôi, phaàn lôùn bò vaán ñeà kinh teá chi phoái. Vì phaûi lo cho coù aên, coù maëc vaø coù nhöõng phöông tieän hoïc taäp, maø taêng ni khoâng coøn ñuû thôøi gian ñeå tu, ñeå hoïc. Toâi laïi thaáy taêng ni chuùng ta, vì nhöõng vieäc beân ngoaøi loâi cuoán roài phaûi chaïy theo; bò chi phoái raát lôùn bôûi nhöõng ñaùm tieäc cuûa Phaät töû, bôûi nhöõng leã löôït trong chuøa vaø khaùch khöùa töø thaân nhaân huynh ñeä qua laïi tôùi lui vôùi nhau, laøm maát heát bao nhieâu thôøi gian quí baùu trong luùc tu haønh cuõng nhö hoïc taäp. Vì vaäy maø toâi raát ñaùng tieác! Sau naøy, toâi thaønh laäp ñöôïc Thieàn vieän Chôn Khoâng, Thieàn vieän Thöôøng Chieáu; nhaát laø khi xuoáng Thöôøng Chieáu toâi thaáy coù moät trôû ngaïi cho söï tu Thieàn, vì ôû ñoù noùng böùc quaù. Moãi buoåi chieàu ngoài thieàn thì moà hoâi öôùt aùo, buoåi toái cuõng vaäy. Cho neân toâi thaáy raèng, tuy muoán cho Taêng Ni coù thôøi gian tu, nhöng laïi bò trôû ngaïi veà khí haäu, thôøi tieát neân toâi raát buoàn. Vì nhöõng lyù do ñoù, neân sau khi ñöôïc pheùp chaùnh quyeàn cho thaønh laäp Thieàn vieän Truùc Laâm, toâi nghó toâi phaûi thöïc hieän cho ñöôïc nhöõng ñieàu tröôùc kia toâi thaáy chöa haøi loøng. Khi Thieàn vieän Truùc Laâm ñaõ thaønh töïu, coù taêng ni tuï hoïp tu haønh thì toâi laäp baûn Thanh Qui ( hay Noäi Qui); trong ñoù ñieàu kieän tieân quyeát, laø toâi baét taêng ni ôû ñaây phaûi thöïc hieän cho ñöôïc pheùp soáng Luïc Hoøa. Bôûi vì chuùng ta laø ngöôøi tu, laø ngöôøi höôùng daãn, chæ daïy cho Phaät töû tu haønh… Neáu noäi boä mình khoâng hoøa thuaän, khoâng coù vui veû vôùi nhau thì chuùng ta daïy ai, höôùng daãn ai ñeå hoï tu haønh? Cho neân toâi laáy Luïc Hoaø laøm caùi then choát trong cuoäc soáng cuûa ngöôøi tu só. Ñoù laø ñieàu thieát yeáu. Vì vaäy, toâi yeâu caàu taêng ni hai beân phaûi coá gaéng thöïc hieän cho ñöôïc phaùp Luïc Hoaø maø toâi cho laø toái quan troïng. Keá ñoù laø toâi thaáy raèng, taêng ni vì baän söï soáng maø maát thôøi gian tu. Cho neân khi thaønh laäp Thieàn vieän Truùc Laâm toâi ñoøi hoûi taêng ni phaûi doàn heát thôøi giôø trong söï tu haønh. Muoán ñöôïc nhö vaäy, thì moïi nhu caàu veà aên, maëc, thuoác men … Thieàn vieän chuùng toâi chòu traùch nhieäm heát: lo cho taêng ni ñuû aên, ñuû maëc, beänh hoaïn coù thuoác thang… ñeå cho taêng ni khoâng coøn baän taâm veà taøi chaùnh. Nhôø khoâng baän taâm veà taøi chaùnh, neân yeân oån tu haønh, môùi mong coù nhöõng tieán boä. Ñoù laø ñieàu thöù hai. Thöù ba laø, toâi bieát söï giao thieäp qua laïi tôùi lui seõ chieám maát thôøi gian tu haønh cuûa taêng ni. Cho neân toâi quyeát taâm ngang ñaây, nhöõng vò naøo phaùt nguyeän vaøo Thieàn vieän tu haønh, thì phaûi gìn giöõ ñieàu kieän khoâng ñöôïc ñi nôi naøy nôi kia, chæ moät hai tröôøng hôïp ñaëc bieät môùi ñöôïc ñi, ñoù laø haïn cheá söï ñi laïi. Hôn nöõa, ôû ñaây Phaät töû cuùng kính, caàu nguyeän chæ tôùi ghi teân, roài chö taêng chö Ni trong buoåi Saùm hoái nguyeän caàu cho, chöù khoâng ñi ñaùm choã naøy choã kia maát thôøi gian tu cuûa taêng ni. Ñoù laø ñieàu thöù ba. Ñieàu thöù tö, toâi thaáy nôi ñaây khí haäu maùt meû, yeân tónh, cho neân toâi nghó chö taêng chö ni toïa Thieàn ban ngaøy vaøo buoåi chieàu cuõng toát, chöù khoâng ñeán noãi phaûi ñoå moà hoâi. Roài buoåi toái, buoåi khuya maùt meû thì tu haønh coù theå deã tieán. Vì toâi thaáy trong söû ñaõ keå laïi raèng, Ñöùc Phaät Thích Ca chuùng ta ngoài tu döôùi coäi boà ñeà vaøo thaùng muøa ñoâng, do ñoù maø sau 49 ngaøy ñeâm toïa Thieàn thì Ngaøi ñöôïc giaùc ngoä. Toâi thaáy khí haäu maùt meû nhaát laø buoåi khuya, khí trôøi thanh saûng, chuùng ta ngoài Thieàn ñem laïi nhieàu keát quaû raát toát ñeïp, cho neân toâi môùi chuû tröông phaûi ngoài Thieàn nhieàu, maø nhaát laø buoåi khuya. Ñoù laø nhöõng ñieàu maø tröôùc kia toâi thaáy noù laøm trôû ngaïi cho taêng ni tu haønh khoù tieán boä. Cho neân, khi thaønh laäp Thieàn vieän Truùc Laâm, nhöõng trôû ngaïi ñoù toâi quyeát taâm vöôït qua, ñeå taïo ñieàu kieän cho taêng ni tu ñeán nôi ñeán choán. Khi thaønh laäp Thieàn vieän Truùc Laâm, toâi tin raèng seõ taïo ñuû ñieàu kieän cho taêng ni tu haønh ñöôïc tieán boä, thì ñoù laø maõn nguyeän cuûa chuùng toâi. Vì vaäy maø Thieàn vieän Truùc Laâm, toâi cho laø lyù töôûng toái haäu ôû choã ñoù. Lyù töôûng toái haäu khoâng phaûi ñôøi toâi tôùi ñaây laø chaám döùt, khoâng truyeàn baù, khoâng laøm Phaät söï, maø toái haäu laø vì nhöõng hoaøi baõo oâm aáp töø tröôùc ñeán ñaây toâi thöïc hieän ñöôïc. Toâi laøm ñöôïc nhöõng gì maø tröôùc kia toâi thaáy coøn thieáu soùt nôi toâi, toâi boå tuùc laïi cho ñaày ñuû. Ñoù laø caùi maõn nguyeän cuûa toâi. Nhöng noùi nhö vaäy, khoâng phaûi chæ toâi laø ngöôøi coù traùch nhieäm, coøn taát caû taêng ni ôû ñaây khoâng coù boån phaän. Bôûi vì toâi laøm traùch nhieäm cuûa ngöôøi ñi tröôùc, cuûa ngöôøi daãn ñöôøng. Taêng ni ôû ñaây laø ngöôøi ñöôïc höôùng daãn, ñöôïc chæ daïy, thì toâi laøm troøn traùch nhieäm cuûa toâi roài. Toâi mong raèng taát caû taêng ni cuõng thaáy boån phaän cuûa mình, phaûi laøm sao cho caân xöùng vôùi söï lo laéng cuûa toâi, troâng ñôïi cuûa toâi, thì taêng ni môùi laøm troøn boån phaän cuûa mình. Nhö vaäy thì môùi goïi laø söï töông öng giöõa thaày troø, maø ngaøy xöa toâi duøng chöõ laø: “Sö tö” ñeàu thoâng caûm vôùi nhau; Sö laø thaày, tö laø ñeä töû, ñöôïc thoâng caûm, ñöôïc chung söùc vôùi nhau ñeå truyeàn baù chaùnh phaùp, duy trì maïng maïch cuûa ñaïo ñöôïc laâu beàn. Ñoù laø nhöõng ñieàu raát thieát yeáu. Cho neân toâi nghó raèng taát caû taêng ni ôû taïi Thieàn vieän Truùc Laâm, quí vò nghó: chuùng ta ôû trong thôøi maø nhaø Phaät thöôøng goïi laø thôøi maït phaùp - khoù gaëp thaày, khoù gaëïp ñöôïc baïn, töùc laø nhöõng haøng thieän tri thöùc ñeå höôùng daãn mình tu ñoù laø moät caùi khoù. Roài khoù ñuû thaéng duyeân, treân ñöôøng tu haønh luoân luoân bò trôû ngaïi, bò nhieàu chöôùng… Giôø ñaây, ôû nôi Thieàn vieän naøy thì quí vò coù ñaày ñuû: treân thì coù thaày, beân caïnh thì coù baïn, roài moïi nhu caàu ñeå ñuû ñieàu kieän tu, raát laø ñaày ñuû tieän nghi khoâng thieáu. Nhö vaäy, coøn caùi gì nöõa maø chuùng ta khoâng noã löïc, chuùng ta khoâng coá gaéng tu haønh cho ñaït ñöôïc keát quaû ñuùng nhö sôû nguyeän cuûa mình. Bôûi vì toâi thöôøng than raèng: Ngöôøi tu khoâng ai laø xaáu caû, ai cuõng laø ngöôøi toát. Nhöng khi vaøo ñaïo gaëp duyeân khoâng thuaän, duyeân khoâng toát, laàn laàn trôû thaønh ngöôøi xaáu, ngöôøi dôû. Ñoù laø taïi vì caùi duyeân khoâng coù giuùp ñôõ ñeå cho hoï tieán tu deã daøng. Thì ôû ñaây, toâi chòu khoù taïo ñuû duyeân cho taêêng ni tu, khoâng coøn lyù do gì maø quí vò than raèng: vì nhieàu trôû ngaïi, vì nhieàu chöôùng duyeân neân tu khoâng ñöôïc. Nhö vaäy thì, söï tu haønh cuûa quí vò trong thôøi naøy, trong hoaøn caûnh naøy noù raát thuaän lôïi, raát ñaày ñuû duyeân toát. Vaäy quí vò phaûi raùng noã löïc, taän taâm coá gaéng tu haønh. Laøm sao cho ñôøi cuûa mình ñaõ nguyeän xuaát gia, ñaõ caàu giaûi thoaùt sanh töû, thì quí vò phaûi laøm. Duø khoâng troïn veïn, ít ra cuõng ñi ñöôïc moät phaàn ba, hoaëc hai phaàn ñöôøng treân ñôøi tu cuûa mình, chöù ñöøng ñeå noù dôû dang, ñöøng ñeå noù lui suït. Ñöôïc nhö vaäy môùi xöùng ñaùng laø ngöôøi xuaát gia, nguyeän tu haønh cho ñöôïc thaønh ñaït ñaïo quaû. Coøn khoâng nhö vaäy, thì uoång ñi moät ñôøi. Ñoù laø lôøi nhaéc nhôû vaø noùi roõ sôû nguyeän cuûa toâi. III. TIEÅU SÖÛ HOØA THÖÔÏNG VIEÄN TRÖÔÛNG: Hoøa thöôïng huùy laø Traàn Höõu Phöôùc, phaùp danh Thích Thanh Töø, sau ñoåi laïi huùy laø Traàn Thanh Töø. Sinh ngaøy 24 thaùng 07 naêm Giaùp Tyù (1924), taïi aáp Tích Khaùnh, laøng Tích Thieän, tænh Caàn Thô (nay laø tænh Vónh Long). Thaân phuï cuûa Hoøa thöôïng huùy Traàn Vaên Maõo, töø nhoû theo nghieäp Nho, giöõ neáp soáng thanh baàn. Cuï oâng theo ñaïo Cao ñaøi, laäp gia ñình hôi muoän. Thaân maãu cuûa Hoøa thöôïng huùy Nguyeãn Thò Ñuû queâ laøng Thieän Myõ, doøng Thanh Baïch, quaän Traø OÂn, tænh Caàn Thô. Cuï baø chaân chaát hieàn laønh, suoát ñôøi taän tuïy hy sinh vì choàng vì con. Hoøa thöôïng sinh ra vaø lôùn leân trong hoaøn caûnh khoù khaên ngheøo tuùng, nhöng Ngöôøi ñaõ noåi baät nhöõng neùt rieâng töø thuôû aáu thô: traàm maëc, ít noùi, thích ñoïc saùch, coù chí xuaát traàn vaø ñaëc bieät raát hieáu thaûo vôùi Cha Meï. Khoaûng naêm 9 tuoåi, nhaân theo Cuï oâng leân Moáp Vaên, Long Xuyeân thoï tang ngöôøi Baùc thöù ba, Hoøa thöôïng ñöôïc ñeán chuøa Saân Tieân treân nuùi Ba Theâ cuùng caàu sieâu cho Baùc. Duyeân xöa gaëp laïi, nghe tieáng chuoâng chuøa ngaân daøi giöõa khoaûng thinh khoâng coâ tòch, Hoøa thöôïng ruùng ñoäng nhö coù moät noãi nieàm giao caûm töï bao giôø. Baát thaàn Ngöôøi xuaát khaåu thaønh thô: Non ñaûnh laø nôi thuù laém ai, Ñoù caûnh nhaøn du cuûa khaùch taøi. Tieáng moõ coâng phu ngöôøi tænh giaác, Chuoâng hoài vaêng vaúng quaù bi ai! Coù theå noùi raèng chí xuaát traàn cuûa Hoøa thöôïng noåi daäy keå töø ñaây. Sôùùm chìm noåi theo doøng ñôøi vaø nhaát laø soáng trong thôøi loaïn laïc, Hoøa thöôïng caøng thaám thía, caøng ñau xoùt noãi thoáng khoå cuûa con ngöôøi. Chí xuaát traàn cuûa Hoøa thöôïng vì theá caøng trôû neân maõnh lieät hôn vaø Ngöôøi luoân oâm aáp moät taâm nieäm “ Neáu toâi khoâng theå laøm moät vieân linh ñôn cöùu taát caû beänh cuûa chuùng sanh, ít ra cuõng laø moät vieân thuoác boå giuùp cho ngöôøi bôùt khoå.” Töø daïo ñoù traùi nhaân duyeân ñaõ chín muoài, cuoäc ñôøi cuûa Hoøa thöôïng reõ sang moät con ñöôøng saùng. Ngaøy 15 thaùng 07 naêm Kyû Söûu 1949, sau ba thaùng coâng quaû taïi chuøa Phaät Quang, Hoøa thöôïng ñöôïc Toå Thieän Hoa chaùnh thöùc cho xuaát gia vôùi phaùp danh laø Thanh Töø. Theá laø öôùc nguyeän cuûa Ngöôøi ñaõ ñöôïc thaønh töïu. Töø ñaây Hoøa thöôïng sieâng naêng theo Toå coâng phu baùi saùm, vöøa hoïc giaùo lyù, vöøa daïy treû em. Ngoaøi ra coøn phuï troâng nom coi soùc maáy chuïc chuù Tieåu trong chuøa. Coâng vieäc tuy nhieàu, song Hoøa thöôïng luoân ñeå taâm hoïc Giaùo ñieån. Naêm 1949 -1950, Hoøa thöôïng theo hoïc lôùp Sô ñaúng naêm thöù ba taïi Phaät Hoïc Ñöôøng Phaät Quang. Ñeán naêm 1951, Hoøa thöôïng baét ñaàu hoïc leân Trung ñaúng. Moät khuya noï, nhaân ñoïc Kinh Laêng Nghieâm ñeán choã Phaät chæ Toân giaû A Nan nhaän ra baûn taâm chaân thaät cuûa chính mình qua taùnh thaáy, taùnh nghe, baát giaùc Hoøa thöôïng xuùc ñoäng rôi leä. Phaûi chaêng ñaây laø daáu hieäu cho bieát chuûng duyeân Phaät Phaùp nhieàu ñôøi cuûa Ngöôøi ñaõ baét ñaàu naåy maàm? Cuõng trong naêm naày chuøa Phaät Quang bò binh bieán, Toå Thieän Hoa phaûi dôøi Taêng chuùng leân chuøa Phöôùc Haäu, Hoøa thöôïng cuõng ñöôïc theo vaø thoï giôùi Sa Di taïi ñaây do Toå Khaùnh Anh laøm Hoøa thöôïng Ñaøn ñaàu. Naêm 1953 Hoøa thöôïng theo Boån sö laø Toå Thieän Hoa leân Saøi goøn, tieáp tuïc hoïc lôùp Trung ñaúng taïi Phaät Hoïc Ñöôøng Nam Vieät chuøa AÁn Quang. Taïi ñaây, Hoøa thöôïng ñöôïc thoï giôùi Cuï tuùc do Toå Hueä Quang laøm Hoøa thöôïng Ñaøn ñaàu. Töø naêm 1954 -1959, Hoøa thöôïng hoïc Cao ñaúng Phaät hoïc taïi Phaät Hoïc Ñöôøng Nam Vieät. Nhöõng vò ñoàng khoùa cuøng ra tröôøng vôùi Hoøa thöôïng nhö quí Ngaøi Huyeàn Vi, Thieàn Ñònh, Töø Thoâng, ... Nhö vaäy laø ngoùt möôøi naêm Hoøa thöôïng ñaõ traûi qua hai naêm Sô ñaúng, ba naêm Trung ñaúng, boán naêm Cao ñaúng. Toát nghieäp caùc lôùp Phaät hoïc xong laø ñoaïn ñöôøng Taêng sinh ñaõ hoaøn taát. Hoøa thöôïng böôùc sang thôøi kyø hoùa ñaïo. Hoøa thöôïng laø moät vò Giaûng sö trong Giaûng sö ñoaøn cuûa ban Hoaèng Phaùp, coù uy tín lôùn thôøi baáy giôø vaø ñöôïc söï meán moä cuûa Phaät töû xa gaàn. Naêm 1960 -1964, Hoøa thöôïng ñaõ giöõ nhöõng chöùc vuï trong Phaät giaùo: · Phoù Vuï Tröôûng Phaät Hoïc Vuï. · Vuï Tröôûng Phaät Hoïc Vuï. · Giaùo sö kieâm Quaûn vieän Phaät Hoïc Vieän Hueä Nghieâm. · Giaûng sö Vieän Ñaïi Hoïc Vaïn Haïnh vaø caùc Phaät Hoïc Ñöôøng Döôïc Sö, Töø Nghieâm,... Sau leã maõn khoùa Cao Trung Chuyeân Khoa taïi Hueä Nghieâm vaø Döôïc Sö, Hoøa thöôïng thaàm nghó vôùi ngaàn aáy ñoùng goùp cuõng phaàn naøo taïm ñuû noùi leân taám loøng tri aân vaø baùo aân cuûa mình ñoái vôùi Thaày Toå roài. Hoøa thöôïng lieàn xin pheùp vôùi Toå Thieän Hoa ñöôïc lui veà nuùi aån tu. Chí ñaõ quyeát, Hoøa thöôïng daèn loøng döùt aùo ra ñi, aâm thaàm moät mình moät boùng leân choán non thaâm. Hoøa thöôïng ñaõ thaät söï giaõ töø Phaät Hoïc Vieän, giaõ töø phaán baûng vôùi naêm thaùng mieät maøi vì töù chuùng. Nhöng hai tieáng "Taêng Ni" vaãn xoaùy saâu vaøo loøng Ngöôøi, ñeå sau naøy chuùt duyeân "Thaày Troø" aáy laïi gaëp nhau vaø caøng theâm son saét treân ñænh Töông Kyø. Thaùng 04 naêm 1966, Hoøa thöôïng döïng Phaùp Laïc thaát treân nuùi Töông Kyø, Vuõng Taøu. Ngoâi thaát laù vuoâng vöùc boán thöôùc ñôn sô vôùi boä Ñaïi Taïng Kinh, nhöng ñaõ aáp uû moät thieàn Taêng ngheøo quyeát nhaän laïi cho kyø ñöôïc haït chaâu voâ giaù cuûa chính mình. Ñeán raèm thaùng tö naêm Maäu Thaân, Hoøa thöôïng tuyeân boá nhaäp thaát voâ haïn ñònh vôùi lôøi kieân quyeát: " Neáu ñaïo khoâng saùng, theä khoâng ra thaát.” Theá laø cöûa saøi ñoâi caùnh kheùp. Toaøn theå moân nhaân qui ngöôõng leân non moät loøng mong ñôïi. Thaùng 07 naêm 1968, Hoøa thöôïng lieãu ñaït lyù saéc khoâng, thaáu suoát thaät töôùng Baùt Nhaõ. Töø con maét Baùt Nhaõ troâng qua taïng Kinh, lôøi Phaät, yù Toå hoaùc toang thoâng thoáng. Giaùo lyù Ñaïi thöøa vaø thaâm yù nhaø Thieàn ñaõ ñöôïc Hoøa thöôïng khaùm phaù töø coâng phu thieàn ñònh cuûa Ngöôøi. Ngaøy 08 thaùng 12 naêm aáy, Hoøa thöôïng tuyeân boá ra thaát giöõa bao nieàm haân hoan cuûa Taêng Ni, Phaät töû. Nöôùc cam loà töø ñaây röôùi khaép, suoái töø bi töø ñaây tuoân chaûy. Phaùp Laïc thaát thaät xöùng ñaùng laø linh hoàn cuûa doøng Thieàn Chaân Khoâng. Nôi ñaây, ñaùnh daáu moät giai ñoaïn chuyeån mình, moät böôùc ngoaëc lôùn trong cuoäc ñôøi tu cuûa Hoøa thöôïng. Hoaøi baõo tu Thieàn ñaõ thai ngheùn bao naêm trong thaàm laëng ñôn ñoäc cuûa Ngöôøi, ñeán ñaây môùi thaät söï coù ñieåm khôûi phaùt vaø lôùn daäy, ñeå sau naày Phaät giaùo Vieät Nam vinh döï coù moät ngoâi sao saùng môû ra trang Thieàn söû Vieät Nam röïc rôõ huy hoaøng vaøo cuoái theá kyû 20. Hoøa thöôïng ñaõ töøng noùi: “Toâi laø keû nôï cuûa Taêng Ni vaø Phaät töû. Ai bieát ñoøi thì toâi traû tröôùc, ai chöa bieát ñoøi thì traû sau.” Suoát ñôøi Ngaøi ñeàu doác heát söùc mình lo cho Phaät phaùp, ñaëc bieät laø laøm soáng laïi Thieàn toâng ñôøi Traàn, taïo ñieàu kieän cho Taêng Ni tu haønh tieán boä. Taêng Ni tu haønh coù tieán boä thì Phaät phaùp môùi coøn vaø lôùn maïnh ñöôïc. Söï tu haønh tieán boä cuûa Taêng Ni laø nieàm vui cuûa Ngaøi. Ngaøi noùi: “Hoaøi baõo cuûa Thaày ñeàu gôûi gaém heát vaøo söï noã löïc tu taäp cuûa tuïi con. Taêng Ni tu coù nieàm vui, saùng ñöôïc vieäc lôùn, ñoù laø bieát thöông töôûng ñeán Thaày. Baèng ngöôïc laïi thì thaät laø Thaày chöa ñuû phöôùc ñeå ñöôïc vui tröôùc khi nhaém maét. Bôûi vì nguyeän voïng khoâi phuïc Thieàn toâng Vieät Nam, ñaëc bieät laø Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû ñôøi Traàn cuûa Thaày chöa thaønh töïu.” Caùc thieàn vieän sau ñaây chính thöùc ñöôïc Hoøa thöôïng thaønh laäp, laøm nôi giaùo hoùa vaø höôùng daãn tu haønh: · Thieàn vieän Chaân Khoâng, nuùi Töông Kyø - Vuõng Taøu, thaønh laäp vaøo thaùng 04 naêm 1971; dôøi veà Thöôøng Chieáu naêm 1986, ñöôïc pheùp taùi thieát naêm 1995. · Thieàn vieän Thöôøng Chieáu, Long Thaønh - Ñoàng Nai, thaønh laäp thaùng 08 naêm 1974. · Thieàn vieän Vieân Chieáu, Long Thaønh - Ñoàng Nai, thaønh laäp thaùng 04 naêm 1975. · Thieàn vieän Hueä Chieáu, Baø Ròa - Vuõng Taøu, thaønh laäp thaùng 04 naêm 1979. · Thieàn vieän Linh Chieáu, Long Thaønh - Ñoàng Nai, thaønh laäp thaùng 02 naêm 1980. · Thieàn vieän Phoå Chieáu, Baø Ròa - Vuõng Taøu, thaønh laäp thaùng 06 naêm 1980. · Thieàn vieän Tòch Chieáu, Long Haûi, thaønh laäp thaùng 07 naêm 1987. · Thieàn vieän Lieãu Ñöùc, Long Thaønh - Ñoàng Nai. · Thieàn vieän Truùc Laâm, Ñaø Laït - Laâm Ñoàng, thaønh laäp thaùng 04 naêm 1993. · Chuøa Laân – Thieàn vieän Truùc Laâm Yeân Töû, 2002. · Thieàn vieän Tueä Quang, Linh Trung, Thuû Ñöùc, Thaønh Phoá Hoà Chí Minh. · Thieàn vieän Höông Haûi, Long Thaønh - Ñoàng Nai. · Thieàn vieän Ñaïo Hueä, Long Thaønh - Ñoàng Nai. · Thieàn vieän Tueä Thoâng, Long Thaønh - Ñoàng Nai. · Thieàn vieän Quang Chieáu, Forthworth, Texas, Myõ, thaønh laäp naêm 2000. · Thieàn vieän Ñaïi Ñaêng, Bonsall, California, Myõ, thaønh laäp naêm 2001. · Thieàn vieän Ñaïo Vieân, Queùbec, Canada, thaønh laäp naêm 2002. · Thieàn vieän Boà Ñeà, Boston, Myõ, thaønh laäp naêm 2002. · Thieàn vieän Dieäu Nhaân, Sacramento, Myõ, thaønh laäp naêm 2002. · Thieàn vieän Tieâu Dao, UÙc. · Ngoaøi ra, coøn coù Thieàn Thaát Ngoïc Chieáu, Garden Grove, CA, Myõ. Thieàn Thaát Thöôøng Laïc - Phaùp. Thieàn Trang Hyû Xaû - UÙc…… Hoøa thöôïng cuõng ñaõ goùp söùc truøng tu hai Toå ñình Phaät Quang vaø Phöôùc Haäu, Traø OÂn, Vónh Long. Hoøa thöôïng giaûng vaø dòch raát nhieàu boä Kinh, Luaän vaø Söû töø Haùn vaên sang Vieät vaên. Ngoaøi ra Hoøa thöôïng coøn giaûng giaûi raát nhieàu baøi phaùp phoå thoâng cho Taêng Ni vaø Phaät töû. Hoøa thöôïng ñaõ ñi du hoaù vaø thaêm vieáng caùc nöôùc: · Cam-pu-chia (1956) · AÁn Ñoä, Tích Lan vaø Nhaät Baûn (1965) · Trung Quoác (1993) · Phaùp (1994 - 2002) · Thuïy Só (1994) · Indonesia (1996). · Canada (1994 - 2002) · Hoa Kyø (1994 - 2000 - 2001 - 2002) · UÙc chaâu (1996 - 2002). IV. KIEÁN TRUÙC, CAÛNH QUAN VAØ YÙ NGHÓA: ( SÔ ÑOÀ TOÅNG QUAN ) Toång dieän tích ñaát ñöôïc nhaø nöôùc giao cho Thieàn vieän troâng coi röøng vaø taïo caûnh quan laø 24 ha, ñöôïc pheùp xaây döïng 2 ha ôû nhöõng nôi ñaát troáng. Toång theå Thieàn vieän do Hoøa thöôïng Vieän tröôûng phaùt thaûo. Kieán truùc caùc haïng muïc coâng trình do Kieán Truùc Sö Vuõ Xuaân Huøng vaø Traàn Ñöùc Loäc veõ qua yù kieán cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng. Kyõ Sö Tín thi coâng coâng trình. Thieàn vieän ñöôïc chia ra laøm 4 khu vöïc: Khu Ngoaïi vieän, khu Tònh Thaát Hoøa thöôïng vieän tröôûng, khu Noäi vieän Taêng vaø khu Noäi vieän Ni. 1. Khu ngoaïi vieän: Tröôùc khi leân Thieàn vieän, xe cuûa du khaùch ñöôïc döøng laïi ôû hai baõi xe cuûa Thieàn vieän. Moãi baõi giöõ xe roäng treân 10.000 m2. Coù nhaø giöõ xe, ôû ñaáy coù nhaân vieân baûo veä giöõ xe mieãn phí. Nhöõng nhaân vieân naøy do Thieàn vieän möôùn vaø traû tieàn löông haøng thaùng cho hoï coù ñuû cuoäc soáng. Giôø giöõ xe mieãn phí töø 7 giôø saùng ñeán 5 giôø chieàu. Neáu ñi leân töø phía Hoà Tuyeàn Laâm thì leo leân con ñöôøng doác 140 baäc thang baèng ñaù daøi khoaûng 500m. Vöôït qua ba coång Tam quan môùi leân ñeán Chaùnh ñieän. Coång Tam quan soá moät naèm treân trieàn ñoài cao nhìn ra phía Hoà Tuyeàn Laâm, caùch maët hoà khoaûng 200m. Coång naøy ñöôïc caáu taïo baèng boán truï coät ñöôïc xaây baèng ñaù. Phía treân laø hai maùi ngoùi oáng men maøu vaøng. Treân ñænh Tam quan laø hình hai con Truøng Hoå ñoái dieän uoán vaøo baùnh xe chuyeån phaùp luaân ôû giöõa. Ba coång Tam quan ñeàu coù khaéc boán chöõ THIEÀN VIEÄN TRUÙC LAÂM ôû giöõa. Phía tröôùc hai haøng coät ñaù beân ngoaøi cuûa coång coù khaéc hai caâu ñoái chöõ Haùn, theå hieän roõ neùt tinh thaàn cuûa Thieàn vieän chuû tröông khoâi phuïc Thieàn toâng Vieät Nam: “Theá Toân Vi Ñoâng Cung Xaû Ngoïc Ñieän Ñaùo Boà Ñeà Thaønh Chaùnh Giaùc”; “Giaùc Hoaøng Xöû Vöông Vò Ly Kim Toaø Ñaêng Yeân Töû Giaùo Taêng Ñoà.” Hai haøng coät ñaù beân trong thì khaéc hai caâu ñoái chöõ Vieät, laø nghóa cuûa hai caâu ñoái chöõ Haùn treân: “Ñöùc Phaät Laøm Ñoâng Cung Boû Ñieän Ngoïc Ñeán Boà Ñeà Thaønh Chaùnh Giaùc”; “Giaùc Hoaøng ÔÛ Ngoâi Baùu Lìa Ngai Vaøng Leân Yeân Töû Daïy Chuùng Taêng.” Neáu ôû AÁn Ñoä, ñöùc Phaät laø moät vò Ñoâng cung Thaùi töû, boû ñieän ngoïc ñeán coäi Boà ñeà tu haønh thaønh Phaät, thì ôû Vieät Nam chuùng ta cuõng töï haøo coù Vua Traàn Nhaân Toâng (ngaøi Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng) ôû Vöông vò daùm boû Ngai vaøng leân nuùi Yeân töû tu haønh ngoä ñaïo, saùng laäp doøng Thieàn Vieät Nam vaø giaûng daïy cho chuùng taêng… Sau naøy moïi ngöôøi toân suøng goïi Ngaøi laø vò Vua Phaät. Hai beân hoâng Tam quan coù khaéc hai haøng chöõ Vieät ñoái nhau: “Phaûn quan töï kyû”; “Tröïc chæ nhaân taâm.” Tuy hai caâu ngaén goïn, nhöng tinh thaàn Thieàn cuûa hai nöôùc Trung Hoa vaø Vieät Nam ñeàu goùi goïn trong hai caâu naøy. “Phaûn quan töï kyû” laø toâng chæ cuûa Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû - Thieàn toâng Vieät nam. Khi Vua Traàn Nhaân Toâng coøn laø Thaùi Töû, vua cha laø Traàn Thaùnh Toâng giao Thaùi Töû cho Ngaøi Tueä Trung Thöôïng Só daïy ñaïo. Moät hoâm, Thaùi töû hoûi veà boån phaän vaø toâng chæ cuûa Thieàn, Thöôïng Só ñaùp: “Phaûn quan töï kyû boån phaän söï, baát tuøng tha ñaéc.” (Soi saùng laïi chính mình laø phaän söï chính, chaúng töø nôi khaùc maø ñöôïc). Thaùi töû ngay ñoù lieàn ñöôïc loái vaøo. Sau naøy Ngaøi xuaát gia tu haønh ngoä ñaïo vaø saùng laäp doøng Thieàn Vieät Nam, laáy ñaây laøm toâng chæ cuûa Thieàn phaùi. “Tröïc chæ nhaân taâm” laø lôøi noùi goïn cuûa baøi keä maø Toå Boà Ñeà Ñaït Ma ñaõ chæ daïy khi Ngaøi mang Thieàn sang Trung Hoa. Lôøi daïy cuûa Ngaøi coù aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi doøng Thieàn ôû Trung Hoa noùi rieâng vaø Thieàn toâng noùi chung, maõi ñeán baây giôø ñaõ trôû thaønh moät caâu chaâm ngoân trong nhaø Thieàn: “Baát laäp vaên töï, giaùo ngoaïi bieät truyeàn. Tröïc chæ nhaân taâm, kieán taùnh thaønh Phaät.” (Khoâng laäp vaên töï, ngoaøi giaùo rieâng truyeàn. Chæ thaúng taâm ngöôøi, thaáy taùnh thaønh Phaät). Môùi xem qua, thaáy hai caâu ñoái theå hieän tinh thaàn Thieàn cuûa hai nöôùc döôøng nhö khaùc bieät, khoâng coù gì ñoái xöùng nhau. Nhöng neáu ngöôøi thaáu hieåu thì hai caâu naøy ñoái xöùng nhau chaët cheõ vaø coù yù nghóa raát hay. Ngaøi Ñaït Ma noùi “chæ thaúng taâm ngöôøi, thaáy taùnh thaønh Phaät” thì Ngaøi Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng chuû tröông “soi saùng laïi chính mình”; soi saùng laïi chính mình laø soi trôû laïi ngay nôi taâm mình lieàn nhaän ra Phaät taùnh, ñoái xöùng vôùi tinh thaàn chæ thaúng taâm ngöôøi, thaáy taùnh thaønh Phaät chöù khoâng coù gì sai khaùc. Caên cô cuûa chuùng sanh khaùc nhau neân phöông tieän daãn daét ngöôøi tu haønh do moãi vò Toå öùng duïng ñeå phuø hôïp vôùi caên cô cuõng coù khaùc, nhöng cöùu caùnh thì khoâng hai. Tieán theo con ñöôøng baäc ñaù döôùi hai raëng thoâng cao vuùt, chuùng ta tieán leân ñeán coãng Tam quan soá hai. Coång naøy daùng daáp cuõng gioáng nhö coång soá moät, nhöng ñôn giaûn hôn vôùi hai haøng coät ñöôïc xaây baèng ñaù vaø khoâng coù caâu ñoái. Beân caïnh coång hai coù loái daãn vaøo ñoài Thanh Löông naèm caïnh Hoà Tónh Taâm. Töø coång soá hai nhìn leân treân cao hôn laø coång Tam quan soá ba. Coång naøy kieán truùc töông ñoái gioáng cuõng soá moät. Hai haøng coät phía ngoaøi cuøng coù khaéc hai caâu ñoái baèng chöõ Haùn: “Thieáu Thaát Cöûu Nieân Ñaõi Ngoä Thaàn Quang Truyeàn Taâm AÁn”; “Truùc Laâm Thaäp Taûi Dó Töông Thaäp Thieän Hoùa Nhaân Gian.” Hai haøng coät phía trong khaéc hai caâu ñoái baèng chöõ Vieät, laø nghóa cuûa hai caâu ñoái chöõ Haùn ñöôïc khaéc ôû hai haøng coät ngoaøi: “Thieáu Thaát Chín Naêm Ñôïi Gaëp Thaàn Quang Truyeàn Taâm AÁn”; “Truùc Laâm Möôøi Kyû Ñaõ Ñem Thaäp Thieän Hoaù Nhaân Gian.” Nghóa laø, treân ngoïn Thieáu Thaát ôû Trung Hoa, Toå Ñaït Ma ñaõ ngoài xoay maët vaøo vaùch chín naêm cho ñeán khi gaëp Ngaøi Thaàn Quang (Toå Hueä Khaû) vaø truyeàn taâm aán keá theá laøm Toå vò thöù hai ôû Trung Hoa; coøn ôû Vieät Nam sau khi Vua Traàn Nhaân Toâng ñi tu ngoä ñaïo, ngoaøi nhöõng Phaät söï giaûng daïy chuùng taêng…, Ngaøi ñaõ ngoùt möôøi naêm ñem phaùp Thaäp Thieän ñi vaøo nhaân gian giaùo hoaù, khuyeân moïi ngöôøi laøm laønh. Phía hai beân hoâng Tam quan coù khaéc hai caâu: “Ñuoác tueä phaù tan ñeâm toái”; “Thuyeàn töø cöùu khoå chuùng sanh.” Hai caâu naøy tuy ngaén goïn, nhöng ñaõ noùi heát vieäc laøm chính yeáu cuûa moät ngöôøi xuaát gia tu haønh caàu thaønh Phaät. Phaät laø baäc giaùc ngoä, töï giaùc ngoä chính mình; keá ñoù daïy moïi ngöôøi cuøng giaùc ngoä; coâng haïnh vieân maõn thì môùi thaønh Phaät. Ngöôøi tu caàn phaûi thaép saùng ngoïn ñuoác trí tueä, phaù tan ñeâm toái voâ minh - ñoù laø töï mình giaùc ngoä. Töø ñoù, khôûi loøng töø vaøo ñôøi cöùu khoå, ñoä thoaùt chuùng sanh - ñoù laø giaùc ngoä cho ngöôøi. Töï mình giaùc ngoä, giaùc ngoä cho ngöôøi, haïnh giaùc vieân maõn thì chöùng leân quaû vò Phaät. Moïi ngöôøi phaûi tieán qua khoûi ba coång Tam quan, môùi vaøo Chaùnh ñieän vaø thaáy Phaät ñöôïc. Vì trong nhaø Thieàn, Tam quan khoâng chæ laø ba caùi coång baèng caùt ñaù xi maêng maø Tam quan coù nghóa laø Sô quan (Toå Sö quan), Truøng quan vaø Lao quan. Haønh giaû duïng coâng tu Thieàn muoán ñaït ñeán caûnh giôùi roát raùo phaûi traûi qua ba cöûa: a. Haønh giaû hay saïch heát phaøm tình, thaáy suoát caùc phaùp hö voïng khoâng thaät, ngoä ñöôïc taâm taùnh voán saün chính mình thì môùi vöôït qua khoûi coång thöù nhaát, trong nhaø Thieàn goïi laø Sô quan (hay Toå Sö Quan); cuõng goïi laø Kieán taùnh. b. Sau khi kieán taùnh, haønh giaû tieáp tuïc duïng coâng tu haønh, chaúng nhöõng khoâng bò caùi “coù” laøm ngaïi maø coøn khoâng chaáp tröôùc nôi “khoâng”; ñaây môùi qua ñöôïc cöûa thöù hai laø Truøng Quan. c. Sau ñoù, laïi tieáp tuïc duïng coâng mieân maät, lieàn hay thaáu suoát caûnh giôùi tòch vaø chieáu khoâng hai, coù vaø khoâng khoâng coøn ngaên ngaïi, tuy ñoái dieän vôùi nguõ duïc nhöng vaãn töï nhö nhö khoâng maát baûn taùnh; ñaây laø thaáu qua khoûi cöûa cuoái cuøng laø Lao Quan. Ai hay thaáu qua ñöôïc ba cöûa naøy thì môùi vaøo Chaùnh ñieän vaø thaáy ñöôïc Phaät. Chaùnh ñieän coù dieän tích 192 m2, beân trong thôø töï ñôn giaûn, nhöng mang ñaày ñuû yù nghóa cuûa nhaø Thieàn. Chính giöõa laø thôø töôïng ñöùc Phaät Boån Sö Thích Ca Maâu Ni cao khoaûng 2m; tay phaûi caàm caønh hoa sen ñöa leân, thuaät ngöõ trong nhaø Thieàn goïi laø “nieâm hoa vi tieáu”. Ñaây laø hình aûnh ñaëc bieät trong nhaø Thieàn. Suoát 49 naêm thuyeát phaùp ñoä sanh, cuoái cuøng treân hoäi Linh Sôn, ôû giöõa hoäi chuùng, ñöùc Phaät caàm caønh sen ñöa leân, hoäi chuùng ñeàu ngô ngaùc nhìn, duy chæ coù Ngaøi Ñaïi Ca Dieáp mæm cöôøi. Phaät noùi: “Ta coù Chaùnh phaùp nhaõn taïng, nieát baøn dieäu taâm, thaät töôùng voâ töôùng. Nay truyeàn trao cho Ca Dieáp…” Ñöùc Phaät ñöa caønh hoa sen leân, Ngaøi Ca Dieáp lieàn thaáy thaúng baèng caùi “thaáy bieát Phaät” (Tri kieán Phaät), laø kho chaùnh phaùp ngay con maét, laø dieäu taâm nieát baøn nôi taát caû chuùng sanh, laø töôùng chaân thaät nhöng khoâng phaûi coù hình töôùng nhö caùc phaùp sanh dieät theá gian; hay noùi roõ hôn laø baûn taâm, laø taùnh Phaät nôi chính moãi ngöôøi. Ngaøi Ca Dieáp ngoä baûn taâm, hoäi ñöôïc ñieàu troïng yeáu ñöùc Phaät muoán chæ laø ñaõ ñöôïc Phaät truyeàn taâm aán laøm vò Toå Thieàn toâng ñaàu tieân. Ñaây laø baøi phaùp roát sau raát coâ ñoïng, soáng ñoäng, toùm goïn heát nhöõng ñieàu troïng yeáu maø Phaät muoán noùi moät ñôøi. Bôûi moät ñaïi söï nhaân duyeân ñöùc Phaät xuaát hieän ôû ñôøi laø coát khai thò cho chuùng sanh ngoä nhaäp Phaät tri kieán. Vì theá, bao nhieâu Kinh luaän cuõng coát chæ cho taát caû chuùng ta trôû veà nhaän laïi caùi thaáy bieát Phaät nôi chính mình. Caønh hoa sen naêm xöa ñöùc Phaät ñöa leân treân hoäi Linh Sôn, Ngaøi Ca Dieáp lieàn thaáy thaúng baèng thaáy bieát Phaät, Phaät lieàn aán chöùng Ngaøi Ca Dieáp laøm vò Toå Thieàn toâng ñaàu tieân; caønh sen aáy ñeán nay ñaõ treân hai ngaøn naêm traêm naêm, nhöng vaãn coøn nôû troøn vìn, töôi thaém nôi Thieàn vieän choán muø söông naøy, cho thieàn sinh nôi ñaây coù nhöõng phuùt baät cöôøi hay nhöõng giaây baät khoùc, hoan hyû ngaäp traøn khoâng theå keàm cheá trong khi haï thuû coâng phu. Thöû hoûi taïi sao laïi coù chuyeän laï nhö theá? ÔÛ ñaây, chuùng toâi khoâng khuyeán khích quyù vò phaûi vaøo Thieàn vieän; maø ôû baát cöù nôi naøo, neáu quyù vò kheùo nhaän laïi oâng Phaät thaät chính mình thì nhöõng phuùt giaây aáy khoâng coøn gì xa laï, khoâng phaûi chæ giaønh rieâng cho nhöõng thieàn sinh ôû ñaây maø nôi moãi chuùng sanh ñeàu töï saün ñuû, chæ kheùo trôû veà nhaän laïi thoâi. Beân phaûi ñöùc Phaät laø hình aûnh Boà taùt Vaên Thuø côõi Sö töû töôïng tröng cho Caên baûn trí, laø trí tueä voán saün nôi taát caû chuùng sanh. Beân traùi laø hình aûnh Boà Taùt Phoå Hieàn côõi voi traéng saùu ngaø, töôïng tröng cho Sai bieät trí, laø trí sai bieät ñi vaøo trong dò loaïi. Sau khi nhaän ra caên baûn trí, haønh giaû khôûi dieäu duïng ñi vaøo ñôøi laøm lôïi ích chuùng sanh. Ñoù laø laøm troøn coâng haïnh Boà taùt ñeå tieán leân quaû vò Phaät. Chung quanh phía treân Chaùnh ñieän laø caùc böùc phuø ñieâu khaéc chaïm taùm töôùng thò hieän cuûa ñöùc Phaät: ñaûn sanh, xuaát gia, thaønh ñaïo, chuyeån phaùp luaân, nhaäp nieát baøn, … Böùc hoaønh phi phía tröôùc baèng goã chaïm boán chöõ Haùn: TÖØ BI TRÍ TUEÄ. Ngoaøi ra coøn coù caùc bao lam, aùn thôø baèng goã khaéc chaïm khaù coâng phu. Ñaëc bieät beân trong Chaùnh ñieän khoâng ñeå thuøng Phöôùc söông. Nhìn qua thì ñaây laø moät ñieàu döôøng nhö bình thöôøng, nhöng ñoù laø vieäc laøm ñaày taâm ñaïo cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng. Ngaøi keå laïi nhöõng naêm coøn ôû caùc Chuøa, ñeán chieàu thaày Truï Trì môû thuøng Phöôùc söông ra thì thöôøng thaáy trong aáy coù nhöõng taám veù soá ñaõ heát haïn. Lyù do laø quyù Phaät töû vaøo chuøa leã Phaät, moät ngöôøi boû tieàn vaøo thuøng Phöôùc söông cuùng döôøng, ngöôøi cuøng ñi vì ngheøo neân khoâng coù tieàn cuùng. Ngöôøi baïn boû tieàn vaøo thuøng Phöôùc söông cuùng maø mình khoâng cuùng thì hôi maëc caûm neân ñaønh leùn boû nhöõng taám veù soá quaù haïn vaøo cho ñôõ maát maët vôùi baïn beø. Phaùt xuaát taän ñaùy loøng töø, Hoøa thöôïng khoâng cho ñaët thuøng Phöôùc söông trong Chaùnh ñieän. Phaät töû ñeán chuøa neáu ai phaùt taâm muoán cuùng thì hoï phaûi tìm hoûi choã nôi, quyù Thaày Höông ñaêng seõ coù traùch nhieäm höôùng daãn. Bôûi khi tìm hoûi laø Phaät töû aáy phaùt taâm maïnh meõ, coá taâm cuùng chöù khoâng phaûi vì moät hình thöùc göôïng gaïo naøo khaùc. Haønh lang phía tröôùc Chaùnh ñieän laø haøng coät goàm boán coät troøn giaû goã. Phía tröôùc chaùnh ñieän coù saân xi maêng thoâng thoaùng. Chaùnh ñieän lôïp baèng ngoùi oáng men saùng loaùng. Maùi ngoùi uoán nheï toaùt leân neùt khieâm cung cuûa ngöôøi Vieät, neùt thanh thoaùt cuûa nhaø Thieàn, khoâng coù veû uoán löôïn cung caùch kieåu cung ñình. Maët sau chaùnh ñieän laø böùc phuø ñieâu khaéc hình aûnh Toå Ñaït Ma quaûy moät chieác deùp veà Taây. Ñaây laø hình aûnh töôïng tröng coù yù nghóa lôùn trong nhaø Thieàn: haønh giaû muoán ñaït ñeán caûnh giôùi roát raùo chaân thaät thì khoâng maéc keït vaøo hai beân: coù khoâng, phaûi quaáy, toát xaáu, hôn thua, … Phía beân phaûi cuûa Chaùnh ñieän laø Laàu chuoâng (Hoøa thöôïng coøn ñaët cho noù caùi teân laø Hoàng Chung Laâu). Laàu chuoâng cuõng lôïp ngoùi men vaø maùi uoán cong gioáng chaùnh ñieän. Chung quanh coù lan can. Boán phía chaïm khaéc phuø ñieâu mang yù nghóa saâu saéc trong nhaø Thieàn. Ñi töø traùi sang phaûi, goùc traùi phía tröôùc laø böùc phuø ñieâu chaïm khaéc hình Toå Boà Ñeà Ñaït Ma xoay maët vaøo vaùch, beân ngoaøi tuyeát ñoùng giaù baêng, Ngaøi Hueä Khaû chaët tay caàu phaùp. Ñaây laø hình aûnh noùi leân tinh thaàn xaû thaân caàu Ñaïo; baøi phaùp “An taâm” vang leân töø ñaáây vaø vang doäi maõi cho ñeán nay chöa döùt, môû ñöôøng veà cho bao taâm hoàn laïc loûng, bô vô. Goùc phaûi phía tröôùc laø hình aûnh Toå Ñaït Ma quaûy moät chieác deùp veà Taây. Böùc phuø ñieâu beân traùi phía sau laø hình aûnh Luïc Toå Hueä Naêng ñeo ñaù giaõ gaïo, Nguõ Toå Hoaèng Nhaãn xuoáng khai thò. Luïc Toå Hueä Naêng voán laø moät chaøng Tieàu phu ngaøy ngaøy leân nuùi chaët cuûi ra chôï ñoåi gaïo veà nuoâi meï. Moät hoâm baùn cuûi xong, tình côø nghe nhaø ngöôøi tuïng Kinh Kim Cang, taâm Ngaøi lieàn toû ngoä. Nhôø coù duyeân ñôøi tröôùc neân ñöôïc moät ngöôøi phaùt taâm nuoâi meï giaø, Ngaøi baét ñaàu saép xeáp leân ñöôøng tìm ñeán Nguõ Toå Hoaèng Nhaãn ôû Huyønh Mai hoïc ñaïo. Sau khi yeát kieán vaø ñoái ñaùp qua laïi vôùi caâu “… Phaät taùnh voán khoâng Nam Baéc” …, Nguõ Toå bieát ñaây laø baäc Phaùp khí neân daïy vaøo nhaø beáp coâng quaû giaõ gaïo, böûa cuûi… Vì thaân Ngaøi khoâng ñuû naëng neân ñeo theâm ñaù vaøo mình ñeå ñuû löïc ñaïp chaøy giaõ gaïo. Caâu chuyeän moät haønh giaû giaõ gaïo khoâng chæ döøng ôû yù nghóa noùi leân yù chí cuûa ngöôøi queân thaân caàu Ñaïo, noù coøn vang ñoäng vôùi baøi keä: “Boà ñeà boån voâ thoï...” ôû moät cö só queâ muøa khoâng bieát chöõ, ñöôïc Nguõ Toå xuoáng nhaø beáp hoûi gaïo traéng chöa, laáy gaäy goõ vaøo coái ba caùi thì ñuùng khuya canh ba, vò cö só naøy tìm ñeán vaø ñöôïc Toå giaûng Kinh Kim Cang ñeán ñoaïn: “Öng voâ sôû truï nhi sanh kyø taâm,” haønh giaû ñaïi ngoä taát caû muoân phaùp khoâng rôøi töï taùnh, beøn baïch vôùi Nguõ Toå baèng moät traøng tieáng “ñaâu ngôø”: “Ñaâu ngôø taùnh mình xöa nay thanh tònh … ñaâu ngôø taùnh mình hay sanh muoân phaùp,” ñöôïc Nguõ Toå trao truyeàn y baùt keá ngoâi vò Toå vaø ñi veà Nam. Chuyeän coøn khaù daøi, haáp daãn vaø chöùa ñaày ñaïo vò qua cuoäc ñuoåi theo giaønh laïi y baùt cuûa Ngaøi Hueä Minh, cuoäc ñôøi haønh ñaïo cuûa Luïc Toå … Böùc phuø ñieâu cuoái cuøng laø hình aûnh Sô Toå Truùc Laâm Ñaïi Ñaàu Ñaø giaûng ñaïo cho Nhò Toå Phaùp Loa vaø Tam Toå Huyeàn Quang trong röøng truùc. Ñaây laø hình aûnh cho chuùng ta thaáy, vaøo thôøi xöa ôû Vieät Nam cuõng coù moät doøng Thieàn chính thöùc ñöôïc khai sinh taïi choán Truùc Laâm Yeân Töû, coù söï truyeàn thöøa cuûa caùc Toå laø ngöôøi Vieät roõ raøng. Beân trong laø quaû Ñaïi hoàng chung naëng khoaûng 1,1 taán, khaéc chaïm nhöõng baøi keä cuûa chö Toå coù yù nghóa thanh thoaùt mang ñaày ñaïo lyù. Ñaëc bieät laø baøi keä cuûa Sô Toå Truùc Laâm Ñaïi Ñaàu Ñaø: “Phaûi traùi ruïng theo hoa buoåi sôùm, Lôïi danh laïnh vôùi traän möa ñeâm. Hoa taøn möa taïnh non im vaéng, Xuaân coãi coøn nguyeân moät tieáng chim.” Hay baøi: “Chim nhaån nha keâu lieãu troå daøy, Theàm hoa chieàu rôïp boùng maây bay. Khaùch vaøo chaúng hoûi chuyeän nhaân theá, Cuøng töïa lan can ngaém nuùi maây.” Ñoïc hai baøi keä treân, chuùng ta thaáy roõ taâm hoàn thoaùt tuïc cuûa ngöôøi ôû nuùi; loøng löõ khaùch baát chôït boû laïi sau löng bao chuyeän buoàn vui cuûa phoá thò phoàn hoa, taâm hoàn boãng caûm nheï teânh khi böôùc vaøo cöûa Thieàn. Nôi ñaïi hoàng chung coøn khaéc baøi keä hoâ chuoâng: Nghe tieáng chuoâng phieàn naõo nheï Trí tueä lôùn boà ñeà sanh Lìa ñòa nguïc thoaùt voâ minh Nguyeän thaønh Phaät ñoä chuùng sanh. Vaø baøi thô Moäng cuûa Hoøa thöôïng maø nhieàu ngöôøi yeâu chuoäng vaø thuoäc loøng: Gaù thaân moäng, daïo caûnh moäng. Moäng tan roài, cöôøi vôõ moäng. Ghi lôøi moäng, nhaén khaùch moäng. Bieát ñöôïc moäng, tænh côn moäng. Baøi thô bình dò laëp laïi nhieàu chöõ MOÄNG. Ai môùi ñoïc qua cuõng coù theå hieåu moät caùch deã daøng khoâng coù gì khoù. Nhöng neáu xem kyõ töøng caâu töøng lôøi thì baøi thô bao haøm moät yù ñaïo saâu saéc khoù dieãn taû heát. Tuy laø baøi thô moäng, nhöng neáu ai chöa ra khoûi moäng thì chöa deã thaáu hieåu heát yù cuûa baøi thô moäng naøy. Nhöõng ai haõy coøn ñang nguû say, noùi môù thì chöa theå bieát mình ñang moäng, chöa theå hieåu heát vaø noùi ñoù laø moäng ñöôïc. Böøng côn moäng thì môùi thaáu hieåu heát yù thô cuûa moät baäc toâng chuû: noùi moäng maø lìa moäng; ngay thaân, taâm vaø caûnh huyeãn moäng sanh dieät naøy coøn coù moät caùi chaân thaät khoâng bò voâ thöôøng sanh dieät chi phoái. Ñoái dieän vôùi thaùp chuoâng laø laàu troáng (Hoøa thöôïng coøn ñaët teân laø Ñaïi Coå caùc). Hình daùng vaø kích thöôùc töông töï thaùp chuoâng. Neáu thaùp chuoâng coù daùng veû thanh thoaùt thì laàu troáng coù neùt traàm huøng hôn. Phía tröôùc laàu troáng coù khaéc hai caâu ñoái baèng chöõ Vieät: “Chuoâng Sôùm Troáng Chieàu Nhaéc Nhôû Khaùch Lôïi Danh Chìm Soâng AÙi”; “Lôøi Kinh Hieäu Phaät Goïi Veà Ngöôøi Say Moäng Ñaém Bieån Meâ.” Hai caâu ñoái naøy cuõng chính laø nghóa cuûa hai caâu ñoái baèng chöõ Haùn phía sau laàu troáng: “Moä Coå Thaàn Chung Caûnh Tænh AÙi Haø Danh Lôïi Khaùch”; “Kinh Thinh Phaät Hieäu Vaõn Hoài Khoå Haûi Moäng Meâ Nhaân.” Beân traùi laàu troáng laø hai caâu ñoái: “Trí Tueä Deïp Ngu Toái Saùng Soi Thích Töû Thoaùt Röøng Meâ”; “Phöôùc Ñöùc Gieo Duyeân Laønh Daãn Daét Chuùng Sanh Vaøo Thaéng Caûnh.” Phía beân phaûi laø hai caâu ñoái: “Tieáng Chuoâng Traàm Laëng Khuyeân Raên Moïi Ngöôøi Mau Tænh Giaùc”; “Hoài Troáng Vang Reàn Thuùc Giuïc Taêng Chuùng Gaéng Coâng Phu.” Taát caû caùc caâu ñoái ñöôïc khaéc trong Thieàn vieän ñeàu do Hoøa thöôïng vieän tröôûng saùng taùc. Quaû troáng ñöôïc ñaët beân trong coù ñöôøng kính hôn 80 cm. Nhöõng hoài chuoâng troáng Baùt nhaõ ñöôïc gioùng leân vaøo nhöõng ngaøy leã lôùn. Moãi toái tröôùc giôø tuïng Kinh saùm hoái ñeàu ñaùnh chuoâng troáng theo nghi thöùc Thieàn moân. Khuya 3 giôø laø giôø ñaïi chuùng yeân tónh toïa Thieàn neân chæ ñaùnh chuoâng maø khoâng ñaùnh troáng. Nhìn xa hôn veà phía tröôùc Chaùnh ñieän laø Hoà Tónh Taâm. Tröôùc kia do ñòa phöông laáy ñaát ñaép ñaäp Hoà Tuyeàn Laâm neân nôi naøy trôû neân moät thung luõng. Vì sôï xoùi moøn troâi chuøa neân chö Taêng ñaép ñaäp chaén ngang, bieán thung luõng thaønh Hoà Tónh Taâm. Ngoaøi vieäc choáng xoùi moøn, chöùa nöôùc möa töôùi tieâu trong muøa naéng, Hoà Tónh Taâm coøn laø moät caûnh ñeïp soi boùng raëng thoâng beân Ñoài Thanh Löông, laøm laéng laïi taâm hoàn du khaùch vieáng thaêm Thieàn vieän. Beân döôùi löng ñoài naèm giöõa Nhaø giöõ xe vaø Hoà Tónh Taâm laø Nhaø khaùch Nöõ vaõng lai. Nhaø naøy cao hai taàng naèm goïn treân moät ngoïn ñoài coù khu vöôøn xanh maùt, laø nôi döøng chaân cuûa khaùch nöõ, cuõng laø nôi giaønh cho nhöõng Phaät töû nöõ ñeán xin taäp tu ngaén haïn taïi Thieàn vieän. Phía tröôùc nhaø laø moät röøng truùc. Ñöùng tröôùc saân nhaø, chuùng ta coù theå troâng thaáy roõ ñænh voi phuïc soi boùng xuoáng göông Hoà Tuyeàn Laâm xanh bieác. Doïc theo nhöõng con ñöôøng moøn tham quan döôùi röøng thoâng, thænh thoaûng du khaùch baét gaëp nhöõng ngoâi nhaø troøn laøm thoâ sô. Ñaây laø nhöõng nôi döøng chaân lyù thuù. Sau moät luùc tham quan moûi meät, du khaùch coù theå döøng chaân nôi nhöõng ngoâi nhaø giöõa röøng thoâng naøy ngaém Hoà Tuyeàn Laâm bieân bieác, nhìn raëng thoâng xanh rì ñang reo trong gioù, ngaém nhöõng boàn hoa, phong caûnh Thieàn vieän, hay hoùng nhöõng côn gioù voâ tình thoaûng qua khieán cho taâm hoàn trôû neân maùt laï. Nhaø troøn cuõng laø nôi truù nguï tuyeät vôøi cuûa du khaùch khi gaëp phaûi nhöõng côn möa baát ngôø cuûa xöù cao nguyeân Ñaø Laït. Khi xin pheùp xaây döïng Thieàn vieän Truùc Laâm, vì Thieàn vieän naèm treân thaønh phoá du lòch neân quyù vò laõnh ñaïo ñòa phöông yeâu caàu xaây döïng Thieàn vieän coù caûnh quan ñeïp ñeå du khaùch tham quan. Hoøa thöôïng Vieän tröôûng ñaõ chæ ñaïo cho Thieàn sinh taïo nôi naøy thaønh caûnh quan ñeïp ñeõ trong toång theå khu vöïc Hoà Tuyeàn Laâm noùi rieâng, moät thaéng caûnh cuûa Thaønh phoá Ñaø Laït noùi chung. Song, söï ñeïp ñeõ theo quan nieäm cuûa Hoøa thöôïng, Chuøa khoâng coù tính caùch nguy nga loäng laãy maø phaûi trang nhaõ, mang ñaäm neùt daân toäc. Hoøa thöôïng coá gaéng taïo quang caûnh thanh u, tòch mòch thích hôïp vôùi thieân nhieân. Cho neân, du khaùch ñeán ñaây seõ thaáy röøng thoâng xanh soi boùng döôùi maët hoà, seõ nghe tieáng gioù thoåi thoâng reo, tieáng ve ngaâm töøng chaëp. Baát cöù nôi naøo trong röøng thoâng, du khaùch muoán ngoài laïi hoùng maùt ñeàu coù boùng thoâng laøm duø, laù thoâng laøm chieáu saïch seõ eâm maùt. Ñeâm ñeán thì göông nöôùc Hoà soi boùng nguyeät, ngaøy thanh thì nuùi Phuïng chieáu kim oâ. Ñaây laø caûnh ñeïp cuûa Thieàn vieän. Beân traùi Chaùnh ñieän, caïnh thaùp chuoâng laø Tham vaán ñöôøng. Ngoâi nhaø naøy dieän tích khoaûng 90 m2. Moãi nöûa thaùng vaøo ngaøy 14 vaø 29 aâm lòch, Taêng Ni vaø Phaät töû teà töïu veà ñaây ñeå nghe Hoøa thöôïng giaûng Thieàn. Beân phaûi Chaùnh ñieän laø Nhaø khaùch. Nhaø khaùch cao hai taàng vôùi dieän tích khoaûng 235 m2. Nhaø khaùch khoâng chæ laø nôi tieáp khaùch, nôi khaùch thaäp phöông ñeán lieân heä khi coù vieäc caàn maø coøn laø nôi aên ôû, sinh hoaït cho khaùch taêng hay Phaät töû Nam caùc nôi ñeán Thieàn vieän taäp tu. Phía sau Chaùnh ñieän coøn coù Vöôøn Toå. Khu vöôøn naøy neàn traûi moät thaûm coû xanh nuùp boùng döôùi röøng thoâng xanh maùt. Ñaây ñoù ñieåm nhöõng non boä, chaäu hoa laøm noåi baäc töôïng Toå Boà Ñeà Ñaït Ma “nhaát haøi quy Taây” baèng goã vôùi ngheä thuaät ñieâu khaéc khaù ñaëc bieät. Vöôøn Toå naèm giöõa hai ngoâi nhaø Thö vieän vaø Nhaø Tröng baøy. Thö vieän laø moät ngoâi nhaø hai taàng, töôøng vaøng, maùi ngoùi ñoû töôi, coù dieän tích khoaûng 112 m2. Taàng treân laø Thieàn ñöôøng daønh cho Phaät töû Nam ñeán taäp tu toïa Thieàn. Phía döôùi laø thö vieän vôùi nhöõng boä Ñaïi Taïng Kinh, Tuïc Taïng Kinh, Thieàn Taïng… baèng chöõ Haùn, ñaëc bieät laø nhöõng quyeån luaän coù noäi dung vieát veà Thieàn, nhöõng boä saùch coù noäi dung Thieàn Vieät Nam do Hoøa thöôïng Vieän tröôûng söu taäp, dòch, giaûng hay saùng taùc, laø Phaùp baûo quyù giaù cho caùc Thieàn sinh trong Thieàn vieän nghieân cöùu tu hoïc. Trong thö vieän coøn coù raát nhieàu Kinh Luaän baèng chöõ Vieät, nhöõng saùch baùo coù noäi dung Phaät phaùp, ñeå cho caùc Phaät töû hay nhöõng du khaùch naøo coù nhu caàu möôïn ñoïc. Ñoái dieän Thö vieän laø nhaø Tröng baøy vôùi dieän tích 140 m2. Nhaø naøy cuõng coù hai taàng laàu. Phía treân laø vaên phoøng laøm vieäc cuûa Ban thö kyù. Phía döôùi tröng baøy nhöõng hình aûnh Phaät giaùo. Moät ngaên tuû hình troøn ñöôïc ñaët giöõa nhaø laø nôi tröng baøy nhöõng baûo vaät do caùc nôi bieáu taëng Hoøa thöôïng vieän tröôûng. Chung quanh laø nhöõng oâ töôøng kính tröng baøy hình töôïng Phaät, Boà Taùt, hình aûnh caùc vò Thieàn sö Trung Hoa, Vieät Nam ñaõ vieân tòch haøng maáy traêm naêm, nhöng vaãn coøn ñeå laïi nhuïc thaân chöa hö hoaïi, nhöõng böùc tranh soáng ñoäng noùi leân söï tích coù yù nghóa quan troïng, saâu saéc trong nhaø Thieàn, haønh traïng hình aûnh Hoøa thöôïng Vieän tröôûng, hình aûnh caùc Thieàn vieän do Hoøa thöôïng laõnh ñaïo höôùng daãn tu haønh, nhöõng böùc tranh Thieàn ngheä thuaät do chính Thieàn sinh ôû ñaây chuïp caûnh Thieàn vieän … Taïi ñaây coøn coù moät phoøng phaùt haønh Kinh saùch, daønh cho du khaùch naøo coù nhu caàu caàn tö lieäu nghieân cöùu Thieàn toâng Vieät Nam. Neáu thaáu hieåu heát yù nghóa nhöõng hình aûnh, böùc tranh ñöôïc tröng baøy nôi naøy, khaùch tham quan seõ thaáy ñöôïc söùc soáng laïi cuûa Thieàn toâng Vieät Nam, seõ thaáy trong nhaø Thieàn vaãn coøn nhöõng ñieàu chöa deã duøng ngoân töø vaø trí theá gian coù theå giaûi thích heát, maø ñoù laø phaàn daønh cho nhöõng ai daùm laøm, daùm haï thuû coâng phu quyeát töû. 2. Noäi vieän taêng: Noäi vieän Taêng laø nôi chuyeân tu cuûa Thieàn sinh taêng. Khu noäi vieän naèm phía döôùi ven ñoài ñöôïc bao boïc chung quanh baèng haøng raøo keõm gai, coù coång khoùa caùch bieät vôùi khu ngoaïi vieän. Ñeå taïo duyeân cho vieäc tu haønh coù keát quaû toát, chö taêng ñaõ töï nguyeän vaø ñuû tieâu chuaån vaøo Noäi vieän, neáu khoâng ñöôïc pheùp thì khoâng ñöôïc ñi ra ngoaøi. Du khaùch beân ngoaøi cuõng khoâng ñöôïc pheùp ñi laïi tham quan trong khu vöïc noäi vieän (noäi baát xuaát, ngoaïi baát nhaäp). Tröø tröôøng hôïp nhöõng phaùi ñoaøn ñaëc bieät xin vaøo ñeå nghieân cöùu Thieàn thì seõ coù ngöôøi coù traùch nhieäm höôùng daãn. Ñang ñi beân ngoaøi khu ngoaïi vieän nhoän nhòp, vöøa böôùc chaân qua khoûi coång Noäi vieän, ta thaáy taâm hoàn boãng laéng laïi, rôi rôùt ñi nhöõng caûnh duyeân töï luùc naøo chaúng roõ. Nôi ñaây laø chaân trôøi cuûa hôn 80 Thieàn sinh Taêng ñang quyeát chí duïng coâng tu haønh. Khu noäi vieän Taêng goàm coù nhöõng coâng trình caên baûn: Thieàn ñöôøng (nôi toïa Thieàn cuûa taêng chuùng), hai Taêng ñöôøng (nôi ôû cuûa chö taêng), Trai ñöôøng (nôi thoï trai), Nhaø truø (nhaø beáp), khu Thieàn thaát, vaø caùc coâng trình phuï nhö Nhaø may, nhaø kho, nhaø ñeå xe, traïi moäc, hoà nöôùc, nhaø veä sinh, raãy rau xanh, vöôøn caây aên traùi, vöôøn hoa kieång … Khu noäi vieän coù moät kieán truùc mang yù nghóa saâu saéc trong nhaø Thieàn do Hoøa thöôïng vieän tröôûng phaùt hoïa. Phía treân Thieàn ñöôøng coù hình hai caùi Caø-leâ môû khoùa, ngaàm noùi leân yù nghóa nôi môû khoùa taâm cho Thieàn sinh ôû ñaây. Thieàn ñöôøng, Trai ñöôøng vaø Taêng ñöôøng 1 naèm caïnh nhau, taïo neân hình chöõ BAÙT ñang môû toan. Trong söû Thieàn sö Vieät Nam, khi coù vò taêng hoûi ñeán cöùu caùnh, Sô Toå Truùc Laâm ñaõ duøng hình aûnh chöõ BAÙT naøy ñeå chæ daïy: BAÙT töï ñaû khai phaân phoù lieãu Caùnh voâ dö söï khaû trình quaân. (Chöõ BAÙT ñaõ baøy trao heát saïch, Ñaâu coøn vieäc khaùc noùi cuøng ngöôi). Hoaëc coù khi caùc Ngaøi noùi: Chöõ BAÙT môû toan Sao khoâng naém muõi? Bôûi chöõ BAÙT laø duï cho hai chaën loâng maøy, duï cho phöông tieän. Döôùi hai loâng maøy laø loã muõi. Loã muõi laø boä phaän quan troïng duøng ñeå hít thôû. Nhòn aên vaøi thaùng chöa chaéc cheát, nhòn uoáng cuõng ñöôïc vaøi ngaøy môùi cheát, nhöng ngöng thôû laø cheát ngay. Vì vaäy loã muõi laø boä phaän quan troïng cuûa maïng soáng con ngöôøi, noù naèm ngay tröôùc maët chuùng ta maø khoâng ai thaáy, khoâng thaáy khoâng coù nghóa laø khoâng coù, maø con ngöôøi boû queân khoâng hay bieát thoâi. Neáu ai kheùo, ngay döôùi chaën maøy naém ngay muõi laø bieát ñöôïc caùi chính yeáu quan troïng cuûa sinh maïng con ngöôøi. Cuõng theá, ngay nôi thaân taâm sanh dieät giaû doái naøy, taát caû moïi ngöôøi ai ai cuõng ñeàu coù saün caùi taâm chaân thaät khoâng sanh khoâng dieät, trong nhaø Phaät coøn goïi raát nhieàu teân, laø Chôn taâm, Phaät taùnh, Baûn lai dieän muïc… Phaät noùi: “Taát caû chuùng sanh ñeàu coù Phaät taùnh.” Nhöng vì meâ laàm neân boû queân, khoâng bieát quay veà nhaän laïi ñeå ñöôïc töï taïi giaûi thoaùt, trôû ngöôïc nhaän thaân taâm giaû doái sanh dieät laàm cho laø mình roài phaûi chòu khoå trong sanh töû, ñöùc Phaät goïi laø: “Nhaän giaëc laøm con.” Ngaøi Taêng Trieäu noùi: “Thöông thay, caùi meâ laàm cuûa tình ngöôøi ñaõ laâu laém roài, maët ñoái dieän vôùi caùi chaân thaät maø khoâng ai hay bieát!” Baèng vaøo trí tueä Baùt nhaõ bieän bieät ñaâu laø giaû, ñaâu laø chôn; kheùo soi saùng laïi, khoâng theo caùi giaû thì caùi chôn thaät hieän tieàn. Caùi chôn thaät aáy khoâng rôøi thaân taâm taïm bôï naøy maø coù, chæ laø kheùo nhaän; nhaän laïi caùi chaân thaät laø chuùng ta kheùo naém muõi, khoâng coøn bò khoå ñau sanh töû troùi buoäc. Caùc Thieàn sö sau khi nhaän ñöôïc caùi chaân thaät naøy roài, caùc ngaøi töï taïi giaûi thoaùt, soáng trong sanh töû maø khoâng bò sanh töû buoäc raøng. Ngaøi Ñaïo Giai Phuø Dung noùi: “Sanh nhö ñaép chaên ñoâng, töû nhö côûi aùo haï, buoâng tay ñi ngang ngoaøi tam giôùi, maëc tình buoâng thoûng naøo buoäc raøng.” Khu Thieàn thaát laø nôi daønh cho caùc Thieàn sinh thay phieân nhau nhaäp thaát. Quyù vò Ban Laõnh Ñaïo thì ñöôïc nhaäp ba thaùng. Thieàn sinh thì moãi ngöôøi ñöôïc nhaäp 49 ngaøy. Thôøi gian nhaäp thaát, Thieàn sinh caét heát moïi duyeân beân ngoaøi, keå caû Kinh Luaän cuõng khoâng xem. Ñeán böõa aên thì coù vò hoä thaát mang côm ñeå vaøo choã coá ñònh, vò nhaäp thaát nhaän phaàn côm vaø aên. Neáu coù nhöõng duyeân söï caàn thieát nhö thuoác men…, vò nhaäp thaát chæ ghi giaáy ñeå laïi cho Hoä thaát, khoâng cho tieáp duyeân xuùc caûnh. Moïi vieäc beân ngoaøi ñeàu coù huynh ñeä thay nhoïc gaùnh vaùc. ÔÛ trong thaát, Thieàn sinh daønh heát thôøi gian trong vieäc duïng coâng tu haønh, khoâng coøn lo vieäc gì khaùc. Thôøi gian naøy laø thôøi gian chaên giöõ con traâu taâm cuûa mình thaät mieân maät, khoâng ñeå voïng nieäm keùo loâi. Moät khi baát giaùc chaïy theo voïng nieäm laø traâu ñaõ phaïm vaøo luùa maï nhaø ngöôøi, phaûi naém muõi keùo laïi. Kinh Vieân Giaùc noùi: “Nhaát thieát ña la giaùo nhö tieâu nguyeät chæ.” (Taát caû kinh ñieån nhö ngoùn tay chæ maët traêng). Kinh ñieån laø ngoùn tay chæ maët traêng, chuùng ta laø ngöôøi hoïc Phaät phaûi kheùo nöông ngoùn tay ñeå thaáy maët traêng môùi laø ngöôøi bieát vaâng lôøi Phaät daïy, laø ngöôøi kheùo hoïc Phaät. Chaáp ngoùn tay cho laø maët traêng laø ngöôøi thieáu saùng suoát. Vì vaäy, moãi Thieàn sinh sau khi ñaõ ñöôïc hoïc thaám nhuaàn Kinh Luaän, Hoøa thöôïng saép xeáp cho thay phieân nhau vaøo nhaäp Thaát ñeå xem caùi gì laø yeáu chæ Phaät Toå muoán chæ baøy cho chuùng ta; caùi gì laø boä Kinh Luaän soáng nôi chính moãi ngöôøi; hay noùi roõ hôn, phaûn quan laïi chính mình, nhaän cho ra oâng Phaät soáng chaân thaät nôi chính moãi ngöôøi. 3. Noäi Vieän Ni: Noäi vieän ni naèm treân ngoïn ñoài veà phía beân phaûi cuûa Thieàn vieän. Nhöõng ngoâi nhaø maùi ngoùi ñoû töôi vôùi böùc töôøng vaøng nhaït thaáp thoaùng döôùi raëng thoâng xanh moïc xen laãn caây coû, taïo neân khung caûnh Thieàn moân coù söùc soáng thanh thoaùt vaø bình yeân laï. Nôi naøy, chuùng ta coù theå nghe roõ töøng tieáng chim hoùt hoaø quyeän vôùi thanh aâm cuûa ñaát trôøi, tieáng nhaïc thoâng reo, ñaây ñoù ñieåm nhöõng caønh thoâng ñong ñöa trong gioù, taïo neân khung caûnh sinh ñoäng trong baàu trôøi yeân tónh. Noäi vieän Ni cuõng coù caùc ngoâi nhaø: Thieàn ñöôøng Ni, hai Ni ñöôøng, Trai ñöôøng, Nhaø truø, khu Thieàn thaát, vaø caùc coâng trình phuï nhö Nhaø may, nhaø kho, nhaø ñeå xe, traïi moäc, hoà nöôùc, nhaø veä sinh, raãy rau xanh, vöôøn caây aên traùi, vöôøn hoa kieång … töông töï nhö beân Taêng ñeå chö Ni coù choã sinh hoaït. Hieän Noäi vieän ni coù gaàn 100 Thieàn sinh ni ñang ngaøy ñeâm duïng coâng tu taäp. Ñaëc bieät Khu Noäi vieän Ni coøn coù theâm Nhaø khaùch Ni giaønh cho nhöõng vò khaùch Ni hay Phaät töû Nöõ ñeán xin taäp tu ôû laïi. Neáu khung caûnh khu noäi vieän taêng traàm huøng vôùi nhöõng non boä, bon sai, coäi tuøng, baõi coû ñieåm xen nhöõng taûng ñaù nuùi, thì khu noäi vieän ni seõ khoe saéc vôùi nhieàu kyø hoa dò thaûo, xöùng danh moät Thieàn vieän naèm treân thaønh phoá hoa Ñaø Laït. Ñeán caû nhöõng ngheä nhaân chuyeân nghieäp ôû ñòa phöông naøy cuõng chöa bieát heát teân caùc loaøi hoa trong khu noäi vieän ni. Taát caû hoa coû ñöôïc lôùn leân döôùi söï chaêm soùc, vun xôùi baèng caû noäi taâm thieàn vò cuûa caùc Thieàn sinh Ni ôû ñaây. Caây naøo cuõng töôi toát. Moãi beân Khu Noäi vieän, Taêng Ni ñeàu sinh hoaït rieâng bieät, khoâng coù söï nhôø vaû hay lieân heä qua laïi. Chö Ni cuõng coù theå laøm caùc coâng taùc xaây döïng, sôn töôøng, thôï moäc, thôï hoà… Chö Taêng cuõng laøm ñöôïc nhöõng vieäc nhö may vaù, naáu aên, ñi chôï, queùt nhaø… Khoâng coù coâng vieäc naøo haún laø cuûa Nam hay coâng vieäc naøo haún laø cuûa Nöõ. Hoøa thöôïng Vieän tröôûng chuû tröông taïo ñieàu kieän cho moãi Thieàn sinh ñeàu töï phaùt huy cho mình coù khaû naêng laøm taát caû caùc vieäc, khoâng phuï thuoäc vaø nhôø caäy. 4. Khu Tònh thaát Hoøa thöôïng vieän tröôûng: Khu naøy goàm coù Tònh Thaát cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng vaø moät ngoâi Tònh Thaát cuûa Hoøa thöôïng Tröôûng Ban Trò Söï Tænh Laâm Ñoàng (Tònh thaát naøy Thieàn vieän caát ñeå khi laøm vieäc meät nhoïc, Hoøa thöôïng coù theå vaøo ñaây tònh döôõng). Khaùc vôùi nhöõng ngoâi nhaø khaùc ñöôïc kieán thieát baèng beâ toâng coát theùp, hai ngoâi tònh thaát naøy ñöôïc laøm baèng goã troâng raát tao nhaõ, naèm aån mình döôùi röøng thoâng. Thaûm coû xanh xen keõ nhöõng coäi thoâng giaø; nhöõng chaäu hoa, taûng ñaù, loái moøn quanh Tònh Thaát nhö nhöõng neùt toâ ñieåm theâm, khoâng laøm maát ñi veû thieân nhieân cuûa röøng nuùi. Tuy ôû tuoåi gaàn 80, nhöng Hoøa thöôïng Vieän tröôûng vaãn saùng chieàu hai buoåi ñeàu ñaën, tay keùo, tay gaäy vôùi chieác noùn laù roäng vaønh daïo quanh ñoài nuùi caét tæa caønh thoâng, chæ ñaïo vaø kieåm tra coâng taùc: “Thaày ñi giöõa buoåi chieàu taøn, AÙo vaøng gaäy truùc beân ngaøn coû hoa. Loøng töø vì ñaïo thieát tha, AÂm ba lôøi daïy vang xa khaép trôøi. Saéc khoâng, khoâng saéc ñoåi dôøi, Ngay ñaây nhaän laáy saùng ngôøi gia phong. Buïi hoàng Thaày böôùc thong dong, Phuïng Hoaøng chaép caùnh trôøi khoâng tung hoaønh. Maây laønh Yeân Töû keát thaønh, Truùc Laâm Ñaø Laït aâm thanh moät maøu. Thieàn toâng thoâi hoûi theá naøo, Coäi tuøng ngoài ngaém hoa ñaøo ngaøy xuaân.” Caûnh quan vaø kieán truùc cuûa Thieàn vieän Truùc Laâm ñöôïc nhieàu giôùi ñeå taâm nghieân cöùu vaø khen ngôïi. Nhieàu nhaø baùo ñeán nghieân cöùu vieát veà Thieàn vieän; nhieàu sinh vieân ngaønh kieán truùc ñeán tìm hieåu, choïn Thieàn vieän laøm chuû ñeà cho luaän aùn thi; nhöõng vò trong ngaønh du lòch ñaõ coù nhaän xeùt, giôùi thieäu Thieàn vieän … Trong quyeån “Caåm Nang Du Lòch Ñaø Laït naêm 2001” cuûa Vaên Phong, taùc giaû ñaõ nhaän xeùt veà Thieàn vieän Truùc Laâm nhö sau: “Ñaây laø ngoâi chuøa to nhaát, beà theá nhaát ôû Ñaø Laït hieän nay … Nhöõng luùc ñoâng nhaát, Thieàn vieän coù haøng ngaøn Taêng Ni, Phaät töû ñeán theo hoïc Thieàn. Nôi ñaây laø moät vieän nghieân cöùu veà Thieàn toâng lôùn nhaát ôû Vieät Nam hieän nay vôùi yù muoán khoâi phuïc Thieàn toâng Vieät Nam (coù töø ñôøi nhaø Traàn) … Ngoaøi yù nghóa moät ngoâi chuøa lôùn, moät vieän Thieàn hoïc; Truùc Laâm coøn laø moät ñieåm tham quan lyù töôûng ôû caùch thöùc ñieàu haønh traät töï, giöõ gìn veä sinh. Khaùch ñeán ñaây ñöôïc giöõ xe mieãn phí … Do vò trí khaù ñeïp – nhìn ra hoà Tuyeàn Laâm, nuùi Voi vaø do ñöôïc toå chöùc toát neân Chuøa ñaõ trôû thaønh moät ñieåm tham quan khoâng theå thieáu cuûa du khaùch khi ñeán vôùi thaønh phoá cao nguyeân.” Khung caûnh nôi naøy vôùi böôùc gaäy truùc sôùm chieàu hai buoåi ñeàu ñaën cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng, ñaõ gaây aán töôïng cho khaùch ñeán vieáng, khieán khi ra veà coøn ñeå laïi lôøi thô: Ngôø ngôï chöøng ñaõ gaëp Böôùc gaäy truùc phöông naøo Laàn söông nhìn vaùch laïnh Boû sau ñôøi xoân xao. Nghe nhö hoàn Yeân Töû Phaûng phaát chieàu Truùc Laâm Ñi veà – veà ñi maõi Coù khoâng chaúng baän loøng. Coäi thoâng giaø soi boùng Lung linh göông Tuyeàn Laâm Gioù-laëng-yeân-trong-saùng Gioït chuoâng thöùc traêng raèm. V. CHUÛ TRÖÔNG ÑÖÔØNG LOÁI: Chuû tröông ñöôøng loái cuûa Thieàn vieän Truùc Laâm laø khoâi phuïc (laøm soáng daäy) Thieàn toâng Vieät Nam, cuï theå laø Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû ñôøi Traàn do ngaøi Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng (Truùc Laâm Ñaïi Ñaàu Ñaø) saùng laäp vaø laøm Sô Toå. Thieàn sinh trong Thieàn vieän theo toâng chæ “Phaûn quan töï kyû” laøm boån phaän chính, soáng trong tinh thaàn luïc hoøa. Hoøa thöôïng Vieän tröôûng ñaõ töøng noùi: ÔÛ ñaây chuû tröông khoâi phuïc laïi Thieàn Truùc Laâm Yeân Töû, ñaùng lyù ñeå teân laø Thieàn vieän Truùc Laâm Yeân Töû. Nhöng vì Truùc Laâm Yeân Töû ôû Quaûng Ninh caùch Ñaø Laït quaù xa neân chæ ñeå laø Thieàn vieän Truùc Laâm. Truùc Laâm laø hieäu cuûa vua Traàn Nhaân Toâng luùc xuaát gia (Truùc Laâm Ñaïi Ñaàu Ñaø). Truùc Laâm cuõng laø teân cuûa phaùi Thieàn Vieät Nam ñaàu tieân taïi nuùi Yeân Töû do Ngaøi Truùc Laâm Ñaïi Ñaàu Ñaø laøm Sô Toå. Vì vaäy, teân Thieàn vieän Truùc Laâm maø Hoøa thöôïng vieän tröôûng ñaët, ngaàm coù moät yù nghóa gaén lieàn vôùi vieäc laøm soáng laïi Thieàn phaùi Truùc Laâm Yeân Töû. Hoøa thöôïng vieän tröôûng ñaõ chuû tröông khoâi phuïc Thieàn toâng Vieät Nam baèng hai phaàn: Lyù thuyeát vaø thöïc haønh. 1. Lyù thuyeát: Hoøa thöôïng Vieän tröôûng söu taàm, dòch vaø giaûng giaûi caùc tö lieäu veà Phaät giaùo Thieàn toâng ñôøi Traàn hieän coøn soùt laïi. 2. Thöïc haønh: Höôùng daãn Taêng Ni taïi Thieàn vieän moãi ñeâm tuïng Saùm hoái saùu caên do Vua Traàn Thaùi Toâng soaïn. Ngaøy ñeâm toïa thieàn ba thôøi, moãi thôøi hai tieáng ñoàng hoà. Ñoàng thôøi, thöïc haønh baèng caùch tu ôû noäi taâm, aùp duïng coâng phu tu haønh trong giôø ngoài Thieàn vaø trong caùc giôø coâng taùc, sinh hoaït khaùc. VI. TOÅ CHÖÙC, SINH HOAÏT: Thieàn sinh vaøo Thieàn vieän phaûi hoäi ñuû nhöõng ñieàu kieän quy ñònh trong Thanh quy cuûa Thieàn vieän: trình ñoä lôùp 12 trôû leân, ñaõ hoïc xong caùc tröôøng Phaät hoïc beân ngoaøi, coù giaáy giôùi thieäu cuûa Boån Sö, neáu laø Taêng Ni trong caùc Thieàn vieän thì phaûi laø ngöôøi ñaõ tu taäp ôû caùc Thieàn vieän aáy ba naêm trôû leân, khoâng coù beänh truyeàn nhieãm …, vaø vôùi söï phaùt taâm maïnh meõ, tu haønh quyeát töû ñeán saùng ñaïo môùi ñöôïc. Neáu laø ngöôøi xin vaøo xuaát gia phaûi coù trình ñoä lôùp 12 trôû leân, coù söï ñoàng yù cuûa cha meï, laø ngöôøi ñaõ töøng taäp Thieàn quen, kham chòu noåi Thanh quy cuûa Thieàn vieän … Thieàn sinh neáu khoâng muoán ôû trong Thieàn vieän thì xin pheùp ra ñi töï do, khoâng caàn ñieàu kieän gì caû, khoâng ñöôïc ôû trong Thieàn vieän maø coù taâm höôùng ngoaïi. Thieàn sinh soáng trong Thieàn vieän phaûi ñuû ba ñöùc tính döùt khoaùt, kieân quyeát vaø ñaïm baïc. Tính döùt khoaùt laø ñôøi ra ñôøi, ñaïo ra ñaïo, tu phaûi ñeán nôi ñeán choán chöù khoâng theå coù thaùi ñoä löng chöøng, phaûi quyeát chí tu ñeán saùng ñaïo môùi ñöôïc. Tính kieân quyeát laø duø khoù khaên chöôùng ngaïi do ngoaïi caûnh hay baûn thaân taïo ra ñeàu khaúng ñònh vöôït qua, kieân quyeát thöïc hieän kyø ñöôïc giaûi thoaùt vieân maõn môùi thoâi. Tính ñaïm baïc laø cuoäc soáng ñaïm baïc, giaûn dò, khoâng chaáp nhaän moïi thuï höôûng xa hoa; baûn chaát thanh ñaïm laø ñôøi soáng cuûa Thieàn sinh ôû ñaây. Nghóa chöõ Taêng laø Hoaø hôïp chuùng (moät soá ñoâng töø boán ngöôøi trôû leân soáng hoøa hôïp), Taêng maø khoâng soáng hoøa hôïp thì khoâng ñöôïc goïi laø Taêng. Vì vaäy taát caû Thieàn sinh ñeàu soáng trong tinh thaàn Luïc hoaø (saùu pheùp hoøa kính trong nhaø Phaät). Luïc hoøa seõ giuùp cho Thieàn sinh chung soáng tu haønh laâu beàn taïi Thieàn vieän, luïc hoaø cuõng laø neàn taûng vöõng chaéc cuûa ñoaøn theå taêng. Thieàn sinh vaøo Thieàn vieän khoâng coù taøi saûn rieâng, chæ coù nhöõng vaät duïng caàn thieát do Thieàn vieän saém cho. Moãi Thieàn sinh chæ ñöôïc töø ba ñeán boán boä ñoà maëc, aùo laïnh nhö nhau, khoâng ai coù quyeàn thuï höôûng nhieàu hôn. Khoâng ñöôïc ñeo ñoàng hoà, khoâng ñöôïc giöõ tieàn rieâng maø phaûi giao cho Thuû Boån giöõ. Taát caû taøi saûn ñeàu giao cho vò coù traùch nhieäm giöõ. Khi coù duyeân söï beänh naëng phaûi ñi trò beänh, hay nhöõng duyeân söï khaùc thì Thieàn vieän seõ cho ñuû tieàn. Nhöõng ñieàu kieän naøy khoâng ngoaøi muïc ñích giuùp Thieàn sinh daønh troïn thì giôø cho vieäc tu haønh, traùnh khoûi nhöõng loãi nhoû hoaëc voâ tình hay coá yù. Giaû söû Thieàn sinh A laø nhaø giaøu, Thieàn sinh B nhaø khoâng ñöôïc khaù giaû; neáu Thieàn vieän khoâng taïo ñieàu kieän toå chöùc soáng ñuùng theo tinh thaàn luïc hoøa, moãi ngöôøi töï yù saém söûa ñoà ñaïc, giöõ tieàn tieâu xaøi rieâng. Ngöôøi giaøu tieâu xaøi phung phí, ngöôøi ngheøo khoâng ñuû ñoà duøng, hai Thieàn sinh aáy naèm gaàn nhau seõ phaùt sanh yù thöùc heä maâu thuaån nhau khoâng traùnh khoûi. Taâm coøn naëng vaät chaát, yù thöùc heä naûy sinh thì khoâng coøn taâm hoàn naøo ñeå taâm hoïc ñaïo gì cao thöôïng hôn ñöôïc. Ngöôøi xöa noùi: “Chaúng chìm nôi caïn heïp, lieàn thaønh cao xa.” Ñeå taïo ñieàu kieän cho Thieàn sinh thuaän duyeân tu haønh, Thieàn vieän lo heát moïi nhu caàu aên, maëc, ôû vaø beänh. Thieàn sinh vaøo Thieàn vieän khoâng phaûi lo baát cöù duyeân gì khaùc, chæ coøn moät vieäc quyeát taâm haï thuû coâng phu tu haønh. Trong Thieàn vieän coù Ban Laõnh Ñaïo vaø Ban Chöùc Söï troâng coi, saép xeáp, ñieàu haønh toaøn boä sinh hoaït cuûa Thieàn vieän. Laõnh ñaïo toái cao laø Hoøa thöôïng vieän tröôûng. Moãi beân Noäi Vieän ñeàu coù Quaûn Chuùng troâng coi vieäc tu haønh cuûa Thieàn sinh, Phoù Quaûn chuùng troâng coi phaân phaùt taøi saûn cho chuùng, Thuû Boån giöõ tieàn cho chuùng, Tri Söï chòu traùch nhieäm saép xeáp, phaân coâng, ñieàu haønh coâng taùc cuûa Thieàn vieän, Tri khaùch thì tieáp khaùch, Thö Kyù lo coâng taùc haønh chaùnh, Ban Höông Ñaêng … Caùc Ban chuyeân moân nhö Ban May, Ban Moäc, Ban Thôï Hoà, Ban ñieän nöôùc, Ban vöôøn, Ban raãy rau xanh, Ban Hoa kieång… ñeàu coù caùc tröôûng ban ñaàu ngaønh tröïc tieáp chòu traùch nhieäm kyõ thuaät. Tri Khoá thì troâng coi veà vieäc nhaø beáp, lo thöùc aên cho chuùng. Caùc thieàn sinh thay phieân nhau moãi ngaøy boán vò Trò nhaät, Haønh ñöôøng (laøm coâng taùc nhaø beáp). Ngoaøi ra coøn coù caùc ban khaùn beänh (troâng coi söùc khoûe), taøi xeá … Moãi ngaøy ñeâm Thieàn sinh ngoài Thieàn ba thôøi vaøo buoåi chieàu, toái vaø khuya, moãi thôøi hai tieáng ñoàng hoà. Toái coù moät thôøi tuïng Kinh saùm hoái saùu caên do Vua Traàn Thaùi Toâng soaïn, nay ñöôïc Hoøa thöôïng vieän tröôûng dòch sang tieáng Vieät vaø soaïn goïn laïi ñeå vöøa ñuùng nghi tuïng moät thôøi. Taát caû nghi thöùc tuïng nieäm trong Thieàn vieän ñeàu ñöôïc Vieät hoùa deã hieåu. Buoåi saùng, moãi Thieàn sinh theo baûng phaân coâng coâng taùc cuûa Thaày Tri Söï ñi laøm coâng taùc, vöøa ñeå giuùp theâm thöïc phaåm cho ñôøi soáng cuûa Thieàn sinh, vöøa vaän ñoäng cho coù söùc khoûe; ñoàng thôøi vöøa laøm vöøa tu, taäp laøm chuû trong moïi hoaøn caûnh. Toïa thieàn laø tu trong caûnh yeân tònh; laøm coâng taùc, sinh hoaït, veä sinh, ñi laïi … laø tu trong caûnh ñoäng. Soáng trong Thieàn vieän, trong taát caû giôø ñeàu laø giôø tu, khoâng coù luùc naøo lôi loûng. Thôøi khoùa tu haønh taïi Thieàn vieän: Buoåi khuya 3 giôø 15 phuùt laø ba hoài keûng ba tieáng vang leân töø caùi Baûo chuùng ñöôïc treo ôû phía Taêng ñöôøng 1 vang leân, baùo hieäu giôø thöùc chuùng. 3 giôø 30: Ñaïi chuùng toïa Thieàn. 5 giôø 30: Xaû thieàn, toaøn chuùng taäp trung ra khu ngoaïi vieän ñeå queùt doïn, laøm veä sinh saïch seõ tröôùc giôø khaùch ñeán. 6 giôø 15: Tieåu thöïc. 7 giôø 30: Lao taùc. 10 giôø 30: Xaû coâng taùc. 11 giôø 40: Thoï trai. 13 giôø: Chæ tònh. 14 giôø: Thöùc chuùng. 14 giôø 30 - 16 giôø 30: Toïa Thieàn. 17 giôø: Uoáng boät hoaëc söõa (vì ñeå thuaän tieän cho vieäc toïa thieàn neân buoåi chieàu khoâng aên). 18 giôø: Tuïng kinh saùm hoái. 19 giôø 30 - 21 giôø 30: Toïa thieàn. 22 giôø: Chæ tònh. Moãi nöûa thaùng vaøo ngaøy 14 vaø 29 aâm lòch, Hoøa thöôïng Vieän tröôûng giaûng daïy Thieàn taïi Tham vaán ñöôøng, Taêng Ni vaø Phaät töû cuøng teà töïu veà hoïc. Ngoaøi ra, moãi beân Noäi vieän Taêng vaø Ni ñeàu coù quyù Thaày, quyù Sö Coâ giaùo thoï cuûa Thieàn vieän giaûng daïy noäi ñieån cho caùc Thieàn sinh vaøo nhöõng ngaøy trong tuaàn coá ñònh. Khaùch ñeán taäp tu taïi Thieàn vieän ñeàu phaûi ñöôïc söï cho pheùp cuûa Hoøa thöôïng Vieän tröôûng. Tuyø theo söï phaùt taâm, tuyø vaøo khaû naêng tu taäp cuûa moãi ngöôøi maø Hoøa thöôïng cho pheùp ôû laïi taäp tu vôùi thôøi gian daøi hay ngaén. Khi coù thaân nhaân ñeán thaêm, Thieàn sinh xin pheùp Ban Laõnh Ñaïo vaø chæ ñöôïc tieáp khaùch toái ña 30 phuùt taïi nhaø khaùch. Neáu thaân nhaân coøn ôû laïi, ñeàu do Tri Khaùch saép ñaët moïi vieäc. VII. HOAÏT ÑOÄNG PHAÄT SÖÏ: Haøng thaùng, Hoøa thöôïng Vieän tröôûng veà caùc Thieàn vieän taïi Ñoàng Nai, Vuõng Taøu, Thaønh phoá Hoà Chí Minh… ñeå giaûng daïy cho Taêng Ni vaø Phaät töû. Vaøo nhöõng naêm gaàn ñaây, Hoøa thöôïng Vieän tröôûng coøn sang caùc nöôùc UÙc, Phaùp, Myõ, Canada … ñeå saép xeáp chæ ñaïo caùc Thieàn vieän beân aáy, ñoàng thôøi giaûng daïy cho Taêng Ni vaø Phaät töû ôû Haûi ngoaïi coù taâm nguyeän muoán tu theo Thieàn toâng Vieät Nam do Hoøa thöôïng chuû tröông vaø höôùng daãn. Theo söï thænh caàu cuûa Phaät töû caùc Ñaïo traøng tu Thieàn ôû Ñaø Laït, Phan Rang, Nha Trang, Phan Thieát, Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Caø Mau, Haø Tieân, …; haøng thaùng, Hoøa thöôïng chæ daïy quyù Thaày, quyù Sö Coâ trong Thieàn vieän ñi ñeán giaûng daïy ñeå quyù Phaät töû naém vöõng ñöôøng loái tu haønh.
Neáu coù nhu caàu muoán
tìm hieåu veà Thieàn toâng Vieät Nam, chuùng ta coù theå vaøo caùc trang Website
cuûa Thieàn vieän ñeå xem Kinh saùch, baêng giaûng … cuûa Hoøa thöôïng Vieän
tröôûng theo caùc ñòa chæ: VIII. TOÙM KEÁT: Ngaøy nay, Thieàn vieän Truùc Laâm laø moät trong nhöõng thaéng caûnh noåi tieáng cuûa Thaønh phoá Ñaø Laït, ñaõ trôû thaønh nôi cho du khaùch trong vaø ngoaøi nöôùc ñeán tham quan, leã Phaät, nghieân cöùu. Ñoàng thôøi, Thieàn vieän coøn laø nôi chuyeân tu Thieàn, khoâi phuïc laïi doøng Thieàn Vieät Nam - doøng Thieàn Truùc Laâm Yeân Töû ngoùt maáy traêm naêm daøi vaéng boùng. Doøng Thieàn nöôùc Vieät chính thöùc soáng daäy maïnh meõ nôi naøy, laø nôi ngoâi nhaø vaên hoaù Thieàn toâng Vieät Nam ñang ñöôïc gaày döïng laïi. Ñeán Thieàn vieän taäp tu, khoâng nhöõng laø Phaät töû ñaïo Phaät maø coøn coù caùc toân giaùo baïn, khoâng chæ laø ngöôøi Vieät Nam maø ñeán caû ngöôøi nöôùc ngoaøi cuõng ñeán Thieàn vieän xin taäp Thieàn. Noùi ñeán Thieàn vieän Truùc Laâm laø noùi ñeán Thieàn toâng Vieät Nam, ngoân töø vaø yù nghóa haõy coøn daøi ñeå cho theá heä naøy noái tieáp theá heä khaùc, thay nhau vieát maõi cuõng chöa heát. Daøi thì thaät roäng lôùn vaø daøi, nhöng ngaén goïn cuõng thaät ngaén goïn vaø ñôn giaûn. Neáu chuùng ta kheùo xoay laïi, nhaän ra oâng Phaät thaät chính mình, bao nhieâu yù nghóa ñeàu ñaày ñuû trong aáy. Thieàn sinh Thích Taâm Haïnh. |
|||
|
Nguoàn: Thieàn Vieän Truùc Laâm |
|||
 |
|||
|
|
|||
|
|
|||
