PHẦN THỨ HAI: KỆ TỤNG

I- Mười Tắc Cương Lãnh (Phụ tụng Tâm kinh)

1. Đề mục kinh.

2. Tựa kinh: Chánh nhân.

3. Tổng tựa: Hạnh môn.

4. Đối diện khai thị.

5. Chỉ ngộ thật tướng

6. Quét sạch hai chấp

7. Ngộ vô sở đắc

8. Chứng nhập tịch diệt

9. Tu chứng đồng Phật

10. Đủ bốn nguyện rộng

Tắc I- Đề Mục Kinh

(Kinh hiển bày khai thị ngộ nhập bất tư nghì đệ nhứt nghĩa).

Ma ha Bát nhã ba la mật đa tâm kinh

Ma ha bát nhã ba la mật,

Thường tịch linh quang mặc khế thì.

Bốn nhứt tinh minh di lục hợp,

Tự gia lãnh noãn tự gia trị.

Ma ha bát nhã ba la mật,

Thầm khế tánh linh tịch chiếu nầy,

Vốn một tinh minh đầy sáu hợp,

Tự mình lạnh nóng tự mình hay.

Tụng chung:

Triển quyển đương sơ bát tự khai,

Quang hàm vạn tượng quách vô nhai.

Nhị hình không sắc phi nguyên di,

Ngũ uẩn thân tâm thị bản lai.

Vô tướng na dung sai biệt kiến,

Không trung hà xứ nhạ trần ai.

Chân như bình đẳng nguyên đồng Phật,

Nhậm vận tùy cầu lạc mãn hoài.

Mở quyển ban đầu chữ Bát khai,

Sáng trùm muôn tượng rộng vô nhai,

Sắc không hai thứ, nguyên không khác,

Năm uẩn thân tâm ấy bản lai.

Vô tướng nào dung sai biệt kiến,

Trong không đâu chỗ dính trần ai.

Chân như bình đẳng nguyên đồng Phật,

Thỏa nguyện mặc tình vui mãn hoài.

Tắc 2: tựa kinh: Chánh Nhân

Khi Bồ tát Quán Tự Tại hành sâu Bát Nhã ba la mật đa.

Linh quang trạm tịch chánh vô vi,

Pháp giới viên dung độc liễu tri.

Vạn loại tượng hình do chỉ xuất,

Nhứt chân tri kiến diệu nan suy,

Thừa tư bảo phiệt năng chân tế,

Thái đắc châu vương đại tổng trì.

Vô lượng pháp môn trung tối thắng,

Tâm quán tự tại bất tư nghì.

Linh quang lặng lẽ đúng vô vi,

Pháp giới viên dung thảy liễu tri.

Tượng hình muôn loại do đây chỉ,

Tri kiến nhứt chân nhiệm khó suy.

Bè báu nương nhờ hay cứu giúp,

Châu vương nhặt được đại tổng trì.

Trong các pháp môn là hơn hết,

Tâm Quán tự tại bất tư nghì.

Tắc 3: tổng tựa: Hạnh Môn

Khi ấy soi thấy năm uẩn đều không liền qua tất cả khổ ách.

Mi tế thần quang trực phóng thì,

Chiếu trung tương kiến hiện tiền ky.

Ngũ ấm giả hữu nguyên phi thật,

Nhứt niệm vô sanh tố bất si.

Liễu liễu bản lai vô nhứt vật,

Như như diệu trạm việt tam kỳ.

Thời thời bất muội viên minh tướng,

Khổ ách không trung tổng bất tri.

Lúc phóng hào quang giữa chặng mày,

Chiếu soi thấy rõ được tiền cơ.

Giả hư năm ấm nguyên không thật,

Một niệm vô sanh vốn chẳng ngờ,

Liễu liễu bản lai không một vật,

Như như diệu trạm vượt ba kỳ.

Giờ giờ chẳng muội gương tròn sáng,

Khổ ách trong không chẳng ngại chi.

Tắc 4: Đối Diện Khai Thị

Nầy Xá Lợi Tử! Sắc chẳng khác không, không chẳng khác sắc, sắc tức là không, không tức là sắc; thọ tưởng hành thức cũng lại như thế.

Hiện tiền tri giác tự đương quan,

Không sắc song chương chiếu nhứt ban.

Bất dị cảnh đài hư ảnh tướng,

Tức tòng không tánh huyễn dung nhan.

Như lai tạng hải chân phi hữu,

Diệu giác linh nguyên vọng bất can.

Tứ đại sắc thân du thị giả,

Lục trần duyên ảnh khởi phi man.

Tri giác hiện tiền, phải quán ngay,

Sắc không hai thứ thảy toàn bày.

Khác gì gương sáng soi hình rỗng,

Hẳn tự tánh không, tướng huyễn bày.

Biển tạng Như Lai, chân chẳng thực,

Nguồn linh Diệu Giác vọng chi hay.

Sắc thân bốn đại là hư giả,

Bóng dáng sáu trần dối trá thay!

Tắc 5: Chỉ Ngộ Thật Tướng

Này Xá Lợi Tử! Tướng không của các pháp chẳng sanh, chẳng diệt, chẳng cấu, chẳng tịnh, chẳng tăng, chẳng giảm.

Tri giác viên minh diệu giác thông,

Thị chư uẩn pháp tướng giai không.

Khứ lai sanh diệt ly ngôn tích,

Tăng giảm thanh ô mạc vấn tung.

Tịch diệt tánh trung phi huyễn ế,

Chân như thật tế tuyệt la lung,

Bảo minh không hải phi ba lãng,

Trạm trạm quang hàm mị bất sung.

Tri giác sáng tròn diệu giác thông,

Aáy là pháp uẩn tướng đều không.

Đến đi, sanh diệt lìa ngôn tích,

Tăng giảm, sạch nhơ chớ hỏi tung.

Tịch diệt tánh linh đâu huyễn bịnh,

Chân như thật tế há lồng khung.

Bảo minh không hải, chi là sóng,

Lặng lẽ sáng ngời thảy thảy không.

Tắc 6: Quét Sạch Hai Chấp

Thế nên trong tướng không, không sắc, không thọ, tưởng, hành, thức; không mắt, tai mũi, lưỡi, thân, ý; không sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp; không nhãn giới cho đến không ý thức giới; không vô minh cũng không hết vô minh, cho đến không già chết cũng không hết già chết; không khổ, tập, diệt, đạo; không trí cũng không đắc.

Nhứt thiết câu không thị cố không,

Uẩn căn trần thức thể y trung.

Kết căn nhập xứ hư lao tướng,

Thức giới duyên tâm giả hữu dung.

Hư giả nguyên phi hôn ám diệt,

Chân không bản thị tịch thường dung.

Duyên đế trí đắc tiêu mê chấp,

Ngã chấp du vô pháp diệc vong.

Tất cả đều không, thế nên không,

Uẩn, căn, trần, thức, thể nương trong.

Kết căn, nhập xứ thân huyễn nhọc,

Thức giới toàn duyên hư giả lồng.

Hư giả nguyên không, tăm tối bặt,

Chân không lặng lẽ tánh gồm trong.

Duyên, đế, trí, đắc tiêu mê chấp,

Ngã chấp không còn, pháp cũng không.

Tắc 7: Ngộ Vô Sở Đắc

Do vì không chỗ được nên Bồ tát nương theo Bát Nhã Ba La Mật Đa, tâm không ngăn ngại, vì không ngăn ngại nên không sợ hãi.

Mộng cảnh mê hoang vi trọng miên,

Thất tình ngũ dục uổng phan duyên.

Ngã nhơn năng sở đồ tranh thắng,

Đắc thất vinh khô khống tự triền.

Túng nhĩ tảo tri mê huyễn vọng,

Miễn giao trì giác túy liên miên.

Hứa đa ưu hỷ tâm kham tiếu,

Đản giác chân không tánh bản nhiên.

Ngủ say trong giấc mộng triền miên,

Năm dục, bảy tình, trói buộc duyên.

Hơn thua tranh chấp trò nhân ngã,

Được mất, thạnh suy, hệ lụy phiền,

Ví thử biết rằng mê huyễn vọng,

Khỏi lo giác chậm lắm oan khiên.

Trước những buồn vui, lòng khoan khoái,

Chân không, giác được, tánh như nhiên.

Tắc 8: Chứng Nhập Tịch Diệt

Xa lìa tất cả điên đảo mộng tưởng, cứu cánh Niết Bàn

Y Quán Tự Tại diệu hành thâm,

Tự giác thường quang Bát Nhã tâm.

Thời chiếu kiến trung hư huyễn sắc,

Liễu tri không lý vọng u âm.

Do tư đốn phá vô minh võng,

Tức tiện tàn thiêu ác kiến lâm.

Cứu cánh bản lai chân tịch diệt,

Đà đà tánh bảo bất lao tầm.

Y quán Tự Tại khéo hành thâm,

Tự giác thường soi Bát Nhã tâm.

Chiếu thấu sắc trần đều huyễn vọng,

Tỏ soi không tánh tự tối tăm.

Ngay đây đốt sạch rừng ác kiến,

Nhân đó đập tan lưới mê lầm.

Rốt ráo xưa nay, thuần lặng lẽ,

Rõ ràng tánh báu chẳng cần tầm

Tắc 9: Tu Chứng Đồng Phật

Ba đời chư Phật nương Bát Nhã Ba La Mật Đa nên được Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.

Mục đề Bát Nhã tức tâm kinh,

Viên trạm chân Quán Tự Tại linh.

Thâm chiếu ngũ ấm nguyên bất thật,

Đốn tri chư pháp bản vô sanh.

Dĩ vô sở đắc vi chân đắc,

Ngộ tánh viên thành thật hiện thành.

Bất đản nhân nhân hành thử đạo,

Như Lai chánh giác cộng tư minh.

Nhan đề Bát Nhã tức tâm kinh,

Trạm viên là Quán Tự Tại linh.

Năm ấm chiếu soi nguyên chẳng thật,

Pháp nào cũng biết vốn không sanh.

Lấy không chứng đắc làm chân đắc,

Ngộ tánh viên thành thật hiện thành.

Chẳng những mọi người tu pháp ấy,

Như Lai chánh giác tự đây sanh.

Tắc 10: Đủ Bốn Nguyện Rộng

Nên biết Bát Nhã Ba La Mật Đa là đại thần chú, là đại minh chú, là vô thượng chú, là vô đẳng đẳng chú hay trừ được tất cả khổ, chân thật chẳng dối, nên nói chú Bát Nhã Ba La Mật Đa.

Cố tri Bát Nhã đại thần minh,

Vô thượng nhi vô đẳng đẳng linh.

Toái phá ấm ma trừ khổ ách,

Tịch quang chân thật bất hư kinh,

Chúng sanh phiền não tri như huyễn,

Pháp tánh Bồ đề bản tự thành.

Tứ chú duy tâm thường hướng giác,

Kiết gìa phu tọa Niết Bàn thành.

Biết rằng Bát Nhã đại thần minh,

Vô thượng và vô đẳng đẳng linh.

Đập nát ấm ma trừ khổ ách,

Lặng soi chân thật hết điệu linh.

Chúng sanh phiền não là như huyễn,

Pháp tánh Bồ đề vốn tự thành.

Bốn chú chỉ tâm, thường giác ngộ,

Tréo chân ngồi tại Niết Bàn thành.

Kinh, hiển bày khai thị ngộ nhập bất tư nghì đệ nhứt nghĩa, phân khoa thuyết minh trong mười tắc đã xong.

Chú, hiển mật tổng trì bất tư nghì đệ nhứt nghĩa sau rốt thâm nhập thật tướng, cũng gọi là một tâm chẳng sanh, muôn pháp đều dứt.

Liền nói chú rằng: yết đế, yết đế, ba la yết đế, ba la tăng yết đế, Bồ đề tát bà ha.

Phần hiển là kinh trình bày về công đức của bốn chú; phần mật là tổng trì sự linh diệu của bốn chú. Hai chữ Yết Đế đầu là Đại thần chú. Hai chữ Yết Đế kế là Đại minh chú. Ba La Yết Đế là Vô thượng chú. Ba La Tăng Yết Đế là Vô đẳng đẳng chú. Bồ Đề Tát Bà Ha là năng trừ nhứt thiết khổ chân thật bất hư.

Bất tư nghì, bất tư nghì,

Kinh chú không tâm bất lập tri.

Yết đế đại thần khu ác chướng,

Đại minh yết đế phá ngu si.

Ba la yết đế tôn vô thượng,

Vô đẳng ba la tăng yết đế.

Khổ ách đoạn trừ bằng thật ngữ,

Bồ đề viên mãn chánh y thì.

Đốt!

Nhân không pháp diệc không,

Vạn pháp bàn nguyên đồng,

Nhứt thiết duy tâm tạo,

Phi sắc diệt phi không.

Thực chẳng nghĩ bàn, chẳng nghĩ bàn,

Kinh chú lòng không chẳng lập tri.

Yết đế đại thần xua ác chướng,

Đại minh yết đế phá ngu si.

Ba la yết đế tôn vô thượng,

Vô đẳng ba la tăng yết đế.

Khổ ách dứt trừ nhờ thật ngữ,

Bồ đề tròn đủ phải tu trì.

Dốt!

Nhân không, pháp cũng không,

Muôn pháp, gốc nguồn đồng,

Hết thảy do tâm tạo,

Chẳng sắc cũng chẳng không.

?