BOÀ TAÙT VAÊN THUØ SÖ LÔÏI

(Bodhisattva Manjusri)

DANH HIEÄU. - Vaên Thuø Sö Lôïi cuõng goïi laø Maïn Thuø Thaát Lî, dòch nghóa laø “Dieäu Ñöùc, Dieäu Caùt Töôøng”. Vì thaáy roõ Phaät taùnh, moïi ñöùc ñeàu troøn ñaày, khoâng söï raøng buoäc naøo chaúng döùt, neân goïi Dieäu Ñöùc.

TIEÀN THAÂN. - Thuôû xöa, Ngaøi laø con thöù ba vua Voâ Traùnh Nieäm teân laø Thaùi töû Vöông Chuùng. Do cuùng döôøng ñöùc Phaät Baûo Taïng vaø phaùt nguyeän ñoä sanh neân ñöôïc hieäu laø Vaên Thuø Sö Lôïi vaø ñöôïc thoï kyù sau naøy seõ thaønh Phaät ôû theá giôùi thanh tònh Voâ Caáu Baûo Chæ, hieäu laø Phaät Vaên Thuø (Kinh Bi Hoa).

Laïi, trong kinh Phaùp Hoa cheùp: Thôøi ñöùc Phaät Nhaät Nguyeät Ñaêng Minh, Ngaøi laø Boà-taùt Dieäu Quang thoï trì kinh Phaùp Hoa. Taùm ngöôøi con cuûa Phaät Nhaät Nguyeät Ñaêng Minh ñeàu theo hoïc vôùi Ngaøi, sau naøy caùc vò aáy ñeàu thaønh Phaät, trong soá ñoù coù Phaät Nhieân Ñaêng vaø Di Laëc. (Kinh Phaùp Hoa)

HAÏNH NGUYEÄN. - Ngaøi laø vò Boà-taùt hieåu thaáu Phaät taùnh, ñaày ñuû ba ñöùc: Phaùp thaân, Baùt-nhaõ, Giaûi thoaùt; haèng ñem ba ñöùc aáy giaùc ngoä chuùng sanh. Ngaøi laø hieän thaân cuûa caên baûn trí, cho neân trong haøng Boà-taùt Ngaøi laø Thöôïng thuû. Trong caùc hoäi thuyeát phaùp cuûa ñöùc Phaät Thích Ca, Ngaøi luoân hieän thaân trôï hoùa.

BIEÅU TÖÔÙNG. - Tay maët Ngaøi caàm kieám saéc beùn. Tay traùi caàm hoa sen xanh. Mình ngoài treân löng Sö Töû xanh. Coù nôi Ngaøi hieän töôùng ngöôøi xuaát gia, vì vôùi tö caùch trôï hoaù cuøng ñöùc Phaät Thích Ca neân phaûi hieän thaân ngöôøi xuaát gia nhö caùc vò Tyø-kheo. Coù choã thôø Ngaøi vôùi hình thöùc ngöôøi cö só ñoäi muõ, maëc giaùp, caàm kieám. Nhö Thieän Taøi Ñoàng Töû taùn thaùn:

            “Thaân maëc giaùp nhaãn nhuïc,

            Tay caàm göôm trí tueä,

            Töï taïi haøng quaân ma,

            Xin thöông xoùt cöùu vôùt toâi.

(Kinh Hoa Nghieâm taäp ba, phaåm phaùp giôùi, Hoøa Thöôïng Trí Tònh dòch)

THAÂM YÙ. - Ngaøi Vaên Thuø töôïng tröng caên baûn trí. Tay maët Ngaøi caàm kieám laø bieåu thò trí ñöùc. Duøng trí tueä saùng suoát phaù tan taát caû voâ minh haéc aùm. AÙnh saùng trí tueä soi ñeán ñaâu, haéc aùm tan ñeán ñaáy. Nhö duõng só caàm kieám beùn xoâng pha trong traän maïc, chieác lieám lia ñeán ñaâu thì ñaàu giaëc rôi ñeán ñaáy. Söùc trí tueä voâ cuøng maõnh lieät, nhö thanh kieám baùu cöùng chaéc san saûng, duø chaïm phaûi cuøng loaïi kim khí vaãn khoâng bò khôøn meû, maø coù theå chaët ñöùt taát caû.

Tay traùi Ngaøi caàm hoa sen xanh, bieåu thò ñoaïn ñöùc. Ñoái vôùi töï thaân cuõng do söùc trí tueä döùt saïch moïi nhieãm oâ tham aùi, nhö hoa sen ôû trong buøn maø khoâng nhieãm buøn. Boà-taùt khoâng phaûi ngöôøi aån nôi non cao röøng thaåm, soáng trong caûnh thanh tònh u nhaøn, maø laø ngöôøi soáng chung ñuïng vôùi quaàn chuùng, laên loän trong ñaùm buïi traàn ñeå cöùu ñoä chuùng sanh, neân coù luùc ra laøm vua, coù luùc laøm quan, cuõng coù khi laøm keû taät nguyeàn cuøng khoå... tuy soáng trong duïc laïc daãy ñaày, maø Boà-taùt vaãn giöõ taâm thanh tònh khoâng bò oâ nhieãm nhö ngöôøi ñôøi. Ñoù laø nhôø trí tueä döùt saïch tham aùi, vieân thaønh ñoaïn ñöùc.

Chieác giaùp Ngaøi mang treân ngöôøi goïi laø giaùp nhaãn nhuïc. Nhôø noù neân caùc muõi teân thò phi khoâng xaâm phaïm vaøo thaân. Noù che chôû cho Boà-taùt veïn toaøn taâm töø bi; boïn giaëc saân haän oaùn thuø khoâng theå naøo xuùc naõo ñöôïc haïnh nguyeän cuûa Boà-taùt. Boà-taùt khoâng bao giôø rôøi chieác giaùp nhaãn nhuïc. Thieáu noù Boà-taùt khoâng theå naøo thöïc hieän ñöôïc taâm Boà-ñeà.

Con Sö töû laø bieåu thò coâng naêng cuûa trí tueä. Bôûi vì sö töû laø chuùa sôn laâm, moät tieáng roáng cuûa noù muoân thuù ñeàu neùp phuïc. Boà-taùt do trí tueä vieân maõn hay thuyeát phaùp phaù deïp taát caû taø tuyeát. Moät phen chaùnh phaùp vang leân, moïi taø thuyeát ñeàu aån naùu. Nhö moät phen sö töû roáng leân thì muoân thuù ñeàu kinh taâm taùn ñôûm.

Chuùng ta thôø phuïng, ñaûnh leã Boà-taùt Vaên Thuø laø ñeå höôùng veà trí tueä saün coù cuûa chuùng ta. Laâu roài, chuùng ta maõi soáng quay cuoàng theo voâ minh tham aùi, troâi laên trong bieån sanh töû luaân hoài, chòu chaäp choàng muoân noãi khoå ñau. Giôø ñaây, chuùng ta haõy tænh daäy, quay veà vôùi trí tueä saün coù cuûa mình, duøng thanh göôm trí tueä chaët ñöùt löôùi tham aùi ñeå vöôït ra khoûi beå khoå thaâm saâu. Chæ coù trí tueä môùi ñuû coâng naêng cöùu ta ra khoûi voøng luaân hoài nghieäp baùo. Sau khi, töï cöùu ñöôïc mình baèng khaû naêng trí tueä, chuùng ta laïi duøng noù tuyeân döông chaùnh phaùp hoùa ñoä quaàn meâ. Ñöôïc vaäy, phaàn töï lôïi vaø lôïi tha môùi ñöôïc ñaày ñuû. Tuy nhieân, ngöôøi chieán só muoán chieán thaéng keû thuø phieàn naõo, muoán cöùu thoaùt moïi ngöôøi ra khoûi voøng keàm haûm cuûa chuùng thì luùc naøo trong ngöôøi cuõng khoâng rôøi chieác giaùp nhaãn nhuïc. Ñöôïc theá, môùi chaéc chaén thaønh coâng. Cuõng vaäy, chuùng ta muoán töï giaùc giaùc tha thì haïnh nhaãn nhuïc khoâng luùc naøo daùm xao laûng. Coù thöïc haønh ñöôïc nhö vaäy, môùi xöùng ñaùng ñaûnh leã ñöùc Vaên Thuø tay caàm kieám, mình maëc giaùp; ngoài treân löng sö töû.

]