BOÀ TAÙT ÑAÏI THEÁ CHÍ

(Bodhisattva Mo hasthanapraøta)

DANH HIEÄU. - Theo kinh Quaùn Voâ Löôïng Thoï Ñaïi Theá Chí coù nghóa laø duøng aùnh saùng trí tueä soi khaép heát thaûy, khieán chuùng sanh trong ba ñöôøng aùc ñöôïc giaûi thoaùt vaø ñöôïc naêng löïc voâ thöôïng.

TIEÀN THAÂN. - Thuôû xa xöa ôû theá giôùi Voâ Löôïng Ñöùc Töïu An Laïc thò hieän coù ñöùc Phaät hieäu Kim Quang Sö Töû Du Hyù ra ñôøi hoùa ñoä chuùng sanh.

Trong nöôùc coù oâng vua hieäu Oai Ñöùc, laáy chaùnh phaùp trò daân neân cuõng goïi laø Phaùp vöông. Trong nöôùc aáy khoâng coù ngöôøi nöõ, toaøn laø do hoùa sanh. Vua kính thôø ñöùc Phaät Kim Quang Sö Töû Du Hyù khoâng bieát moûi nhaøm. Moät hoâm, vua toïa thieàn Tam muoäi, khi xuaát ñònh thaáy hai hoa sen moïc beân taû höõu, trong moãi hoa sen coù moãi ñoàng töû, roài cuøng nhaø vua ñeán Phaät nghe phaùp. Vua Oai Ñöùc ñoù laø tieàn thaân Phaät Thích Ca, hai vò ñoàng töû laø Boà-taùt Quaùn Theá AÂm vaø Ñaïi Theá Chí.

            (Quaùn Theá AÂm Boà-taùt Thoï Kyù kinh)

Laïi moät thuôû khaùc, Ngaøi laø con trai thöù cuûa vua Voâ Traùnh Nieäm teân Ni-ma. Ngaøi ñöôïc thaân thöøa cuùng döôøng ñöùc Phaät Baûo Taïng vaø phaùt nguyeän ñoä sanh, ñöôïc Phaät thoï kyù: sau naøy laøm Boà-taùt hieäu laø Ñaéc Ñaïi Theá (Ñaïi Theá Chí), phuï taù beân caïnh ñöùc Phaät A Di Ñaø ôû coõi Cöïc-laïc. Vaø, sau nöõa Ngaøi seõ thaønh Phaät hieäu laø “Thieän Truï Coâng Ñöùc Baûo Vöông”, ôû theá giôùi Ñaïi Theá.

            (Kinh Bi Hoa, quyeån ba, phaåm Chö Boà-taùt Boån Thoï Kyù).

HAÏNH NGUYEÄN. - Ngaøi duøng phaùp moân Nieäm Phaät Tam muoäi ñeå töï tu vaø hoùa ñoä chuùng sanh. Trong hoäi Laêng Nghieâm, ñöùc Phaät Thích Ca hoûi choã sôû tu sôû ñaéc cuûa caùc vò La-haùn vaø Boà-taùt, Ngaøi töï thuaät: “Thôøi ñöùc Phaät Sieâu Nhaät Nguyeät Quang daïy con nieäm Phaät Tam muoäi... Nhôn ñòa xöa cuûa con duøng taâm nieäm Phaät nhaäp voâ sanh nhaãn. Nay ôû theá giôùi naøy, con tieáp ñoä ngöôøi nieäm Phaät veà Tònh ñoä...”. Ñöùc Quan Theá AÂm duøng loøng töø bi laêùng nghe tieáng ñau khoå ñeán cöùu ñoä chuùng sanh, ñöùc Ñaïi Theá Chí duøng aùnh saùng trí tueä soi ñöôøng cho chuùng sanh ñöôïc giaûi thoaùt.

BIEÅU TÖÔÙNG. - Ngaøi ñöùng beân höõu ñöùc Phaät A Di Ñaø, töôùng ngöôøi cö só coå ñeo chuoãi anh laïc, tay caàm hoa sen xanh. Ñaây laø loái thôø Di Ñaø tam toâng: Ñöùc Phaät Di Ñaø ôû giöõa, beân taû Boà-taùt Quaùn Theá AÂm, beân höõu Boà-taùt Ñaïi Theá Chí.

MAÄT YÙ. - Boà-taùt hình ngöôøi cö só ñeå noùi leân haïnh nguyeän ñoä sanh cuûa Ngaøi luoân luoân gaàn guõi quaàn chuùng. Bôûi vì muoán caûm thoâng nhau thì tröôùc phaûi cuøng hình thöùc nhö nhau. Boà-taùt laø baïn laønh cuûa chuùng sanh, cho neân mang hình thöùc ngöôøi cö só ñeå deã laên loän trong nhaân gian, maø hoùa ñoä hoï.

Hoa sen xanh töôïng tröng thanh tònh, töùc laø ñoaïn ñöùc. Duøng trí tueä döùt saïch taát caû phieàn naõo nhieãm oâ, cöùu vôùt chuùng sanh leân khoûi vuõng buøn aùc tröôïc.

Muoán cöùu vôùt chuùng sanh veà tònh ñoä, tröôùc phaûi daïy hoï döùt saïch phieàn naõo ueá oâ. Vì theá, danh hieäu Ngaøi ñaõ noùi leân yù nghóa vaän duïng aùnh saùng trí tueä chieáu soi cho chuùng sanh thaáy roõ nhöõng ueá tröôïc nôi mình, ñoàng thôøi giuùp cho hoï coù söùc maïnh ñoaïn tröø nhöõng ueá tröôïc aáy, nhieân haäu ñöa hoï veà Tònh Ñoä.

Moãi ñöùc Phaät ñeàu ñaày ñuû hai ñöùc taùnh quan troïng laø töø bi vaø trí tueä. Thieáu moät trong hai ñöùc taùnh naøy, khoâng bao giôø thaønh Phaät. Cho neân, thôø töôïng tam toâng ñeå bieåu thò yù nghóa naøy. Ñöùc Phaät Thích Ca coù hai vò Boà-taùt phuï taù laø Vaên Thuø vaø Phoå Hieàn. Ngaøi Vaên Thuø töôïng tröng trí tueä. Ngaøi Phoå Hieàn laø ñaïi haïnh töø bi. Ñöùc Phaät Di Ñaø cuõng theá, coù hai Boà-taùt phuï taù laø Quaùn AÂm vaø Theá Chí. Ñöùc Quaùn AÂm töôïng tröng töø bi, Boà-taùt Theá Chí töôïng tröng trí tueä. Töø bi ôû beân taû, trí tueä ôû beân höõu, ñeå bieåu thò trí tueä luùc naøo cuõng daãn ñaàu thì töø bi môùi thaønh töïu.

Chuùng ta thôø Phaät, leã Phaät luoân luoân phaûi hoïc taäp vaø thöïc haønh hai haïnh naøy. Coù theá, söï thôø Phaät leã Phaät môùi ñaày ñuû yù nghóa.

]