TAÙNH KHOÂNG VAØ CHAÂN KHOÂNG

Giaûng taïi Thieàn vieän Truùc Laâm - 2000.

Töø ngaøy coøn ngoài gheá nhaø tröôøng cho tôùi nhöõng naêm sau naøy, ñoïc kinh saùch vaø ñoïc nhöõng baøi luaän cuûa caùc hoïc giaû Phaät giaùo, toâi cöù hoang mang vì söï luaän giaûi laãn loän giöõa Taùnh khoâng vaø Chaân khoâng.

Taùnh khoâng vaø Chaân khoâng laø moät hay laø khaùc? Ñieàu naøy thaâm traàm laém, neáu chuùng ta khoâng nhaän ñöôïc thì söï tu seõ laãn loän. Do laãn loän, chuùng ta khoâng bieát ñaâu laø goác, ñaâu laø ngoïn. Coù moät soá hoïc giaû giaûi Taùnh khoâng töùc laø Chaân khoâng, ñaây laø laàm laãn lôùn vaäy.

Taùnh khoâng laø gì? Chaân khoâng laø gì? Ñoù laø choã toâi muoán giaûng traïch cho quyù vò hieåu.

Taát caû caùc kinh Baùt-nhaõ ñeàu noùi veà Taùnh khoâng. Bôûi vì, theo söï phaùn giaùo cuûa caùc Toå ngaøy xöa, chia giaùo lyù cuûa ñöùc Phaät theo thöù töï töø heä A-haøm ñeán heä Baùt-nhaõ, heä Phaùp Hoa Nieát baøn v. v… Nhö vaäy Taùnh khoâng naèm ôû heä Baùt-nhaõ.

Taát caû phaùp do nhaân duyeân sinh, ñoù laø giaùo lyù caên baûn cuûa A-haøm. Töø lyù nhaân duyeân sinh ñoù, heä Baùt-nhaõ ñi saâu hôn. Ñaõ laø nhaân duyeân sinh ra caùc phaùp, thì tröôùc khi caùc phaùp sinh, noù ôû Taùnh khoâng. Do Taùnh khoâng duyeân môùi hôïp ñöôïc, neáu noù saün coù thì khoâng ñôïi duyeân hôïp. Thí duï bao kieáng coù saün thì caùi gì hôïp thaønh bao kieáng khoâng? Vì chöa hôïp neân ñôïi raùp töøng phaàn laïi môùi coù bao kieáng.

Noùi Taùnh khoâng phaûi hieåu caùc phaùp töï taùnh voán khoâng, do duyeân hôïp môùi thaønh hình. Vì vaäy söï thaønh hình naøy laø taïm coù, hö doái khoâng thaät. Neáu noù coù saün moät caùi nguyeân theå troïn veïn töø ban ñaàu thì khoâng ñôïi duyeân hôïp. Vì caùi nguyeân theå troïn veïn ban ñaàu khoâng coù, phaûi ñôïi ñuû duyeân hôïp thaønh caùc phaùp, neân goïi laø Taùnh khoâng. Nhö vaäy noùi roõ hôn laø Taùnh khoâng duyeân khôûi, töùc duyeân hôïp sanh ra muoân phaùp.

Coù ngöôøi giaûi Taùnh khoâng laø Chaân khoâng, duyeân hôïp sanh muoân phaùp laø dieäu höõu. Hieåu nhö vaäy thì quaû thaät laø laàm to. Chuùng ta phaûi nhìn cho töôøng taän, Taùnh khoâng duyeân hôïp sinh ra muoân phaùp, cho neân muoân phaùp laø hö doái, ñoù laø tinh thaàn cuûa Baùt-nhaõ. Do thaáu trieät ñöôïc lyù taùnh khoâng duyeân hôïp, maø phaù tan moïi coá chaáp. Khoâng coù gì treân theá gian laø thaät, keå caû xuaát theá gian cuõng khoâng thaät luoân. Bôûi vì xuaát theá gian laø ñoái vôùi theá gian maø noùi. Theá gian ñaõ khoâng thaät coù thì xuaát theá gian laøm gì coù ñöôïc.

Ví duï chuùng sinh do meâ laàm maø phaûi chòu sanh töû, Phaät noùi phaùp Töù ñeá ñeå dieät sanh töû. Nhö vaäy vì ñoái trò sanh töû neân noùi phaùp dieät sanh töû. Neáu heát sanh töû thì phaùp dieät sanh töû cuõng khoâng coøn. Cho neân noùi taát caû phaùp do duyeân hôïp ñeàu laø hö doái. Vì vaäy trong töôùng khoâng, caùc phaùp khoâng sanh, khoâng dieät, khoâng nhô, khoâng saïch v. v… cho tôùi khoâng khoå, taäp, dieät, ñaïo cuõng nhö theá. Phaùp Töù ñeá laø chaân lyù maø cuõng khoâng, neân möôøi hai nhaân duyeân cuõng khoâng. Taát caû nhöõng gì do ñoái duyeân döïng laäp ñeàu laø khoâng thaäät.

Nhö vaäy Baùt-nhaõ laø phaù tan taát caû kieán chaáp, chaáp theá gian, chaáp xuaát theá gian ñeàu bò phaù heát. Taát caû chuùng ta dính maéc ñaàu naøy, ñaàu noï laø taïi sao? Bôûi caùi gì mình cuõng cho laø thaät, laø quí neân yeâu thích. Ñaõ yeâu thích thì chaáp giöõ, maø chaáp giöõ laø khoå. Baây giôø nhìn caùi gì cuõng giaû neân khoâng chaáp giöõ. Do khoâng chaáp giöõ neân ñöôïc maát khoâng lo, nhö vaäy khoâng giaûi thoaùt laø gì. Ñoù laø caùi nhìn trí tueä Baùt-nhaõ, thaáu suoát töôøng taän taùnh khoâng cuûa caùc phaùp. Ñoù laø phaù saïch, khoâng coøn chaáp choã naøo nöõa caû.

Trong kinh Baùt-nhaõ coù noùi "Chö phaùp khoâng töôùng, baát sanh, baát dieät, baát caáu, baát tònh, baát taêng, baát giaûm…" taát caû ñeàu khoâng. Nhöng taïi sao chuùng ta thaáy roõ raøng söï vaät coù dô, coù saïch, coù sanh, coù dieät, nhö vaäy Baùt-nhaõ coù nguïy bieän khoâng? Thöïc tình taùnhkhoâng laø caùc phaùp voán khoâng coù saün, do duyeân hôïp môùi coù, neân noù coù sanh coù dieät. Sanh dieät ñoù laø xeùt treân töôùng duyeân hôïp, chöù trong Taùnh khoâng, khoâng coù gì heát.

Taùnh khoâng cuûa caùc phaùp, trong ñoù keå caû nguõ uaån: saéc, thoï, töôûng, haønh, thöùc cuõng laø phaùp. Nhö vaäy taát caû phaùp ñeàu Taùnh khoâng, duyeân hôïp giaû coù. Ñoù laø lyù luaän trieät ñeå veà Taùnh khoâng.

Keá toâi noùi ñeán Chaân khoâng. Taùnh khoâng laø noùi treân taùnh cuûa caùc phaùp. Coøn Chaân khoâng laø noùi treân taâm theå. Cho neân Luïc Toå baûo "Baûn lai voâ nhaát vaät", töùc laø Chaân khoâng vaäy. Ngaøi thaáy ñöôïc taâm mình xöa nay thanh tònh, taâm mình voán khoâng sanh dieät v. v… Taâm ñoù khoâng coù taát caû yù nieäm laêng xaêng neân noùi Chaân khoâng.

Chaân khoâng laøm sao sanh dieäu höõu? Vì dieäu höõu laø khôûi nghó. Nhöng ñaây khoâng phaûi laø khôûi nghó voïng töôûng laêng xaêng. "Chaân khoâng sanh dieäu höõu" töùc laø caùi duïng cuûa taâm theå nhö: tam minh, luïc thoâng, töù voâ sôû uùy, thaäp baùt baát coäng v. v… Dieäu höõu laø nhöõng dieäu duïng maàu nhieäm töø taâm theå Chaân khoâng maø ra. Khi chuùng ta nhaän ñöôïc taâm khoâng moät phaùp roài, thì môùi thaáy dieäu höõu cuûa noù. Cho neân Phaät môùi coù ñuû tam minh, luïc thoâng, töù voâ sôû uùy, thaäp baùt baát coäng v. v… Neáu noùi dieäu höõu laø taát caû caùc traàn caûnh thì laàm quaù to. Chuùng ta nhôù lôøi cuûa thieàn sö Minh Chaùnh: "Chaúng roõ baûn lai voâ nhaát vaät, coâng phu uoång phí moät ñôøi ai? ", töùc laø khoâng nhaän ñöôïc caùi Chaân khoâng cuûa mình thì uoång moät ñôøi coâng phu, khoâng ñi tôùi ñaâu heát. Nhö vaäy Chaân khoâng laø taâm theå cuûa mình. Coøn Taùnh khoâng ñoù laø theå taùnh cuûa muoân phaùp. Hai thöù rieâng khaùc. Taùnh khoâng duyeân hôïp sinh ra muoân phaùp hö giaû khoâng thaät. Chaân khoâng laø taâm theå baát sanh baát dieät maø coù dieäu duïng hay sanh muoân phaùp, neân goïi laø dieäu höõu. Vì vaäy chö Phaät môùi coù voâ soá phöông tieän, voâ soá thaàn thoâng, ñeàu töø Chaân khoâng maø ra.

Taùnh khoâng laø y cöù theo Baùt-nhaõ ñeå phaù chaáp. Chaân khoâng laø y cöù theo kinh Phaùp Hoa, kinh Hoa Nghieâm, kinh Nieát-baøn chæ cho chuùng ta coù chaân taâm baát sanh baát dieät. Khi naøo phaù heát caùc phaùp chaáp roài, môùi nhaän ra ñöôïc chaân taâm. Chaân taâm chính laø chaân khoâng dieäu höõu. Roõ raøng nhö vaäy, neân noùi Taùnh khoâng laø Chaân khoâng laø sai laàm lôùn. Moät beân chuyeân baùc khoâng laäp gì heát, moät beân nhaän thaúng chaân taâm. Töø chaân taâm môùi coù dieäu höõu. Dieäu höõu töùc laø nhöõng söï maàu nhieäm khi ñaït ñöôïc chaân taâm.

Nhö vaäy chuùng ta tu tröôùc phaûi ñi töø Baùt-nhaõ. Luïc Toå ngoä nôi kinh Kim cang "Baát öng truï saéc sanh taâm, baát öng truï thanh, höông, vò, xuùc, phaùp sanh taâm. Öng voâ sôû truï nhö sanh kyø taâm", Kyø taâm laø taâm naøo? Phaät noùi phaùt taâm Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh giaùc thì ñöøng truï taâm nôi saéc, thanh, höông, vò xuùc, phaùp. Neân khoâng coù choã truï maø phaùt taâm Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc. Nhö vaäy taâm chaúng sanh chaúng dieät môùi laø taâm hay sanh muoân phaùp. Cho neân "kyø taâm" laø taâm Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc vaäy. Chuùng ta tu maø khoâng dính saùu traàn chính laø ñaõ phaùt taâm Voâ Thöôïng Chaùnh Ñaúng Chaùnh Giaùc roài. Chaân khoâng chính laø taâm khoâng vöôùng maéc vôùi saùu traàn. Ñoù laø taâm chaân thaät.

      Giaùo lyù cuûa ñöùc Phaät coù moät heä thoáng cuï theå roõ raøng. Cho neân hieåu saâu môùi thaáy caùc töø quí Ngaøi duøng ñeàu chính xaùc, roõ raøng. Chuùng ta tu hoïc phaûi thaáy cho töôøng taän, neáu khoâng thì söï tu khoâng dính daùng gì vôùi lôøi Phaät daïy, khoâng coù keát quaû gì caû.

]