BOÀ TAÙT PHOÅ HIEÀN

Bodhisattva Vi’ svabhadhra hoaëc SAMANTABHADRA

DANH HIEÄU. - Phoå Hieàn laø vò hieàn raát gaàn baäc thaùnh hay giaùo hoùa khaép taát caû choã. Ñöùc ñoä khaép taát caû phaùp giôùi; kheùo hay ñieàu phuïc thuaän thaûo goïi laø  Hieàn. Ñieàu thieän vi dieäu khaép taát caû choã goïi laø Phoå.

TIEÀN THAÂN. - Thuôû xöa, Ngaøi laø con thöù tö vua Voâ Traùnh Nieäm teân laø Naêng Ñoä. Do cuùng döôøng ñöùc Phaät Baûo Taïng vaø phaùt nguyeän ñoä sanh, Ngaøi ñöôïc Phaät thoï kyù sau naøy tu haïnh Boà-taùt seõ ñöôïc teân laø Kim Cöông Trí Hueä Quang Minh Coâng Ñöùc vaø seõ thaønh Phaät ôû theá giôùi Baát Huyeàn phöông Ñoâng hieäu laø Phoå Hieàn Nhö Lai (Kinh Bi Hoa).

HAÏNH NGUYEÄN. - Boà-taùt Phoå Hieàn coù möôøi haïnh nguyeän lôùn.

            1. Leã kænh chö Phaät

            2. Khen ngôïi Nhö Lai

            3. Cuùng döôøng khaép caû

            4. Saùm hoái nghieäp chöôùng

            5. Tuøy hæ coâng ñöùc

            6. Thænh Phaät chuyeån phaùp luaân

            7. Thænh Phaät thöôøng ôû ñôøi

            8. Thöôøng theo hoïc Phaät

            9. Haèng tuøy thuaän chuùng sanh

            10. Hoài höôùng khaép heát.

            (Kinh Hoa Nghieâm, phaåm Phoå Hieàn haïnh nguyeän)

Laïi, trong hoäi Laêng Nghieâm, Phaät hoûi veà caên vieân thoâng, Ngaøi thuaät:

“Con ñaõ töøng laøm con caùc vò Phaùp Vöông nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng, chö Phaät möôøi phöông daïy ñeä töû coù caên Boà-taùt ñeàu tu haïnh Phoå Hieàn, laø do con maø ñaët teân. Baïch Theá Toân ! Con duøng taâm nghe vaø phaân bieät nhöõng hieåu bieát cuûa chuùng sanh, neáu ôû phöông khaùc ngoaøi soá theá giôùi nhö caùt soâng Haèng, coù moät chuùng sanh trong taâm phaùt minh haïnh Phoå Hieàn, khi aáy con cöôõi voi traéng saùu ngaø phaân thaân traêm ngaøn ñeán khaép caùc choã kia. Duø ngöôøi kia bò nghieäp chöôùng saâu naëng chöa thaáy ñöôïc con, con ôû trong toái xoa ñaàu, an uûi uûng hoä, khieán ngöôøi kia ñöôïc thaønh töïu...”

            (Kinh Laêng Nghieâm, chöông Phoå Hieàn)

BIEÅU TÖÔÙNG. - Caên cöù vaøo töôïng Thích Ca tam toâng, Boà-taùt Phoå Hieàn haàu beân taû ñöùc Phaät Thích Ca, Boà-taùt Vaên Thuø haàu beân höõu. Boà-taùt Phoå Hieàn thôø rieâng vôùi hình thöùc ngö cö só, cöôõi voi traéng saùu ngaø, hai tay chaép laïi.

THAÂM YÙ. - Ngaøi töôïng tröng cho chaân lyù, Vaên Thuø töôïng tröng chaân trí, lyù trí dung thoâng. Hoaëc Ngaøi töôïng tröng cho tam muoäi, Vaên Thuø töôïng tröng cho Baùt-nhaõ. Hoaëc Ngaøi töôïng tröng cho haïnh, Vaên Thuø töôïng tröng cho giaûi, haïnh giaûi vieân dung. Hoaëc Ngaøi töôïng tröng cho töø bi, Vaên Thuø töôïng tröng cho trí tueä. Ñöùc Phaät duøng chaân trí thaâm ñaït chaân lyù, vì theá bieåu thò hai vò Boà-taùt phuï taù hai beân. Hoaëc ñöùc Phaät Bi, Trí vieân maõn, neân hai Ngaøi thöôøng coù maët beân traùi, beân phaûi ñöùc Phaät.

Rieâng töôïng Boà-taùt Phoå Hieàn ngoài treân löng voi traéng saùu ngaø ñeå bieåu thò haïnh nguyeän roäng lôùn. Trong caùc loaøi thuù, veà söùc maïnh chuyeân chôû, con voi laø maïnh hôn caû. Noù hay chuyeân chôû ngöôøi vaø vaät töø choã naøy ñeán choã khaùc. Boà-taùt Phoå Hieàn cuõng theá, duøng ñaïi haïnh hoùa ñoä chuùng sanh, ñöa hoï töø bôø meâ ñeán beán giaùc. Laïi, con voi aáy traéng coù saùu ngaø, bieåu thò Boà-taùt tuy coøn laên loän trong traàn ñeå hoùa ñoä chuùng sanh, maø nghieäp chöôùng ñaõ trong saïch. Saùu ngaø laø töôïng tröng cho luïc ñoä, Cheøo thuyeàn luïc ñoä, Boà-taùt cöùu vôùt chuùng sanh ñang chìm ñaém trong beå khoå. Maëc duø beå khoå meânh moâng, chuùng sanh voâ löôïng, Boà-taùt khoâng naïi haø meät nhoïc vaãn say söa cöùu vôùt khoâng ngöøng. Nhöõng chieác cheøo boá thí..., caùnh buoàm tinh taán..., muïc tieâu thieàn ñònh, tay laùi trí tueä maõi hoaït ñoäng luoân luoân tieán tôùi khoâng bao giôø bò soùng gioù khieán phaûi lui suït.

Chuùng ta thôø Boà-taùt Phoå Hieàn laø thôø chaân lyù, haèng ngaøy kính leã Ngaøi, chuùng ta phaûi töï tænh aên naên traùnh xa moïi aûo voïng, trôû veà phoái hôïp vôùi chaân lyù. Coøn gì ñau buoàn baèng, haèng ngaøy soáng trong chaân lyù maø chuùng ta bò môø mòt bôûi voâ minh, roài laáy voïng laøm chaân, laáy giaû laøm thöïc, caøng ngaøy caøng caùch xa chaân lyù. Chuùng ta haõy môû mang trí tueä, nhìn thaúng vaøo maët chaân lyù ñeå ñöôïc giaùc ngoä nhö chö Phaät. Coù vaäy môùi xöùng ñaùng laø Ñieàu Ngöï Töû.

Laïi, thôø Boà-taùt Phoå Hieàn cuõng laø thôø Ñaïi haïnh voâ bieân cuûa chö Boà-taùt. Kính leã Ngaøi coù nghóa laø chuùng ta toân troïng hoïc ñoøi theo haïnh nguyeän roäng lôùn cuûa Ngaøi. Haõy ñaäp tan ñi caùi voû ích kyû heïp hoøi cuûa chuùng ta ñeå hoøa mình trong haïnh nguyeän meânh moâng cuûa Boà-taùt. Coøn ñeo ñaúng caùi voû ích kyû naøy laø coøn khoå ñau, coøn chìm ñaém, phaûi gôõ noù boû ñi, chuùng ta seõ nheï nhaøng vöôït khoûi muoân lôùp truøng döông ñeán nôi bôø giaùc an vui. Loøng töø voâ haïn, haïnh nguyeän voâ bieân cuûa Boà-taùt laø nhöõng tieáng coøi caûnh tænh, keâu goïi chuùng ta haõy soáng daäy trong ñoàng theå ñaïi bi, trong chaân nhö vónh cöûu. Boû ñi caùi voû nhoû nhen, taïm bôï, maø con ngöôøi ñang vì noù taïo nghieäp khoå ngaäp trôøi.

]