ÑÖÙC PHAÄT

LAØ BAÄC VOÂ THÖÔÏNG Y VÖÔNG

Chuøa Böûu Quang - Cao Laõnh - 2000.

Nhôù laïi naêm 1964 toâi ñaõ coù veà Ñoàng Thaùp giaûng maáy laàn, ñeán nay ba möôi saùu naêm, toâi môùi trôû laïi thaêm Taêng Ni vaø quyù Phaät töû. Cho neân gaëp laïi ngöôøi cuõ thì ít maø ngöôøi môùi thì nhieàu. Vaäy toâi xin coù lôøi thaêm taát caû quyù vò.

Ñeà taøi chuùng toâi giaûng hoâm nay: Ñöùc Phaät laø baäc Voâ Thöôïng Y Vöông. Voâ Thöôïng Y Vöông laø sao? Nghóa laø Phaät laø vua thaày thuoác, khoâng ai hôn.

Hoài xöa luùc laøm taêng ôû Phaät hoïc ñöôøng AÁn Quang, nghe töø naøy toâi hôi ngaïi, khoâng bieát ngöôøi sau coù quaù toân troïng chaêng? Voâ Thöôïng Y Vöông laø vua thaày thuoác khoâng ai hôn, nhöng Phaät coù hoát thuoác laàn naøo ñaâu maø goïi laø vua thaày thuoác. Sau naøy khi ñöôïc hoïc vaø tu roài, toâi môùi thaáy lôøi taùn thaùn ñoù chaân thaät, chôù khoâng phaûi lôøi taùn thaùn suoâng. Taïi sao?  Bôûi thaày thuoác cöùu chöõa cho ngöôøi, neáu laø beänh thaäp töû nhaát sanh maø chöõa ñöôïc laønh, thì goïi laø thaày thuoác gioûi. Nhö vaäy thaày thuoác gioûi coù theå cöùu ñöôïc beänh nhaân saép cheát soáng trôû laïi. Nhöng soáng theâm daøi laém chöøng möôøi naêm, hai möôi naêm thoâi. Nhö vaäy maø ngöôøi ta ñaõ taùn thaùn vò ñoù roài. Coøn ñöùc Phaät cöùu soáng chuùng sanh ñöôïc bao nhieâu?

Chuùng ta tu Phaät, ai cuõng bieát mình ñang mang chieác thaân voâ thöôøng, taïm bôï. Nhöng neáu bieát nöông noù, kheùo tu thì chuùng ta seõ ñi ñeán choã giaûi thoaùt sanh töû. Maø giaûi thoaùt sanh töû thì soáng chöøng bao laâu? Soáng maõi khoâng coù ngaøy cuøng, soáng hoaøi khoâng cheát. Nhö vaäy Phaät phaùp laø nhöõng phöông thuoác trò taâm beänh. Khi laønh roài, chuùng ta khoâng coøn bò voâ thöôøng chi phoái, vì vaäy soáng maõi khoâng cuøng taän.

Baäc ñem phöông thuoác ñoù chæ daïy cho ngöôøi, khoâng phaûi vua thaày thuoác thì laø gì? Goïi vua thaày thuoác ñöôïc roài, taïi sao noùi khoâng ai hôn? Khoâng ai hôn nghóa laø coù ngöôøi baèng. Taïi sao coù ngöôøi baèng? Vì neáu chuùng sanh chòu khoù tu haønh ñeán khi coâng ñöùc vieân maõn thì seõ thaønh Phaät. Nhö vaäy Phaät laø Phaät ñaõ thaønh, chuùng ta laø Phaät seõ thaønh. Khi thaønh Phaät roài thì coù thua Phaät baäc naøo ñaâu. Neáu thaønh Phaät thì Phaät hoài xöa ñeán ñaâu chuùng ta ñeán ñoù, ngang baèng Phaät môùi goïi laø Phaät, neáu thaáp hôn Phaät thì khoâng goïi laø Phaät ñöôïc. Nhö vaäy ñeå hieåu raèng chuùng ta tu theo Phaät laø coát thaønh Phaät, maø coát thaønh Phaät thì sau naøy seõ baèng Phaät. Ñoù laø yù nghóa cuûa Voâ Thöôïng Y Vöông.

Hieåu roõ ñöôïc yù nghóa ñoù, chuùng ta bieát coù quaû vò ngang baèng Phaät, chôù khoâng coù ngöôøi hôn Phaät neân goïi Voâ thöôïng. Vì ñeán ñoù laø giaùc ngoä vieân maõn roài. Ñöùc Phaät laø baäc Voâ Thöôïng Y Vöông neân Ngaøi daïy chuùng ta trò beänh ñeå heát sinh töû khoå ñau. Vaäy beänh ñoù laø beänh gì? ÔÛ ñaây, toâi seõ laàn löôït neâu ra.

Nhö trong kinh thöôøng noùi, chuùng sanh coù beänh gì thì Phaät coù phaùp aáy ñeå ñoái trò. Neân töø chöõ Haùn goïi "Tuøy beänh döõ döôïc", nghóa laø theo beänh cho thuoác. Ngöôøi ta bò beänh gì thì mình cho thuoác aáy ñeå trò laønh beänh. Thaày thuoác ôû theá gian khi chaån maïch bieát beänh roài thì phaûi tìm, phaûi choïn thuoác ñuùng vôùi beänh ñoù. Trò ñuùng thì beänh môùi laønh.

ÔÛ ñaây Phaät cuõng xeùt kyõ chuùng sanh coù beänh gì, Phaät cho thuoác aáy. Nhöng beänh cuûa chuùng sanh laø taâm beänh. Thaày thuoác theá gian thì trò thaân beänh, coøn Phaät thì trò taâm beänh. Trong kinh Phaät thöôøng noùi chuùng sanh coù taùm muoân boán ngaøn phieàn naõo thì Phaät coù taùm möôi boán ngaøn phaùp moân.

Hieän giôø trong chuùng ta coù ai khoâng beänh khoâng? Taâm chuùng ta hoaøn toaøn toát, hoaøn toaøn tænh giaùc hay vaãn ñaày ñuû tham, saân, si. Nhö vaäy moãi khi chuùng ta sanh moät nieäm xaáu, moät nieäm aùc, laø ñaõ coù moät beänh. Coù beänh thì phaûi laáy thuoác Phaät uoáng voâ cho laønh beänh.

Quyù Phaät töû tu theo Phaät phaûi bieát thuoác gì ñeå trò beänh mình? Coù nhieàu vò tu cuõng ñaõ laâu maø hoûi duøng thuoác gì trò beänh thì laéc ñaàu khoâng bieát. Chæ tuïng kinh nieäm Phaät vaäy thoâi. Ñoù laø vì chöa hieåu chính xaùc ñöôøng loái tu cuûa Phaät daïy. Tu theo Phaät naêm möôøi naêm maø phieàn naõo vaãn coøn nguyeân, beänh naøo taät naáy khoâng thay ñoåi. Roài noùi thuoác cuûa Phaät khoâng coù giaù trò, khoâng heát beänh. Theá laø boû thuoác luoân.

Nhö vaäy Phaät töû môùi thaáy raèng, chuùng ta tu maø chöa naém vöõng ñöôïc ñöôøng loái, thì khoâng bieát mình tu caùi gì, khoâng bieát mình bò beänh gì, khoâng bieát duøng thuoác gì ñeå trò… loãi taïi khoâng raønh, khoâng hieåu. Ñoù laø moät yeáu ñieåm maø chuùng ta caàn phaûi bieát. Noùi phaùp Phaät laø thuoác trò beänh maø ngöôøi ta hoûi trò beänh gì vaø duøng phaùp gì ñeå trò thì khoâng bieát, nhö vaäy laøm sao heát beänh ñöôïc.

Thöôøng thöôøng chuùng ta coù beänh veà thaân, thì baùc só chaån maïch xong cho thuoác trò. Neáu cho thuoác maø chuùng ta khoâng uoáng thì coù laønh khoâng? Chaéc chaén laø khoâng roài. Vaäy maø vaãn coù ngöôøi ñeán xin baùc só cho toâi khoûi beänh, chôù khoâng caàn chaån maïch. Quyù vò nghó ngöôøi ñoù coù theå trò laønh beänh khoâng? Bôûi vì baùc só chaån beänh cho thuoác ñeå trò beänh maø beänh nhaân chæ caàu xin baùc só cho heát beänh, chôù khoâng caàn cho thuoác, khoâng chòu uoáng thuoác thì beänh laøm sao laønh ñöôïc.

Phaät töû chuùng ta cuõng gioáng nhö nhöõng beänh nhaân ñoù vaäy. Phaät daïy tu, nghóa laø mình coù beänh gì thì duøng phaùp ñoù ñeå trò. Theá nhöng Phaät töû chæ chaáp tay caàu Phaät gia hoä cho con ñöôïc bình yeân, Phaät gia hoä cho con maïnh khoûe, chôù khoâng chòu tu. Nghóa laø khoâng chòu uoáng thuoác, khoâng chòu trò beänh maø xin Phaät cho maïnh khoûe, bình yeân thoâi. Phaät ñaõ töøng tuyeân boá raèng: "Ta khoâng coù quyeàn ban phöôùc giaùng hoïa cho ai". Neáu Phaät ban phöôùc giaùng hoïa ñöôïc thì Phaät khoâng daïy chuùng ta tu nhaân quaû. Taïo nhaân laønh thì höôûng quaû laønh, taïo nhaân aùc thì höôûng quaû aùc. Chuùng ta taïo chuùng ta höôûng, Phaät khoâng coù can thieäp chuùt naøo heát. Phaät chæ daïy chuùng ta bieát ñöôøng loái tu ñeå deïp phieàn naõo, heát khoå ñau. Nhöng chuùng ta khoâng chòu tu, cöù xin Phaät cho heát phieàn naõo, heát khoå ñau thì xin chöøng naøo môùi ñöôïc? Theâm moät haïng ngöôøi nöõa, nhö baùc só chaån maïch cho toa xong, baûo mua thuoác ñoù uoáng seõ laønh beänh. Nhöng ngöôøi aáy ñem toa veà nhaø ñoïc hoaøi, ñoïc thuoäc loøng maø khoâng chòu mua thuoác uoáng. Ngöôøi naøy coù heát beänh khoâng? Phaät töû coù gioáng nhö vaäy khoâng? Chaéc cuõng nhö vaäy.

Phaät daïy nhöõng baøi phaùp cho mình tu, nhöng chuùng ta cöù laáy kinh ra ñoïc tôùi, ñoïc lui cho Phaät nghe, nhö vaäy laø tu roài ñoù. Ñeâm naøo cuõng ñem ñoïc cho Phaät nghe, maø beänh vaãn coøn nguyeân. Môùi thaáy chuùng ta töø laàm laãn naøy sang laàm laãn khaùc, neân tu khoâng coù keát quaû. Chuùng ta phaûi tu caùch naøo cho ñuùng lôøi Phaät daïy? Ñoù laø ñieàu maø toâi noùi ôû ñaây.

Phaät laø vua thaày thuoác, coù nhöõng toa thuoác hay trò taát caû beänh cuûa chuùng sanh. Chuùng ta beänh phaûi duøng nhöõng toa thuoác ñoù thì beänh môùi laønh. Muoán laønh beänh chuùng ta phaûi chòu uoáng thuoác, chôù khoâng theå ñoïc toa thuoác, hoaëc chaáp tay xin thaày thuoác cho laønh beänh. Ñoù laø hai ñieåm toâi nhaéc cho quyù vò nhôù roõ.

Quyù vò coù bieát mình bao nhieâu beänh, ñaõ laønh heát chöa? Veà thaân thì nay yeáu mai ñau, veà taâm thì sao vaãn cöù phieàn naõo hoaøi. Chöøng naøo ôû trong chuùng, trong gia ñình maø caû thaùng chuùng ta cöù cöôøi vui, khoâng buoàn khoâng giaän ai heát, khoâng moät chuùt than thôû gì, ñoù môùi laø ít beänh. Neáu laïi coù ngöôøi chæ mang moät ít beänh, nhöng nhöõng beänh ñoù laø beänh quan troïng thì theá naøo? Trong kinh Phaät coù keå laïi: Moät hoâm Phaät hoûi caùc vò Tyø-kheo:

- Neáu caùc oâng nhoát ba con raén ñoäc chung moät nhaø thì theá naøo?

Caùc thaày Tyø-kheo baïch raèng:

- Chuùng con nguû khoâng yeân.

Phaät hoûi:

- Laøm theá naøo caùc oâng nguû môùi yeân?

Caùc thaày Tyø-kheo baïch raèng:

- Chuùng con phaûi ñuoåi maáy con raén ñoäc ra khoûi nhaø thì nguû môùi yeân.

Phaät noùi:

- Cuõng vaäy, neáu caùc oâng coøn tham saân si trong taâm thì caùc oâng nguû khoâng yeân. Vì tham saân si coøn haïi hôn raén ñoäc nöõa. Raén ñoäc caén chæ cheát moät thaân naøy, tham saân si taïo nghieäp chòu khoå khoâng bieát khi naøo môùi heát.

Nhö vaäy hieän giôø noäi taâm cuûa chuùng ta ñaõ heát tham saân si chöa hay coøn ñuû? Neáu coøn ñuû chuùng ta coù yeân loøng nguû khoâng? Noù ñoäc hôn raén ñoäc maø chöùa noù, thì laøm sao chuùng ta yeân ñöôïc? Vaäy maø Phaät töû khoâng bieát ñuoåi raén ñoäc ra, laïi ñi xin Phaät cho con bình yeân. Thöû hoûi laøm sao bình yeân ñöôïc?

Chuùng ta tu laø mong heát khoå, ñeå ñi tôùi an laïc giaûi thoaùt. Neáu coøn tham saân si laø coøn ñau khoå. Cho neân duø tu naêm möôøi naêm, maø tham saân si khoâng heát thì vieäc tu ñoù voâ hieäu roài. Hieän nay, chaúng nhöõng ngöôøi taïi gia cö só maø caû haøng xuaát gia, coù ai heát tham saân si chöa? Chöa ai heát. Nhö vaäy thì chuùng ta chöa coù bình an, phaûi khoâng? Bôûi vì trong nhaø coøn raén ñoäc thì laøm sao bình an ñöôïc. Ñoù laø moät leõ thaät.

Theá neân, muoán ñöôïc bình an phaûi ñuoåi ba con raén ñoäc aáy ñi. Phaät daïy phöông phaùp ñuoåi noù, chuùng ta phaûi kheùo nghe vaø kheùo tu thì seõ ñuoåi ñöôïc boïn chuùng ra khoûi nhaø.

Tröôùc tieân, toâi noùi veà con raén tham. Muoán ñuoåi raén tham ra khoûi nhaø thì phaûi duøng thuoác gì? Tröôùc khi noùi caùch ñuoåi, toâi giaûi thích roõ tham coù nhieàu loaïi. Thoâng thöôøng coù naêm thöù: tham taøi, tham saéc, tham danh, tham thöïc, tham thuøy. Ñoù laø naêm thöù tham. Naêm thöù tham naøy phaûi trò baèng thuoác gì?

1- Ngöôøi tham tieàn cuûa nhieàu thì duøng thuoác boá thí ñeå trò. Taïi sao boá thí laïi trò ñöôïc beänh tham tieàn cuûa? Bôûi vì tham neân ñöôïc ít muoán nhieàu, ñöôïc nhieàu muoán nhieàu hôn nöõa. Nhö gia ñình mình moãi thaùng coù moät trieäu baïc thì soáng thoaûi maùi, neáu thaùng ñoù coù ñöôïc trieäu röôõi thì sao? Dö naêm traêm phaûi khoâng? Ngöôøi tham khi dö naêm traêm, lieàn muoán kieám theâm naêm traêm nöõa cho ñöôïc hai trieäu.

Do ñoù ñeå trò beänh tham, Phaät daïy phaûi boá thí. Khi dö naêm traêm, chuùng ta xem ai ngheøo thieáu, ai khoå hôn mình thì giuùp cho hoï. Boá thí nhö vaäy vöøa ñöôïc vieäc lôïi ích cho ngöôøi, vöøa heát loøng tham cho mình. Coù dö lieàn cho thì ñaâu coøn tham, dö maø tích luõy hoaøi thì ñoù laø tham. Neân trong kinh Phaät thöôøng daïy, loøng tham nhö tuùi khoâng ñaùy, boû bao nhieâu noù cuõng tuoät heát, khoâng bieát tôùi ñaâu laø ñaày, tôùi ñaâu laø ñuû. Vì vaäy chuùng ta coù dö neân giuùp ngöôøi ngheøo thieáu, ñoù laø bieát trò beänh tham taøi.

2- Tham saéc duøng thuoác gì ñeå trò? Neáu ngöôøi tham saéc phaûi duøng thuoác quaùn baát tònh ñeå trò. Quaùn baát tònh coù hai caùch: Moät laø quaùn nôi thaân mình coù ba möôi saùu vaät nhô nhôùp. Hai laø quaùn thaân ngöôøi cheát, töø khi môùi taét thôû laàn laàn tôùi sình thoái v.v... quaùn nhö vaäy seõ heát tham saéc. Taïi sao?

Vì thaáy thaân naøy nhô nhôùp, baån thæu ñaùng gôùm thì thaân ngöôøi khaùc cuõng nhô nhôùp, baån thæu nhö theá, coù gì ñeå yeâu thích. Noùi toùm laïi thaân mình, thaân ngöôøi chæ laø moät caùi boâ ñaäy kyõ vaäy thoâi. Quyù vò nghó trong nhaø coù moät caùi boâ ñaõ khoù chòu roài, huoáng laø theâm hai, ba caùi nöõa thì ñaùng gôùm khoâng?

Khi ñöùc Phaät gaàn thaønh ñaïo döôùi coäi Boà-ñeà, Ma vöông ñeán phaù Ngaøi baèng caùch hieän hình nhöõng thieáu nöõ kieàu dieãm ca muùa, ñeå Ngaøi nhôù trôû veà hoaøng cung. Ngaøi lieàn quôû: "Ñi, caùc ngöôi laø ñaõy da hoâi thuùi. Ta khoâng coù duøng". Chuùng hoå theïn ruùt lui heát. Sau ñoù, chuùng hieän ra moät ñaùm ñaàu traâu maët ngöïa hung döõ, caàm göôm giaùo bao vaây muoán khieán cho Ngaøi run sôï. Nhöng ñöùc Phaät chæ an ôû trong chaùnh ñònh, khoâng theøm nghó, khoâng theøm thaáy noù. Laùt sau, boïn chuùng cuõng boû ñi. Neân trong kinh noùi raèng, ñöùc Phaät duøng cung Thieàn ñònh, kieám trí tueä maø deïp tan ma quaân.

Chuùng ta tu laø duøng thieàn ñònh, trí tueä ñeå deïp saïch ma quaân. Nhöng baây giôø coù nhieàu ngöôøi ngoài Thieàn hoaëc nieäm Phaät baét aán, ñoïc chuù hoaëc veõ buøa ñeå traán ma. Ñoù laø ñaõ ñi leäch höôùng roài. Chuùng ta phaûi duøng Thieàn ñònh, duøng trí tueä ñeå deïp ma chôù khoâng phaûi duøng buøa, duøng chuù. Buøa chuù nhö vaäy laø laïc vaøo ngoaïi ñaïo roài. Quyù vò nhôù phaûi thaät kyõ.

Noùi thaân naøy nhô nhôùp, coù ngöôøi khoâng baèng loøng, vì hoï cho raèng mình veä sinh saïch seõ thì laøm sao nhô nhôùp ñöôïc? Toâi noùi moät thí duï raát ñôn giaûn ñeå minh chöùng ñieàu naøy. Neáu thaân naøy saïch thì noù luoân toaùt ra muøi thôm nhö hoa sen roài, chuùng ta ñaâu caàn phaûi duøng xaø boâng thôm. Nhöng vì noù hoâi quaù neân phaûi duøng xaø boâng thôm, duøng nöôùc hoa cho bôùt hoâi. Vì bieát mình nhô nhöng muoán giaáu, khoâng cho ngöôøi ta bieát neân duøng caùi naøy caùi kia ñeå khoûa laáp ñi. Ñoù laø chuùng ta chöa thaáy leõ thaät.

Theâm moät ñieàu nöõa, bieát roõ thaân mình nhôùp nhuùa, nhöng nghe ai noùi: "Chò naøy hoâi quaù" thì buoàn lieàn. Söï thaät mình nhôùp nhöng nghe ngöôøi ta cheâ laïi buoàn. Nhö vaäy roõ raøng chuùng ta khoâng daùm nhìn nhaän söï thaät. Chuùng ta chæ töôûng töôïng chöù khoâng thaáy ñuùng leõ thaät.

Ngöôøi bieát tu roài phaûi nhìn thaáu ñaùo söï thaät. Thaân naøy nhôùp nhuùa, chuùng ta nhaän laø nhôùp nhuùa neân nghe ai cheâ, mình chaáp nhaän ñuùng nhö vaäy. Chuùng ta kieåm laïi töø ñaàu ñeán chaân coù caùi gì khoâng nhôùp ñaâu. Nhö quyù nhaát laø con maét, nhöng khi gheøn chaùo ñoå ra coù gôùm khoâng? Roài ñeán loã muõi, nöôùc muõi chaûy ra coù gôùm khoâng? Keá laø mieäng, mieäng khi khaïc nhoå ra roài, coù can ñaûm lieám laïi khoâng? Nhö vaäy taát caû töø ñaàu ñeán chaân toaøn laø nhô nhôùp, maø chuùng ta cöù töôûng noù saïch. Töôûng töôïng thì khoâng phaûi leõ thaät. Ñoù laø caùi thaáy sai laàm, khoâng coù trí tueä. Chuùng ta bieát roõ thaân naøy nhôùp nhuùa, maø ñaõ nhôùp nhuùa thì taïi sao laïi meâ ñuoåi theo noù? Ñoù laø ñieåm thöù nhaát.

Thöù hai, neáu ngöôøi beänh tham aùi traàm troïng, thaáy ai cuõng deã thöông heát, thì Phaät daïy quaùn thaây cheát. Töø luùc môùi taét thôû cho ñeán moät giôø, hai giôø, tôùi baàm xanh roài sình leân v.v... Baây giôø noùi gaàn nhaát nhö ngöôøi thaân cuûa mình, hoaëc anh em cha meï, khi taét thôû chöøng vaøi chuïc tieáng ñoàng hoà, mình daùm laïi gaàn khoâng? Ñoù, luùc soáng laø cha, laø meï, laø anh, laø em maø cheát lieàn thaønh thaây ma, gôùm sôï ñuû thöù heát. Nhö vaäy môùi thaáy raèng thaân ñoù khoâng thaäät quyù. Neáu thaät quyù thì chuùng ta ñaâu coù sôï.

Phaät baûo ai beänh naëng veà saéc, thì phaûi luoân luoân quaùn thaân laø nhôùp nhuùa. Töø toùc, loâng, raêng, moùng, da, thòt, gaân, xöông, ba möôi saùu vaät xeùt cho thaät kyõ, vaät naøo cuõng nhôùp heát. Quaùn nhö vaäy maø khoâng heát beänh thì phaûi quaùn thaây cheát. Ñoù laø caùch trò beänh tham saéc.

Laâu nay quyù vò coù trò beänh ñoù chöa? Tu maø khoâng chòu trò beänh, neân beänh coøn hoaøi. Roài than sao toâi tu laâu quaù maø nhöõng thoùi xaáu khoâng chòu heát. Vì coù chòu quaùn ñaâu, khoâng chòu uoáng thuoác maø cöù ñoïc toa thuoác cuûa Phaät suoát ngaøy thì laøm sao heát beänh ñöôïc. Ñoù laø beänh thöù hai.

3- Beänh tham danh. Tham danh töùc laø muoán ñöôïc chöùc phaän cao, muoán ñöôïc ngöôøi ta khen ngôïi v.v... Phaät daïy beänh tham danh laáy thuoác voâ thöôøng ñeå trò. Giaû söû ngöôøi ra öùng cöû Toång thoáng ñöôïc ñaéc cöû, ngöôøi ñoù höôûng ñòa vò aáy bao laâu? Boán naêm, taùm naêm roài cuõng heát. Sau ñoù cuõng thaønh thöôøng daân trôû laïi, ñaâu coù beàn, ñaâu coù laâu daøi maø phaûi chòu bao nhieâu thöù khoå sôû. Ñoù laø duøng thuoác voâ thöôøng ñeå trò beänh tham danh. Song muoán uoáng cho heát goác thì phaûi theâm thang thuoác quaùn "khoå" nöõa.

Bôûi vì ngöôøi caàu danh tröôùc khi ñöôïc cuõng khoå, sau khi ñöôïc cuõng khoå. Nhö tröôùc khi ñöôïc laøm Toång thoáng phaûi vaän ñoäng, chaïy ngöôïc chaïy xuoâi caàu mong ngöôøi ta boû phieáu cho mình, vaän ñoäng laø khoå roài. Ñeán khi ñaéc cöû Toång thoáng coù vui khoâng? Phaûi lo ñuû thöù vieäc, roài laïi sôï ngöôøi ta ñoaït maát gheá nöõa. Ñoù, ñöôïc vaø gìn giöõ cho ñöøng maát cuõng khoå. Ñeán khi lôõ rôùt xuoáng coù khoå khoâng? Khoå. Nhö vaäy quaùn ba thôøi ñeàu laø khoå: tröôùc khoå, giöõa khoå, sau cuõng khoå. Moät caùi voâ thöôøng maø muoán ñöôïc, phaûi khoå nhö vaäy thì muoán laøm gì? Muoán ñöôïc khen ngôïi laøm gì, muoán chöùc töôùc cao laøm gì? Nhôø quaùn nhö theá, töï nhieân mình heát tham danh voïng chöùc töôùc cao. Ñoù laø phöông thuoác trò beänh tham danh.

4- Beänh tham aên. Beänh tham aên naøy ai cuõng coù heát. AÊn thì muoán aên thaät ngon, cho vöøa vôùi caùi löôõi tham vò ngon. Beänh tham aên naøy phaûi duøng thuoác gì ñeå trò? Phaûi duøng hai thöù thuoác trò môùi laønh.

Thuoác thöù nhaát laø quaùn thöùc aên nhô nhôùp, khoâng saïch. Khi coøn ôû treân maâm, noù thôm tho haáp daãn, nhöng nhai nuoát roài noù maát. Sau khi maát, tôùi hoài traû ra raát gheâ gôùm. Nhö vaäy noù coù thaäät ngon khoâng? Neáu thaät ngon thì tröôùc sau ñeàu ngon. Khi ñem voâ ngon, luùc traû ra cuõng phaûi ngon. Nhöng ñaèng naøy ñem voâ thì öa, maø ñem ra thì gôùm. Nhö vaäy ñaâu phaûi thaäät ngon. Ñoù laø noùi tieâu hoùa ñöôïc, coøn nhö khoâng tieâu hoùa, aên voâ khoûi coå maø bao töû khoâng chòu chöùa, baét uïa ra thì coù gôùm khoâng? Nhö vaäy ngon choã naøo? Chuùng ta xeùt thöùc aên nhô nhôùp khoâng coù gì quan troïng, aên ñeå soáng chôù khoâng phaûi aên ñeå tìm vò ngon. Maø khoâng tìm vò ngon thì bôùt tham aên.

Thuoác thöù hai, chuùng ta xeùt thöùc aên ngon chæ coù maáy phuùt ôû löôõi thoâi, khi nuoát voâ roài lieàn heát ngon. Caùi ngon ñoù laø caûm giaùc taïm bôï, voâ thöôøng, khoâng laâu beàn. Vì voâ thöôøng neân khoâng quan troïng. Laïi theâm nöõa, neáu ngöôøi coù tieàn cuûa dö daû, muoán aên gì ñeàu ñöôïc naáy. AÊn ñuû thöùc aên ngon seõ daãn ñeán keát quaû maäp phì, bò beänh cao huyeát aùp, beänh tieåu ñöôøng, beänh tim maïch, ñuû thöù beänh v. v… Nhö vaäy aên caøng ngon thì caøng khoå, caøng beänh chôù coù lôïi gì ñaâu.

Toùm laïi, caùi maø chuùng ta noùi ngon ñoù khoâng phaûi laø leõ thöïc, khoâng phaûi laø keá laâu daøi, chæ laø taïm bôï. Neáu chuùng ta leä thuoäc noù thì phaûi khoå thoâi. Quaùn caùi ngon laø voâ thöôøng, laø nhô nhôùp thì laàn laàn heát tham muoán aên ngon. Nhö vaäy duøng thuoác quaùn voâ thöôøng, quaùn baát tònh ñeå trò beänh tham aên.

5- Beänh tham nguû. Beänh naøy trong chuøa deã maéc laém. Vì phaûi thöùc khuya daäy sôùm, neân ngöôøi naøo tham nguû nhieàu seõ khoù thöùc laém. Hoài toâi coøn ôû tröôøng, coù maáy huynh ñeä thöôøng daën: "Khuya nhôù keâu toâi daäy ñi coâng phu nghe". Tôùi khuya ñaùnh keûng toâi keâu, laéc qua laéc laïi moät hoài, huynh aáy noùi ñau ñaàu quaù, roài nguû oùt khoâng theøm daäy coâng phu luoân. Ñoù laø beänh tham nguû. Bôûi tham nguû neân maát heát thì giôø tu haønh cuûa mình.

Laøm sao ñeå trò beänh tham nguû? Muoán trò beänh naøy, cuõng coù hai thöù thuoác. Moät laø thuoác voâ thöôøng. Hoài xöa, moãi khi tuïng kinh thöôøng nghe caâu: "Thò nhöït dó quaù, maïng dieäc tuøy giaûm, nhö thieåu thuûy ngö... " nghóa laø ngaøy nay ñaõ qua, maïng cuõng theo ñoù maø giaûm, nhö caù caïn nöôùc… Nhö vaäy cuoäc soáng thaät ngaén nguûi, thaät taïm bôï maø mình cöù lo nguû, töùc laø gieát heát thì giôø quyù baùu roài. Cho neân phaûi sieâng naêng thöùc daäy tu.

Hai laø laáy roi tinh taán ñeå ñaùnh ma nguû. Nghe tieáng keûng, chöa chòu daäy thì phaûi raày cho noù troãi daäy lieàn. Tu haønh maø löôøi bieáng laø caùi nhaân ñoïa vaøo ñöôøng aùc. Neân phaûi maïnh meõ, phaûi tinh taán, nhaéc nhö vaäy cho mình coá gaéng leân. Ñoù laø duøng thuoác tinh taán vaø thuoác quaùn voâ thöôøng ñeå trò beänh löôøi bieáng. Nhôø theá ma nguû lui maát.

Toùm laïi, ñeå trò naêm thöù beänh tham ñoù, chuùng ta phaûi bieát vaø duøng caùc toa thuoác nhö sau:

- Tham taøi duøng thuoác boá thí.

- Tham saéc duøng thuoác quaùn baát tònh.

- Tham danh duøng thuoác quaùn voâ thöôøng vaø quaùn khoå.

- Tham aên duøng thuoác quaùn baát tònh vaø quaùn voâ thöôøng.

- Tham nguû duøng thuoác quaùn voâ thöôøng vaø roi tinh taán.

Trong naêm thöù tham naøy khoâng ai gioáng ai, keû tham thöù naøy, ngöôøi tham thöù kia, khoâng gioáng nhau. Cho neân moãi thöù ñeàu coù thuoác ñeå trò. Nhö vaäy laø trò ñöôïc beänh tham. Trò ñöôïc beänh tham laø ñuoåi con raén tham ra roài.

Ñeán con raén saân. Ngöôøi bò beänh saân laáy thuoác gì ñeå trò? Phaät daïy duøng hai thöù thuoác ñeå trò. Moät laø nhaãn nhuïc, hai laø töø bi. Khi ngöôøi ta noùi traùi yù hoaëc laøm thöông toån ñeán danh döï cuûa mình, luùc côn giaän böøng böøng noåi leân. Chuùng ta lieàn duøng thuoác nhaãn nhuïc. Nhaãn laøm sao, uoáng baèng caùch naøo?

Khi noùng giaän phöøng phöøng noåi leân thì noù seõ phaùt ra lôøi noùi, phaùt ra haønh ñoäng. Vì vaäy löûa saân vöøa daáy leân thì chuùng ta lieàn phaûi trò baèng thang thuoác nhaãn nhuïc. Song nhaãn baèng caùch naøo, laøm sao nhaãn? Noùi nhòn laø ñöôïc, nhöng söï thöïc noùi nhòn khoâng thì chöa ñuû söùc ñeå nhòn. Chuùng ta phaûi noùi roõ raèng: "Nhòn laø khoân, noùi laø daïi", nhaéc tôùi nhaéc lui caâu ñoù chöøng chuïc laàn thì heát giaän.

Bôûi khi giaän noùi ra lieàn noùi baäy. Coù khi naøo mình noåi noùng maø noùi ñaøng hoaøng ñaâu. Noåi noùng thì toaøn laø noùi baäy, noùi lôøi khoâng hay, noùi lôøi thoâ tuïc v.v... Vì vaäy maø phaûi töï nhaéc "nhòn laø khoân, noùi laø daïi". Chuùng ta muoán khoân, khoâng muoán daïi thì nhòn, laøm thinh boû qua. Nhöng boû qua moät laùt thì deã, ñeán chöøng nhôù laïi cuõng noåi noùng nöõa. Baây giôø phaûi laøm sao trò cho döùt taän goác môùi ñöôïc? Neân phaûi duøng thuoác quaùn töø bi ñeå tröø caên.

Quaùn töø bi laø quaùn theá naøo? Nhö khi ta noåi giaän leân, luùc ñoù thaáy ngöôøi laøm cho mình giaän deã thöông hay deã gheùt? Raát deã gheùt, chaúng nhöõng gheùt maø coøn muoán chöûi, muoán ñaùnh hoï cho ñaõ giaän. Neân phaûi duøng thuoác quaùn töø bi. Nhöng quaùn töø bi baèng caùch naøo? Hoï chöûi mình laøm sao quaùn töø bi ñöôïc? Toâi seõ chæ cho quyù vò caùch quaùn töø bi khoâng khoù.

Ví duï chuùng ta vaøo beänh vieän taâm thaàn thaêm moät ngöôøi quen. Vöøa böôùc vaøo cöûa raøo, gaëp moät ngöôøi ñieân chæ voâ maët mình chöûi, luùc ñoù chuùng ta xöû trí ra sao? Hoï chöûi mình khoâng coù duyeân côù gì heát, khoâng ñoäng phaïm gì heát, nhö vaäy ñaùng giaän khoâng. Neáu giaän, mình chöûi mình ñaùnh laïi thì ngöôøi ngoaøi cuoäc seõ noùi mình theá naøo? Keû ñaùnh loän vôùi ngöôøi ñieân laø keû ñieân luoân roài, chöù coøn gì nöõa.

Nhö vaäy ñeå phaân bieät ai laø keû ñieân, ai laø ngöôøi tænh thì khi gaëp keû ñieân loaïn laøm baäy, noùi baäy, mình phaûi tænh khoâng cöï laïi hoï. Ngöôøi ta ñieân neân ngöôøi ta baäy, ngöôøi ta sai. Coøn mình bình tónh thì phaûi saùng suoát môùi ñuùng chöù. Neân khi ngöôøi voâ côù chöûi mình, laøm nhuïc mình, chuùng ta phaûi nghó ngöôøi ñoù khoâng ñöôïc minh maãn neân hoï môùi noùi baäy, laøm baäy. Ngöôøi ñoù ñaùng thöông chôù khoâng ñaùng giaän. Xeùt nhö vaäy chuùng ta thöông hoï, toäi nghieäp hoï neân khoâng giaän. Nhôø theá trò heát goác giaän luoân.

Quyù Phaät töû phaûi kheùo tu môùi heát noùng giaän. Nhieàu vò noùi taùnh toâi noùng quaù, neân moãi böõa ñoát höông nguyeän Phaät cho con heát noùng. Phaät cho ñöôïc khoâng? Phaät khoâng theå cho mình heát noùng maø Phaät chæ daïy phaùp tu, chuùng ta öùng duïng theo ñoù tu taäp thì seõ heát noùng giaän. Phöông phaùp trò noùng giaän laø haønh haïnh nhaãn nhuïc vaø quaùn töø bi.

Trong kinh Phaät coù keå laïi moät caâu chuyeän: Hoâm ñoù, Ngaøi khaát thöïc taïi moät khu laøng cuûa caùc vò Baø-la-moân. Boån ñaïo Baø-la-moân thaáy Phaät oai nghi nghieâm trang teà chænh, töôùng maïo raát ñeïp, neân hoï vaây quanh chieâm ngöôõng Phaät. Sau khi thoï trai xong, Phaät noùi phaùp cho hoï nghe. Nghe xong, hoï phaùt taâm quy y Phaät. Ñoâi ba laàn nhö vaäy neân xoùm Baø-la-moân ñoù theo Phaät heát.

Baáy giôø, vò thaày cuûa hoï töùc quaù, oâng ñôïi ñöùc Phaät ñeán, roài leõo ñeõo theo sau keâu teân cuûa Phaät chöûi. Chöûi moät hoài, oâng thaáy Phaät vaãn cöù ung dung ñi, khoâng ñeå yù gì caû, oâng beøn chaän ñöôøng Phaät, hoûi:

- Cuø Ñaøm, thua toâi chöa?

Phaät traûi toïa cuï ngoài xuoáng, ñoïc baøi keä:

Keû hôn thì theâm oaùn

Ngöôøi thua nguû chaúng yeân

Hôn thua hai ñeàu xaû

AÁy ñöôïc an oån nguû.

Phaät im laëng, ngoaïi ñaïo töôûng Phaät thua. Nhöng söï thöïc ai coøn cheâ ngöôøi, coøn giaønh phaàn hôn thì keû ñoù laø ngöôøi baát an. Nhö vaäy môùi thaáy nhòn laø khoân, chöûi laø daïi.

Chuùng ta thaáy ngay caû ñöùc Phaät ngaøy xöa, ñaâu phaûi ai cuõng cung kính heát, vaãn coù ngöôøi chöûi nhö thöôøng. Neáu gaëp ngöôøi chöûi, Ngaøi cuõng chöûi laïi thì baây giôø chuùng ta coù laïy Phaät khoâng? Cuõng vaäy, giôùi tu só chuùng ta neáu bò ngöôøi maéng chöûi, lieàn noåi töùc leân cöï loän vôùi ngöôøi ta, roát cuoäc loãi heát veà mình. Vì sao? Vì ñaõ laø tu só maø coøn noùng giaän saân si nhö vaäy, thì ñaâu theå goïi laø keû tu haønh ñöôïc. Laøm sao daïy doã haøng Phaät töû? Chöûi caøng hôn, caøng thaéng thì caøng bò ngöôøi ta coi thöôøng.

Neân ngöôøi tu haønh phaûi laáy haïnh nhaãn nhuïc laøm ñaàu. Luùc naøo, hoaøn caûnh naøo duø thuaän hay nghòch, mình cuõng phaûi hoan hyû, cuõng phaûi boû qua heát. Nhö vaäy môùi goïi laø tu, tu thì môùi trò heát caùc beänh. Neân nhôù chuùng ta muoán tu thì phaûi coá gaéng trò beänh cuûa mình cho laønh. Ñoù laø thuoác trò beänh saân.

Ñeán beänh si. Si meâ laø ñieàu raát nguy hieåm. Bôûi si meâ neân chuùng ta chaáp nhöõng caùi khoâng thaät cho laø thaät, töôûng töôïng nhöõng ñieàu khoâng ñuùng chaân lyù, khoâng ñuùng vôùi leõ thaät. Vì si meâ neân sanh ra tham, vì si meâ neân sanh ra noùng giaän. Neân noùi si meâ laø nguy hieåm nhaát. Vaäy duøng thuoác gì ñeå trò beänh si meâ?

Phaät daïy duøng trí tueä ñeå trò beänh si meâ. Si meâ laø boùng toái maø trí tueä laø ngoïn ñeøn, laø aùnh saùng. Coù ñeøn thì khoâng toái, coøn toái laø khoâng coù ñeøn. Keû si meâ thì khoâng coù trí tueä, ngöôøi coù trí tueä thì heát si meâ. Do si meâ neân coù nhöõng beänh nhö ngaõ aùi, ngaõ maïn… Ngaõ aùi laø gì? Laø thöông laø quyù thaân naøy. Ngaõ maïn laø gì? Laø cho mình hôn thieân haï, mình treân heát. Bôûi thaáy hôn neân khinh ngöôøi naøy, cheâ ngöôøi kia. Nhö vaäy töø si meâ thaáy thaân naøy laø quyù, laø thieät neân thöông noù, ñoù laø ngaõ aùi. Thaáy thaân mình laø quan troïng, laø cao hôn ngöôøi neân sanh ngaõ maïn.

Ngöôøi si meâ sanh ngaõ aùi, ngaõ maïn phaûi duøng thuoác gì ñeå trò? Moãi toái, chuùng ta töø cö só cho ñeán xuaát gia ñeàu tuïng Baùt-nhaõ heát phaûi khoâng? Baây giôø toâi chæ nhaéc laïi moät caâu thoâi: "Quaùn Töï Taïi Boà-taùt haønh thaâm Baùt-nhaõ ba-la-maät-ña thôøi, chieáu kieán nguõ uaån giai khoâng, ñoä nhaát thieát khoå aùch". Chieáu kieán nguõ uaån giai khoâng laø sao? Laø soi thaáy thaân naêm uaån naøy khoâng thieät, nhôø soi thaáy thaân naêm uaån khoâng thieät neân qua heát khoå naïn.

Chuùng ta tuïng kinh Baùt-nhaõ bao nhieâu naêm roài, coù chieáu kieán nguõ uaån hay laø ñoïc traû baøi cho Phaät? Phaät daïy phaûi soi thaáy naêm uaån naøy khoâng thieät. Ñaõ khoâng thieät thì coøn gì yeâu meán noù, coøn gì quyù troïng noù. Nhöng vì chuùng ta tuïng maø khoâng chòu chieáu, khoâng chòu soi neân tuïng hoaøi maø caùi ngaõ vaãn y nguyeân, khoâng maát chuùt naøo heát. Naêm uaån coù chia ra laøm hai: moät laø vaät chaát, hai laø tinh thaàn.

- Vaät chaát: Saéc uaån do ñaát, nöôùc, gioù, löûa, boán chaát hôïp thaønh neân khoâng thieät, noù laø giaû doái.

- Tinh thaàn: Thoï uaån laø nhöõng caûm giaùc, khoå, vui hoaëc khoâng khoå khoâng vui… Nhöõng caûm giaùc aáy coù moät chuùt roài qua, ñaâu coøn hoaøi neân noùi khoâng thieät. Töôûng uaån, laø nhöõng boùng daùng töôûng töôïng, khoâng coù thieät. Haønh uaån laø nhöõng suy tö, suy tö laø moät doøng sinh dieät. Thöùc uaån laø yù thöùc phaân bieät sanh dieät lieân tuïc, neân cuõng khoâng thieät. Xeùt kyõ nguõ uaån veà hai maët tinh thaàn vaø vaät chaát ñeàu laø duyeân hôïp, hö giaû khoâng thieät. Bieát roõ noù khoâng thieät, taùnh noù laø khoâng thì khoå naïn naøo cuõng qua. Phaät daïy kyõ quaù, baét ñoïc moãi ñeâm maø khoå naïn naøo chuùng ta cuõng cöù chòu chöù qua khoâng noåi. Neáu thaáy thaân naøy khoâng thieät, naêm uaån khoâng thieät thì giaû söû coù ai chöûi, mình coù quan troïng khoâng? Thaân ñaõ khoâng thieät thì lôøi chöûi coù thieät ñaâu, coù nghóa gì ñaâu maø buoàn. Thaáy roõ nhö vaäy thì ngaõ aùi, ngaõ maïn theo ñoù noù heát. Ñoù laø tu Baùt-nhaõ, laø trí tueä.

Baùt-nhaõ coù chia ra ba phaàn: moät laø Vaên töï Baùt-nhaõ, hai laø Quaùn chieáu Baùt-nhaõ, ba laø Thaät töôùng Baùt-nhaõ. Ngaøi Thaùi Hö (Trung Quoác) duøng moät ví duï raát hay veà ba thöù Baùt-nhaõ naøy. Ngaøi noùi nhö coù ngöôøi caàn qua soâng, hoï böôùc xuoáng thuyeàn, ñöôïc ngoài treân thuyeàn, ñoù laø Vaên töï Baùt-nhaõ. Xuoáng thuyeàn roài thì quay cheøo, caàm daàm bôi, ñoù laø Quaùn chieáu Baùt-nhaõ. Bôi cho thuyeàn caäp beán sang soâng roài mình leân bôø, ñoù laø Thaät töôùng Baùt-nhaõ.

Nhö vaäy chuùng ta ñang tu laø tu Baùt-nhaõ naøo? Vaên töï Baùt-nhaõ. Nhöng xuoáng thuyeàn roài, cöù ngoài yeân ñoù khoâng chòu bôi cheøo gì heát, thì chöøng naøo môùi qua tôùi beân kia soâng? Neân bieát chuùng ta tu chöa ñuùng vôùi nhöõng gì Phaät daïy. Chieáu kieán laø quaùn, quaùn roài môùi ñi tôùi Thaät töôùng.

Neáu chuùng ta khoâng chòu quaùn, chaúng khaùc naøo xuoáng thuyeàn muoán qua soâng, maø khoâng chòu bôi cheøo, cöù ngoài ì ñoù hoaøi thì bao laâu môùi qua ñöôïc bôø beân kia? Chaéc tôùi thuyeàn muïc cuõng khoâng qua ñöôïc. Cöù duøng vaên töï cho ñoù laø ñuû, khoâng chòu quaùn chieáu. Bôûi khoâng quaùn chieáu neân khoâng theå tieán leân, khoâng deïp ñöôïc phieàn naõo. Vì vaäy tu möôøi naêm, hai möôi naêm maø phieàn naõo vaãn y nguyeân. Ñoù laø loãi laàm laâu nay chuùng ta maéc phaûi.

Do quaùn chieáu, soi roïi thaáy thaân naøy taïm bôï, hö giaû neân chuùng ta khoâng aùi noù. Khoâng aùi noù thì khoâng ngaõ maïn. Nhö vaäy tu laø ñeå dieät tröø beänh cho mình. Muoán tröø beänh thì phaûi duøng thuoác. Neáu ñöôïc toa thuoác maø mình khoâng mua thuoác uoáng thì caùi toa cuõng trôû thaønh voâ nghóa. Phaät daïy phaûi quaùn chieáu ñeå thaáy roõ naêm uaån khoâng thieät maø mình cöù ñoïc cho Phaät nghe hoaøi thì chöøng naøo môùi heát beänh? Tu nhö vaäy thì chöøng naøo môùi thaønh Phaät?

ÔÛ ñaây, toâi chæ noùi nhöõng beänh caên baûn laø tham saân si, ñeå quyù vò bieát töøng thöù thuoác maø trò beänh. Baây giôø coù thöù thuoác naøo trò baù beänh khoâng? Cuõng coù thuoác trò baù beänh, nhöng trò baù beänh thì chaäm laønh hôn. Thuoác naøo beänh naáy thì mau laønh, coøn thuoác trò baù beänh chæ coù taùc duïng nheø nheï thoâi. Thuoác trò baù beänh laø gì?

Neáu ngöôøi tu Tònh ñoä thì duøng "Luïc töï Di Ñaø" laøm thuoác trò baù beänh. Khi vöøa noåi saân, chuùng ta cöù nhôù nieäm "Nam Moâ A Di Ñaø Phaät", nieäm moät hoài queân saân phaûi khoâng? Vöøa coù vieäc gì buoàn, nieäm Phaät moät hoài queân buoàn, ñoù laø thuoác trò baù beänh. Thuoác baù beänh thì yeáu hôn moät chuùt, phaûi sieâng naêng caàn maãn trò môùi laønh, neáu khoâng thì khoâng laønh. Ñoù laø thuoác trò baù beänh cuûa ngöôøi tu Tònh ñoä.

Neáu ngöôøi tu Thieàn thì thuoác trò baù beänh laø gì? Khi naøo vöøa daáy nieäm chaïy theo caûnh, chuùng ta lieàn buoâng, vì sao phaûi duøng thuoác ñoù? Vì taát caû buoàn, thöông, giaän, gheùt ñeàu töø yù nieäm daáy leân. Do khôûi nieäm neân môùi tôùi buoàn, thöông, giaän, gheùt. Neáu vöøa khôûi nieäm lieàn buoâng boû khoâng theo, nhö vaäy laø vöøa trò, vöøa ngöøa beänh. Khi noù môùi daáy chöa thaønh beänh thì khoâng goïi laø trò? Vöøa daáy leân mình lieàn buoâng töùc laø ngöøa beänh. Buoâng heát, ñeán moät luùc naøo ñoù taâm khoâng coøn buoàn giaän, töùc laø heát ñau khoå. Ñoù laø thuoác trò baù beänh trong nhaø Thieàn.

Nhöng coù ngöôøi môùi taäp tu Thieàn moät naêm hai naêm, nieäm cöù khôûi hoaøi neân than sao tu maø nieäm khoâng laëng. Vaäy phaûi laøm sao cho coù keát quaû. Choã naøy, toâi daãn lôøi cuûa Luïc toå Hueä Naêng daïy trong kinh Phaùp Baûo Ñaøn: "Baát phaï nieäm khôûi, duy khuûng giaùc trì", nghóa laø khoâng sôï nieäm khôûi, chæ sôï giaùc chaäm.

Daáy nieäm laø meâ, bieát noù hö doái khoâng theo, ñoù laø giaùc. Giaû söû moät ngaøy daáy leân moät traêm laàn nieäm, töùc moät traêm laàn meâ thì seõ coù moät traêm laàn giaùc. Nhö vaäy ñaâu coù thieät thoøi gì, chæ sôï meâ maø mình khoâng giaùc, ñoù môùi laø thieät thoøi.

Nhö vaäy ngöôøi tu Tònh ñoä thì nieäm danh hieäu Phaät ñeå tieâu moøn caùc beänh. Coøn ngöôøi tu Thieàn thì nhìn laïi mình, töùc laø phaûn chieáu baèng trí tueä. Vöøa thaáy nieäm lieàn buoâng ñi, laàn laàn nieäm döùt saïch, beänh ñöôïc laønh. Ñoù laø duøng trí tueä phaù tan caùc maàm beänh. Nhö vaäy tu Tònh ñoä cuõng coù thuoác trò baù beänh, tu Thieàn cuõng coù thuoác trò baù beänh. Song phaùp naøo cuõng phaûi thöïc haønh ñeán nôi ñeán choán môùi coù keát quaû, chôù coøn thöïc haønh nöûa chöøng hay chuùt ít thì khoâng bao giôø coù keát quaû.

Ngöôøi hoïc Phaät maø khoâng bieát phaùp, khoâng bieát beänh thì khoù trò laønh. Hoâm nay toâi höôùng daãn quyù vò ba caên beänh ngaët ngheøo laø tham saân si. Quyù vò coá gaéng duøng thuoác, chôù khoâng neân hoïc thuoäc loøng toa thuoác, cuõng khoâng neân chaép tay xin thaày thuoác cho con heát beänh. Ñöôïc vaäy, chuùng ta tu seõ coù keát quaû, khoâng nghi.

Chuùc taát caû ñeàu trò laønh beänh cuûa mình.

]