GIAÛNG VAÊN KINH 

1. AÂM:

Nhö thò ngaõ vaên: Nhaát thôøi Phaät taïi Ta-kieät-la Long cung, döõ baùt thieân ñaïi Tyø-kheo chuùng, tam vaïn nhò thieân Boà-taùt ma-ha-taùt caâu.

DÒCH:

Toâi nghe nhö vaày: Moät thuôû noï ñöùc Phaät ôû taïi cung Roàng Ta-kieät-la (Saøgara) cuøng vôùi taùm ngaøn chuùng ñaïi Tyøø-kheo vaø ba möôi hai ngaøn vò ñaïi Boà-taùt.

GIAÛNG:

Ñoaïn naøy neâu leân saùu ñieàu chöùng tín cuûa ngaøi A-nan khi keát taäp taïng kinh. Ñoïc qua caùc kinh, chuùng ta thaáy khi xöa, chaúng nhöõng Phaät thuyeát phaùp ñoä loaøi ngöôøi ôû nhaân gian, Phaät laïi coøn thuyeát phaùp ñoä chö Thieân ôû coõi trôøi, nhö trôøi Ñao-lôïi, coù luùc Phaät thuyeát phaùp ñoä loaøi roàng ôû Long cung. Kinh Thaäp Thieän, Phaät thuyeát ôû cung vua Roàng Ta-kieät-la. ÔÛ nhöõng phaùp hoäi naøy chæ coù nhöõng baäc Tyø-kheo chöùng A-la-haùn coù thaàn thoâng, nhöõng baäc Boà-taùt môùi döï nghe ñöôïc. Ngaøi A-nan baáy giôø chöa chöùng A-la-haùn, chaéc chaén laø Ngaøi khoâng coù maët trong hoäi naøy. Nhöng khi keát taäp taïng kinh sao Ngaøi noùi: Nhö thò ngaõ vaên nhaát thôøi Phaät taïi Ta-kieät-la Long cung… Ñieàu naøy coù trung thöïc khoâng?

Caên cöù vaøo lòch söû thì tröôùc khi nhaän laøm thò giaû, ngaøi A-nan coù xin Phaät nhöõng ñieàu neáu Phaät thuaän thì Ngaøi môùi laøm thò giaû. Trong nhöõng ñieàu aáy, coù ñieàu xin Phaät thuaät laïi nhöõng baøi phaùp Phaät ñaõ noùi maø Ngaøi khoâng ñöôïc nghe. Kinh Thaäp Thieän tuy Ngaøi khoâng ñöôïc döï ôû cung Roàng Ta-kieät-la, nhöng ñöôïc Phaät thuaät laïi cho Ngaøi nghe. Theá neân khi keát taäp taïng kinh Ngaøi vaãn thuaät laïi nhö nhöõng kinh maø Ngaøi ñaõ tröïc tieáp döï trong phaùp hoäi Phaät noùi.

Nhö thò (nhö theá naøy): Chæ phaùp thoaïi maø ngaøi A-nan nghe Phaät noùi. Ñoù laø kinh Thaäp Thieän. - Tín thaønh töïu.

Ngaõ vaên (toâi nghe): Ngöôøi nghe vaø thuaät laïi kinh Thaäp Thieän. Ñoù laø Toân giaû A-nan. - Vaên thaønh töïu.

Nhaát thôøi (moät thuôû noï): Laø thôøi ñieåm noùi kinh Thaäp Thieän. Xöa, thôøi gian moãi nôi moãi khaùc khoâng thoáng nhaát, neân Toân giaû A-nan chæ noùi toång quaùt laø "moät thuôû noï" chôù khoâng xaùc ñònh roõ raøng laø luùc maáy giôø ngaøy maáy thaùng maáy. - Thôøi thaønh töïu.

Phaät: Vò chuû toïa noùi phaùp cho hoäi chuùng nghe. - Chuû thaønh töïu.

Long cung Ta- kieät-la (cung Roàng Ta-kieät-la): Choã Phaät noùi kinh Thaäp Thieän. - Xöù thaønh töïu.

Baùt thieân ñaïi Tyø-kheo chuùng, tam vaïn nhò thieân Boà-taùt ma-ha-taùt caâu (taùm ngaøn chuùng ñaïi Tyø-kheo, ba möôi hai ngaøn vò ñaïi Boà-taùt): Laø nhöõng cöû toïa ñeán nghe phaùp. - Chuùng thaønh töïu.

2. AÂM:

Nhó thôøi Theá Toân caùo Long vöông ngoân: Nhaát thieát chuùng sanh taâm töôûng dò coá, taïo nghieäp dieäc dò, do thò coá höõu chö thuù luaân chuyeån.

DÒCH:

Baáy giôø, ñöùc Theá Toân baûo Long vöông raèng: "Taát caû chuùng sanh do taâm töôûng khaùc nhau, neân taïo nghieäp khaùc nhau, vì vaäy maø coù söï luaân chuyeån trong caùc coõi.

GIAÛNG:

Môû ñaàu, Phaät baûo vôùi vua Roàng raèng: Taát caû chuùng sanh do taâm töôûng khaùc nhau, neân lôøi noùi khaùc haønh ñoäng cuõng khaùc. Töùc laø taïo nghieäp khoâng gioáng nhau.

Do taïo nghieäp khoâng gioáng nhau neân luaân hoài trong caùc coõi khaùc nhau. Toâi hoûi quí vò, taâm nghó suy cuûa quí vò coù gioáng nhau khoâng? - Khoâng. Bôûi moãi ngöôøi coù tính tình rieâng, nghó töôûng rieâng neân taïo nghieäp rieâng ñeå roài keû sanh choã naøy ngöôøi sanh choã khaùc; coù ngöôøi cheát sanh leân coõi trôøi, coù ngöôøi cheát sanh ra laøm ngöôøi laïi, coù ngöôøi cheát sanh ra ôû choã xaáu xa hôn nöõa. Theá neân ôû ñaây kinh noùi: Taát caû moïi haønh ñoäng ñöa ñeán khoå vui cuûa con ngöôøi goác töø taâm maø ra. Luùc bình tónh vui veû thì taâm khôûi nghó laønh, khieán cho mieäng noùi lôøi laønh, thaân haønh ñoäng toát. Luùc baát giaùc taâm meâ môø noùng naûy thì mieäng noùi thaân laøm ñeàu baát thieän. Vaäy goác cuûa lôøi noùi döõ haønh ñoäng aùc vaø lôøi noùi hieàn haønh ñoäng toát ñeàu töø taâm maø ra. Taâm laøm chuû nghieäp toát vaø xaáu cuûa thaân, mieäng vaø cuõng laø goác noãi khoå nieàm vui cuûa con ngöôøi. Theá neân ngöôøi tu theo ñaïo Phaät laáy taâm laøm goác ñeå tu. Neáu moïi ngöôøi taâm nghó töôûng gioáng nhau, tu cuøng nhaém moät höôùng thì khi cheát cuøng sanh ra moät coõi luùc naøo cuõng gaëp nhau, neân noùi ñôøi ñôøi laøm baïn löõ laø vaäy. Nhöôïc baèng taâm ngöôøi naøy höôùng thöôïng, taâm ngöôøi kia höôùng haï thì khoù maø gaëp nhau ñöôïc. Ñoù laø ñöùng veà maët nghieäp quaû maø noùi. Kinh naøy, môû ñaàu Phaät daïy saùu neûo luaân hoài laø trôøi, ngöôøi, a-tu-la, suùc sanh, ngaï quæ, ñòa nguïc do taâm töôûng chuùng sanh thieän aùc khaùc nhau maø ñeán vaäy.

3. AÂM:

Long vöông! Nhöõ kieán thöû hoäi caäp ñaïi haûi trung, hình saéc chuûng loaïi caùc bieät phuû da? Nhö thò nhaát thieát, mò baát do taâm, taïo thieän baát thieän, thaân nghieäp, ngöõ nghieäp, yù nghieäp sôû trí.

DÒCH:

Naày Long vöông! Ngöôi coù thaáy trong hoäi naøy vaø trong bieån caû, hình saéc chuûng loaïi moãi loaøi khaùc nhau khoâng? Taát caû nhö theá ñeàu do taâm, taïo nghieäp thieän hay baát thieän nôi thaân, nôi khaåu, nôi yù maø ra.

GIAÛNG:

Baáy giôø Phaät hoûi Long vöông coù thaáy trong hoäi chuùng cuûa Ngaøi goàm maáy ngaøn vò Tyø-kheo, maáy chuïc ngaøn vò Boà-taùt vaø trong bieån caû, naøo laø binh toâm töôùng caù, hình saéc vaø chuûng loaïi cuûa moãi loaøi coù khaùc nhau khoâng? Tröôùc Phaät ñaët caâu hoûi cho Long vöông chuù yù, sau ñoù Ngaøi môùi giaûi thích. Taát caû caùc chuûng loaïi chuùng sanh coù hình daùng maøu saéc khaùc nhau, ñeàu do taïo nghieäp thieän vaø baát thieän. Taâm (yù) khôûi nghó aùc thì mieäng noùi aùc thaân laøm aùc, neân môùi coù nhöõng hình daùng maøu saéc thoâ xaáu. Taâm (yù) nghó thieän, mieäng noùi thieän, thaân laøm thieän, neân môùi coù hình daùng maøu saéc toát ñeïp. Vaäy nhöõng caùi sai bieät ñoù ñeàu do taâm maø ra, chaúng nhöõng ngaøy xöa, maø ngaøy nay cuõng vaäy. Quí vò nhìn xem moãi ngöôøi trong hoäi naøy coù khaùc nhau khoâng? - Moãi ngöôøi moãi veû khoâng ai gioáng ai. Neáu hai ngöôøi taâm töôûng, ngoân ngöõ haønh ñoäng gioáng nhau, thì sanh ra hình daùng cuõng gioáng nhau. Ngöôïc laïi taâm töôûng ngoân ngöõ haønh ñoäng khaùc nhau, thì sanh ra hình daùng cuõng khaùc nhau. Trong ñaây coù maáy möôi ngöôøi, moãi ngöôøi coù moãi veû maët, moãi hình daùng, moãi hoaøn caûnh khaùc nhau. Ñoù laø do taâm moãi ngöôøi moãi khaùc. Phaät goïi thaân ngöôøi laø "toång baùo" (nghieäp baùo chung), toång baùo goàm coù quaû baùo cuûa nghieäp thieän vaø nghieäp aùc laãn trong ñoù. Vì vaäy coù ngöôøi sanh trong gia ñình giaøu sang sung söôùng maø bò beänh taät. Laïi cuõng coù ngöôøi sanh trong caûnh giaøu coù maø doát naùt. Roài laïi coù ngöôøi sanh ra trong caûnh ngheøo khoù khoâng ñuû tieàn aên hoïc laïi thoâng minh hieáu hoïc… Toùm laïi, sôû dó con ngöôøi coù söï sai bieät nhö theá laø do taâm töôûng cuûa moãi ngöôøi sai khaùc maø ra vaäy.

4. AÂM:

Nhi taâm voâ saéc, baát khaû kieán thuû, ñaûn thò hö voïng, chö phaùp taäp khôûi, taát caùnh voâ chuû, voâ ngaõ ngaõ sôû.

DÒCH:

Taâm khoâng hình saéc, khoâng theå thaáy, khoâng theå naém baét, chæ do caùc phaùp hö voïng hôïp laïi maø khôûi hieän, roát raùo khoâng coù chuû teå, khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû.

GIAÛNG:

Phaät noùi thính chuùng trong phaùp hoäi, chuûng loaïi hình saéc sai bieät goác töø taâm. Nhöng taâm khoâng hình saéc, khoâng theå thaáy khoâng theå naém baét ñöôïc, chæ do caùc phaùp hö voïng maø khôûi hieän. Theá neân taát caû nghieäp toäi töø taâm maø ra. Noùi nhöõng danh töø chuyeân moân nhö theá e khoù hieåu, vaäy toâi giaûng kyõ choã naøy cho quí vò hieåu. Ví duï quí vò noùi: "Taâm toâi nghó theá naøy, taâm toâi nghó theá kia". Toâi xin hoûi: Taâm quí vò ñang suy nghó laø caùi gì? Ngay baây giôø moãi ngöôøi töï loùng laëng laïi, tìm caùi taâm cuûa mình coi noù ra sao vaø ôû ñaâu? Ai tìm ñöôïc? -Thöa tìm khoâng ñöôïc. Ñaõ tìm khoâng ñöôïc, maø sao ai cuõng noùi taâm toâi nghó theá naøy, taâm toâi nghó theá kia? Ñaây laø vaán ñeà quan troïng, chuùng ta phaûi löu yù. ÔÛ tröôùc noùi taâm chuû ñoäng taát caû, baây giôø chuùng ta tìm thì khoâng bieát noù ôû ñaâu vaø ra sao? Taâm khoâng coù choã nôi khoâng hình saéc, taïi sao chuû ñoäng taát caû? Khi muoán tìm noù thì tìm khoâng ra, luùc khoâng tìm thì noù khôûi nghó heát chuyeän naøy tôùi chuyeän noï khoâng ngöøng, nhö vaäy laø sao? Phaät noùi taâm nhôù töôûng nghó suy khoâng thaät vì neáu thaät thì luùc naøo cuõng hieän höõu moät nôi, chaúng haïn ôû treân traùn hay ôû treân muõi… Nhöng noù khoâng coù choã nôi, vöøa khôûi nghó, tính toaùn thì coù, maø khi tìm thì khoâng. Noù laø caùi giaû coù khoâng thaät, do duyeân vôùi ngoaïi caûnh maø taïm coù, coù maø khoâng thaät. Ví duï quí vò ñang ngoài ñaây, söïc nhôù caùc con ôû nhaø ñang ñi hoïc, khi nhôù laø do taâm vaø do coù caùc con neân quí vò môùi nhôù. Neáu khoâng coù caùc con thì khoâng coù "caùi nhôù con". Nguyeân do coù ngoaïi caûnh aûnh höôûng ñeán noäi taâm, taâm caûnh duyeân nhau neân voïng töôûng môùi khôûi. Vì vaäy taâm chæ laø voïng töôûng, do caùc duyeân nhoùm hoïp taïm coù, khoâng thaät. Tuy khoâng thaät maø chi phoái taát caû. Ñieàu naøy ngöôøi tu Phaät chuùng ta caàn phaûi tö duy cho thaät kyõ. Thaáu ñöôïc lyù naøy tu môùi tieán, ngöôïc laïi thì tu khoù tieán. Taïi sao? Vì haèng ngaøy moïi ngöôøi ai cuõng cho raèng mình coù taâm, neân thöôøng noùi: "Toâi nghó nhö theá naøy, toâi tính nhö theá kia…" chaáp caùi nhôù nghó suy tính cuûa mình laø hay laø ñuùng, neáu coù ai noùi ngöôïc laïi thì giaän. Nhìn kyõ thaáy caùi nhôù nghó, suy tính chôït khôûi lieàn maát, roõ raøng khoâng thaät, caùi khoâng thaät laøm sao ñuùng!

ÔÛ tröôùc ñaõ noùi Nghieäp daãn chuùng sanh ñi trong caûnh laønh hay döõ; sanh trong caûnh laønh laø do ñôøi tröôùc taïo nghieäp thieän, sanh trong caûnh döõ laø do ñôøi tröôùc taïo nghieäp aùc. Vaäy thaân taâm con ngöôøi sanh trong caûnh laønh hay caûnh döõ, giaùo lyù nhaø Phaät goïi laø "Chaùnh baùo". Neáu taïo nghieäp thieän thì sanh ra thaân khoûe maïnh, thoâng minh taøi trí, ôû trong caûnh gia ñình giaøu sang vaät chaát sung maõn; thaân khoûe maïnh thoâng minh taøi trí laø chaùnh baùo, caûnh giaøu sang vaät chaát sung maõn laø y baùo. Y baùo leä thuoäc chaùnh baùo, chaùnh baùo toát thì y baùo cuõng toát, chaùnh baùo toát laø do ñôøi tröôùc taïo nghieäp thieän vaø nghieäp ñôøi tröôùc thì leä thuoäc vaøo taâm. Nhö theá laø taâm taïo ra nghieäp toát xaáu, nghieäp toát xaáu daãn thoï thaân toát xaáu, thaân toát xaáu môùi taïo ra caûnh toát xaáu. Vaäy taâm nghó suy laø voïng töôûng khoâng thaät, goác ñaõ khoâng thaät thì nhöõng ngoïn ngaønh kia coù thaät khoâng? Phaät daïy taát caû phaùp ñeàu giaû doái, do chuùng sanh ôû trong caûnh giaû, khoâng thaáy caùc phaùp laø giaû, töôûng laø thaät. Taâm giaû maø töôûng laàm laø thaät, neân thaáy nghieäp thaät, thaân thaät, caûnh thaät. Neáu thaáy taâm giaû thì thaáy nghieäp giaû, thaân cuõng giaû, caûnh cuõng giaû. Chuùng do caùc phaùp nhoùm hoïp taïm coù, roát raùo khoâng coù chuû, khoâng coù ngaõ vaø ngaõ sôû.

Khoâng coù chuû laø ta khoâng laøm chuû ñöôïc taâm, noù muoán nghó gì thì nghó, muoán nhôù ai thì nhôù. Chaúng haïn nhö quí vò ñònh ngoài thieàn ba möôi phuùt ñeå cho taâm an ñònh. Nhöng vöøa leân boà ñoaøn ngoài ñoä vaøi phuùt, thì nhôù vieäc naøy tính chuyeän kia lieân tuïc. Muoán döøng khoâng nhôù khoâng tính ñoä naêm möôøi phuùt maø khoâng döøng ñöôïc. Roõ raøng ta khoâng laøm chuû ñöôïc voïng taâm, noù muoán nghó gì thì nghó, neáu ta laøm chuû ñöôïc, ta öa nghó thì nghó, khoâng öa nghó thì döøng. Vì khoâng laøm chuû ñöôïc neân noù chôït khôûi chôït maát, khoâng thöôøng coøn, neân noùi laø voâ ngaõ. Ngaõ ñaõ khoâng thì nhöõng caùi thuoäc veà ngaõ laøm sao coù thaät? Ñaïo Phaät cho taâm nhôù nghó suy tính laø voïng taâm, luoân duyeân theo caûnh vaät beân ngoaøi. Vì vaäy maø khoâng coù chuû, khoâng coù thaät ngaõ vaø caûnh tuøy thuoäc beân ngoaøi cuõng khoâng coù thaät. Vì ngaõ (ta) vaø caûnh vaät do taâm (voïng töôûng) taïo, maø taâm khoâng thaät thì ngaõ vaø caûnh vaät thuoäc cuûa ta cuõng khoâng thaät.

Noùi nhö vaäy quí vò buoàn vaø thaéc maéc: Tu maø thaáy taâm khoâng thaät, thaân khoâng thaät, caûnh vaät khoâng thaät, vaäy thì coøn caùi gì maø tu? Vaø Phaät daïy tu möôøi ñieàu laønh ñeå laøm gì? Sau ñaây Phaät chæ leõ thaät cuûa con ngöôøi vaø caûnh vaät.

5. AÂM:

Tuy caùc tuøy nghieäp sôû hieän baát ñoàng, nhi thaät ö trung voâ höõu taùc giaû. Coá nhaát thieát phaùp giai baát tö nghì, töï taùnh nhö huyeãn.

DÒCH:

Tuy moãi loaøi theo nghieäp hieän ra khoâng ñoàng, maø thaät trong aáy khoâng coù taùc giaû. Neân taát caû phaùp töï taùnh nhö huyeãn, khoâng theå nghó baøn.

GIAÛNG:

Ña soá ngöôøi ñeàu cho raèng: Taïo hoùa taïo ra con ngöôøi, moïi söï söôùng khoå vui buoàn cuûa con ngöôøi ñeàu do Taïo hoùa ñònh ñoaït. Lyù naøy Phaät giaùo khoâng chaáp nhaän, Phaät noùi do nghieäp cuûa mình ñònh, khoâng coù ai laøm chuû, vì vaäy noùi khoâng coù taùc giaû. Theá neân taát caû phaùp töï taùnh khoâng thaät nhö huyeãn hoùa khoâng theå nghó baøn. Môû ñaàu Phaät chæ cho chuùng ta thaáy roõ raøng voïng taâm, nghieäp, thaân, caûnh vaät ñeàu huyeãn hoùa khoâng thaät. Nhöng chuùng ta ai cuõng thaáy nhöõng caùi giaû ñoù laø thaät, neân heát taïo nghieäp naøy tôùi nghieäp khaùc, heát ñôøi naøy ñeán kieáp noï, taïo maõi… Vì vaäy luaân hoài sanh töû khoâng döøng. Neáu chuùng ta thaáy roõ voïng taâm giaû, nghieäp giaû, thaân giaû, caûnh vaät giaû, thì chuùng ta seõ nhaän ra caùi chaân thaät ngay trong caùi giaû ñoù. Choã naøy chuùng ta phaûi hoïc tu vaøi ba naêm môùi thaáy, baây giôø noùi thaúng quí vò hoang mang. Khoâng phaûi noùi voïng taâm giaû, nghieäp giaû, thaân giaû, caûnh vaät giaû, tu tôùi ñoù roài heát trôn khoâng ngô. Chuùng ta nhôù caùi naøo giaû, Phaät chæ cho bieát laø giaû. Ví duï coù ngöôøi nhaø queâ ra thaønh phoá, ñeán choã baùn ñoà nöõ trang giaû ñeå mua. Khi aáy coù ngöôøi ôû thaønh raønh veà nöõ trang ñöùng ñoù, thaáy ngöôøi nhaø queâ caàm chieác caø raù giaû muoán mua, ngöôøi ôû thaønh toäi nghieäp, beøn noùi: "Chò ôi, caùi naøy giaû". Ngöôøi nhaø queâ nghe noùi giaû beøn ñeå xuoáng löïa caùi khaùc. Ngöôøi ôû thaønh cuõng noùi: "Caùi naøy cuõng giaû nöõa, taát caû ñoà nöõ trang ñaây ñeàu giaû heát". Nghe noùi theá, ngöôøi nhaø queâ thaát voïng. Toâi xin hoûi quí vò ngöôøi bieát taát caû caùi giaû thì hoï coù bieát ñöôïc "caùi thaät" khoâng? Chaéc chaén 1aø hoï bieát "caùi thaät", nhöng vì ñang ôû choã baùn ñoà giaû neân phaûi noùi noù giaû. Thaáy ngöôøi nhaø queâ thaát voïng, ngöôøi ôû thaønh thò noùi: "Chò muoán mua ñoà thaät, haõy theo toâi ñeán phoá A thì seõ coù". Vaäy khi nghe noùi taát caû ñeàu laø ñoà giaû, quí vò chôù thaát voïng, haõy raùn ñeán choã baùn ñoà thaät seõ coù. Cuõng vaäy, ôû ñaây Phaät noùi voïng taâm khôûi, roài taïo nghieäp, thoï thaân vaø taïo neân caûnh vaät ñeàu laø giaû doái khoâng thaät. Chuùng ta tin lôøi Phaät, khoâng thaát voïng, noã löïc tu bieát heát taát caû "caùi giaû" seõ nhaän ra "caùi thaät". Khi nhaän ra "caùi thaät" roài thì ñöôïc an vui haïnh phuùc. "Caùi thaät" ôû kinh naøy Phaät chöa noùi tôùi, caùc kinh nhö Phaùp Hoa, Nieát Baøn, Phaät chæ raát roõ.

6. AÂM:

Trí giaû tri dó, öng tu thieän nghieäp, dó thò sôû sanh, uaån, xöù, giôùi ñaúng, giai taát ñoan chaùnh, kieán giaû voâ yeåm.

DÒCH:

Ngöôøi trí bieát nhö theá, neân tu nghieäp thieän, nhôø vaäy sanh ra uaån, xöù, giôùi… ñeàu ñöôïc ñoan chaùnh, ngöôøi nhìn khoâng chaùn.

GIAÛNG:

ÔÛ tröôùc Phaät noùi vôùi vua Roàng raèng: Ngöôøi coù hình daùng toát ñeïp, keû coù hình thuø xaáu xa, ñeàu do nghieäp thieän hay nghieäp aùc vaø nghieäp thieän aùc phaùt xuaát töø taâm. Vaäy ai muoán coù thaân töôùng toát ñeïp thì phaûi chöøa nghieäp aùc, tu nghieäp laønh. Nhôø tu nghieäp laønh maø thaân naêm uaån sanh ra ñöôïc thuø thaéng. Do saùu caên thuø thaéng neân chieâu caûm saùu traàn thanh nhaõ vaø khôûi ra saùu thöùc cuõng thieän tònh. Neân noùi uaån, xöù, giôùi ñoan chaùnh moïi ngöôøi nhìn thaáy khoâng chaùn.

Ví duï trong ngoâi nhaø coù moät soá ngöôøi ñang nguû meâ. Khi nguû meâ ngöôøi naøo cuõng moäng heát, ngöôøi thaáy moäng laønh thì chuùm chím cöôøi, ngöôøi thaáy moäng döõ thì khoùc raøn ruïa. Mình laø moät trong nhöõng ngöôøi nguû meâ moäng mò, chôït tænh giaác thaáy nhöõng ngöôøi coøn ñang nguû, ngöôøi moäng laønh thì cöôøi, ngöôøi moäng döõ thì khoùc. Luùc ñoù chuùng ta theá naøo? Coù thöông ngöôøi moäng döõ ñang khoùc khoâng? Vaø thaáy ngöôøi moäng laønh cöôøi coù vui theo khoâng? Töï baûn thaân chuùng ta, neáu bieát choác laùt mình seõ nguû laïi vaø cuõng moäng nöõa thì thích moäng laønh hay moäng döõ? Tuy laø moäng, song chuùng ta vaãn thích moäng laønh chôù khoâng ai muoán moäng döõ. Cuõng vaäy, tuy bieát thaân naøy vaø caûnh vaät ôû ñôøi sau khoâng thaät, neáu chöa nhaän ra "caùi thaät" vaø chöa giaûi thoaùt, chuùng ta vaãn thích coù thaân taïm ñôøi sau toát, deã tu hôn. Neáu coù thaân khoâng thaät maø xaáu nhö thaân ngaï quæ, suùc sanh, quaù si meâ khoå sôû thì khoù tu. Theá neân ngöôøi trí phaûi bieát choïn moäng laønh traùnh moäng döõ, töùc laø taïo nghieäp laønh khoâng taïo nghieäp aùc.

7. AÂM:

Long vöông! Nhöõ quaùn Phaät thaân, tuøng baù thieân öùc phöôùc ñöùc sôû sanh, chö töôùng trang nghieâm, quang minh hieån dieäu, teá chö ñaïi chuùng, thieát voâ löôïng öùc töï taïi Phaïm vöông, taát baát phuïc hieän, kyø höõu chieâm ngöôõng Nhö Lai thaân giaû, khôûi baát muïc huyeãn.

DÒCH:

Naày Long vöông! Ngöôi xem thaân Phaät do traêm ngaøn öùc phöôùc ñöùc sanh ra caùc töôùùng trang nghieâm, haøo quang nhieäm maàu saùng choùi, che caû ñaïi chuùng, duø cho (haøo quang) voâ löôïng öùc trôøi Phaïm vöông cuõng khoâng theå hieän ñöôïc. Khoâng ai chieâm ngöôõng thaân cuûa Nhö Lai maø khoâng choùa maét.

GIAÛNG:

Ñöùc Phaät noùi vôùi Long vöông: Sôû dó thaân Phaät coù töôùng toát trang nghieâm laø do voâ löôïng phöôùc ñöùc Ngaøi ñaõ taïo trong voâ löôïng kieáp. Haøo quang cuûa Phaät saùng choùi che khaép caû ñaïi chuùng, duø cho haøo quang cuûa muoân öùc vò trôøi Phaïm vöông chieáu saùng cuõng bò haøo quang cuûa Phaät che laáp, khoâng saùnh baèng. Nhö vaäy, ai thaáy thaân töôùng trang nghieâm, haøo quang saùng choùi cuûa Phaät, cuõng chieâm ngöôõng nhìn hoaøi khoâng chaùn, khoâng chôùp maét.

8. AÂM:

Nhöõ höïu quaùn thöû chö ñaïi Boà- taùt, dieäu saéc nghieâm tònh, nhaát thieát giai do tu taäp thieän nghieäp phöôùc ñöùc nhi sanh.

DÒCH:

Ngöôi haõy xem caùc vò ñaïi Boà-taùt ñaây saéc dieän nhieäm maàu, trang nghieâm thanh tònh. Taát caû (töôùng toát aáy) ñeàu do tu nghieäp thieän maø ñöôïc phöôùc ñöùc nhö theá.

GIAÛNG:

Tröôùc heát Phaät noùi töôùng toát cuûa thaân Phaät trang nghieâm, toaøn chuùng khoâng ai saùnh kòp, töôùng toát aáy laø do phöôùc ñöùc taïo neân. Keá ñoù Phaät chæ caùc vò ñaïi Boà-taùt, moãi vò ñeàu coù töôùng toát trang nghieâm cuõng do tu caùc nghieäp laønh maø ñöôïc. Nhö vaäy, Phaät daãn chöùng töø treân laàn laàn xuoáng.

9. AÂM:

Höïu chö thieân long baùt boä chuùng ñaúng, ñaïi oai theá giaû, dieäc nhaân thieän nghieäp phöôùc ñöùc sôû sanh.

DÒCH:

Laïi nöõa, caùc haøng trôøi, roàng, baùt boä v. v… coù oai theá maïnh meõ to lôùn cuõng do nhaân tu nghieäp laønh maø ñöôïc phöôùc baùo nhö theá.

GIAÛNG:

Toùm laïi, treân laø chö Phaät, keá ñoù laø caùc vò Boà-taùt, roài ñeán chö Thieân, Long vöông… ñeàu do tu nghieäp laønh, maø ñöôïc phöôùc coù thaân töôùng toát trang nghieâm ñaày ñuû oai theá lôùn.

10. AÂM:

Kim ñaïi haûi trung, sôû höõu chuùng sanh, hình saéc thoâ bæ, hoaëc ñaïi hoaëc tieåu, giai do töï taâm chuûng chuûng töôûng nieäm taùc thaân ngöõ yù chö baát thieän nghieäp, thò coá tuøy nghieäp, caùc töï thoï baùo.

DÒCH:

Nay caùc chuùng sanh ôû trong bieån caû, hình saéc thoâ xaáu, lôùn, nhoû, ñeàu do caùc thöù töôûng nieäm cuûa töï taâm gaây ra nhöõng nghieäp baát thieän nôi thaân, ngöõ, yù vaø tuøy theo choã taïo nghieäp maø thoï quaû baùo.

GIAÛNG:

Tôùi ñaây Phaät noùi xuoáng thaáp: Nhöõng chuùng sanh ôû trong bieån caû nhö toâm caù coù hình töôùng xaáu xa, con thì quaù lôùn, con thì quaù nhoû ñeàu do taâm nieäm cuûa moãi loaøi taïo nghieäp baát thieän nôi thaân, mieäng, yù vaø do taïo nghieäp baát thieän sai bieät, neân moãi loaøi chòu quaû baùo xaáu cuõng khaùc nhau nhö theá.

Chuùng ta thaáy Phaät daïy roõ raøng thaân toát ñeïp trang nghieâm, thaân xaáu xa thoâ bæ ñeàu do nghieäp maø ra, thaân toát do nghieäp, thaân xaáu cuõng do nghieäp. Nghieäp laønh thì thaân hình toát ñeïp, nghieäp aùc thì thaân hình xaáu xa. Nhö vaäy, thaønh Phaät do töø nghieäp laønh maø ñöôïc, thaønh Boà-taùt cuõng do nghieäp laønh maø ñöôïc… Cho neân ôû tröôùc toâi noùi kinh Thaäp Thieän laø goác, chö Phaät, chö Boà-taùt, chö Tyø-kheo ñeàu do laøm laønh maø ñöôïc. Vaø kinh Thaäp Thieän cuõng laø goác cuûa baùt boä chuùng: Thieân, long, daï-xoa, caøn-thaùt-baø, a-tu-la, ca-laâu-la, khaån-na-la, ma-haàu-la-giaøø ñeàu do taïo nghieäp thieän ñöôïc quaû baùo sanh leân coõi trôøi. Coøn caùc loaøi chuùng sanh khaùc nhö toâm, caù… coù thaân hình thoâ xaáu cuõng do nghieäp aùc maø ra. Nhöõng nghieäp laønh seõ ñöôïc giaûi thích töøng nghieäp ôû sau.

Ñaây Phaät neâu leân ñieåm caên baûn laø ngöôøi tu haønh thaáy roõ moät beân nghieäp thieän ñöa tôùi quaû baùo toát laø ñöôïc an vui sung söôùng, moät beân nghieäp aùc ñöa ñeán quaû baùo xaáu bò khoå ñau. Ngaøi khuyeân chuùng ta thöôøng xuyeân quaùn xeùt bieát roõ nghieäp cuûa mình ñeå töï söûa, traùnh xa nghieäp aùc, thöôøng taïo nghieäp laønh ñeå toäi loãi daàn daàn heát, phöôùc ñöùc trí tueä caøng ngaøy caøng taêng tröôûng.

?