TÖÏA KHAÉC KINH

Taâm kinh chæ voûn veïn 262 chöõ, vaên tuy khoâng nhieàu, nhöng kinh ñöôïc laáy "Taâm" ñeå ñaët teân, aét haún laø kho baùu cuûa nhaø Phaät, tinh hoa cuûa saùch Thieàn. Moät chöõ "Taâm" coù theå quaùn xuyeán caû quyeån kinh naày vaäy.

Phaøm naêm aám ñaõ khoâng thì hai thöù chaáp cuõng ñeàu khoâng, caên, traàn, giôùi, möôøi hai nhaân duyeân boán ñeá thaûy ñeàu khoâng, cho ñeán khoâng trí, khoâng ñaéc aét laø "Nhöùt chaân traïm nhö". Kinh cuõng ñaõ laø khoâng, giaûi thích ñaâu caàn coù, ñoù chæ laø ñoái vôùi ngöôøi ngoä ñöôïc "Taâm phaùp thöôïng thöøa" roát raùo. Coøn keû hoïc taâm phaùp ñang khôûi coâng phu thì chaân taâm ôû ñaâu, neáu chaúng phaûi nhôø Kinh thì bieát nôi naøo maø tìm thaáy.

Nhöng vaên kinh tuy giaûn löôïc, maø dieäu chæ saâu xa, töø xöa ñeán nay coù hôn naêm möôi nhaø chuù sôù. Ngöôøi giaûi thích cuõng chaúng laøm cho kinh deã hieåu hôn, neân ngöôøi hoïc moät phen xem qua cuõng vaãn khoù laõnh hoäi.

Thieàn sö Ñaïo Tuaân Minh Chaùnh ôû chuøa Bích Ñoäng thuoäc tænh Ninh Bình (Baéc Vieät) laø ngöôøi Vieät Nam ñaàu tieân giaûi thích Taâm Kinh. Trong phaàn giaûi thích, töø chöông ñaàu ñeán chöông thöù hai möôi laø giaûng luaän phoâ dieãn phaùt huy nghóa lyù saâu kín cuûa Taâm Kinh, chöông thöù hai möôi moát laø giaûi nghóa möôøi taùm chöõ cuûa caâu chuù cuoái cuøng. Veà caâu chuù naày tröôùc kia chuùng toâi tham khaûo Phaät Hoïc Töø Ñieån, hoaëc coù choã nghi ngôø, nay ñöôïc thieàn sö Minh Chaùnh duøng maät nghóa ñeå giaûi thích. Ngaøi daãn caâu: "ñaïi thaàn chuù, ñaïi minh chuù, voâ thöôïng chuù, voâ ñaúng ñaúng chuù" ra ñeå trình baøy, laáy kinh laøm hieån, laáy chuù laøm maät, kheá hôïp saâu xa vaøo dieäu nghóa chaúng theå nghó baøn, chaúng phaûi keû thieån laäu nhö chuùng toâi coù theå bieän ñöôïc moät lôøi.

Sau phaàn tröïc giaûi, Ngaøi laïi neâu möôøi taéc cöông laõnh vaø boán phaàn "tín, giaûi, haïnh, chöùng" ñeå chæ daïy chaùnh phaùp tu trì. Roài Ngaøi laøm haäu baït hai möôi thieân ñeå xieån döông coâng naêng chí cöïc ñoán lieãu. Ngaøi laïi daãn boán caâu keä Baùt Nhaõ cuûa coå ñöùc, Duy taâm thöùc quaùn töù trí luaän cuûa Boà taùt Maõ Minh, keä saùu caên baûy ñaïi cuûa Toå Truùc Laâm Ñieàu Ngöï ñeå dieãn roäng toâng chæ cuûa Taâm Kinh. Giaûi roài laïi giaûi nöõa, dieäu nghóa voâ cuøng. Coâng lao cuûa Ngaøi ñoái vôùi ngöôøi hoïc ñaïo thaät laø to taùt.

Quyeån Baùt Nhaõ Tröïc Giaûi naày ñöôïc soaïn thuaät vaøo trieàu Thieäu Trò naêm thöù ba, nhaèm naêm Quí Maõo (1843), ñöôïc khaéc baûn töø trieàu Khaûi Ñònh naêm Canh Thaân (1920) ñeán trieàu Baûo Ñaïi naêm Quí Daäu (1933), traûi qua möôøi boán naêm môùi xong. Nay khaéc laïi ñeå truyeàn baù roäng raõi. Nguyeän giuùp chuùt phaàn vaøo coâng ñöùc voâ löôïng cuûa coâng cuoäc hoaèng phaùp.

Baûo Ñaïi naêm Quí Muøi (1943), Maïnh Ñoâng

Boä aán haønh kinh ñieån cuûa hoäi Phaät Giaùo Baéc Kyø caån chí

?