TOÅ SÖ THIEÀN TRUNG HOA

hõg

Sö Ni TOÅNG TRÌ

Toå Boà Ñeà Ñaït Ma (Bodhidhama) ôû Trung Quoác gaàn 9 naêm, thaáy cô duyeân ñaõ ñeán, goïi ñoà chuùng ñeán hoûi:

- Saép ñeán giôø Ta trôû veà, caùc ngöôi moãi ngöôøi neân noùi roõ choã sôû ñaéc cuûa mình.

Thieàn Sö Ñaïo Phoù ra thöa:

- Theo choã thaáy cuûa con, chaúng chaáp vaên töï, chaúng lìa vaên töï. Ñaây laø duïng cuûa ñaïo.

Toå baûo:

- Ngöôi ñöôïc phaàn da cuûa Ta.

Sö Ni Toång Trì ra thöa:

- Nay choã hieåu cuûa con, nhö Toå A Nan thaáy nöôùc Phaät A Suùc, chæ thaáy moät laàn khoâng coøn thaáy laïi.

Toå baûo:

- Ngöôi ñöôïc phaàn thòt cuûa Ta.

Thieàn Sö Ñaïo Duïc ra thöa:

- Boán ñaïi voán khoâng, naêm uaån chaúng coù, choã thaáy cuûa con, khoâng moät phaùp coù theå ñöôïc.

Toå baûo:

- Ngöôi ñöôïc phaàn xöông cuûa Ta.

Ñeán Thieàn Sö Hueä Khaû böôùc ra, ñaûnh leã Toå, roài lui ra, ñöùng yeân laëng, Toå baûo:

- Ngöôi ñöôïc phaàn tuûy cuûa Ta.

(TSVN do H.T Thanh Töø soaïn dòch)  

?

Sö Ni LIEÃU NHIEÂN

ÔÛ Maït Sôn

Sö laø ñeä töû cuûa Thieàn Sö Ñaïi Ngu, sau khi ngoä ñaïo ñeán truï taïi Maït Sôn. Thieàn Sö Quaùn Kheâ Nhaøn (ñaõ ngoä ñaïo nôi Toå Laâm Teá) ñi du phöông ñeán nuùi naøy, töï noùi:

- Neáu töông ñöông thì ôû, chaúng vaäy thì xoâ ngaû giöôøng Thieàn.

Nhaøn vöøa vaøo Taêng ñöôøng, Sö sai thò giaû ñeán hoûi:

- Thöôïng Toïa du phöông ñeán hay vì Phaät Phaùp ñeán?

Nhaøn ñaùp:

- Vì Phaät Phaùp ñeán.

Sö lieàn leân toøa. Nhaøn ñeán tham vaán. Sö hoûi:

- Hoâm nay, Thöôïng Toïa rôøi nôi naøo ñeán?

Nhaøn ñaùp:

- Cöûa ñöôøng (loä khaåu).

Sö baûo:

- Sao khoâng ñaäy laïi.

Nhaøn khoâng ñaùp ñöôïc, lieàn leã baùi hoûi:

- Theá naøo laø Maït Sôn?

Sö ñaùp:

- Chaúng baøy ñaûnh. Nhaøn hoûi:

- Theá naøo laø chuû Maït Sôn?

Sö ñaùp:

- Chaúng phaûi töôùng nam, nöõ.

Nhaøn naït raèng:

- Sao chaúng bieán ñi.

Sö ñaùp;

- Chaúng phaûi thaàn, chaúng phaûi quyû, bieán caùi gì?

Nhaøn môùi kính phuïc, ôû laïi laøm Tri vieân 3 naêm.

Coù vò Taêng ñeán tham vaán,

Sö baûo:

- Raát lam luõ vaäy.

Taêng ñaùp:

- Tuy nhieân, nhö theá vaãn laø sö töû con.

Sö baûo:

- Ñaõ laø sö töû con, vì sao bò Vaên Thuø cöôõi?

Taêng khoâng ñaùp ñöôïc, Taêng hoûi:

- Theá naøo laø taâm coå Phaät?

Sö ñaùp:

- Theá giôùi nghieâng ñoå.

Taêng hoûi:

- Theá giôùi vì sao nghieâng ñoå?

Sö ñaùp:

- Troïn khoâng thaân ta.

Sö coù laøm baøi keä Phaùp thaân:

Nguõ uaån Sôn ñaàu coå Phaät ñöôøng,

Tyø loâ truù daï phoùng haøo quang,

Nhöôïc naêng ö thöû phi ñoàng diï,

Töùc thò Hoa nghieâm bieán thaäp phöông.

Dòch:

Treân choùt naêm uaån nhaø Phaät xöa,

Phaùp thaân haèng luùc phoùng haøo quang,

Neáu hay trong ñoù khoâng ñoàng dò,

Quaû thaät Hoa Nghieâm khaép thaäp phöông

Thieàn Sö Quaùn Kheâ Nhaøn sau khi ôû laøm Tri Vieân 3 naêm, veà truï Quaùn Kheâ, thöôïng ñöôøng:

- Toâi ôû Laâm Teá ñöôïc nöûa muoãng, ôû Maït Sôn ñöôïc nöûa muoãng. Coäng thaønh moät muoãng. Aên xong ñeán nay vaãn no chaúng heà ñoùi.

(Theo Taøi lieäu Haïnh Hueä)

?

Sö Ni THIEÁT MA

Sö laø ñeä töû Quy Sôn Linh Höïu, coù caát moät am tranh caïnh söôøn nuùi Quy. Moät hoâm, Sö ñeán yeát kieán Quy Sôn, Quy Sôn hoûi:

- Con traâu caùi giaø, ngöôi môùi ñeán?

Sö thöa:

- Ngaøy mai ôû Ñaøi Sôn coù leã Trai Taêng, Hoøa Thöôïng ñi ñöôïc chaêng?

Quy Sôn ra boä naèm nguû. Sö trôû böôùc lui ra.

Moät hoâm, Hoøa thöôïng Töû Hoà (ñeä töû Nam Tuyeàn) ñeán phoûng vaán Sö, Töû Hoà hoûi:

- Coù phaûi Löu Thieát Ma chaêng?

Sö thöa:

- Chaû daùm!

Töû Hoà hoûi:

- Xoay beân traùi hay beân phaûi?

Sö thöa:

- Hoøa Thöôïng chôù ñieân ñaûo.

Töû Hoà lieàn ñaùnh:

Bôûi choã ñoái ñaùp lanh leï cuûa Sö khieán moïi ngöôøi ñeàu kính neå neân goïi laø Löu Thieát Ma (chöõ Thieát Ma nghóa laø maøi saét).

Taêng hoûi Phong Huyeät:

- Quy Sôn noùi: Con traâu caùi giaø, ngöôi môùi ñeán laø yù chæ gì?

Phong Huyeät ñaùp:

- Choã maây traéng daày, roàng vaøng muùa.

Taêng hoûi:

- Löu Thieát Ma noùi: ngaøy mai ôû Ñaøi Sôn coù ñaïi hoäi Trai, Hoøa Thöôïng coù ñi döï chaêng, laø yù chæ theá naøo?

Phong Huyeät ñaùp:

- Trong loøng soùng bieác, maët traêng ñoäng.

Taêng hoûi:

- Quy Sôn laøm theá naèm, yù chæ theá naøo?

Phong Huyeät ñaùp:

- Giaø ñeán thaân gaày ngaøy voâ söï,

Naèm cao raûnh nguû ngoïn nuùi xanh.

(Taéc 24 - Bích Nham Luïc)

( Do H.T Thanh Töø soaïn dòch)

Phong huyeät cuõng coù baøi tuïng

Cao cao phong ñaûnh laäp,

Ma ngoaïi maëc naêng tri,

Thaâm thaâm haûi ñeà daønh,

Phaät nhaõn khuy baát kieán.

Dòch:

Treân ñaûnh cao phong ñöùng,

Ma ngoaïi naøo hieåu chi,

Döôùi ñaùy bieån saâu ñi,

Maét Phaät xem chaúng thaáy.

(Thaày VC)

Phuï chuù:

Tuyeát Ñaäu tuïng:

AÂm:

Taèng kòp thieát maõ nhaäp truøng thaønh,

Saéc haï truyeàn vaên luïc quoác thanh,

Du baû kim tieân vaán quy khaùch,

Duï thaâm thuøy coäng ngöï nhai haønh.

Dòch:

Töøng côõi ngöïa saét vaøo truøng thaønh,

Saéc leänh truyeàn ra saùu nöôùc Thanh,

Vaãn naém roi vaøng hoûi quy khaùch,

Ñeâm khuya ai vôùi baïn ñoàng haønh.

(Thaày VC)

?

Sö Ni HUYEÀN CÔ

Sö truï chuøa Tònh Cö, OÂn Chaâu, xuaát gia khoaûng nieân hieäu Caûnh Vaân (710-712 dl) nhaø Ñöôøng. Sö thöôøng taäp Thieàn ñònh trong thaïch thaát ôû nuùi Ñaïi Nhaät. Moät hoâm, Sö töï nghó: "Phaùp taùnh traïm nhieân voán khoâng ñeán ñi, chaùn choã oàn, caàu choã vaéng, ñaâu phaûi laø ngöôøi ñaït ñaïo".

Sö lieàn tham vaán Thieàn Sö Nghóa Toàn ôû Tuyeát Phong. Khi ñeán, Tuyeát Phong hoûi:

- Töø ñaâu ñeán?

Sö thöa:

- Töø nuùi Ñaïi Nhaät ñeán.

Tuyeát Phong hoûi:

- Nhaät xuaát hay chöa?

Sö thua:

- Neáu xuaát thì Tuyeát Phong tan maát.

Tuyeát Phong hoûi:

- Ngöôi teân gì?

Sö thöa:

- Huyeàn Cô.

Tuyeát Phong hoûi:

- Moät ngaøy deät ñöôïc bao nhieâu?

Sö thöa:

- Taác tô chaúng dính.

Roài leã baùi thoái lui. Sö vöøa ñi ñöôïc naêm, ba böôùc. Tuyeát Phong goïi:

- Goùc caø sa chaám ñaát.

Sö xoay ñaàu laïi.

Tuyeát Phong baûo:

- Raát toát, taác tô chaúng dính.

(TSVN do H.T thanh Töø soaïn dòch)

Sö Ni Huyeàn Cô ôû chuøa Tònh Töø, thöôøng Thieàn ñònh trong hang ñaù ôû nuùi Ñaïi Nhaät, Bình Döông. Cuøng anh laø Huyeàn Saùch ñoàng tham Luïc Toå. Nhaân ñoù, coù laøm Vieân Minh Ca, gaàn nhö Chöùng Ñaïo Ca.

Khi tòch choáng ngöôïc thaân, Phaùp Thuoäc quôû laø ñieân ñaûo, beøn ngaû xuoáng. Chieàu ñem choân, bò saám dôøi ñi. Qua hai ngaøy, coù ngöôøi töø nuùi Ñaïi Nhaät ñeán noùi:

- Chieàu nay, treân khoâng trung coù tieáng tieâu, tieáng khaùnh laø quan taøi cuûa Huyeàn Cô ñaõ ñaët treân ñænh nuùi.

Ñeä töû röôùc xaù lôïi veà chuøa döïng thaùp hieäu Vieân Minh.

(S.C Haïnh Hueä soaïn dòch)

?

Sö Ni TRÍ THOÂNG

Hieäu Khoâng Thaát Ñaïo Nhôn

Sö laø con gaùi cuûa Long Ñoà Phaïm Coâng Tuaân. Thuôû nhoû, Sö raát thoâng minh, ñeán tuoåi tröôûng thaønh, Thaân phuï gaû cho Hieàn toân cuûa Thöøa Töôùng Toâ Tuïng. Chaúng bao laâu, Sö chaùn caûnh phoàn hoa, trôû veà nhaø xin pheùp cha meï ñöôïc xuaát gia. Cha meï khoâng chaáp thuaän, Sö ñaønh ôû nhaø tu taïi gia.

Nhôn xem quyeån "Phaùp Giôùi Quan", Sö coù tænh ngoä, laøm hai baøi keä, noùi leân kieán giaûi cuûa mình:

1. Maïo haïo traàn trung theå nhaát nhö,

Tung hoøanh giao hoå aán Tyø Lö,

Toaøn ba thò thuûy, ba phi thuûy, Toaøn thuûy thaønh ba, thuûy töï thuø.

2. Vaät ngaõ nguyeân voâ di,

Sum la caûnh töôïng ñoàng

Minh minh sieâu chuû baïn,

Lieãu lieãu trieät Chôn khoâng,

Nhaát theå haøm ña phaùp,

Giao tham ñeá voõng trung,

Truøng truøng voâ taän xöù,

Ñoäng tónh taác vieân thoâng.

Dòch:

1. Baùt ngaùt buïi hoàng theå nhaát nhö,

Doïc ngang xen laãn aán Tyø Lö,

Soùng cuøng laø nöôùc, soùng chaúng nöôùc,

Nöôùc toät soùng thaønh, nöôùc khaùc xa.

2. Vaät ngaõ voán khoâng khaùc,

Sum la caûnh töôïng ñoàng,

Laøu laøu sieâu chuû baïn,

Vaèng vaëc suoát Chôn Khoâng,

Moät theå goàm nhieàu phaùp,

Xen laån löôùi ñeá chaâu,

Lôùp lôùp khoâng ngaèn meù,

Ñoäng tónh thaûy vieân thoâng. Veà sau, song thaân ñeàu taï theá, Sö theo anh laøm Thaùi uyù ôû Phaàn Ninh. Nghe danh Thieàn Sö Töû Taâm, Sö ñeán yeát kieán. Töû Taâm bieát Sö coù sôû ñaéc, neân hoûi:

- Boà Taùt Thöôøng Ñeà baùn tim gan, daïy ai hoïc Baùt Nhaõ?

Sö ñaùp:

- Neáu ngaøi voâ taâm thì con cuõng thoâi.

- Moät ñaùm möa maø caây coû thaám nhuaàn coù khaùc. Treân ñaát khoâng coù aâm döông sanh vaät gì?

- Moät hoa naêm caùnh.

- Trong 12 giôø, nhaèm choã naøo an thaân laäp meänh?

- Hoøa Thöôïng tieác laáy loâng maøy.

- Töû Taâm ñaùnh vaø quaùt:

- Coâ ñaøn baø naøy laøm roái traät töï.

Sö leã baùi. Töû Taâm aán khaû.

Sö laøm baøi keä taùn thaùn Töû Taâm:

- Thieàu Döông Töû Taâm,

Linh Nguyeân thaäm thaâm

Nhó trung kieán saéc,

Nhaõn lyù vaên thinh,

Phaøm minh thaùnh muoäi

Haäu phuù tieàn baàn,

Lôïi sanh teá vaät,

Ñieåm thieác thaønh kim,

Ñan thanh ñoà traïng,

Phi coå, phi kim.

Dòch:

Töû Taâm Thieàu Döông,

Linh Nguyeân raát saâu,

Trong tai thaáy saéc,

Nôi maét nghe thanh,

Phaøm saùng thaùnh toái,

Tröôùc ngheøo sau giaøu

Lôïi sanh cöùu vaät,

Chæ saét thaønh vaøng,

Ñoû xanh veõ töôùng,

Chaúng xöa, chaúng nay.

Töû Taâm hoûi:

- Töû Taâm khoâng thaät, nhaèm choã naøo taùn thaùn. Neáu taùn thaùn Töû Taâm, Töû Taâm khoâng töôùng maïo. Neáu taùn thaùn hö khoâng, hö khoâng chaúng daáu veát. Thöû hoûi theá naøo? Neáu noùi ñöôïc, chính thaáy Töû Taâm ?

Sö ñaùp:

- Töû Taâm khoâng thaät, thaät khoâng phaûi Töû Taâm. Hö khoâng coù töôùng maïo, dieäu höõu khoâng hình daùng. Sau khi cheát, tænh daäy thaáy Töû Taâm. Töû Taâm cöôøi roài thoâi. Thieàn Sö Linh Nguyeân laáy hieäu: Khoâng Thaát Ñaïo Nhôn taëng Sö. Töø ñaáy, trong Toøng Laâm, moïi ngöôøi ñeàu bieát danh.

Sö caát ngoâi nhaø taém thí ôû Baûo Ninh, tröôùc cöûa coù treo taám baûng ñeà:

- Moät vaät cuõng khoâng, coøn taém caùi gì? Maõy traàn neáu coù, khôûi leân töø ñaâu? Noùi laáy moät caâu sieâu thoaùt, môùi coù theå vaøo taém trong nhaø naøy. Chæ hieåu ñöôïc Coá Linh, khi kyø löng. Baäc khai syõ ñaâu töøng minh taâm. Muoán chöùng ly caåu ñòa toaøn thaân phaûi toaùt moà hoâi. Nhö noùi: "Nöôùc hay röûa nhô, ñaâu bieát nöôùc cuõng laø buïi". Lieàn ñoù, nöôùc vaø nhô ñeàu deïp. Ñeán ñaây cuõng laø röûa noát.

Sau naøy, Sö laøm Ni teân laø Duy Cöûu, truï taïi chuøa Taây Truùc ôû Coâ Toâ.

Ñeán nieân hieäu Tuyeân Hoøa thöù 6 (1124 dl) Sö thò tòch. Saép thò tòch, Sö vieát keä xong, ngoài kieát giaø maø hoùa. Sö coù taùc phaåm "Minh Taâm Luïc" hieän coøn löu haønh.

(TSVN do H.T Thanh Töø soaïn dòch)

?

Sö Ni TOÁ THÒ

Hieäu Giaùc Am

Sö laø chaùu gaùi cuûa Du Toá Vieän ôû Kieán Minh. Thuôû nhoû khoâng thích theá gian, löu taâm Toå, ñaïo. Nôi hoäi Thieàn Sö Vieân Ngoä nghe daïy chuùng, Sö lieãu ngoä, Vieân Ngoä baûo:

- Caàn phaûi deïp heát caùc sôû kieán môùi ñöôïc töï do.

Sö ñaùp keä:

- Loä truï tröøu hoaønh coát,

Hö khoâng loä traûo nha,

Tröïc nhieâu huyeàn hoäi ñaéc,

Du thò nhaõn trung sa.

(Ñeä töû Vieân Ngoä)

Dòch:

- Coät caùi xöông ngang ruùt,

Hö khoâng vuoát nhanh baøy,

Thaúng daây huyeàn hoäi ñöôïc,

Trong maét dính caùt ñaày.

?

Sö Ni DIEÄU TOÁNG

Hieäu Voâ Tröôùc

Dieäu Toáng laø chaùu gaùi Thöøa Töôùng Toâ Tuïng. Naêm 15 tuoåi, coâ chôït nghó:

- "Thaân ta sanh töø ñaâu ra? Cheát seõveà ñaâu?". Laëng ñi moät luùc, boãng nhieân coù choã ñöôïc. Lôùn leân, coâ ñöôïc gaû cho nhaø hoï Höùa ôû Tyø Laêng. Vì chaùn cuoäc ñôøi phuø vinh, coâ ñeå taâm vaøo Thieàn ñònh, tham vaán khaép caùc baäc danh tuùc, ñöôïc ñaày ñuû chaùnh, tín.

Coù laàn, Dieäu Toáng ñeán yeát kieán Thieàn Sö Tieán Nham Vieân, bò Ngaøi hoûi:

- Ñaøn baø, con gaùi laïi muoán döï vaøo vieäc ñaïi tröôïng phu sao?

Dieäu Toáng ñaùp:

- Phaät, phaùp laïi coù töôùng nam, nöõ sao?

Ngaøi gaëng hoûi tieáp:

- Theá naøo laø Phaät? Coù ngöôøi ñaùp raèng: "Töùc taâm laø Phaät" .Coøn ngöôi thì sao?

- Laâu nay nghe tieáng Laõo Sö, sao vaãn coøn noùi naêng nhö theá?

- Ñöùc Sôn gaëp ai vaøo cöûa lieàn ñaùnh laø sao?

- Neáu thaày haønh leänh naøy maø chaúng roãng thì ñaùng ñöôïc Thieân, Nhaân cuùng döôøng.

Ngaøi baûo:

- Chöa ñuùng:

Dieäu Toáng laáy tay voã vaøo ñaøi höông moät caùi, Thieàn Sö Vieân noùi:

- Coù ñaøi höông thì voã ñöôïc, khoâng ñaøi höông thì sao?

Dieäu Toáng lieàn ñi ra, Thieàn Sö Vieân goïi laïi, hoûi tieáp:

- Ngöôi thaáy ñaïo lyù gì maø laøm theá?

Dieäu Toáng quay ñaàu laïi ñaùp:

- Lieãu lieãu kieán voâ nhaát vaät.

(roõ raøng thaáy khoâng moät vaät). Caâu naøy laø cuûa Vónh Gia, möôïn oâng ta ñeå xuaát khí khoâng ñöôïc sao? Thieàn Sö Vieân keát luaän:

- Thaät laø sö töû con.

Thieàn Sö Chaân Hieát vöøa döïng am ôû Nghò Höng xong, ñang ngoài treân voõng, thì Dieäu Toáng böôùc vaøo cöûa:

Chaân Hieát hoûi:

- Laøm phaøm hay laø thaùnh?

Dieäu Toáng hoûi ngöôïc laïi:

- Maét ôû treân ñaûnh ñaâu roài?

Thieàn Sö Hieát hoûi tieáp:

- Vieäc ngay maët trình nhau theá naøo?

Dieäu Toáng ñöa toïa cuï leân.

Chaâu Hieát la:

- Khoâng hoûi caùi naøy.

Dieäu Toáng noùi:

- Laàm roài.

Chaâu Hieát lieàn heùt.

Choàng coâ laø Höùa Thoï Nguyeân laøm quan ôû Gia Höng, khi Ngaøi Ñaïi Hueä Toâng Caûo (töùc Dieäu Hyû) ñeán thaêm quaän nhaø. Thoï Nguyeân thieát Trai ñoùn tieáp. Dieäu Toáng böôùc ra leã baùi, khoâng noùi moät lôøi.

Toâng Caûo sau khi döï tieäc veà, baûo vôùi Phuøng Tieáp (töùc quan Thieáu Khanh Baèng Teá Xuyeân) ngöôøi cuøng ñi trong ñoaøn raèng:

- Vôï hoï Höùa chöa töøng thaáy thaàn, thaáy quyû, nhöng chöa gaëp ñöôïc boån saéc kieàn chuøy, cuõng gioáng nhö chieác thuyeàn muoân hoäc, thaû vaøo choã soâng ngoøi laáp bít, khoâng chuyeån ñoäng ñöôïc.

Phuøng Tieáp thöa:

- Laøm sao noùi deã daøng theá?

- Neáu baø ta chòu hoài ñaàu thì nhaát ñònh phaûi khaùc.

Ngaøy hoâm sau, moïi ngöôøi thænh Toâng Caûo thuyeát phaùp, Dieäu Toáng cuõng ñeán döï nghe. Toâng Caûo maït saùt dò kieán, taø giaûi cuûa caùc nôi. Ngöôøi nghe giaät mình nhìn nhau, chæ moät mình Dieäu Toáng hoan hyû nhìn khoâng chôùp maét.

Toâng Caûo laïi nhìn chuùng vaø noùi:

- Nay ôû ñaây coù ai coù choã thaáy chaêng? Sôn Taêng khaùm nghieäm ngöôøi nhö vieân chöùc gaùc cöûa khaåu, vöøa thaáy ñeán laø bieát coù vaät noäp thueá hay khoâng?

Noùi xong, Toâng Caûo xuoáng toøa. Dieäu Toáng ñeán xin ñaïo hieäu. Toâng Caûo ñaët teân laø Voâ Tröôùc, vaø daïy keä raèng:

- Taän ñaïo Sôn Taêng aùi maï nhôn,

Vò taèng maï tröôùc nhaát caù haùn,

Chæ höõu Voâ Tröôùc maï baát ñoäng,

Khaép tôï Taàn thôøi ñoä lòch toaõn.

Dòch:

- Troïn baûo Sôn Taêng thích maéng ngöôøi,

Chöa töøng maéng nhaàm laáy moät keûû,

Chæ coù Voâ Tröôùc maéng chaúng ñoäng,

Gioáng hoät duøi xe laên ñôøi Taàn.

(H.Nguyeân) Ñaõ bò maéng maø chaúng ñoäng, vì sao laïi gioáng duøi xe laên, ngöôøi ñuû maét haõy bieän.

Naêm sau, Dieäu Toáng theo chuùng nhaäp haï ôû Kính Sôn (Caûnh sôn). Moät hoâm, Toâng Caûo thöôïng ñöôøng, cöû nhaân duyeân: "Döôïc sôn tham vaán Thaïch Ñaàu, Maõ Toå" Dieäu Toáng hoát nhieân ñoán trieät. Luùc Toâng Caûo xuoáng toøa, Phuøng Tieáp theo ñeán phöông tröôïng trình sôû ngoä. Veà sau, ñöôïc nghe Toâng Caûo keå laïi chuyeän naøy, Dieäu Toáng noùi:

- Dieäu Toáng töøng thaáy Quaùch Töôïng chuù giaûi saùch cuûa Trang Töû.

Nhöng baäc thöùc giaû cho Trang Töû chuù giaûi Quaùch Töôïng.

Toâng Caûo nghe xong laáy laøm laï, beøn cöû thoaïi ñaàu: "Ngöôøi ñaøn baø vaø nhaâm ñaàu" ñeå hoûi.

Dieäu Toáng duøng keä ñaùp:

- Nhaát dieäp thieân chö bieán dieãu mang,

Trình nhieâu vuõ traïo bieät cung thöông,

Vaân sôn thuûy nguyeät, caâu phao khöôùc,

Doanh ñaéc Trang Chu ñieäp moäng tröôøng.

Dòch: - Moät chieác thuyeàn con thaû beå khôi,

Ñöa cheøo muùa nhòp khuùc nhaïc trôøi. Nuùi maây, traêng nöôùc ñeàu quaêng heát,

Hoà ñieäp Trang Chu giaác moäng daøi.

Toâng Caûo muoán kích phaùt Sö ñeán hoã cao xa, neân laøm thinh khoâng ñeå yù ñeán. Moät hoâm, khi ñang toïa Thieàn, Sö chôït ñaïi ngoä. Thaáy ñöôïc choã tuøy duyeân chæ daïy cuûa Toâng Caûo, baát giaùc, voã tay noùi lôùn: "Laõo giaëc, Laõo giaëc" vaø trình tuïng:

- Maïch nhieân xuùc tröôùc tyû khoâng,

Kyõ löôõng baêng tieâu ngoõa giaûi

Ñaït Ma haø taát Taây lai ?

Nhò toå uoång thi tam baùi,

Caùch vaán nhö haø? nhöôïc haø ?

Nhaát ñoäi thaûo taëc ñaïi baïi.

Dòch:

Boãng nhieân chaïm ñeán loã muõi,

Xem roõ baêng tieâu ngoùi beå,

Ñaït Ma, Taây ñeán laøm gì?

Nhò toå uoång coâng ba laïy

Coøn hoûi taïi sao? Theá naøo?

Moät boïn giaëc coû ñaïi baïi.

(Thaày VC)

Toâng Caûo duøng keä aán chöùng:

- Nhöõ kyø ngoä hoaït Toå sö yù,

Nhöùt ñaïo löôõng ñoaïn tröïc haï lieãu

Laâm cô nhaát nhaát nhaäm thieân chôn

Theá xuaát theá gian voâ thaëng thieåu,

Ngaõ taùc thöû keä, vò chöùng minh,

Töù thaùnh luïc phaøm taän kinh nhieãu,

Höïu kinh nhieãu,

Bích nhaõn Hoà nhi du vò hieåu.

Dòch:

- Ngöôi ñaõ ngoä yù Toå sö soáng,

Moät ñao chaët ñöùt laøm hai ñoaïn

Gaëp vieäc moãi moãi töï nhieân chôn,

Theá xuaát, theá gian, khoâng dö thieáu

Ta laøm baøi keä vì chöùng minh,

Töù thaùnh, luïc phaøm ñeàu kinh haõi,

Thoâi kinh haõi,

Con chaùu Ñaït Ma vaãn chöa hieåu.

(Thaày VC)

Moät hoâm, nhaân Dieäu Toáng vaøo thaát,

Toâng Caûo hoûi:

- Ngöôøi xöa chaúng ra khoûi phöông tröôïng, vì sao laïi leân Trang sôû aên baùnh chieân?

- Hoøa Thöôïng tha loãi cho Dieäu Toáng, Dieäu Toáng môùi daùm noùi.

- Ta tha loãi cho ngöôi ñoù, ngöôi thöû noùi xem.

- Dieäu Toáng cuõng tha loãi cho Hoøa Thöôïng.

- Ñaâu laøm gì ñöôïc caùi baùnh chieân. Dieäu Toáng heùt maø ra.

Töø ñoù danh vang khaép nôi.

Moät hoâm Dieäu Toáng vaøo thaát Toâng Caûo, bò hoûi:

- Vöøa roài, coù vò Taêng ñeán ñoái ñaùp, ngöôi haõy noùi vì sao laõo Taêng khoâng chòu oâng ta.

Dieäu Toáng ñaùp:

- Ñaâu gaït ñöôïc Dieäu Toáng.

Toâng Caûo ñöa truùc beà leân hoûi:

- Ngöôi goïi caùi naøy laø caùi gì?

- Trôøi xanh, trôøi xanh!

Toâng Caûo lieàn ñaùnh.

Dieäu Toáng noùi:

- Hoøa Thöôïng ñaùnh laàm ngöôøi roài.

- Ñaùnh cho ñöôïc roài thoâi, xaù gì laàm vôùi chaúng laàm.

- Chuyeän laøm löu thoâng.

Khi Dieäu Toáng ñeán chaøo töø giaõ veà queâ. Toâng Caûo baûo:

- Ngöôi xuoáng nuùi, coù ai hoûi ñaïo phaùp ôû ñaây, ngöôi ñaùp theá naøo?

Dieäu Toáng thöa:

- Chöa ñeán Kính Sôn chaúng ngaïi nghi nhaàm.

Toâng Caûo hoûi vaën laïi:

- Ñeán roài thì sao?

- Y nhö cuõ, trôøi maïnh Xuaân vaãn coøn laïnh.

- Ñaùp nhö theá, haù chaúng phaûi coi thöôøng Kính Sôn.

Dieäu Toáng bòt tai ñi ra.

Luùc ñoù, Ñaïo Nhan thuû chuùng (töùc ngaøi Vaïn An) cuøng vôùi 1700 naïp töû duøng keä tieãn ñöa Dieäu Toáng trôû veà Voâ Tích.

Ngaøi theâm teân Sö vaøo nhöõng ngöôøi ñaéc ñaïo trong phaùp moân. Phuøng Tieáp luùc ñoù vaãn chöa tin, neân cheøo thuyeàn qua Voâ Tích hoûi:

- Chuyeän baø giaø sanh 7 ñöùa con, caû 6 ñöùa ñeàu khoâng gaëp tri aâm, chæ rieâng 1 ñöùa naøy cuõng chaúng tieâu ñöôïc, roài neùm ñöùa beù aáy xuoáng nöôùc. Laõo nhôn Kính Sôn noùi, ñaïo nhaân ñaõ lyù hoäi ñöôïc, laø lyù hoäi theá naøo?

Sö ñaùp:

- Nhöõng lôøi cung xöng ôû treân ñeàu laø coù thöïc.

Phuøng Tieáp kinh haõi.

Vieäc Dieäu Toáng nhaän taâm aán cuûa Ñaïi Hueä danh vang khaép nôi. Vaøo naêm Nhaâm Ngoï (114?) nieân hieäu Thieän Höng, vì coù Taêng ñieäp cuûa Leã Boä ban cho Sö hieäu laø Voâ Tröôùc, neân Dieäu Toáng noùi keä nhaän lôøi, roài caét toùc ñi tu.

Nieâu hieäu Long Höng Caûi Nguyeân ñôøi vua Toáng Hieáu Toâng (1163 dl) Xaù Nhaân Tröông An Quoác Thuû Ngoâ Moân gaëp luùc Chuøa Tö Thoï vaéng veû, môùi thænh Dieäu Toáng ñeán truï trì. Sö nhaän lôøi, roài xieån ñöông toâng phong cuûa Ñaïi Hueä. Tuy ñaïo ñöùc cao troïng, Sö vaãn trì luaät raát nghieâm, khoå haïnh tieát cheá.

Ngaøy 14 thaùng 7, nieân hieäu Caøn Ñaïo naêm thöù 6 (1170 dl) Sö nhoùm chuùng, noùi keä xong, laëng leõ thò tòch. Chuùng choân toaøn thaân Sö ôû phía Ñoâng, nuùi Quaân Töôùng voâ Tích. Sau dôøi veà Hoå Khöu Bình Giang.

(Taøi lieäu S.C Haïnh Hueä soaïn dòch)

?

Sö Ni HUEÄ CHIEÁU

Hieäu Voâ Teá Ñaïo Nhôn

Sö laø con gaùi Thò Lang Tröông Uyeân Ñaïo nhaø Toáng. Khi coøn laøm Cö syõ, Sö ñaõ cuøng Sieâu Toâng ñaïo nhôn vaøo cöûa Thieàn Sö Ñaïi Hueä vaø ñöôïc thoï kyù rieâng.

Sö thöôøng ñeán Caûnh sôn (Kính Sôn) queùt thaùp, coù laøm baøi keä:

- Y thaáp Linh sôn loä,

Loâ phaàn Thieáu Thaát höông,

Vaân Sôn khoâng maõn muïc,

Baát kieán phaùp trung öông.

Dòch:

- Aùo öôùt loä Linh sôn,

Loø thieâu höông Thieáu Thaát Ñaày maét maây nuùi khoâng,

Vua chaùnh phaùp naøo thaáy.

Sieâu Toâng khoâng chòu ñi queùt thaùp, Sö ñoác xuùi. Sieâu Toâng noùi keä ñaùp:

- Thaùp boån voâ traàn,

Haø döïng khöù taûo,

Taûo töùc thaønh traàn,

Sôû dó baát ñaùo.

Dòch:

- Thaùp voán khoâng buïi,

Ñi queùt laøm gì?

Queùt töùc daáy buïi,

Khoâng ñeán do ñaây.

Sau Sö xuaát gia, phaùp danh Hueä Chieáu, Sö tieáp noái phaùp tòch cuûa Boån sö laø Voâ Tröôùc ôû Chuøa Tö Thoï (töùc Ni Dieäu Toáng).

Sö phoûng theo khuùc haùt oâng chaøi, laøm keä taùn thaùn Thieàn Sö Vieân Ngoä:

- Thaát toïa ñaïo traøng, tam phuïng chieáu, khoâng hoa thuûy nguyeät haø thôøi lieãu, Tieåu ngoïc thinh trung haèng ngoä ñaïo, chôn kham tieáu,

Töøng lai maïn ñaéc nhi toân haûo,

Bieän duõng haûi trieàu thinh haïo haïo, Minh nhö haïo nguyeät ñöông khoâng chieáu.

Phi tích taây quy vaân yeåu ñieåu,

Ba vieân khieáu,

Ñaïi gia xöôùng khuùc hoaøn gia ñieäu.

Dòch:

- Baûy phen giaûng ñaïo, ba vaàng chieáu,

Traêng nöôùc hoa khoâng naøo ñuû thieáu,

Trong caâu Tieåu nhaõ töøng ngoä ñaïo,

Buoàn cöôøi thieät,

Töø ñaây löøa heát ñaøn con chaùu,

Bieän luaän thao thao tieáng soùng bieån,

Toû nhö traêng saùng trong khoâng chieáu,

Choáng gaäy veà Taây maây quaán quyùt,

Con vöôïn reùo,

Caû nhaø ñoàng xöôùng hoaøn gia khuùc.

Nieân hieäu Caøn Ñaïo, Thöù 7 (1172 dl) trieàu Toáng Hieån Toâng, Sö dôøi truï ôû chuøa Minh Nhôn taïi Laâm Bình.

Ñeán nieân Hieäu Thuaàn Huy thöù 4 (1178 dl) thaùng 6, ñang ôû trong chuùng, baát chôït Sö goïi Löông Thieän Phaùn ñeán töø bieät, roài ñi thaúng sang chuøa Quang Hieáu, ngoài treân giöôøng Thieàn thò tòch.

Chuùng ñeå thi haøi Sö maáy ngaøy, göông maët vaãn töôi taén nhö thöôøng.

(TSVN do H.T Thanh Töø soaïn dòch)  

?

Sö Ni CHÔN NHÖ

Sö ngöôøi queâ Quan Taây, do coù saéc ñeïp vaø taøi naêng ñöôïc tuyeån vaøo cung laøm Noäi phu nhôn, thuoäc cung cuûa Kieàu Quyù Phi. Hoï Kieàu suøng moä Phaät Phaùp, neân cho Sö theo sôû nguyeän ñöôïc xuaát gia ñaàu Phaät.

Sau khi xuaát gia, Sö ñi tham vaán boán phöông, vaøo xöù Maân gaëp Thieàn Sö Ñaïi Hueä, taïi nhöõng phaùp hoäi Nam Tuyeàn, Tieåu Kheâ, Vaân Moân.

Moät hoâm, Sö boãng nhieân tænh giaùc, laøm keä:

Bình ñòa ngaãu nhieân tröôùc hieät,

Khôûi lai ñoâ voâ khaû thuyeát,

Nhöôïc nhôn caùnh vaán nhö haø,

Tieáu chæ thanh phong minh nguyeät.

Dòch:

Bình ñòa boãng nhieân naém ñöôïc,

Ñöùng leân thaät laø khoù noùi,

Coù ngöôøi ñeán hoûi theá naøo?

Cöôøi chæ traêng trong gioù maùt.

Moät buoåi tieåu tham,

Ñaïi Hueä ñoái chuùng noùi keä:

Minh nhaät nhö Sö coâ,

Tích thôøi sö phuï Vöông,

Thaân cö la yù tuøng,

 Chæ tröôùc thoâ ma boá,

Khai khaåu tieän cao ñaøm,

Hieàm Phaät baát khaû toá,

Ñaøo xuaát thò phi khanh,

Tieät ñoaïn sanh töû loä,

Nhaäp hoå nguyeät ma cung

Taâm trung voâ pha boá,

Ñeå soaïn Baùt döông Kinh,

Töï höõu tam thieân boä,

Aùi ngaâm laïc vaän thi,

Thieân baát caàu tö soá,

Haønh khöôùc tieåu thieân haï,

Tham thieàn voâ sôû ngoä,

Caän nhaát ñaùo Vaân Moân

Nhaát thôøi ñoâ baïi loä,

Theá nhaân ñoái tuy ñaàu,

Hoaøn taùi ñoâng hoa hoá,

Nhö thöû taùc Sö coâ!

Khuyeán quaân thieáu khuyeát toá,

Caûnh höõu nhaát xöù quai,

Thaû ñaïo nhaát xöù,

Gia Chaâu ñaïi töôïng khieát chính phu,

Thieåm phuï thieát ngu sanh phaù ñoà.

Dòch:

Ngaøy nay laø Sö coâ,

Thuôû xöa sö phuï Vua,

Thaân ôû choán luïa laø,

Chæ maëc toaøn vaûi xaáu,

Môû mieäng lieàn noùi cao

Ñeán Phaät coøn chaúng thích,

Vöôït khoûi haàm thò phi,

Caét ñöùt ñöôøng sanh töû,

Vaøo hang coïp cung ma,

Trong taâm vaãn chaúng sôï,

Ñeå soaïn Baùt döông kinh,

Töï coù ba ngaøn boä

Thi, laïc, vaän thích ngaâm,

Rieâng chaúng caàn chöõ soá,

Ñi haønh khöôùc khaép nôi

Tham thieàn maø chaúng ngoä.

Gaàn ñaây ñeán Vaân moân,

Moät luùc ñeàu baïi loä,

Choùt tay coái nhaän laàm,

Laïi cho laø quaû bí,

Nhö theá laøm Sö coâ,

Khuyeân ngöôøi chôù aên ñaám,

Laïi coù moät choã sai,

Haõy noùi ñaâu moät choã,

Voi lôùn Gia Chaâu aên luùa haàm,

Traâu saét thieãm phu buïng no noùc.

Qua baøi keä naøy, coù theå thaáy ñaïi khaùi veà Sö coâ.

(TSVN do H.T Thanh Töø soaïn dòch)

?

Sö Ni DIEÄU ÑAÏO

Sö laø con gaùi Thöôïng Thö Huyønh Coâng Thöôøng ôû Dieân Bình. Sau khi xuaát gia, Sö ñi tham vaán khaép caùc vò toân tuùc. Sö ñeán Caûnh Sôn tham vaán Thieàn Sö Ñaïi Hueä (Dieäu Hyû). Nhôn Ñaïi Hueä ôû trong thaát, hoûi moät vò Taêng:

- Chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi Phaät, chaúng phaûi vaät laø caùi gì?

Vò Taêng môø mòt khoâng hieåu, Sö ñöùng ngoaøi cöûa nghe hoûi, boãng nhieân kheá ngoä, ñeán trình vôùi Ñaïi Hueä.

Ñaïi Hueä baûo:

- Caây Daâu truùng teân, caây Roù xuaát moà hoâi.

Roài aán chuùng cho Sö.

Ngaøy khai ñöôøng ôû chuøa Hoàng Phöôùc, Sö noùi:

- Thieàn khoâng phaûi yù töôûng, laäp yù laø traùi yù thieàn. Ñaïo baët döùt coâng huaân, döïng laäp coâng huaân laø maát ñaïo. Tieáng ôû ngoaøi caâu khoâng nhaèm trong yù maø caàu. Giöõ cô quan chieáu duïng, naém kieàng chuøy cuûa Phaät, Toå. Choã coù Phaät laãn laøm chuû, khaùch. Choã khoâng Phaät gioù thoåi veøo veøo. Taâm an, yù raûnh, vang thuaän, tieáng hoøa. Ngöôøi döôøng aáy noùi ñeå choã naøo?

Döøng giaây laâu, Sö hoûi:

- Khoaùc aùo tôi ñöùng ngoaøi Thieân phong,

Daãn nöôùc töôùi rau, tröôùc nguõ laõo.

Sö laïi noùi:

- Chôùp maét loâng maøy leäch laïc, döôøng nhö môû maét, ñaùi daàm. Hieän thaønh coâng aùn buoâng ñi, chính laø keû thoâng minh vôõ maét. Theá aáy, chaúng theá aáy, thaûy chaúng ñöôïc. Ruøa Linh leâ ñuoâi. Chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi Phaät, chaúng phaûi vaät, ñoùng ñinh hö khoâng. Laøm ñöôïc nhöõng thöù coång hö cöûa roãng, vaãn laø trong nöôùc ñoïng, chöùa Roàng. Moät caâu nghieâng hoà, ngaû nuùi laøm sao noùi?

Moät tay thaàn linh vöøa ñaám xuoáng,

Hoa sen tan vôõ maûnh muoân ngaøn.

Khi khaùc, thöôïng ñöôøng, Sö noùi:

- Caùc caâu hoûi haõy döøng, duø coù bieän taøi nghieâng hoà, ngaû nuùi, trong cöûa nhaø , moät ñieåm duøng cuõng chaúng ñöôïc. Vaû laïi, khi chöa ra ñôøi, moät chöõ cuõng hoaøn toaøn khoâng. Khi Toå töø Taây sang, lieàn coù döïng laäp khaù nhieàu. Toâng, phaùi tranh nhau, chia sau phaân maïch, cho ñeán ngaøy nay luïy ñeán chaùu, con.

- Khieán cho Sôn Taêng ôû tröôùc chuùng nhôn thieân, khoâng gioù maø daäy soùng, nhaèm ñeán cöûa thöù hai ñeå thoâng tin töùc. Nôi noùi, nín, goàm khoâng heát, ñaày khaép möôøi phöông, choã ngoân ngöõ dieãn baøy chaúng ñeán, truøm khaép sa giôùi. Khaép thaân laø maét, gaëp maët baøy cô, ñieän xeït, sao baêng, laøm sao xeùt nghó? Coù khi moät tieáng heùt toaøn quyeàn soáng cheát. Coù khi, moät tieáng heùt, Phaät, Toå khoù bieän. Coù khi moät tieáng heùt, taùm höôùng thoï ñòch. Coù khi moät tieáng heùt, töï cöùu chöa xong. Haõy noùi, moät tieáng heùt naøo toaøn quyeàn soáng cheát. Haõy noùi, moät tieáng heùt naøo Phaät, Toå khoù bieän? Haõy noùi, tieáng heùt naøo taùm höôùng thoï ñòch? Haõy noùi, tieáng heùt naøo töï cöùu chöa xong? Neáu nhaèm trong ñoù tieán ñöôïc môùi kham ñeàn caùi ôn chaúng ñeàn. Baèng nhö chöa ñöôïc, Sôn Taêng khoâng moäng, noùi moäng.

Sö ñöa caây phaát töû leân hoûi:

- Thaáy chaêng? Neáu thaáy laø bò vaät che caùi thaáy.

Sö goõ giöôøng Thieàn hoûi:

- Laïi nghe chaêng? Neáu nghe thì bò thinh traàn laøm meâ hoaëc. Duø cho rôøi thaáy baët nghe, vaãn laø tieåu quaû cuûa nhò thöøa. Tieán leân moät böôùc cho saéc côûi tieáng toaøn phoùng, toaøn thaâu, chuû khaùch laãn nhau. Sôû dó noùi: Muoán bieát nghóa Phaät taùnh phaûi quaùn thôøi tieát nhaân duyeân. Daùm hoûi quyù vò: Hieän nay laø thôøi tieát gì?

Baùt ngaùt gioù laønh phoø thaùnh hoùa,

OÂn hoøa gioù maùt giuùp thanh bình.

Sö neùm caây phaát töû xuoáng toøa.

Sau, coù moät vò Taêng ñem nhöõng lôøi treân thuaät laïi cho Thieàn Sö Thuûy Am nghe. Thuûy Am voã traùn noùi:

- Caùi aáy khoâng phaûi töôùng nam, nöõ. Nhöõng keû tröôïng phu ôû trong chuùng 5, 10 naêm thaûo luaän cuõng chaúng ñeán. Keû aáy, laø ngöôøi nöõ, coù taùc löôïng tröôïng phu, coøn hôn bao nhieâu vò Tröôûng laõo (ñoå soaïn) sai luaät leä.

Khoâng roõ Sö tòch luùc naøo vaø ôû ñaâu.

(TSVN do H.T Thanh Töø soaïn dòch)

?

Sö Ni GIAÙC CHÔN

Hieäu Truùc Laâm

Sö queâ Ñinh An, Thaùi Chaâu. Buoåi ñaàu, Sö ñeán tham vaán Thieàn Sö Tuyeät Ñieàn Canh ôû nuùi UÛy Vuõ ñöôïc tænh ngoä, lieàn boû nhaø, caát am töï tu. Sau, Sö ñeán yeát kieán Thieàn Sö Coå Ngu ôû Duõng Tuyeàn.

Coå Ngu hoûi:

- Con gaùi nhaø löông thieän, chaïy Ñoâng, chaïy Taây laøm gì?

Sö thöa:

- Con ñeán yeát kieán Hoøa Thöôïng.

Coå Ngu baûo:

- ÔÛ trong ñaây, ta khoâng theå duïng ngöôi.

Sö voã tay moät caùi, noùi:

- Choã duøng ba möôi naêm, hoâm nay bò thua roài.

Coå Ngu lieàn thoâi. Sö ñeán yeát kieán Voâ Toá ôû Am Xuaân Vuõ, Nhaïn Sôn.

Vöøa vaøo cöûa, Sö noùi:

- Möa xuaân trôn nhö môõ.

Ngöôøi ñi ñöôøng gheùt sình laày.

Voâ Toá noùi:

- Chaúng phaûi, chaúng phaûi.

Sö toan noùi theâm, bò Voâ Toá naït ñuoåi ra. Veà nhaø, Sö caát am ôû tröôùc chuøa Minh Nhôn taïi aáp Trung ñeå tieáp khaùch qua laïi. Coù moät vò Taêng mang moät bao noùn ñi thaúng vaøo nhaø, Sö hoûi:

- OÂng laø Taêng giaø?

Taêng ñaùp:

- Taêng haønh khöôùc.

Sö baûo:

- Giaøy coû döôùi chaân ñaõ raùch.

Vì sao oâng khoâng bieát?

Taêng ñaùp khoâng ñöôïc.

Sö neùm bao noùn ra ngoaøi, baûo:

- Trong ñaây khoâng coù choã naøo cho oâng taïm nghæ.

Laïi coù moät vò Taêng khaùc, vöøa vaøo cöûa, Sö baûo:

- Ñaïi sö Ñaït Ma ñeán.

Taêng ñaùp:

- Khoâng phaûi.

Sö baûo:

- Phaûi vaãn phaûi, chæ vì loã muõi khoâng gioáng.

Moät hoâm, Sö vaøo chuøa Minh Nhôn, thaêm Ni Sö Khueâ, vöøa gaëp nhau, Sö hoûi:

- Nghe Sö Ni khi hoâm sanh ñöôïc moät ñöùa beù phaûi chaêng?

Sö Ni Khueâ ñaùp:

- Haõy noùi, trai hay gaùi?

Sö ñaùp:

- Gaø gaëm chung ñen chaïy,

Ruøa nhai naùt caàn caâu.

(Keâ haøm ñaêng traùng khöù,

Mieát giaûi ñieáu ngö can)

Khoâng bieát Sö tòch luùc naøo vaø ôû ñaâu.

(TSVN H.T Thanh Töø dòch, soaïn)

?

Sö Ni PHAÙP HAÛI

Sö Phaùp Haûi ôû chuøa Taây Truùc, thuoäc phuû Bình Giang, laø coâ cuûa Baûo Vaên Löõ Gia. Sö ngoä Thieàn nôi Thieàn Sö Nhaát Coâng. Caùc baäc danh nho thöôøng ñeán thænh Sö ra öùng theá (ñoä ñôøi). Nhöng Sö nhaát quyeát khoâng nhaän.

Khi saép tòch, Sö noùi keä:

Söông thieân vaân vuï kieát.

Sôn nguyeät laõnh cöïc huy,

Daï tieáp coá höông tín,

Hieäu haønh nhôn baát tri.

Dòch:

Trôøi söông maây muø kieát,

Nuùi laïnh ñöôïm maøu traêng,

Ñeâm nhaän tin queâ cuõ,

Ngaøy ñi ngöôøi chaúng hay.

Ñeán saùng, Sö ngoài kieát giaø maø hoùa.

(TSVN H.T Thanh Töø dòch, soaïn)

?

Sö Ni TOÁ CAÀN

Sö ngöôøi queâ Coâ Toâ theo Hoaëc Am thöa hoûi vieäc lôùn. Sôùm chieàu tinh taán, caàn maãn, khaù laâu môùi ñöôïc tænh ngoä.

Coù moät tuïc quan ñöa giaáy xin keä.

Sö vieát:

- Chung nhaät vi quan, baát thöùc quan,

Chung nieân ña bò söû nhôn man,

Haùt taùt söû nhôn quan töû hieån,

Hieän phieân Baéc Ñaåu dieän Nam Khan.

Dòch:

- Ngaøy taïm laøm quan, chaúng bieát quan Naêm cuøng luoáng bò, söû nhôn man.

Ñuoåi quaùch söû nhôn, quan töï hieän.

Ngöôïc sao Baéc ñaåu, xem höôùng Nam.

Coù laém nôi thænh Sö truï trì. Sö cöông quyeát khoâng nhaän. Sau, Sö tòch taïi Am Phong Kieàn cuûa hoï Lyù.

(TSVN H.T Thanh Töø dòch, soaïn)

?

Sö Ni TRÍ NGOÄ

Hieäu Lieãu An

Sö laø con gaùi hoï Vöông ôû Phöôùc Chaâu, moà coâi cha töø thuôû beù. Vöøa 11 tuoåi, Sö xin pheùp meï ñi xuaát gia. Sö tuïng kinh Duy Ña Caät, ñeán caâu: "Coõi nöôùc chö Phaät cuõng thaûy ñeàu khoâng". Boãng nhieân, Sö ñoán ngoä. Sö ñeán tham vaán Thieàn Sö Tín ôû Vaân Phong. Sö Tín hoûi:

- Ni töø choã naøo ñeán?

Sö thöa:

- Chaúng ôû beân soâng Nam Ñaøi.

Sö Tín hoûi:

- Theá laø ôû choã naøo?

Sö thöa:

- Chaúng bieát.

Lieàn ñi ra. Sö Tín quôû:

- Chaïy nhaåy laøm gì? ñaùng aên gaäy trong tay cuûa Sôn Taêng.

Sö ñoû maét, xuaát moà hoâi.

Hoâm sau, Sö ñeán hoûi:

- Con hoâm qua ñaùp lôøi Hoøa Thöôïng coù loãi ôû choã naøo?

Sö Tín gaèng gioïng ñaùp:

- Laïi ñeán trong aáy tìm loãi.

Sö taâm yù roãng laëng thöa:

- Traêng saùng soi thaáy ngöôøi ñi ñeâm.

Sö Tín nhìn vò Taêng beân caïnh baûo:

- Xem y caên taùnh chaúng phaøm.

Beøn duøng keä aán chöùng coù caâu:

"... Töông phuøng nhöôïc vaán kyø trung söï,

Phong giaûi Loa Giang laõng baù thieân".

Dòch:

- Gaëp nhau neáu hoûi vieäc trong aáy,

Gioù thoåi Loa Giang soùng ngaäp trôøi"

Sö ôû chuøa Ñaïi Khaùnh, thöôïng ñöôøng:

- Thieân quay thaäp nhò lan can giaùc,

Phong maõn Tam Thieân theá giôùi trung.

Nhieät naõo bieán thaønh thanh tònh caûnh,

Thieàn taâm ñoán giaùc ngoä Chôn Khoâng.

Dòch:

- Trôøi quay thaäp nhò lan can goùc,

Gioù thoåi Tam thieân theá giôùi ñaày

Noùng böùc bieán thaønh nôi maùt meû,

Taâm thieàn choùng giaùc ngoä Chôn khoâng.

Sö ñöùng töïa caây gaäy hoûi:

- Coù choã naøo cuøng baøn?

Sö thöôïng ñöôøng noùi:

- Döôùi cöûa Ñaïi döông ngaøy ngaøy ba thu

Tröôùc nhaø Minh nguyeät, giôø giôø chín haï

Ngöôøi xöa noùi theá aáy, chöa khoûi ngoài trong ñoù. Ñaïi khaùnh thì cuõng vaäy.

- Nuùi chuyeån nghi khoâng loái,

Khe xoay rieâng coù loøng.

Sö thöôïng ñöôøng noùi:

- Tô lieãu gioù ñuøa, hoa haïnh taém möa.

Thích caùi sanh coå, öa neân tieán laáy. Sö caàm phaát töû, goõ giöôøng Thieàn noùi:

- Doát! Sau ba möôi naêm chaúng ñöôïc laàm cöû.

Sö ñeä töû Vaân Phong Tín doøng Laâm Teá nhaø Nguyeân.

(TSVN H.T Thanh Töø dòch, soaïn)  

?

Sö Ni VIEÂN AÁN

Sö ñeán tham vaán Thieàn Sö Chôn Dieãn, hieäu Truùc Am, Chôn Dieãn hoûi:

- Theá Toân ñöa caønh hoa leân, Ngaøi Ca Dieáp cöôøi chuùm chím laø cöôøi caùi gì?

Sö heùt moät tieáng, Chôn Dieãn baûo:

- Moät tieáng heùt naøy rôi ôû choã naøo?

Sö thöa:

- Chaúng caàn nghó ñeán.

Chôn Dieãn ñöa caây phaát töû leân hoûi:

- Caùi naøy laø caùi gì?

Sö thöa:

- Chaúng ñöôïc voïng thoâng tin töùc.

Chôn Dieãn baûo:

- Vöøa roài, Sôn Taêng noùi gì?

Sö thöa:

- Lôøi tröôùc ñaâu coøn.

Chôn Dieãn baûo:

- Sôn Taêng tuoåi giaø.

Sö thöa:

- Tuoåi giaø thì ñöôïc.

Sö leã baùi lui ra.

(Thôøi Vua Khang Hy nhaø Thanh)

(TSVN H.T Thanh Töø dòch, soaïn)  

?

Sö Ni HUEÄ QUANG

Sö nguyeân hoï Phaïm, ôû Thaønh ñoâ, laø chaùu cuûa ngöôøi vieát saùch hieäu Ñöôøng Giaùm. Sö ôû ngoâi chuøa teân Dieäu Hueä Ni töï ôû Ñoâng Ñoâ, do ñaïi Sö Tònh Trí Hueä Quang truï trì.

Khi nhaø vua ban phaùp y cho caùc Tröôûng laõo nhaø Thieàn trong cung, Sö cuõng coù ñeán döï. Nhaân vua ra leänh theo thöù töï thuyeát phaùp, Sö laïi nhaän lôøi cuoái cuøng. Luùc thaêng toøa hoûi ñaùp xong, Sö quay nhìn ñaïi chuùng noùi:

- Neáu luaän vieäc noùi ñaïo, noùi Thieàn thì caùc ñaïi Thieàn Sö ñaõ noùi heát roài. Coøn baûo Sôn Taêng ñeán ñaây noùi caùi gì ñöôïc nöõa. Haù khoâng thaáy Tieân Ñöùc ngaøn loaïi lôøi, muoân thöù kieán giaûi, chæ muoán daïy caùc oâng haèng ñöøng meâ nöõa ñoù sao?

Ñaõ nhö theá thì cuoái cuøng theá naøo?

Sö beøn laáy Phaùp Y ñoäi leân ñaàu, laøm thinh moät luùc, roài noùi:

- Naïp bí moâng ñaàu vaïn söï höu.

(Y ñaët treân ñaàu muoân söï thoâi).

Ñeán ñaây, Sôn Taêng troïn chaúng hoäi.

Noùi xong, Sö xuoáng toøa.

Ngöôøi nghe, caû Taêng laãn tuïc haøng vaïn ñeàu thaùn phuïc. Do ñoù Xaù nhaân Haøn Töû Thöông laøm baøi keä Minh ñaët ôû thaùp cuûa Sö, khen laø baäc ña vaên, gioûi lyù luaän.

Thaùp cuûa Sö döïng ôû ñaát Thaùnh Töôùng Taây Sôn Döï Chöông.

(S.C Haïnh Hueä soaïn, dòch)

?

Thaùnh Ni TAÙNH TÖÔÙNG

Sö Ni Taùnh Töôùng, queâ ôû Ích Chaâu, hoï Döông, cha teân Döông Vyõ, laøm ñaïo syõ hieäu Tam Ñoäng Tieân Sinh. Sö laø chò cuûa Ñaïo sö Hueä Khoan. Môùi sanh ñaõ bieát ñaïo, troïn ngaøy Thieàn tòch. Thöôøng cuøng Hueä Khoan (môùi 5,6 tuoåi) ñaøm luaän, chaúng baøn chuyeän ñôøi, ngöôøi nghe khoâng ai hieåu ñöôïc. Sau, Hueä Khoan xuaát gia, Sö cuõng xuaát gia theo.

ÔÛ chuøa Tònh Hueä coù moät vò Taêng nhaäp ñònh, khaép chuøa löûa hoàng röïc rôõ, ngöôøi ta khoâng bieát chuyeän gì. Sö baûo:

- Ñaây laø Toân Giaû Hoûa tuï nhaäp Hoûa Quang Tam Muoäi, duøng nöôùc dieät thì coù theå vaøo ñöôïc.

Sö beøn nhaäp Thuûy quaùn, moät nhaø laëng leõ, chæ thaáy nöôùc, khoâng thaáy hình haøi ñaâu caû. Vò Taêng khaâm phuïc khen ngôïi, cho laø ñaéc quaû, ngöôøi ñôøi cuõng goïi laø Thaùnh Ni.

(S.C Haïnh Hueä soaïn, dòch)  

?

Ñaïo Nhaân MINH THAÁT

Ñaïo nhaân Minh Thaát teân Boån Minh, chaúng roõ thuoäc doøng hoï naøo. Töï kheá cô vôùi Ngaøi Vieân Ngoä, roài ñi tham vaán taát caû caùc baäc danh tuùc. Ñeán ñaâu cuõng ñöôïc aán khaû.

Nieân hieäu Thieäu Höng, naêm thöù 10 (1140 dl) ngaøy raèm thaùng hai, vieát ba baøi keä, trình Ngaøi Thanh Vi ôû Thaûo Ñöôøng:

- Keä 1:

- Baát thöùc phieàn naõo thò Boà ñeà,

Nhöôïc tuøy phieàn naõo thò ngu si.

Khôûi dieät chi thôøi tu yeáu hoäi,

Dieän quaù Taân La nhaân baát tri.

Dòch:

- Chaúng bieát phieàn naõo laøBoà ñeà,

Neáu theo phieàn naõo thaät ngu si.

Ngay khi khôûi dieät caàn neân hoäi,

Xa quaù Taân La ngöôøi chaúng hay.

Keä 2:

- Baát thöùc phieàn naõo thò Boà ñeà,

Tinh hoa sanh öù neâ,

Nhaân lai vaán ngaõ nhöôïc haø vi?

Khieát chuùc, khieát phaïn taåy baùt boàn

Dòch:

- Chaúng bieát phieàn naõo laø Boà ñeà,

Hoa trong traéng sanh trong buøn ñoïng.

Ngöôi ñeán hoûi ta laøm theá naøo?

Aên chaùo, aên côm roài röûa baùt.

Keä 3:

- Maïc quaån tha, maïc quaån tha,

Chung nhaät si haøm loäng haûi sa.

Yeáu thöùc boån lai chaân dieän muïc,

Tieän thò Toå sö nhaát moäc xoa.

Ñaïo baát ñaéc ñích xoa haï töû,

Taát caùch nhö haø?

Baát höùa daï haønh,

Ñaàu minh tu ñaùo.

Dòch:

- Chôù ñeå yù noù, maëc keä noù,

Suoát ngaøy si ngoác, ñuøa caùt bieån.

Caàn bieát boån lai chaân dieän muïc,

Chính laø caây moäc xoa cuûa Toå Sö.

Noùi chaúng ñöôïc thì cheát döôùi caây moäc xoa.

Noùi ñöôïc cuõng cheát döôùi moäc xoa, Roát cuoäc theá naøo?

Chaúng cho ñi ñeâm,

Ñôïi saùng haõy ñeán.

(S.C. Haïnh Hueä soaïn, dòch)

?

Ñaïo nhôn TÒCH THOÏ

Ñaïo nhôn Tòch Thoï hoï Phaïm, ngöôøi Thaønh Ñoâ, goùa choàng ôû vaäy nhieàu naêm. Thöôøng ngoài chaúng naèm. Nghe Ngaøi Vieân Ngoä truï chuøa Chieáu Giaùc, beøn ñeán thænh Ngaøi chæ daïy, Vieân Ngoä daïy tham:

- Chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi Phaät, chaúng phaûi vaät laø caùi gì?

Ñaïo nhôn tham raát laâu maø khoâng kheá hoäi. Beøn hoûi Vieân Thoâng:

- Ngoaøi ñaây ra, coøn coù phöông tieän naøo khieán con hoäi ñöôïc?

Vieân Ngoä noùi:

- Coù moät phöông tieän. Chaúng phaûi taâm, chaúng phaûi Phaät, chaúng phaûi vaät.

Ñaïo nhôn lieàn tænh ngoä, beøn noùi:

- Teù ra, gaàn guõi ñeán theá.

(S.C. Haïnh Hueä soaïn, dòch)  

?

Ñaïo nhôn TAM KHOÂNG

Ñaïo nhôn chaúng roõ hoï gì, ñeán tham vaán Thieàn Sö Thieân Minh Ñaøm, khaùn coâng aùn chöõ "Voâ" cuûa Trieäu Chaâu suoát 30 naêm.

Moät hoâm, Ñaïo nhôn trôû laïi gaëp Sö hoûi:

- Luùc sanh, töû ñeán thì theá naøo?

Sö hoûi vaën laïi:

- Sanh laø ai ? Töû laø ai?

Ñaïo nhôn cuùi ñaàu tham hoûi.

Sö laïi hoûi nhö tröôùc.

Ñaïo nhôn laïi cuùi ñaàu tham hoûi.

Sö quôû:

- Kî nhaát laø cheát ôû trong ñaây.

Ñaïo nhôn ñöa xaâu chuoãi leân noùi:

- Ñeám chuoãi 108.

Vaøi ngaøy sau, Ñaïo nhôn maéc beänh nheï, noùi baøi keä roài tòch.

(S.C. Haïnh Hueä soaïn, dòch)

?

Coâ LINH CHIEÁU

Coâ Linh Chieáu laø con gaùi cuûa Cö siõ Baøng Long Uaån. Moät hoâm, Thieàn Sö Ñôn Haø ñeán thaêm Cö syõ, thaáy Linh Chieáu ñang röûa traø, Ñôn Haø hoûi:

- Cö Só coù nhaø khoâng?

Linh Chieáu buoâng gioû traø xuoáng, kheùp tay ñöùng yeân. Ñôn Haø laïi hoûi:

- Cö Só coù nhaø khoâng?

Linh Chieáu caàm gioû leân böôùc ñi.

Coâ veà thuaät laïi cho Cö Só nghe.

Cö Só noùi:

- Ñaát ñoû treùt vuù traâu.

Cö Só cuøng vôï laø Haønh Baø vaø coâ Linh Chieáu ñang ngoài, Cö Só noùi:

- Khoù, khoù, khoù! Möôøi taï daàu meø vuoát treân caây.

(Nan, nan, nan ! Thaäp tuï du maï thoï thöôïng thang)

Baø noùi:

- Deã, deã, deã ! treân ñaàu traêm coû yù Toå Sö.

(Dò, dò, dò! Baùch thaûo thöôïng ñaàu Toå sö yù).

Coâ Linh Chieáu noùi:

- Cuõng chaúng khoù, cuõng chaúng deã,

Ñoùi ñeán thì aên, meät thì nguû.

(Daõ baát nan, daõ baát dò,

Cô lai khieát phaïn, khoán lai thuøy)

Cö Só noùi:

- Chæ nhö noùi: Roõ roõ yù Toå Sö.

Roõ roõ ñaàu traêm coû? Laøm sao hoäi?

Coâ Linh Chieáu noùi:

- Ñaõ giaø caû maø noùi lôøi theá aáy.

- Con nghó theá naøo?

- Roõ roõ ñaàu traêm coû. Roõ roõ yù Toå Sö.

Cö Só beøn cöôøi to.

Ngaøy noï, Cö Só ñi baùn gioû tre. Ñang böôùc xuoáng caàu bò trôït. Linh Chieáu thaáy cuõng teù theo. Cö Só hoûi:

- Con laøm gì vaäy?

Linh Chieáu ñaùp:

- Thaáy cha teù, con naâng phuï

Cö Só saép ñeán luùc nhaäp dieät, baûo vôùi Linh Chieáu raèng:

- Con coi maët trôøi sôùm treã, ñuùng ngoï baùo cho cha bieát.

Linh Chieáu ra cöûa, voäi baûo:

- Maët trôøi ñaõ ñuùng ngoï, maø coù nhaät thöïc, cha ra xem thöû.

- Coù nhö vaäy sao?

- Coù maø.

Cö Só rôøi khoûi chieáu, ñeán beân cöûa soå. Linh Chieáu beøn leân giöôøng, leï laøng ngoài kieát giaø thò tòch.

(S.C. Haïnh Hueä soaïn, dòch)  

?

THOÂI LUYEÄN SÖ

Phu nhaân cuûa Maân Soaùi laø Thoâi Thò, töï Luyeän Sö. Moät hoâm, Luyeän Sö sai söù mang Y vaø leã vaät ñeán Thieàn Sö Hueä Laêng ôû Tröôøng Khaùnh vaø xin thö hoài aâm.

Söù giaû ñeán thöa y nhö vaäy.

Hueä Laêng baûo:

- Veà baûo Luyeän Sö nhaän hoài aâm.

Söù trôû veà ñeán tröôùc Luyeän, Sö noùi:

- Xin nhaän hoài aâm.

Hoâm sau, Luyeän Sö vaøo Phuû thöa:

- Caûm ôn, Ñaïi Sö hoâm qua ñaõ ñaùp lôøi.

Hueä Laêng baûo:

- Ñöa lôøi ñaùp hoâm qua ra xem.

Luyeän Sö ñeán tröôùc, voøng tay laïi.

Maân Soaùi lieàn hoûi Thieàn Sö Hueä Laêng :

- Vöøa roài, Luyeän Sö trình thö coù hôïp yù Ñaïi Sö chaêng?

Hueä Laêng ñaùp:

- Coøn so saùnh chuùt ít.

Maân Soaùi hoûi:

- Chöa roõ yù Ñaïi Sö theá naøo?

Hueä Laêng im laëng.

Maân Soaùi noùi:

- Chaúng theå nghó löôøng, Phaät phaùp cuûa Ñaïi Sö saâu xa thay!

(Nguõ Ñaêng Hoäi Nguyeân)

?

TAÀN QUOÁC PHU NHÔN

Phu nhôn Taàn Quoác hoï Keá, teân Phaùp Chôn laø meï cuûa Tröông Laêng Nguïy Quoác Coâng. Goùa choàng sôùm, taùnh nghieâm nghò, daïy con raát pheùp taéc, thöôøng aên rau quaû, öa boá thí, tuïng kinh leã Phaät, coù thôøi khoùa haèng ngaøy.

Thieàn sö Ñaïi Hueä Toâng Caûo, truï ôû Kính Sôn (Caûnh Sôn) thöôøng sai hoïc troø laø Ñaïo Khieâm, ñem thö ñeán Tröôøng Sa haàu Nguïy Quoác Coâng.

Nguïy Coâng hoûi:

- Meï toâi tu haønh 40 naêm, chæ thieáu moät ñieàu naøy.

Roài löu Ñaïo Khieâm laïi, sôùm toái ñaøm ñaïo. Gaëp phu nhôn, phu nhôn hoûi raèng:

- Hoøa Thöôïng Kænh Sôn daïy ngöôi theá naøo?

Ñaïo Khieâm noùi:

- Hoøa Thöôïng daïy ngöôøi khaùn: "Con choù khoâng Phaät taùnh" vaø "Caây truùc beà". Chæ laø khoâng ñöôïc noùi, khoâng ñöôïc suy nghó, khoâng ñöôïc höôùng choã khôûi cuõ maø hoäi, khoâng ñöôïc höôùng choã môû mieäng maø thöøa ñöông. Muoán bieän roõ vieäc naøy, haõy thoâi xem Kinh, leã Phaät, heát loøng tham cöùu, chôù ñeå coâng phu giaùn ñoaïn. Neáu moät beà chaáp chaët xem Kinh, leã Phaät, mong caàu coâng ñöùc, cuõng laø vieäc chöôùng ñaïo. Ñôïi ñeán khi moät nieäm töông öng, seõ xem Kinh, leã Phaät nhö cuõ. Luùc aáy, duø laø moät neùn höông, moät caønh hoa, moät nieâm, moät baùi, ñeàu laø dieäu duïng cuûa Phaät. Chæ caàn chòu tin nhau, chaéc chaén chaúng laøm laàm nhau.

Phu nhôn tin lôøi, beøn ra söùc tham cöùu caâu treân. Moät hoâm, canh naêm vöøa daäy, ngoài leân, chôït coù tænh, laøm keä trình Ngaøi Ñaïi Hueä:

Tröïc nhaät khaùn kinh vaên,

Nhö phuøng cöïu thöùc nhaân.

Maïc ngoân taàm höõu ngoaïi,

Nhaát cöû, nhaát hoài taâm.

Dòch:

Suoát ngaøy xem vaên, kinh,

Nhö gaëp ngöôøi quen thaân.

Chôù noùi coù chöôùng ngaïi,

Laàn naøo xem cuõng môùi.

Ñaïi Hueä, ñaùp thö raèng:

- Ñaïo Khieâm, trôû veà ñem thö vaø maáy baøi tuïng cuûa Phu Nhôn. Ban ñaàu, toâi raát nghi. Ñeán luùc, hoûi laïi Ñaïo Khieâm môùi roõ goác ngoïn. Vieäc bao kieáp chöa saùng, nay hoaùt nhieân hieän tröôùc maét, chaúng phaûi töø ngöôøi maø ñöôïc. Vì theá, toâi hoan hyû ñeán maáy ngaøy.

Con baø laøm Teå Töôùng, baø laøm Quoác Phu nhôn, cuõng chöa ñuû laøm quyù. Queùt ñöôïc ñoáng phaån, löôïm ñöôïc cuûa baùu voâ giaù, traêm kieáp ngaøn ñôøi, thoï duïng baát taän, môùi thaät ñaùng quyù. Nhöng, caàn nhaát laø chaúng ñöôïc chaáp truôùc caùi quyù naøy. Neáu chaáp tröôùc thì ñoïa vaøo toân quyù, chaúng khôûi loøng töø bi, thöông xoùt höõu tình.

Nieân hieäu Thieäu Höng 16 (? dl) Phu nhôn saép maát, baûo Nguïy Quoác Coâng raèng:

- Laõo thaân (meï) coù aân saâu chöa baùo. Haõy sai ngöôøi ñoùn tieáp, cuùng döôøng Ngaøi Ñaïi Hueä moät naêm.

Nguïy Coâng beøn sai söù röôùc Ñaïi Hueä tôùi. Ngaøi vöøa ñeán, Phu nhôn töø traàn. Linh saøng ñeå ôû Töø Ñöôøng, chuøa Quang Hieáu, choân xong, Ngaøi môùi trôû veà.

(S.C. Haïnh Hueä soaïn dòch)

?

SIEÂU NHAÁT TÖÛ

Sieâu Nhaát Töû con gaùi hoï AÂn, goùa choàng sôùm, ñoùng cöûa hoïc ñaïo. Ba naêm sau, ngoài tòch, coù ñeå laïi moät quyeån thô, keä. Trong ñoù, coù moät baøi, nhö sau:

Tónh trung voâ caù söï,

Phaûn phuù loäng hö khoâng.

Ñòa laõo thieân hoang haäu,

Hoàn phi phaùch taùn trung.

Höõu Sö khai ñaïo thoáng,

Voâ phaùp ñoä ngu moâng.

Hoát ñeå hö khoâng toaùi,

Tòch döông y cöïu hoàng.

Dòch:

- Laëng leõ khoâng moät vieäc,

Laät löôøng ñuøa hö khoâng.

Sau trôøi hoang ñaát coãi,

Trong hoàn maát phaùch tan.

Coù thaày khai moái ñaïo,

Chaúng phaùp ñoä ngu moâng.

Chôït hö khoâng naùt beùt

Tòch döông nhö xöa hoàng.

Vaø moät baøi xem hoa:

- Thoå lai kieâu quaùn thuûy lai taøi,

Ñieân ñaûo coâng phu nhaäm ngaõ tai.

Maõn dieän xuaân phong hoa töï nhöõ,

Baát töông nhan saéc höôûng nieân khai.

Dòch:

- Ñeán ñaát töôùi nöôùc roài troàng hoa,

Maëc tình toâi laøm ñuû moïi caùch.

Khaép caû Vieän khi gioù Xuaân thoåi ñeán,

Hoa töï noùi raèng:

"Chaúng phaûi ñem höông saéc nôû, cho ngöôøi xem ñaâu!".

(S.C. Haïnh Hueä soaïn, dòch)

]