CHÖÔNG VI: TOÅNG KEÁT

            Haønh giaû khi ñònh taâm caàu ñaïo,

            Thöôøng phaûi xeùt xem thôøi, phöông tieän,

            Neáu khoâng hôïp thôøi, khoâng phöông tieän,

            Nhö theá laø thaát, khoâng coù lôïi.

            Nhö traâu chöa sanh con khoâng söõa,

            Vì söõa khoâng theå coù phi thôøi,

            Neáu traâu ñaõ sanh, tìm nôi söøng,

            Söõa khoâng theå coù, aáy keû ngu.

            Nhö duøi caây öôùt mong ra löûa,

            Vì löûa khoâng theå coù phi thôøi,

            Neáu cheû caây khoâ ñeå tìm löûa,

            Löûa khoâng theå coù, aáy keû ngu.

            Phaûi choã, bieát thôøi, löôïng söùc mình,

            Quaùn taâm phöông tieän söùc nhieàu ít,

            Ñaùng neân tinh taán vaø khoâng neân,

            Töôùng ñaïo hôïp thôøi vaø khoâng hôïp.

            Neáu taâm dieâu ñoäng khoâng duïng quaù,

            Duïng quaù taát nhieân khoâng theå ñònh,

            Ví nhö cuûi nhieàu löûa chaùy maïnh,

            Gioù to thoåi ñeán khoâng theå dieät.

            Neáu kheùo duøng ñònh töï ñieàu taâm,

            Nhö theá ñoäng heát taâm ñöôïc ñònh,

            Ví nhö löûa maïnh gaëp gioù lôùn,

            Möa to töôùi xuoáng aét phaûi taét.

            Neáu ngöôøi taâm yeáu vaø löôøi bieáng,

            Nhö theá, chaùn boû khoâng theå haønh,

            Ví nhö cuûi ít, chæ ñoùm löûa,

            Khoâng gaëp gioù thoåi lieàn tieâu dieät.

            Neáu ngöôøi tinh taán taâm maïnh meõ,

            Nhö theá caøng maïnh, choùng ñöôïc ñaïo,

            Ví nhö löûa ít, raát nhieàu cuûi,

            Gaëp gioù thoåi ñeán caøng chaùy maïnh.

            Neáu haønh phoùng xaû, Chæ ñieàu phuïc,

            Maø laïi boû beâ maát phaùp lôïi,

            Ví nhö ngöôøi beänh neân nuoâi döôõng,

            Maø laïi boû ñi khoâng theå soáng.

            Neáu coù töôûng xaû, taâm chaân chaùnh,

            Hôïp thôøi, sieâng haønh mau ñaéc ñaïo,

            Ví nhö ngöôøi naøi côõi mình voi,

            Tuøy yù sai söû khoâng trôû ngaïi.

            Neáu ngöôøi nhieàu daâm, taâm roái loaïn,

            Khi aáy, khoâng neân haønh phaùp Töø,

            Nhieàu daâm haønh Töø theâm meâ muoäi,

            Nhö ngöôøi beänh laïnh, uoáng thuoác maùt.

            Ngöôøi daâm duïc nhieàu, quaùn baát tònh,

            Chuyeân quaùn baát tònh taâm ñöôïc ñònh,

            Haønh phaùp nhö theá môùi thích hôïp,

            Nhö ngöôøi beänh laïnh, uoáng thuoác noùng.

            Neáu noùng giaän nhieàu, taâm roái loaïn,

            Khi aáy, khoâng neân quaùn baát tònh,

            Ngöôøi saân quaùn theá, theâm töùc giaän,

            Nhö ngöôøi beänh noùng, uoáng thuoác noùng.

            Ngöôøi nhieàu noùng giaän haønh Töø taâm,

            Haønh Töø chaúng boû, saân taâm dieät,

            Haønh phaùp nhö theá môùi töông öng,

            Nhö ngöôøi beänh noùng, uoáng thuoác maùt.

            Neáu nhieàu meâ muoäi taâm môø mòt,

            Khoâng neân haønh Töø vaø Baát tònh,

            Hai phaùp taêng si khoâng lôïi ích,

            Nhö ngöôøi beänh caûm, uoáng thuoác boå.

            Ngöôøi taâm meâ muoäi, quaùn Nhaân duyeân,

            Phaân bieät quaùn kyõ, si taâm dieät,

            Haønh phaùp nhö theá môùi thích hôïp,

            Nhö ngöôøi beänh caûm, uoáng thuoác caûm.

            Ví nhö thôï baïc thoåi loø löûa,

            Duïng coâng phi thôøi, thoåi sai phaùp,

            Laêng xaêng gaáp thoåi khoâng bieát thôøi,

            Hoaëc khi nhuùng nöôùc, hoaëc laáy ra.

            Vaøng chaûy thoåi nhieàu, aét chaûy tieâu,

            Chöa chaûy beøn döøng thì khoâng chaûy,

            Nhuùng nöôùc phi thôøi vaøng vaãn soáng,

            Phi thôøi döøng nghæ vaøng khoâng chín.

            Tinh taán nhieáp taâm vaø phoùng xaû,

            Phaûi neân xem xeùt phaùp haønh ñaïo,

            Phi thôøi, phöông tieän maát phaùp lôïi,

            Neáu khoâng phaùp lôïi thì khoâng lôïi.

            Ví nhö thaày thuoác ba thöù beänh :

            Laïnh, noùng, phong phaûi neân tröø dieät,

            Hôïp beänh cho thuoác laø phaùp Phaät,

            Beänh tham, saân, si tuøy thuoác dieät.

]