GIAÛI CHÖÕ THAÙNH ÑAÊNG LUÏC

            Thaùnh Ñaêng laø ñeøn Thaùnh, Luïc laø ghi cheùp, Thaùnh Ñaêng Luïc laø ghi laïi nhöõng ngoïn ñeøn Thaùnh. Ñoïc qua Thaùnh Ñaêng Luïc, chuùng ta thaáy noùi veà caùc vò vua, khoâng noùi ñeán caùc vò Thaùnh Taêng, theá sao goïi laø Thaùnh Ñaêng Luïc? Theo Phaät Giaùo thì Thaùnh chæ cho Phaät, Toå laø nhöõng vò tu haønh ñaéc ñaïo. Tuy nhieân, ngaøy xöa caùc vò vua chuùa thuoäc haøng minh quaân ñöôïc toân xöng laø Thaùnh, nhö Thaùnh chuùa, Thaùnh vöông v.v... Thaùnh Ñaêng laø ñeøn töø Phaät, Toå trao laïi cho ngöôøi sau. Töø Phaät tuaàn töï truyeàn cho hai möôi taùm vò Toå ôû AÁn Ñoä, sang Trung Hoa truyeàn tieáp cho saùu vò Toå Thieàn Toâng vaø truyeàn maõi cho caùc vò Toå sö Trung Hoa, Nhaät Boån, Vieät Nam veà sau. Nhöõng vò Toå khi nhaän ñöôïc lyù Thieàn ngoä ñaïo ñeàu ñöôïc goïi laø truyeàn ñaêng. Truyeàn ñaêng laø trao ñeøn. Ñeøn chö Toå trao nhau laø ñeøn Thaùnh. Ñoái vôùi Thieàn toâng baát cöù laø tu só xuaát gia hay cö só taïi gia, ai nhaän ñöôïc lyù Thieàn ngoä ñaïo ñeàu ñöôïc trao ñeøn Thaùnh. Quí vò ñöøng nghó chæ coù nhöõng vò tu só xuaát gia ñaàu troøn aùo vuoâng môùi ñöôïc trao ñeøn Thaùnh, nghó nhö theá laø laàm laãn. Ngöôøi naøo ngoä ñöôïc taâm toâng nhaän ra taùnh Phaät, laø ñöôïc trao ñeøn Thaùnh. Trao baèng phöông tieän naày hay phöông tieän khaùc, khoâng phaân bieät tu só hay cö só. Giaû söû ôû ñaây moät traêm ngöôøi, baát luaän Taêng Ni hay cö só, ngöôøi naøo nhaän ra taùnh Phaät laø ngöôøi ñoù ñöôïc trao ñeøn Thaùnh; daàu cho toâi khoâng noùi tôùi teân nhöng hoï vaãn ñöôïc trao. Song, tröôùc khi tu hoï ñaâu bieát ñeå nhaän, phaûi nhôø Thaày, Toå chæ baøy môùi bieát mình coù Taùnh Phaät maø nhaän ra. Nhö theá goïi laø trao ñeøn Thaùnh. Vaäy caùc oâng vua duø ôû ngoâi vò Hoaøng ñeá, nhöng tu ngoä ñaïo cuõng ñöôïc goïi laø Thaùnh ñaêng.

            ÔÛ thieàn ñöôøng beân taêng toâi coù ñeå bieån chöõ “Truyeàn Ñaêng Tuïc Dieäm” laø trao ñeøn tieáp löûa. Taïi sao toâi ñeå nhö theá? Vì ñaïo Phaät laø ñaïo giaùc ngoä, maø giaùc ngoä thì trí tueä saùng suoát. Ñeøn, löûa laø vaät bieåu tröng cho trí tueä saùng suoát, neân ñeøn löûa ñöôïc cuï theå hoùa baèng caùch trao ñeøn tieáp löûa. Do ñoù ngöôøi tu Phaät khoâng coù lyù do gì tu maø khoâng tieán ñeán muïc ñích giaùc ngoä, neáu khoâng toaøn phaàn giaùc thì cuõng phaûi töøng phaàn giaùc. Ngöôøi tu coù giaùc ngoä môùi laø ñeä töû Phaät, vì hoïc Phaät laø hoïc giaùc ngoä. Thí duï ôû theá gian ngöôøi ñôøi ñi hoïc ñeå bieát chöõ. OÂng Xoaøi tuy coù ñi hoïc nhöng hoïc khoâng gioûi, chæ ñoïc ñöôïc A, B, C... chöù chöa ñoïc ñöôïc moät baøi vaên. Nhöõng ngöôøi khaùc hoïc gioûi hôn, ngöôøi thì ñoïc ñöôïc moät baøi vaên, ngöôøi thì ñoïc vaø vieát ñöôïc moät baøi vaên löu loaùt... Song oâng Xoaøi vaãn ñöôïc coi nhö ngöôøi bieát chöõ nhöng chæ bieát nhöõng chöõ caùi. Cuõng vaäy, tu theo Phaät laø phaûi giaùc ngoä; giaùc ít giaùc kha khaù, giaùc nhieàu, giaùc troïn veïn laø tuøy theo coâng phu tu haønh cuûa moãi ngöôøi. Ngöôøi tu khoâng giaùc ngoä laø chöa tu theo ñaïo Phaät. Ngöôøi giaùc nhieàu vaø giaùc troïn veïn môùi ñöôïc trao ñeøn Thaùnh. Taïi sao vaäy? Vì giaùc ít chæ saùng chuùt chuùt, chöa saùng baèng aùnh saùng ñom ñoùm thì ñaâu ñuû söùc trao ñeøn! Ngöôøi ñöôïc trao ñeøn laø ngöôøi ngay nôi taâm luùc naøo cuõng saùng neân noùi laø ñeøn. Do ñoù ngöôøi tu Phaät thöôøng noùi chuùng ta laø keû caàm ñuoác soi ñöôøng cho chuùng sanh. Taïi sao phaûi caàm ñuoác soi ñöôøng? Vì chuùng sanh ñang chìm trong meâ laàm u toái cuûa voâ minh. Muoán ñöa chuùng sanh ra khoûi caûnh voâ minh u toái, thì phaûi thaép ñeøn hoaëc thaép ñuoác saùng leân, ñeå hoï thaáy ñöôøng maø daãn hoï ra khoûi choã toái taêm. Trong caûnh toái, neáu ngöôøi daãn ñöôøng khoâng coù ñeøn hay ñuoác saùng, laøm sao soi cho hoï thaáy ñöôøng ñeå daãn ñi? Ví duï nhö giaûng ñöôøng naày ban ñeâm khoâng coù ñeøn toái ñen. Baáy giôø chuùng ta chæ moïi ngöôøi ñaây laø töôïng Toå AÁn Ñoä, kia laø töôïng Toå Trung Hoa, ñaây laø töôïng Toå Vieät Nam... Hoï coù thaáy töôïng Toå khoâng? Chaéc chaén laø khoâng thaáy. Khi môû ñeøn saùng chæ hoï môùi thaáy. Cuõng vaäy chuùng sanh ñang voâ minh meâ toái, muoán ñöa hoï ra khoûi meâ toái khoå ñau chuùng ta laø ngöôøi höôùng daãn taâm phaûi saùng, töùc laø phaûi ñöôïc trao ñeøn. Ñöôïc trao ñeøn môùi xöùng ñaùng laø ngöôøi daãn ñöôøng. Ñaây laø muïc ñích maø taát caû Taêng Ni phaûi naém vöõng vaø höôùng ñeán. Nhieàu ngöôøi tu noùi vieäc naày laø Phaät söï, vieäc kia laø Phaät söï, vieäc noï laø Phaät söï... Vieäc naøo cuõng Phaät söï heát, nhöng khoâng hieåu ñuùng nghóa Phaät söï laø vieäc gì. Ñuùng nghóa Phaät söï laø caàm ñuoác ñöa ngöôøi ra khoûi loái meâ. Ñoù laø Phaät söï chuû yeáu. Taát caû moïi vieäc laøm cuûa Taêng Ni ñeàu goïi laø Phaät söï, nhöng khoâng caên cöù treân nghóa chuû yeáu naày. Nhöõng vieäc aáy laø vieäc beân leà khoâng phaûi laø vieäc chuû yeáu cuûa ñaïo Phaät. Ñoù laø yù nghóa Thaùnh Ñaêng.

            Ña soá Taêng Ni hieän coù maët ôû ñaây laø ngöôøi xuaát gia, ñôøi soáng khoâng coøn bò ngoaïi duyeân chi phoái, chæ moät beà lo tu. Lo tu laø laøm gì? Coù phaûi lo thaép ñeøn taâm mình cho saùng khoâng? Phaät töû cuõng vaäy, quí vò soáng khoâng ñeán noãi ñaàu taét maët toái, moãi ngaøy cuõng coù chuùt thì giôø roãi raûnh, haõy coá gaéng thaép ñeøn taâm cuûa mình cho saùng daàn, ñeå ñöôïc trao ñeøn nhö caùc vò vua ñôøi Traàn. Vieäc nöôùc thì quaù lôùn quaù nhieàu, caùc Ngaøi ña ñoan baän roän maø vaãn thaép saùng ñöôïc ñeøn taâm, huoáng chi chuùng ta coù thì roãi raûnh maø khoâng thaép ñöôïc ñeøn taâm sao? Chuùng ta khoâng neân yû laïi, ñaõ coù ñeøn cuûa Phaät Toå haõy töï noå löïc thaép saùng ñeøn taâm cuûa mình. Ñeøn taâm saùng laø ñöôïc truyeàn ñeøn Thaùnh, sau naày chuùng ta coù giaûng daïy hay noùi ñieàu gì cuõng goïi Thaùnh ñaêng ngöõ luïc. Neáu chöa ñöôïc vaäy duø noùi laøm bao nhieâu cuõng chæ laø ngoân ngöõ cuûa phaøm phu.

            ÔÛ ñaây ñaùng khích leä nhaát laø Phaät töû, quí vò tuy bò gia duyeân raøng buoäc, nhöng saùnh vôùi caùc vò vua thì quí vò coù thì giôø hôn nhieàu, haù khoâng noå löïc thaép saùng ñöôïc ñeøn taâm sao? Quí vò haõy noå löïc, bieát ñaâu mai kia nhöõng cö só tôùi lui vôùi Truùc Laâm, coù ngöôøi thaép saùng ñöôïc ñeøn taâm, ñaâu coù voâ phaàn. ÔÛ Thöôøng Chieáu coù vaøi cö só ñeøn cuûa hoï cuõng saép saùng. Trong nhöõng buoåi giaûng, thænh thoaûng toâi coù daãn moät vaøi baøi keä cuûa nhöõng cö só ñoù cho quí vò nghe. Sôû dó toâi noùi ñieàu naày laø ñeå quí vò thaáy cö só cuõng thaép ñöôïc ñeøn saùng, chôù khoâng phaûi chæ ngöôøi xuaát gia môùi thaép ñöôïc. Chuùng ta hoïc thieàn ñôøi Traàn thaáy coù nhieàu cö só saùng ñaïo. Trong naêm vò vua Thieàn sö chæ coù hai vò xuaát gia, coøn laïi ba vò laø cö só maø vaãn thaép saùng ñöôïc ngoïn ñeøn Thaùnh. Vaäy quí vò hoïc theo göông ngöôøi xöa ñeå thöïc haønh.

]