TRUYEÀN TAÂM PHAÙP YEÁU

TÖÏA 

Coù vò Ñaïi Thieàn Sö phaùp hieäu Hy Vaän ôû döôùi ngoïn Thöùu Phong, nuùi Hoaøng Baù huyeän Cao An, Hoàng Chaâu. Ngaøi laø ñích toân (chaùu lôùn) cuûa Taøo Kheâ Luïc Toå, laø phaùp ñieät (con chaùu) cuûa Baùch Tröôïng, Taây Ñöôøng. Ngaøi rieâng mang aán Toái Thöôïng Thöøa, rôøi vaên töï, chæ truyeàn daïy moät taâm, khoâng coù phaùp gì khaùc, taâm theå cuõng khoâng, muoân duyeân ñeàu laëng, nhö maët trôøi leân treân hö khoâng, saùng suoát chieáu soi khoâng coù moät maûy buïi. Ngöôøi chöùng ñoù, khoâng môùi cuõ, khoâng saâu caïn. Ngöôøi noùi ñoù, khoâng laäp nghóa giaûi, khoâng laäp toâng chuû, khoâng môû cöûa neõo, thaúng ñoù laø phaûi, ñoäng nieäm lieàn traùi, nhieân haäu môùi laø boån Phaät. Cho neân, lôøi noùi kia raát goïn, lyù aáy chæ thaúng, ñaïo cao voùt, haïnh naøy rieâng bieät.

Hoïc giaû boán phöông troâng nuùi naøy ñua nhau ñeán, nhìn thaáy töôùng laø ngoä, haûi chuùng (soá chuùng ñoâng) tôùi lui thöôøng hôn ngaøn ngöôøi.

Hoäi Xöông naêm thöù hai (842 TL), toâi traán nhaäm Chung Laêng (Hoàng Chaâu) ñích thaân leân nuùi röôùc Ngaøi ñeán boån chaâu, nghæ ôû chuøa Long Höng, sôùm chieàu hoûi ñaïo. Ñaïi Trung naêm thöù hai (848 TL), toâi ñoåi ñeán Uyeân Laêng (Tuyeân Chaâu) cuõng ñi leã thænh Ngaøi ñeán sôû boä an cö ôû chuøa Khai Nguyeân. Toâi sôùm chieàu ñeán thoï phaùp, trôû veà ghi laïi möôøi phaàn ñöôïc moät hai, ñeo laøm taâm aán khoâng daùm baøy ra. Nay sôï e tinh nghóa nhaäp thaàn ñôøi sau khoâng ñöôïc nghe, beøn trao noù cho moân haï (ñeä töû) taêng Ñaïi Chaâu, Phaùp Kieán trôû veà nuùi xöa chuøa Quaûng Ñöôøng, hoûi Tröôûng laõo phaùp chuùng nhöõng ngaøy tröôùc gaàn guõi ñöôïc nghe, ñoàng khaùc theá naøo.

Haø Ñoâng

Buøi Höu 

PHAÙP YEÁU TRUYEÀN TAÂM

THIEÀN SÖ ÑOAÏN TEÁ NUÙI HOAØNG BAÙ 

Sö baûo Höu raèng :

Chö Phaät cuøng taát caû chuùng sanh chæ laø moät taâm, khoâng coù phaùp rieâng. Taâm naøy töø voâ thuûy ñeán nay khoâng töøng sanh khoâng töøng dieät, khoâng xanh khoâng vaøng, khoâng hình khoâng töôùng, khoâng thuoäc coù khoâng, khoâng keå môùi cuõ, chaúng daøi chaúng ngaén, chaúng lôùn chaúng nhoû, vöôït qua taát caû haïn löôïng danh ngoân daáu veát ñoái ñaõi, chính thaúng ñoù laø phaûi, ñoäng nieäm lieàn traùi. Ví nhö hö khoâng khoâng coù giôùi haïn, khoâng theå ño löôøng. Duy moät taâm naøy töùc laø Phaät. Phaät cuøng chuùng sanh khoâng rieâng khaùc. Chæ vì chuùng sanh chaáp töôùng caàu beân ngoaøi, caøng caàu caøng maát, khieán Phaät ñi tìm Phaät, ñem taâm baét taâm, maõn ñôøi cuøng kieáp troïn khoâng theå ñöôïc. Hoï chaúng bieát, döùt nghó queân tính, Phaät töï hieän tieàn. Taâm naøy töùc laø Phaät, Phaät töùc laø chuùng sanh. Khi laøm chuùng sanh taâm naøy khoâng giaûm, khi laøm chö Phaät taâm naøy khoâng theâm, cho ñeán luïc ñoä vaïn haïnh coâng ñöùc nhö haø sa töï saün ñaày ñuû, chaúng nhôø tu maø theâm, gaëp duyeân lieàn thi thoá, duyeân döùt lieàn vaéng laëng. Neáu ngöôøi khoâng quyeát ñònh tin taâm naøy laø Phaät, chaáp töôùng tu haønh ñeå caàu ñöôïc coâng duïng ñeàu voïng töôûng, cuøng ñaïo traùi nhau. Taâm naøy töùc laø Phaät laïi khoâng coù Phaät khaùc, cuõng khoâng coù taâm khaùc.

Taâm naøy saùng saïch ví nhö hö khoâng, khoâng coù moät ñieåm töôùng maïo, khôûi taâm ñoäng nieäm lieàn traùi phaùp theå, töùc laø chaáp töôùng. Töø voâ thuûy ñeán nay khoâng coù Phaät chaáp töôùng. Tu luïc ñoä vaïn haïnh muoán caàu thaønh Phaät, töùc laø thöù lôùp. Töø voâ thuûy ñeán nay khoâng coù Phaät thöù lôùp. Chæ ngoä moät taâm laïi khoâng coù moät chuùt phaùp coù theå ñöôïc, ñaây töùc laø chôn Phaät. Phaät cuøng chuùng sanh moät taâm khoâng khaùc. Ví nhö hö khoâng, khoâng xen laãn, khoâng hö hoaïi. Nhö vaàng maët trôøi soi boán phöông thieân haï. Khi maët trôøi leân aùnh saùng chieáu khaép caû thieân haï, hö khoâng khoâng töøng saùng; Khi maët trôøi laën, boùng toái che truøm thieân haï, hö khoâng khoâng töøng toái. Caûnh toái saùng töï ñuoåi cöôùp nhau, taùnh hö khoâng roãng laëng chaúng ñoåi. Phaät vaø chuùng sanh taâm cuõng nhö theá. Neáu xem Phaät thaáy töôùng giaûi thoaùt thanh tònh, saùng suoát, xem chuùng sanh thaáy töôùng nhô baån, toái taêm, ngöôøi thaáy bieát nhö vaäy traûi qua soá kieáp haø sa troïn khoâng ñöôïc Boà Ñeà, vì chaáp töôùng vaäy.

Chæ moät taâm naøy, troïn khoâng coù phaùp baèng haït buïi nhoû coù theå ñöôïc, töùc taâm laø Phaät. Nhö nay ngöôøi hoïc ñaïo khoâng ngoä taâm theå naøy beøn ôû treân taâm sanh taâm, höôùng ra ngoaøi caàu Phaät, chaáp töôùng tu haønh ñeàu laø phaùp aùc, chaúng phaûi ñaïo Boà ñeà. Cuùng döôøng chö Phaät möôøi phöông khoâng baèng cuùng döôøng moät ñaïo nhaân voâ taâm. taïi sao ? Vì ngöôøi voâ taâm laø khoâng taát caû taâm, theå nhö nhö, trong nhö caây ñaù khoâng ñoäng khoâng lay, ngoaøi nhö hö khoâng chaúng bít chaúng ngaïi, khoâng naêng sôû, khoâng choã nôi, khoâng töôùng maïo, khoâng ñöôïc maát, ngöôøi thuù höôùng maø khoâng daùm vaøo phaùp naøy, sôï laïc vaøo khoâng, khoâng coù choã nôi nöông töïa, troâng thaáy meù roài thoái lui.

So saùnh ñeå tìm thaáy bieát roäng. Sôû dó ngöôøi thaáy bieát nhö loâng, ngöôøi ngoä ñaïo nhö söøng, Vaên Thuø xöùng lyù, Phoå Hieàn xöùng haïnh. Lyù laø lyù chôn khoâng voâ ngaïi. Haïnh laø haïnh lìa töôùng khoâng cuøng. Quan AÂm xöùng ñaïi töø, Theá Chí xöùng ñaïi bi, Duy Ma laø Tònh Danh. Tònh laø taùnh, danh laø töôùng. Taùnh töôùng khoâng khaùc neân hieäu laø Tònh Danh. Caùc vò Ñaïi Boà Taùt tieâu bieåu nôi ngöôøi ñeàu saün coù, khoâng rôøi moät taâm, ngoä ñoù töùc phaûi. Nay ngöôøi hoïc ñaïo khoâng höôùng trong taâm mình maø ngoä, beøn ôû ngoaøi taâm chaáp töôùng theo caûnh ñeàu traùi vôùi ñaïo. Caùt soâng Haèng, Phaät noùi laø caùt, chö Phaät, Boà Taùt, Thích Phaïm, chö Thieân ñaïp giaãm ñi qua, caùt cuõng chaúng möøng; traâu, deâ, truøng, kieán daøy xeùo leân treân, caùt cuõng chaúng giaän. Traân baûo thôm tho, caùt cuõng chaúng tham; phaân ueá hoâi thoái, caùt cuõng chaúng gheùt. Taâm naøy töùc taâm maø khoâng taâm, lìa taát caû töôùng, chuùng sanh chö Phaät khoâng coù sai bieät, chæ hay voâ taâm lieàn laø cöùu caùnh. Ngöôøi hoïc ñaïo neáu khoâng theå thaúng ñoù voâ taâm thì nhieàu kieáp tu haønh troïn khoâng thaønh ñaïo, bò coâng haïnh Tam thöøa raøng buoäc, khoâng theå ñöôïc giaûi thoaùt.

Nhöng, chöùng taâm naøy coù nhanh chaäm. Coù ngöôøi nghe phaùp moät nieäm lieàn ñöôïc voâ taâm. Coù ngöôøi ñeán Thaäp tín, Thaäp truï, Thaäp haïnh, Thaäp hoài höôùng môùi ñöôïc voâ taâm. Daøi hay ngaén ñöôïc voâ taâm môùi truï, laïi khoâng coù theå tu, khoâng coù theå chöùng, thaät khoâng sôû ñaéc, chôn thaät khoâng doái. Ngöôøi chæ moät nieäm maø ñöôïc, cuøng ngöôøi ñeán Thaäp ñòa môùi ñöôïc, coâng duïng töông ñöông, khoâng coù saâu caïn, chæ laø nhieàu kieáp luoáng chòu khoå nhoïc vaäy.

Taïo aùc, taïo thieän ñeàu laø chaáp töôùng. Chaáp töôùng taïo aùc luoáng chòu luaân hoài; chaáp tuôùng taïo thieän luoáng chòu nhoïc nhaèn, thaûy ñeàu khoâng baèng moät caâu noùi töï nhaän ñöôïc boån phaùp. Phaùp naøy töùc laø taâm, ngoaøi taâm khoâng coù phaùp. Taâm naøy töùc laø phaùp, ngoaøi phaùp khoâng coù taâm. Taâm töï voâ taâm, cuõng khoâng voâ taâm, ñem taâm caàu voâ taâm, taâm trôû laïi thaønh höõu (coù). Thaàm kheá hoäi maø thoâi. Döùt caùc nghó baøn, neân noùi döùt ñöôøng ngoân ngöõ, dieät choã taâm haønh. Taâm naøy laø coäi nguoàn thanh tònh. Phaät vaø ngöôøi ñeàu coù. Caùc loaøi boø bay maùy cöïa cuøng chö Phaät, Boà Taùt moät theå khoâng khaùc. Chæ vì voïng töôûng phaân bieät taïo caùc thöù nghieäp. Treân quaû Phaät saún coù, thaät khoâng moät vaät, roãng suoát vaéng laëng saùng suûa, nhieäm maøu an laïc. Phaûi saâu töï ngoä nhaäp, thaúng ñoù laø phaûi, troøn ñaày saún ñuû khoâng coù thieáu soùt.

Giaû söû ngöôøi tinh taán tu haønh traûi qua ba voâ soá kieáp, qua caùc ñòa vò, cuøng ngöôøi do moät nieäm chöùng ñöôïc, chæ laø chöùng caùi saün coù. Kyø thöïc, treân Phaät cuûa mình khoâng coù theâm ñöôïc moät vaät gì, xem laïi coâng duïng nhieàu kieáp thaûy ñeàu laø vieäc laøm trong moäng. Cho neân Nhö Lai noùi : “Ta ñoái vôùi A-Naäu Boà-Ñeà (Voâ Thöôïng Chaùnh Giaùc) thaät khoâng coù sôû ñaéc, neáu coù sôû ñaéc, Ñöùc Phaät Nhieân Ñaêng aét khoâng thoï kyù cho ta”. Laïi noùi : “Phaùp aáy bình ñaúng khoâng coù cao thaáp, aáy goïi laø Boà Ñeà”. Töùc taâm baûn nguyeän thanh tònh naøy, chuùng sanh, chö Phaät, nuùi soâng, theá giôùi, coù töôùng, khoâng töôùng, khaép caû möôøi phöông theá giôùi, taát caû ñeàu bình ñaúng khoâng coù töôùng ta vaø kia. Taâm baûn nguyeân thanh tònh naøy thöôøng töï troøn saùng soi khaép, maø ngöôøi ñôøi khoâng ngoä, chæ nhìn thaáy caùi nghe hieåu bieát laøm taâm, bò caùi thaáy nghe hieåu bieát cheâ ñaäy, sôû dó khoâng thaáy ñöôïc baûn theå tinh minh.

Chæ neân thaúng ñoù voâ taâm thì baûn theå töï hieän. Nhö vaàng maët trôøi leân treân hö khoâng soi saùng khaép möôøi phöông khoâng coù chöôùng ngaïi. Ngöôøi hoïc ñaïo chæ nhaän caùi thaáy nghe hieåu bieát ñoäng taùc thi vi; khoâng deïp caùi thaáy nghe hieåu bieát töùc laø con ñöôøng taâm baët döùt khoâng coù loái vaøo. Chæ nôi caùi thaáy nghe hieåu bieát nhaän baûn taâm. Song baûn taâm khoâng thuoäc caùi thaáy nghe hieåu bieát, cuõng khoâng rôøi caùi thaáy nghe hieåu bieát. Coát yeáu laø chôù ôû treân caùi thaáy nghe hieåu bieát khôûi phaân bieät, cuõng chôù ôû treân caùi thaáy nghe hieåu bieát maø ñoäng nieäm, cuõng chôù lìa caùi thaáy nghe hieåu bieát tìm taâm, cuõng chôù boû caùi thaáy nghe hieåu bieát maø nhaän phaùp. Khoâng töùc, khoâng ly, khoâng truï, khoâng tröôùc, tung hoaønh töï taïi ñeàu laø ñaïo traøng.

Ngöôøi ñôøi nghe noùi “Chö Phaät ñeàu truyeàn taâm phaùp”, cho laø treân taâm rieâng coù moät phaùp coù theå chöùng, coù theå thuû, beøn ñem taâm tìm phaùp. Hoï khoâng bieát taâm töùc laø phaùp, phaùp töùc laø taâm, khoâng theå ñem taâm laïi caàu taâm, traûi ngaøn muoân kieáp laïi khoâng coù ngaøy ñöôïc. Ñaâu baèng chính nôi ñoù voâ taâm, töùc laø boån phaùp. Nhö ngöôøi löïc só queân haït chaâu treân traùn, höôùng ra ngoaøi tìm kieám, chaïy khaép möôøi phöông troïn khoâng theå ñöôïc. Ngöôøi trí chæ cho, lieàn ñoù töï thaáy baûn chaâu nhö cuõ. Ngöôøi hoïc ñaïo meâ baûn taâm mình khoâng nhaän laø Phaät, beøn höôùng ra ngoaøi tìm caàu khôûi coâng duïng haïnh, y thöù lôùp chöùng, nhieàu kieáp caàn caàu haèng khoâng thaønh ñaïo. Khoâng baèng thaúng ñoù voâ taâm, quyeát ñònh bieát taát caû phaùp voán khoâng sôû höõu, cuõng khoâng sôû ñaéc, khoâng y khoâng truï, khoâng naêng khoâng sôû, khoâng ñoäng voïng nieäm, lieàn chöùng Boà ñeà. Ñeán khi chöùng ñaïo, chæ laø chöùng baûn taâm, Phaät nhieàu kieáp duïng coâng ñeàu laø tu suoâng, nhö löïc só khi ñöôïc chaâu chæ ñöôïc haït chaâu saún treân traùn, khoâng quan heä gì söùc chaïy ra ngoaøi tìm caàu. Cho neân Phaät noùi : “Ta ñoái A-Naäu Boà-Ñeà thaät khoâng sôû ñaéc”. Sôï e ngöôøi khoâng tin neân daãn nguõ nhaõn ñaõ thaáy, naêm caâu ñaõ noùi, chôn thaät khoâng doái laø ñeä nhaát nghóa ñeá.

Ngöôøi hoïc ñaïo chôù nghi töù ñaïi laøm thaân, töù ñaïi khoâng ngaõ (khoâng thöôøng coøn vaø laøm chuû), ngaõ cuõng khoâng chuû, cho neân bieát thaân naøy khoâng ngaõ cuõng khoâng chuû. Chôù nghi naêm aám laøm taâm, naêm aám khoâng ngaõ cuõng khoâng chuû, cho neân taâm naøy khoâng ngaõ cuõng khoâng chuû. Saùu caên, saùu traàn, saùu thöùc hoøa hôïp sanh dieät cuõng laïi nhö vaäy. Möôøi taùm giôùi ñaõ khoâng thì taát caû ñeàu khoâng, chæ coù baûn taâm theânh thang trong saïch.

Coù thöùc thöïc, coù trí thöïc. Thaân töù ñaïi laø beänh gheû ñoùi, tuøy thuaän nuoâi döôõng khoâng sanh tham ñaém, goïi laø trí thöïc. Buoâng lung yù, chaáp muøi vò voïng sanh phaân bieät, chæ caàu moùn ngon khoâng sanh nhaøm chaùn, goïi laø thöùc thöïc.

Thinh vaên laø nhôn tieáng ñöôïc ngoä, neân goïi laø Thinh vaên. Bôûi khoâng roõ töï taâm, neân treân lôøi daïy sanh hieåu bieát, hoaëc nhôn thaàn thoâng, hoaëc nhôn töôùng toát, ngoân ngöõ vaän ñoäng, nghe coù Boà ñeà Nieát baøn tu haønh traûi qua ba voâ soá kieáp môùi thaønh Phaät ñaïo, ñeàu thuoäc ñaïo Thinh vaên, goïi ñoù laø Thinh vaên. Phaät duy chæ thaúng choùng roõ töï taâm xöa nay laø Phaät, khoâng coù moät phaùp coù theå ñöôïc, khoâng coù moät haïnh coù theå tu, ñaây laø ñaïo voâ thöôïng, ñaây laø chôn nhö Phaät. Ngöôøi hoïc ñaïo chæ sôï moät nieäm coù, töùc cuøng ñaïo ngaên caùch, nieäm nieäm khoâng töôùng, nieäm nieäm voâ vi, töùc laø Phaät. Ngöôøi hoïc ñaïo neáu muoán thaønh Phaät thì taát caû Phaät phaùp thaûy ñeàu khoâng duïng hoïc, chæ hoïc khoâng caàu, khoâng ñaém tröôùc. Khoâng caàu töùc taâm khoâng sanh, khoâng ñaém tröôùc töùc taâm khoâng dieät, khoâng sanh khoâng dieät töùc laø Phaät. Taùm muoân boán ngaøn phaùp moân ñoái trò taùm muoân boán ngaøn phieàn naõo, chæ laø moân giaùo hoùa tieáp daãn. Voán khoâng taát caû phaùp, lìa töùc laø phaùp, ngöôøi bieát lìa laø Phaät. Chæ lìa taát caû phieàn naõo laø khoâng phaùp coù theå ñöôïc.

Ngöôøi hoïc ñaïo muoán ñöôïc bieát yeáu quyeát thì chôù ôû treân taâm ñeå moät vaät noùi laø Phaät. Chôn phaùp thaân ví nhö hö khoâng. Ñaây laø duï phaùp thaân töùc hö khoâng, hö khoâng töùc phaùp thaân. Ngöôøi thöôøng baûo phaùp thaân ñaày khaép hö khoâng, trong hö khoâng goàm chöùa phaùp thaân. Hoï khoâng bieát phaùp thaân töùc hö khoâng, hö khoâng töùc phaùp thaân. Neáu quyeát ñònh noùi coù hö khoâng thì hö khoâng chaúng phaûi phaùp thaân. Neáu quyeát ñònh noùi coù phaùp thaân thì phaùp thaân chaúng phaûi hö khoâng. Chôù khôûi hieåu hö khoâng thì hö khoâng töùc phaùp thaân. Chôù khôûi hieåu phaùp thaân thì phaùp thaân töùc hö khoâng. Hö khoâng cuøng phaùp thaân khoâng coù töôùng khaùc. Phaät cuøng chuùng sanh khoâng coù töôùng khaùc. Sanh töû cuøng Nieát baøn khoâng coù töôùng khaùc. Phieàn naõo cuøng Boà ñeà khoâng coù töôùng khaùc. Lìa taát caû töôùng töùc laø Phaät.

Phaøm phu chaáp caûnh, Ñaïo nhôn chaáp taâm. Taâm caûnh caû hai ñeàu queân môùi laø chôn phaùp. Queân caûnh vaãn deã, queân taâm raát khoù. Ngöôøi khoâng daùm queân taâm, sôï rôi vaøo choã khoâng, khoâng sôø moù ñeán. Khoâng bieát khoâng voán chaúng khoâng, chæ moät chôn phaùp giôùi. Taùnh linh giaùc naøy töø voâ thuûy ñeán nay tuoåi ñoàng vôùi hö khoâng, chöa töøng sanh, chöa töøng dieät, chöa töøng coù, chöa töøng khoâng, chöa töøng ueá, chöa töøng tònh, chöa töøng oàn naùo, chöa töøng vaéng laëng, chöa töøng beù, chöa töøng giaø, khoâng choã nôi, khoâng trong ngoaøi, khoâng soá löôïng, khoâng hình töôùng, khoâng saéc töôïng, khoâng aâm thinh, khoâng theå tìm, khoâng theå caàu, khoâng theå duøng trí hueä maø bieát, khoâng theå duøng ngoân ngöõ maø nhaän, khoâng theå duøng caûnh vaät maø hoäi, khoâng theå duøng duïng coâng maø ñeán. Chö Phaät, Boà taùt cuøng taát caû haøm linh xuaån ñoäng ñoàng taùnh ñaïi nieát baøn naøy. Taùnh töùc laø taâm, taâm töùc laø Phaät, Phaät töùc laø phaùp. Moät nieäm lìa chôn ñeàu laø voïng töôûng. Khoâng theå ñem taâm laïi tìm taâm, khoâng theå ñem Phaät laïi caàu Phaät, khoâng theå ñem phaùp laïi caàu phaùp. Ngöôøi hoïc ñaïo thaúng ñoù voâ taâm, thaàm kheá hoäi maø thoâi. Nghó taâm töùc laø sai, laáy taâm truyeàn taâm ñaây laø chaùnh kieán. Deø daët chôù höôùng ra ngoaøi, chaïy theo caûnh, nhaän caûnh laøm taâm laø nhaän giaëc laøm con. Vì coù tham, saân, si neân laäp giôùi, ñònh, hueä. Voán khoâng coù phieàn naõo thì ñaâu coù boà ñeà. Cho neân Toå sö noùi : “Phaät noùi taát caû phaùp vì tröø taát caû taâm, ta khoâng taát caû taâm ñaâu duøng taát caû phaùp”. Treân boån nguyeân thanh tònh Phaät laïi khoâng ñeå moät vaät. Ví nhö hö khoâng, duø laáy traân baûo voâ löôïng ñeå trang nghieâm, troïn khoâng theå ñöôïc. Phaät taùnh ñoàng hö khoâng, duø laáy coâng ñöùc trí hueä voâ löôïng ñeå trang nghieâm, troïn khoâng theå ñöôïc. Chæ meâ baûn taùnh beøn khoâng thaáy vaäy. Noùi raèng “Phaùp moân taâm ñòa” laø muoân phaùp ñeàu y taâm naøy döïng laäp, gaëp caûnh töùc coù, khoâng caûnh töùc khoâng, khoâng theå treân taùnh tònh laïi khôûi bieát caûnh. Noùi ñònh hueä laø quaùn duïng thì roõ raøng vaéng laëng tænh taùo, thaáy nghe hieåu bieát ñeàu phaûi. Treân caûnh khôûi hieåu, taïm vì ngöôøi trung haï caên noùi thì ñöôïc. Neáu muoán thaân chöùng ñeàu khoâng theå khôûi thaáy hieåu nhö theá, toaøn laø caûnh phaùp, coù choã laën maát thì laën maát aét coù nôi. Chæ ñoái taát caû phaùp khoâng khôûi thaáy coù khoâng, töùc laø thaáy phaùp.

Töø Ñaïi Sö Ñaït Ma ñeán Trung Quoác chæ noùi moät taâm, chæ truyeàn moät phaùp. Laáy Phaät truyeàn Phaät chaúng noùi Phaät khaùc, laáy phaùp truyeàn phaùp, chaúng noùi phaùp khaùc. Phaùp töùc laø phaùp khoâng theå noùi, Phaät töùc laø Phaät khoâng theå thuû môùi laø taâm baûn nguyeân thanh tònh vaäy. Chæ moät vieäc naøy thaät, coù hai caùi khaùc thì chaúng phaûi chôn. Baùt nhaõ laø hueä, hueä naøy töùc laø boån taâm voâ töôùng. Phaøm phu khoâng ñeán ñaïo, chæ buoâng lung saùu tình laø ñi trong saùu ñaïo. Ngöôøi hoïc ñaïo moät nieäm chaáp sanh töû lieàn rôi vaøo ma ñaïo; moät nieäm khôûi caùc kieán (caùc thöù thaáy bieát khaùc) lieàn rôi vaøo ngoaïi ñaïo, thaáy coù sanh tieán ñeán dieät lieàn rôi vaøo Thinh Vaên ñaïo; chaúng thaáy coù sanh, chæ thaáy coù dieät, lieàn rôi vaøo Duyeân Giaùc ñaïo; khoâng khôûi caùi thaáy coù hai, chaúng chaùn chaúng öa, taát caû caùc phaùp chæ laø moät taâm, nhieân haäu môùi laø Phaät thöøa.

Phaøm phu ñeàu theo caûnh sanh taâm, taâm beøn öa chaùn. Neáu muoán khoâng caûnh phaûi queân taâm aáy. Taâm queân töùc laø caûnh khoâng, caûnh khoâng töùc laø taâm dieät. Neáu khoâng queân taâm maø chæ tröø caûnh thì caûnh khoâng theå tröø, caøng theâm laêng xaêng. Cho neân muoân phaùp chæ laø taâm, taâm cuõng khoâng theå ñöôïc, laïi caàu caùi gì ? Ngöôøi hoïc baùt nhaõ khoâng thaáy moät phaùp coù theå ñöôïc, döùt yù nôi Tam thöøa, chæ moät chôn thaät khoâng theå chöùng ñöôïc. Baûo laø ta hay chöùng hay ñaéc ñeàu laø ngöôøi taêng thöôïng maïn. Treân hoäi Phaùp Hoa phuûi aùo ra ñi, ñeàu laø boïn ngöôøi naøy. Phaät noùi : “Ta ñoái vôùi Boà ñeà thaät khoâng sôû ñaéc”, Thaàm kheá hoäi maø thoâi.

Phaøm nhôn khi saép maïng chung chæ quaùn naêm uaån ñeàu khoâng, boán ñaïi voâ ngaõ, chôn taâm khoâng töôùng, chaúng ñi chaúng ñeán, khi sanh taùnh cuõng chaúng ñeán, khi töû taùnh cuõng chaúng ñi, yeân laëng troøn baët, taâm caûnh nhaát nhö. Chæ hay quaùn nhö theá lieàn ñoù choùng lieãu ngoä. Chaúng bò ba ñôøi raøng buoäc beøn laø ngöôøi xuaát theá. Duø ngöôøi khoâng ñöôïc ít phaàn thuù höôùng, neáu thaáy töôùng laønh, chö Phaät ñeán ñoùn vaø caùc thöù hieän tröôùc cuõng khoâng khôûi taâm ñi theo; neáu thaáy töôùng döõ vaø caùc thöù hieän tröôùc cuõng khoâng sanh taâm kinh sôï; chæ töï queân taâm ñoàng vôùi phaùp giôùi lieàn ñöôïc töï taïi, ñaây töùc laø tieát yeáu vaäy. Noùi Hoùa thaønh ñoù, Nhò thöøa vaø Thaäp ñòa, Ñaúng giaùc, Dieäu giaùc, ñeàu laø giaùo quyeàn laäp ñeå tieáp daãn, thaûy laø Hoùa thaønh. Noùi Baûo sôû ñoù laø baûo chôn taâm, baûn Phaät, töï taùnh, caùi baûo naøy khoâng thuoäc veà tình löôïng, khoâng theå kieán laäp, khoâng Phaät, khoâng chuùng sanh, khoâng naêng khoâng sôû, choã naøo coù thaønh ? Neáu hoûi : Ñaây ñaõ laø Hoùa thaønh, choã naøo laø Baûo sôû ? Baûo sôû khoâng theå chæ, chæ töùc coù choã nôi, khoâng phaûi laø chôn Baûo sôû. Cho neân noùi “ÔÛ gaàn” maø thoâi. Khoâng theå ñònh löôïng nôi ñoù, chæ chính ñaây kheá hoäi laø phaûi.

Noùi xieån ñeà ñoù, loøng tin khoâng ñuû vaäy. Taát caû chuùng sanh trong saùu ñaïo cho ñeán Nhò thöøa khoâng tin coù Phaät quaû, ñeàu goïi laø ñoaïn thieän caên xieån ñeà. Boà Taùt ñoù, tin saâu coù Phaät phaùp khoâng thaáy coù Ñaïi thöøa, Tieåu thöøa, Phaät cuøng chuùng sanh ñoàng moät phaùp taùnh goïi laø thieän caên xieån ñeà.

Ñaïi ñeå, nhôn nghe giaùo maø ngoä goïi laø Thinh Vaên, quaùn nhôn duyeân maø ngoä goïi laø Duyeân Giaùc. Neáu khoâng höôùng trong taâm mình maø ngoä, tuy ñeán thaønh Phaät cuõng goïi laø Phaät Thinh Vaên. Ngöôøi hoïc ñaïo phaàn nhieàu ñoái treân phaùp giaùo maø ngoä, khoâng ôû treân taâm phaùp maø ngoä, tuy traûi nhieàu kieáp tu haønh troïn khoâng phaûi laø boån Phaät. Neáu khoâng nôi taâm maø ngoä, chæ ñoái treân giaùo phaùp maø ngoä töùc laø khinh taâm troïng giaùo, beøn thaønh theo khoái (theo hình töôùng) maø queân baûn taâm. Cho neân chæ kheá hoäi baûn taâm, chaúng caàn caàu phaùp, taâm töùc laø phaùp vaäy.

Phaøm nhôn phaàn nhieàu bò caûnh ngaïi taâm, söï ngaïi lyù, thöôøng muoán troán caûnh ñeå an taâm, ñuoåi söï ñeå coøn lyù, khoâng bieát chính laø taâm ngaïi caûnh, lyù ngaïi söï. Chæ khieán taâm khoâng, caûnh töï khoâng, chæ khieán lyù laëng söï töï laëng, chôù duïng taâm loän ngöôïc. Phaøm nhôn phaàn nhieàu khoâng chòu khoâng taâm, sôï rôi vaøo khoâng, chaúng bieát taâm mình voán khoâng. Ngöôøi ngu tröø söï khoâng tröø taâm, ngöôøi trí tröø taâm khoâng tröø söï. Boà Taùt taâm nhö hö khoâng, taát caû ñeàu xaû, laøm nhöõng vieäc phöôùc ñöùc ñeàu khoâng tham tröôùc. Nhöng, xaû coù ba baäc : trong ngoaøi thaân taâm taát caû ñeàu xaû, ví nhö hö khoâng, khoâng coù choã thuû tröôùc, nhieân haäu tuøy phöông tieän laøm lôïi ích chuùng sanh, naêng sôû ñeàu queân, aáy laø ñaïi xaû. Neáu moät beân haønh ñaïo buûa ñöùc, moät beân laïi xaû khoâng coù taâm mong caàu. AÁy laø trung xaû. Neáu roäng tu caùc vieäc thieän coù choã mong caàu, nghe phaùp bieát khoâng neân môùi khoâng tröôùc, aáy laø tieåu xaû.

Ñaïi xaû nhö caây ñuoác saùng ñeå ôû tröôùc, laïi khoâng coù meâ ngoä. Trung xaû nhö caây ñuoác saùng ñeå moät beân, hoaëc saùng hoaëc toái. Tieåu xaû nhö caây ñuoác saùng ñeå phía sau, khoâng thaáy haàm hoá. Cho neân, Boà Taùt taâm nhö hö khoâng taát caû ñeàu xaû; quaù khöù taâm khoâng theå ñöôïc laø quaù khöù xaû, hieän taïi taâm khoâng theå ñöôïc laø hieän taïi xaû, vò lai taâm khoâng theå ñöôïc laø vò lai xaû. Neân noùi : “Ba thôøi ñeàu xaû”.

Töø ñöùc Nhö Lai trao phaùp cho Toå Ca Dieáp ñeán nay, laáy taâm aán taâm, taâm taâm khoâng khaùc. AÁn (con daáu) in trong hö khoâng thì in khoâng thaønh daáu. AÁn in nôi vaät töùc aán khoâng thaønh phaùp. Cho neân laáy taâm aán taâm, taâm taâm khoâng khaùc. Naêng aán vaø sôû aán ñeàu khoù kheá hoäi neân ngöôøi ñöôïc ít. Song, taâm töùc voâ taâm, ñöôïc töùc khoâng ñöôïc.

Phaät coù ba thaân : Phaùp thaân noùi phaùp töï taùnh roãng suoát, Baùo thaân noùi phaùp taát caû thanh tònh, Hoùa thaân noùi phaùp luïc ñoä vaïn haïnh. Phaùp thaân noùi phaùp khoâng theå duøng ngoân ngöõ, aâm thinh hình töôùng vaên töï maø caàu, khoâng coù noùi, khoâng coù chöùng, töï taùnh roãng suoát maø thoâi. Cho neân noùi : “Khoâng phaùp coù theå noùi, aáy goïi laø noùi phaùp”. Baùo thaân, Hoùa thaân naøy ñeàu tuøy cô caûm maø hieän, coù noùi phaùp cuõng tuøy söï hôïp cô ñeå vì nhieáp hoùa ñeàu khoâng phaûi laø chôn phaùp. Cho neân noùi : “Baùo, Hoùa khoâng phaûi chôn Phaät, cuõng khoâng phaûi noùi phaùp”(^{Hai ñoaïn daãn kinh ñeàu laø kinh Kim Cang.}).

Noùi “ñoàng laø moät tinh minh phaân laøm saùu hoøa hôïp”(^{Kinh Laêng Nghieâm.}). Moät tinh minh laø moät taâm. Saùu hoøa hôïp laø saùu caên. Saùu caên naøy moãi caùi cuøng traàn hôïp. Maét cuøng saéc hôïp, tai cuøng tieáng hôïp, muõi cuøng muøi hôïp, löôõi cuøng vò hôïp, thaân cuøng xuùc hôïp, yù cuøng phaùp hôïp. Khoaûng giöõa sanh saùu thöùc laø möôøi taùm giôùi. Neáu roõ möôøi taùm giôùi khoâng thaät coù, troùi saùu hoøa hôïp laøm moät tinh minh. Moät tinh minh laø taâm vaäy. Ngöôøi hoïc ñaïo ñeàu bieát caùi naøy. Chæ khoâng theå khoûi caùi hieåu “moät tinh minh vaø saùu hoøa hôïp”, beøn bò phaùp troùi khoâng theå kheá hoäi baûn taâm. Nhö Lai ra ñôøi muoán noùi nhaát thöøa chôn phaùp, aét chuùng sanh khoâng tin sanh ra huûy baùng chìm trong bieån khoå, neáu hoaøn toaøn khoâng noùi thì maéc loãi xan tham, chaúng vì chuùng sanh chæ daïy dieäu ñaïo. Ngaøi beøn laäp phöông tieän noùi coù ba thöøa, thöøa coù Ñaïi Tieåu, ñöôïc coù caïn saâu ñeàu khoâng phaûi laø boån phaùp. Cho neân noùi “chæ coù ñaïo Nhaát thöøa, coù hai chaúng phaûi chôn”^{(Kinh Phaùp Hoa)}. Nhöng, vaãn chöa coù theå hieån baøy moät taâm phaùp, cho neân trieäu Ca Dieáp ñoàng trong phaùp toøa rieâng trao moät taâm phaùp rôøi noùi naêng, moät nhaùnh phaùp naøy khieán rieâng thöïc haønh. Neáu ngöôøi hay kheá ngoä lieàn ñeán Phaät ñòa.

Hoûi : Theá naøo laø ñaïo ? tu haønh theá naøo ?

Ñaùp : Ñaïo laø vaät gì maø oâng muoán tu haønh ?

Hoûi : Caùc nôi Toâng sö truyeàn nhau tham thieàn hoïc ñaïo laø theá naøo ?

Ñaùp : Lôøi tieáp daãn keû ñoän caên, chöa coù theå y cöù.

Hoûi : Ñaây laø lôøi tieáp daãn keû ñoän caên, chöa bieát tieáp daãn ngöôøi thöôïng caên laïi noùi phaùp gì ?

Ñaùp : Neáu laø ngöôøi thöôïng caên, taïi sao laïi ñeán ngöôøi khaùc maø tìm, töï mình coøn khoâng theå ñöôïc huoáng laø rieâng coù phaùp xöùng tình. khoâng thaáy trong kinh noùi : “phaùp phaùp hình traïng gì ?”.

Hoûi : Neáu nhö vaäy hoaøn toaøn khoâng caàn tìm kieám ?

Ñaùp : Neáu cuøng maøi thì söùc taâm tænh giaùc.

Hoûi : Nhö theá thì laãn thaønh ñoaïn tuyeät, khoâng theå laø khoâng ?

Ñaùp : Ai daïy kia khoâng ? kia laø caùi gì oâng nghó tìm kia ?

Hoûi : Ñaõ khoâng cho tìm, côù sao laïi noùi “chôù ñoaïn kia” ?

Ñaùp : Neáu khoâng tìm lieàn thoâi, ai daïy oâng ñoaïn ? oâng thaáy hö khoâng ôû tröôùc maét, laøm theá naøo ñeå ñoaïn noù ?

Hoûi : Phaùp naøy coù theå ñoàng vôùi hö khoâng chaêng ?

Ñaùp : Hö khoâng sôùm chieàu ñeán, oâng noùi coù ñoàng coù khaùc vôùi ta chaêng ? Chæ taïm noùi nhö theá, oâng beøn nhaém vaøo noù maø sanh hieåu.

Hoûi : Lyù öng cuøng ngöôøi sanh hieåu chaêng ?

Ñaùp : Toâi khoâng töøng chöôùng oâng, coát caùi hieåu thuoäc veà tình, tình sanh thì trí caùch.

Hoûi : ÔÛ trong ñoù chôù sanh tình phaûi chaêng ?

Ñaùp : Neáu khoâng sanh tình ai noùi laø phaûi ?

Hoûi : Vöøa nhaèm choã Hoøa Thöôïng noùi ra, laø taïi sao laïi rôi vaøo noùi naêng ?

Ñaùp : OÂng töï laø ngöôøi khoâng hieåu lôøi noùi, coù caùi gì laø rôi vaøo ?

Hoûi : Töø treân ñeán ñaây noùi nhieàu nhö theá ñeàu laø lôøi phaûn laïi, hoaøn toaøn chöa töøng chæ baøy thaät phaùp cho ngöôøi ?

Ñaùp : Thaät phaùp khoâng ñieân ñaûo, nay choã hoûi cuûa oâng töï sanh ñieân ñaûo, tìm thaät phaùp choã naøo ?

Hoûi : Ñaõ laø choã hoûi töï sanh ñieân ñaûo thì choã ñaùp cuûa Hoøa Thöôïng theá naøo ?

Ñaùp : OÂng haõy töï laáy göông soi maët mình, chôù xem soùc ngöôøi khaùc. Chæ gioáng nhö con choù ngu thaáy coù tieáng ñoäng laø suûa, khoâng phaân bieät gioù thoåi hay caây coû ñoäng.

Veà Thieàn toâng toâi ñaây töø caùc baäc tieàn boái trao truyeàn ñeán nay, khoâng töøng daïy ngöôøi caàu hieåu caàu bieát, chæ noùi “hoïc ñaïo” laø lôøi ñeå tieáp daãn. Nhöng, ñaïo cuõng khoâng theå hoïc, coøn nghó hoïc hieåu trôû thaønh meâ ñaïo. Ñaïo khoâng coù choã nôi goïi taâm Ñaïi thöøa. Taâm naøy khoâng ôû trong, ngoaøi, chaën giöõa, thaät khoâng coù choã nôi, hay nhaát laø khoâng ñöôïc khôûi hieåu bieát.

Chæ noùi vôùi oâng choã tình löôïng hieän nay, tình löôïng neáu heát thì taâm khoâng choã nôi. Ñaïo thieân chôn naøy voán khoâng danh töï. Bôûi vì theá gian khoâng bieát, meâ ôû trong tình, sôû dó chö Phaät ra ñôøi noùi ñeå phaù vieäc naøy, sôï e caùc oâng khoâng roõ, quyeàn laäp teân “Ñaïo”. Khoâng theå nhaän teân sanh hieåu, neân noùi “ñöôïc caù queân noâm”. Thaân taâm töï nhieân ñaït ñaïo, bieát taâm, ñaït nguoàn coäi hieäu laø Sa moân. Quaû Sa moân laø döùt duyeân löï maø thaønh, khoâng phaûi töø hoïc maø ñöôïc. OÂng nay ñem taâm caàu taâm, beân caïnh nhaø ngöôøi chæ toan hoïc laáy, coù khi naøo ñöôïc. Ngöôøi xöa taâm lanh lôïi vöøa nghe moät caâu beøn döùt hoïc, sôû dó noùi laø “tuyeät hoïc voâ vi nhaøn ñaïo nhôn”. Ngöôøi thôøi nay chæ muoán ñöôïc bieát nhieàu hieåu roäng, roäng caàu vaên nghóa, baûo laø tu haønh, khoâng bieát bieát nhieàu hieåu roäng trôû thaønh bít laáp. Chæ caàn bieát nhieàu saùnh vôùi treû con aên toâ aên söõa, troïn khoâng bieát tieâu cuøng chaúng tieâu.

Ngöôøi hoïc ñaïo Tam thöøa ñeàu gioáng nhö theá, chung goïi laø aên khoâng tieâu. Neân noùi : “Hieåu bieát khoâng tieâu ñeàu laø thuoác ñoäc”. Hoaøn toaøn nhaèm trong sanh dieät maø laáy, trong chôn nhö troïn khoâng coù vieäc naøy. Neân noùi “trong kho vua cuûa ta khoâng coù ñaïo nhö theá”. Töø tröôùc coù taát caû choã hieåu bieát caàn phaûi deïp saïch, khieán khoâng laïi khoâng phaân bieät töùc laø Khoâng-Nhö-Lai-Taïng. Nhö Lai taïng laïi khoâng moät maûy buïi coù theå coù, töùc laø vò Phaùp Vöông phaù höõu xuaát hieän ôû theá gian, cuõng noùi raèng : “Ta ôû choã Phaät Nhieân Ñaêng khoâng coù moät chuùt phaùp coù theå ñöôïc”. Lôøi noùi naøy chæ laø khoâng. Tình löôïng hieåu bieát cuûa oâng caàn ñöôïc tieâu duïng, trong ngoaøi tình heát, troïn khoâng y chaáp laø ngöôøi voâ söï. Cöông yeáu giaùo lyù Tam thöøa chæ laø thöù thuoác hôïp cô, tuøy nghi noùi ra, taïm thôøi laäp baøy, moãi moãi khoâng ñoàng, chæ caàn roõ bieát thì khoâng bò meâ hoaëc laø hay baäc nhaát. Khoâng ñöôïc beân moät cô, moät giaùo chaáp vaên nhaän hieåu. Taïi sao nhö theá ? Thaät khoâng coù phaùp nhaát ñònh Nhö Lai coù theå noùi. Toâng moân cuûa toâi ñaây chaúng baøn vieäc naøy, chæ bieát döùt taâm lieàn thoâi, khoâng caàn suy tröôùc tính sau.

Hoûi : Töø tröôùc ñeán nay ñeàu noùi “töùc taâm laø Phaät”, chöa bieát töùc taâm naøo laø Phaät ?

Ñaùp : OÂng coù bao nhieâu thöù taâm ?

Hoûi : Töùc taâm phaøm laø Phaät hay töùc taâm Thaùnh laø Phaät ?

Ñaùp : OÂng choã naøo coù taâm phaøm thaùnh ?

Hoûi : Nay trong Tam thöøa noùi coù phaøm thaùnh, Hoøa Thöôïng ñaâu ñöôïc noùi khoâng ?

Ñaùp : Trong Tam thöøa roõ raøng noùi vôùi oâng “taâm phaøm thaùnh laø voïng”, nay oâng khoâng hieåu trôû laïi chaáp laø coù, ñem khoâng laøm thaät, ñaâu khoâng phaûi laø voïng, voïng neân meâ taâm. OÂng chæ tröø deïp tình phaøm caûnh thaùnh, ngoaøi taâm khoâng coù Phaät khaùc. Toå Sö töø AÁn Ñoä ñeán, chæ thaúng moïi ngöôøi toaøn theå laø Phaät. Nay oâng khoâng bieát chaáp phaøm chaáp thaùnh, nhaèm ngoaøi chaïy tìm, trôû laïi meâ taâm mình, vì theá neân ñeán oâng noùi “töùc taâm laø Phaät”. Moät nieäm tình sanh lieàn sa vaøo coõi khaùc, töø voâ thuûy ñeán giôø khoâng khaùc ngaøy nay. Khoâng coù phaùp khaùc neân goïi thaønh Ñaúng Chaùnh Giaùc.

Hoûi : Hoøa Thöôïng noùi “töùc” laø ñaïo lyù gì ?

Ñaùp : Tìm ñaïo lyù gì ? Vöøa coù ñaïo lyù beøn töùc taâm khaùc.

Hoûi : Treân noùi “töø voâ thuûy ñeán giôø khoâng khaùc ngaøy nay”, lyù naøy theá naøo ?

Ñaùp : Chæ vì tìm neân oâng töï khaùc ngöôøi, oâng neáu khoâng tìm thì choã naøo coù khaùc ?

Hoûi : Ñaõ laø khoâng khaùc sao laïi phaûi noùi “töùc” ?

Ñaùp : OÂng neáu khoâng nhaän phaøm thaùnh thì ai ñeán oâng noùi “töùc”, töùc nhö khoâng töùc, taâm cuõng chaúng taâm, neân trong aáy taâm töùc ñeàu queân, ngöôøi naøo laïi nghó, nhaèm choã naøo tìm ?

Hoûi : Voïng hay chöôùng taâm mình, chöa bieát nay neân laáy caùi gì deïp voïng ?

Ñaùp : Khôûi voïng, deïp voïng cuõng thaønh voïng. Voïng voán khoâng goác, chæ nhôn phaân bieät maø coù, oâng chæ neân ñoái hai choã phaøm thaùnh tình chaáp heát, töï nhieân khoâng voïng. Neáu vì deïp noù troïn khoâng ñöôïc coù moät maûy y chaáp, goïi laø “ta boû hai caùnh tay aét seõ ñöôïc Phaät”.

Hoûi : Ñaõ khoâng y chaáp thì truyeàn trao theá naøo ?

Ñaùp : Laáy taâm truyeàn taâm.

Hoûi : Neáu taâm truyeàn nhau taïi sao noùi taâm cuõng khoâng ?

Ñaùp : Khoâng ñöôïc moät phaùp goïi laø truyeàn taâm, neáu roõ taâm naøy töùc laø khoâng taâm khoâng phaùp.

Hoûi : Theá naøo laø truyeàn ?

Ñaùp : OÂng nghe noùi truyeàn taâm beøn cho laø coù khaû ñaéc. Sôû dó Toå Sö noùi : “Khi nhaän ñöôïc taâm taùnh neân noùi khoâng nghó baøn, roõ raøng khoâng sôû ñaéc, khi ñöôïc khoâng noùi bieát”. Vieäc naøy neáu ñem daïy oâng ñaâu kham laõnh hoäi.

Hoûi : Nhö hö khoâng ôû tröôùc maét, thaät khoâng phaûi caûnh, sao khoâng chæ caûnh ñeå thaáy ñöôïc taâm ?

Ñaùp : Taâm gì maø daïy oâng nhaèm treân caûnh thaáy ? Giaû söû oâng thaáy ñöôïc chæ laø caùi taâm chieáu caûnh. Nhö ngöôøi duøng göông soi maët, tuùng nhieân thaáy ñöôïc maøy maét roõ raøng, nguyeân lai chæ laø boùng daùng, ñaâu quan heä gì vieäc cuûa oâng ?

Hoûi : Neáu khoâng nhôn chieáu khi naøo ñöôïc thaáy ?

Ñaùp : Neáu vaäy lieân heä ñeán nhôn thöôøng phaûi nhôø vaät, coù khi naøo ñöôïc lieãu ngoä. OÂng khoâng thaáy ngöôøi ñeán oâng noùi : “Buoâng tay tôï ngöôøi khoâng moät vaät, luoáng coâng doái noùi maáy ngaøn ñieàu”.

Hoûi : Neáu ngöôøi hieåu roài chieáu cuõng khoâng vaät sao ?

Ñaùp : Neáu laø khoâng vaät thì caàn gì phaûi chieáu, oâng neáu môû maét thì noùi heát nguû.

Ngaøi thöôïng ñöôøng baûo :

Bieát nhieàu traêm thöù, chaúng baèng khoâng caàu, toät baäc nhaát vaäy. Ñaïo nhôn laø ngöôøi voâ söï, thaät khoâng coù nhöõng taâm nhieàu aáy, cuõng söï khoâng coù ñaïo lyù gì coù theå noùi. Voâ söï giaûi taùn ñi.

Hoûi : Theá naøo laø theá ñeá ?

Ñaùp : Noùi nhaùnh nhoùc aáy laøm gì ? Xöa nay thanh tònh ñaâu nhôø noùi naêng vaán ñaùp, chæ khoâng taát caû taâm lieàn goïi laø trí voâ laäu. OÂng moãi ngaøy ñi ñöùng ngoài naèm taát caû noùi naêng, chôù ñaém phaùp höõu vi, noùi ra nhaùy maét thaûy ñoàng voâ laäu. Nhö nay nhaèm ñôøi maït phaùp, phaàn nhieàu ngöôøi hoïc thieàn hoïc ñaïo ñeàu ñaém taát caû thinh saéc, sao khoâng cuøng ta moãi taâm ñoàng hö khoâng ñi, nhö caây khoâ hoøn ñaù ñi, nhö tro taøn löûa taét ñi, môùi coù moät ít phaàn töông öùng. Neáu khoâng nhö theá, hoâm naøo seõ bò Dieâm Vöông daãn oâng ñi.

OÂng chæ lìa haún caùc phaùp höõu voâ, taâm nhö vaàng maët trôøi trong hö khoâng, aùnh saùng töï nhieân khoâng chieáu maø chieáu, khoâng phaûi laø vieäc cuûa söùc phaûn tænh. Khi ñeán ñaây thì khoâng choã nöông töïa, töùc laø laøm haïnh cuûa chö Phaät, beøn laø “neân khoâng coù choã truï maø sanh taâm kia”. Ñaây laø phaùp thaân thanh tònh cuûa oâng, goïi laø A-Naäu Boà-ñeà (Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc). Neáu khoâng laõnh hoäi ñöôïc yù naøy, duø oâng hoïc ñöôïc bieát nhieàu, sieâng naêng khoå nhoïc tu haønh, aùo coû aên caây, khoâng bieát taâm mình ñeàu goïi laø haïnh taø, quyeát ñònh seõ laøm quyeán thuoäc cuûa thieân ma, tu haønh nhö theá seõ coù ích lôïi gì ? Chí Coâng noùi : “Phaät voán taâm mình laøm, ñaâu ñöôïc trong vaên töï caàu”. Duø oâng hoïc ñöôïc Tam Hieàn Töù Quaû, Thaäp ñòa maõn taâm, cuõng chæ laø ngoài trong phaøm thaùnh, khoâng thaáy ñaïo. Caùc haïnh voâ thöôøng laø phaùp sanh dieät, theá löïc heát thì teân laïi rôi xuoáng, chieâu caûm quaû ñôøi sau khoâng nhö yù. Ñaâu baèng moân thaät töôùng voâ vi, moät phen vöôït leân thaúng ñeán ñòa vò Nhö Lai. Vì oâng khoâng theå nhö ngöôøi kia neân caàn ñeán hoùa moân cuûa coå nhaân, hoïc hieåu cho roäng.

Chí Coâng noùi : “Khoâng gaëp minh sö xuaát theá, uoång uoáng phaùp döôïc Ñaïi thöøa”. OÂng hieän nay trong taát caû thôøi ñi ñöùng ngoài naèm chæ hoïc voâ taâm, laâu ngaøy seõ thaät ñaéc. Vì oâng löïc löôïng keùm khoâng theå ñoán sieâu, caàn ñöôïc ba naêm, naêm naêm hoaëc möôøi naêm phaûi ñöôïc choã vaøo, töï nhieân hoäi giaûi. Neáu oâng khoâng theå nhö theá, thieát tha ñem taâm hoïc thieàn hoïc ñaïo, Phaät phaùp coù gì lieân heä ? Cho neân noùi : “Nhö Lai noùi ra ñeàu vì giaùo hoùa ngöôøi, nhö naém laù vaøng baûo laø vaøng ñeå voã treû con khoùc, quyeát ñònh khoâng thaät”. Neáu coù thaät ñaéc thì khoâng phaûi ngöôøi khaùch trong Toâng moân cuûa ta, vaõ laïi cuøng baûn theå cuûa oâng coù gì lieân heä ? Cho neân kinh noùi : “Thaät khoâng coù chuùt phaùp coù theå ñöôïc goïi laø A-Naäu Boà-ñeà”. Neáu nhö hoäi ñöôïc yù naøy môùi bieát Phaät ñaïo ma ñaïo ñeàu laàm. Choã xöa nay thanh tònh trong saùng, khoâng töôùng vuoâng troøn, lôùn nhoû, daøi ngaén, v.v... Voâ laäu voâ vi khoâng meâ khoâng ngoä, roõ raøng thaáy khoâng moät vaät, khoâng ngöôøi cuõng khoâng Phaät, “haït boït trong bieån ñaïi thieân sa giôùi, taát caû thaùnh hieàn nhö ñieän chôùp”. Taát caû khoâng baèng taâm chôn thaät phaùp thaân, töø xöa ñeán nay cuøng Phaät Toå ñoàng moät loaïi, choã naøo thieáu keùm moät maûy loâng ? Ñaõ hoäi ñöôïc yù nhö theá caàn phaûi coá gaéng troïn moät ñôøi naøy thoâi, hôi thôû ra khoâng baûo ñaûm trôû vaøo !

Hoûi : Luïc Toå khoâng hieåu Kinh saùch sao ñöôïc truyeàn y laøm Toå, Thöôïng toïa Tuù laø thuû toïa cuûa naêm traêm ngöôøi, laøm thaày giaùo thoï, giaûng ñöôïc ba möôi hai boån kinh luaän, taïi sao khoâng ñöôïc truyeàn y ?

Ñaùp : Vì kia (Tuù) coù taâm laø phaùp höõu vi, coù tu coù chöùng cho laø phaûi. Nguõ Toå trao cho Luïc Toå, Luïc Toå khi aáy chæ nhaèm kheá hoäi, ñöôïc thaàm trao yù thaäm thaâm cuûa Nhö Lai. Sôû dó truyeàn y cho Ngaøi oâng chaúng thaáy noùi :

Phaùp boån phaùp voâ phaùp

Voâ phaùp phaùp dieäc phaùp

Kim phoù voâ phaùp thôøi

Phaùp phaùp haø taèng phaùp

Dòch :

Phaùp boån phaùp laø khoâng phaùp

Phaùp khoâng phaùp cuõng laø phaùp

Nay trao caùi khoâng phaùp naøy

Moãi phaùp ñaâu töøng laø phaùp

Neáu hoäi ñöôïc yù naøy môùi laø keû xuaát gia, môùi laø tu haønh toát. Neáu khoâng tin taïi sao Thöôïng toïa Minh chaïy ñeán ngoïn Ñaïi Döõu tìm Luïc Toå, Luïc Toå hoûi : “Ngöôi ñeán caàu vieäc gì, vì caàu y vì caàu phaùp ?”. Thöôïng toïa Minh noùi : “Khoâng vì y maø ñeán, chæ vì phaùp maø ñeán”. Luïc Toå baûo : “OÂng haõy taïm thôøi lieãm nieäm, thieän aùc ñeàu chôù nghó tính”. Thöôïng toïa Minh nhaän lôøi naøy. Luïc Toå baûo : “Khoâng nghó thieän, khoâng nghó aùc, chính khi aáy hieän laïi boä maët thaät cuûa Thöôïng toïa Minh khi cha meï chöa sanh”. Thöôïng toïa Minh ngay caâu noùi ñoù boång nhieân thaàm kheá hoäi, beøn leã baùi thöa : “Nhö ngöôøi uoáng nöôùc, laïnh noùng töï bieát, toâi ôû trong hoäi Nguõ Toå uoång duøng coâng phu ba möôi naêm, ngaøy nay môùi bieát loãi tröôùc”.

Luïc Toå baûo : “Khi ñeán ñaây môùi bieát Toå Sö töø AÁn Ñoä ñeán, chæ thaúng taâm ngöôøi thaáy taùnh thaønh Phaät, khoâng ôû noùi baøn”. Ñaâu khoâng thaáy Toå A-Nan hoûi Toå Ca-Dieáp : “Theá Toân ngoaøi truyeàn kim lan (y xieâm), coøn rieâng truyeàn phaùp gì ?”, Ca-Dieáp goïi : “A-Nan”. A-Nan ñaùp : “Daï !”, Ca-Dieáp baûo : “Coät phöôùn tröôùc chuøa ngaõ laät ngöôïc”. Ñaây laø choã boäc loä cuûa Toå Sö vaäy. Ngaøi A-Nan ba möôi naêm laøm thò giaû chæ vì trí hueä ña vaên bò Phaät quôû : “Ngöôøi ngaøn ngaøy hoïc hueä, khoâng baèng moät ngaøy hoïc ñaïo. Neáu khoâng hoïc ñaïo, moät nhoû nöôùc cuõng khoâng tieâu”.

Hoûi : Theá naøo ñöôïc khoâng rôi vaøo giai caáp ?

Ñaùp : Chæ haèng ngaøy aên côm maø chöa töøng nhai moät haït gaïo traéng, troïn ngaøy ñi maø chöa töøng ñaïp moät caân ñaát, cuøng khi aáy khoâng coù töôùng nhôn, töôùng ngaõ, ..., troïn ngaøy khoâng rôøi taát caû vieäc maø khoâng bò caùc caûnh meâ hoaëc, môùi goïi laø ngöôøi töï taïi. Laïi, luùc naøo moãi nieäm ñeàu khoâng thaáy taát caû töôùng, chôù nhaän ba thôøi tröôùc sau, quaù khöù khoâng ñi, hieän taïi khoâng döøng, vò lai khoâng ñeán, ngoài ngay an oån maëc tình khoâng caâu chaáp, môùi goïi laø ngöôøi giaûi thoaùt. Coá gaéng ! Coá gaéng ! Trong moân naøy ngaøn ngöôøi, muoân ngöôøi chæ ñöôïc ba ngöôøi, naêm ngöôøi. Neáu khoâng laøm vieäc naøy, aét coù ngaøy thoï öông. Cho neân noùi : “Coá gaéng ñôøi nay phaûi xong xuoâi, coøn ñaâu nhieàu kieáp mang tai hoïa”. 

]