A.CHAÙNH VAÊN (tt)

II. BAØI TÖÏA:

“Kieán Taùnh Thaønh Phaät” laø lieãu ngoä xöa nay khoâng moät vaät. Nguoàn linh roãng laëng, trong saùng troøn ñoàng caû thaùi hö. Phaùp taùnh bao truøm, nghieãm nhieân aùnh saùng soi suoát nôi saùt haûi, roõ raøng loà loä ngay tröôùc maét. Baûn taùnh Nhö Lai töï nhö maø öùng hieän treân trôøi döôùi ñaát, neân hay tuøy loaïi, tuøy hình, hoaëc coõi naøy phöông khaùc thò hieän ra ñôøi ñoä thoaùt quaàn sanh. Khai quyeàn thì phöông tieän coù muoân phaùp, hieån thaät thì hoäi ngoä veà moät taâm. Troû Phaät quaû Boà-ñeà voâ töôùng, voán  roãng laëng troøn ñoàng thaùi hö. Phoù phaùp aán taâm toâng Baùt-nhaõ loä baøy boán maét nhìn nhau. Trong Kinh Laêng Giaø, quyeån hai, ñöùc Phaät Thích Ca ñaõ chæ baøy raønh roõ. Haøng haäu hoïc ai coøn ngôø vöïc xin haõy mau tìm Kinh tra cöùu, töï nhieân nghi ngôø heát saïch maø ñöôïc chöùng thaät, ñoán ngoä kieán taùnh thaønh Phaät. Caàn bieát dieäu lyù cuûa Phaät phaùp, chaúng dính daùng gì ñeán vaên töï ngoân ngöõ, baët heát moïi hyù luaän, baûn teá trong laëng troøn ñaày, ba ñôøi chö Phaät cuoái cuøng ñaønh ngaäm mieäng khoâng lôøi, nhieàu ñôøi Toå sö roát raùo cuõng im hôi laëng tieáng. Neân ñöùc Theá Toân giô caønh hoa chæ cho ñaïi chuùng, ngaøi Ma-ha-ca-dieáp kheá hoäi mæm cöôøi, thaày troø boán maét nhìn nhau, tueä nhaõn chieáu saùng laãn nhau, thaàm laëng aán taâm, phoù phaùp truyeàn y noái vò Toå.

Taâm aán Baùt-nhaõ troøn ñoàng caû thaùi hö chaân khoâng toû roõ, xöa nay vaãn nhö theá. Töø hai möôi taùm vò Toå Taây Thieân truyeàn ñeán saùu vò  Toå  Ñoâng  Ñoä, chæ  thaúng noái tieáp nhau, boán maét nhìn nhau, im laëng nhìn tröøng tröøng, göôïng goïi laø taâm aán maø phoù chuùc ñoù thoâi.

Ñeán caùc Toå ñôøi sau öùng hieän ra ñôøi, giuùp neâu cao vieäc giaùo hoùa, dieãn roäng phaùp moân, môû roäng phöông tieän. Vieäc öùng duyeân ñaõ xong, nguyeän löïc coøn ñeå laïi, Ngöõ luïc chôït höng thònh, ñeàu laäp thaønh coâng aùn, khai sôn daïy chuùng, gaäy heùt daïy ñuoåi, caâu caâu veà nôi toâng, cô cô chung moät lyù.

Haøng thöôïng caên laõnh ngoä thì ñöôïc cô ñaïi haønh ñaïi duïng, baäc cao só bieát suoát thì roõ phaùp voâ truï voâ vi. Song ngöôøi ngöôøi xuaát gia theo Phaät, keû keû hoïc ñaïo tham thieàn, phaûi xeùt roõ tinh töôøng Kinh ñieån cuûa Phaät, Ngöõ luïc cuûa Toå, muoân ñuoác nghìn ñeøn chæ moät ngoïn löûa. Neáu ngöôøi caên cô beùn nhaïy baäc thöôïng thì hoäi thoâng muoân phaùp thaûy ôû nguoàn taâm. Neáu ngöôøi baäc haï chaáp nghieâng leäch moät beân thì thích theo pheùp thöùc tình phaân bieät, luoáng môû to cöûa ngoõ, tình coøn hôn thua, thöùc chöùa nghó suy, keït taâm höõu laäu, traùi vôùi yù chæ voâ sanh. Bôûi do chöa xeùt toät trí töï nôi mình, neân coøn bò ngöôøi löøa doái, chìm ñaém nôi giaùo nôi toâng, tranh luaän nhaân ngaõ, phaân bieät kia ñaây, nghó tìm keõû hôû maø coâng kích laãn nhau, nhaø mình nhaø ngöôøi, ñaáu lyù tranh lôøi giaønh hieåu bieát. Ai coøn nhö theá laø chöa vöôït khoûi phaùp traàn phieàn naõo, chöa laõnh hoäi chaân nhö bình ñaúng, ngaõ chaáp phaùp chaáp chaúng queân, thöùc thaàn khö khö chaáp cöùng, seõ maõi maõi chìm ñaém nôi toâng giaùo. Ai hay nôi doác ñöùng buoâng tay, môùi ñaùng goïi ñích  thöïc  tröôïng  phu, xöa  nay  moät  vaät cuõng khoâng, löôùi giaùo nôm baãy buoâng saïch. Ñoù laø choã goïi: “Moäng huyeãn khoâng hoa, ñaâu nhoïc naém baét, ñöôïc maát phaûi quaáy, thaûy ñeàu buoâng heát, aâm thanh saéc phaùp, voán töø taâm sanh, taâm coù phaân bieät ñeàu rôi vaøo ñöôøng taø”. Cho neân noùi: “Phaùp taùnh voán roãng laëng, khoâng laáy cuõng khoâng thaáy. Taùnh khoâng töùc laø Phaät, chaúng theå nghó löôøng ñöôïc”. Toâng chæ Baùt-nhaõ voán ngoä khoâng choã ñöôïc maø ñöôïc. Töø xöa ñeán nay khoâng coù kieán chaáp sai khaùc, nguoàn chaân trong laëng nhieäm maàu, aùnh tòch quang voâ töôùng voâ vi, theå voïng nhö hoa ñoám trong khoâng, huyeãn khôûi leân lieàn coù teân coù choã.

Hoøa thöôïng Chaân Nguyeân laø ngöôøi queâ ôû laøng Tieàn Lieät, huyeän Thanh Haø, tænh Haûi Döông, tröôùc kia coøn ñoàng töû ñi xuaát gia theo Phaät, leân thaúng chuøa Hoa Yeân nuùi Yeân Töû, ñöôïc yù chæ toâng aán doøng Truùc Laâm vôùi Thieàn sö Chaân Truù hieäu Tueä Nguyeät. Khoâng bao laâu Thieàn sö Chaân Truù nghieãm nhieân trôû veà khoâng (tòch). Sö laïi gaëp thieän tri thöùc chung nhoùm ba huynh ñeä, ñoàng chí höôùng, ñoàng tu taäp, ñoàng giôùi phaåm, tham hoïc thaønh taøi.

Sö y cöù Kinh Phaïm Voõng, Nhö Lai ñaõ phoù chuùc: “Neáu trong khoaûng ngaøn daëm coù baäc Ñaïi toâng sö, phaûi mau ñeán aân caàn caàu xin thoï giôùi Boà-taùt”. Ví nhö laàu cao boán taàng phaûi theo thöù lôùp ñi leân. Cuõng vaäy boán ñaøn giôùi phaåm coù theå leân tôùi ñòa vò Phaät. Sö laïi laø ngöôøi hoïc roäng thaáy trong Kinh Phaùp Baûo Ñaøn, Luïc Toå Hueä Naêng ñaõ ñöôïc aán kyù ôû Hoaøng Mai, roài gaëp nhieàu hoaïn naïn chöa kòp ñaêng ñaøn thoï giôùi, sau ñoù cuõng thænh chö Taêng ñoàng ñeán chöùng cho caïo toùc, thoï giôùi môùi ñöôïc troøn saùng. Neáu thöïc laø ñeä töû Phaät khoâng ñöôïc traùi boû vöôït qua. Nhö Lai ñaõ noùi, quyeát phaûi thuaän theo. Ngaøy tröôùc ñaõ coù vieäc nhö treân, ngaøy nay ñaâu khoâng vieäc naøy. Muoán ñöôïc quaû thuø thaéng, phaûi tuaân theo ñieàu naøy maø vaâng laøm. Sö chuaån bò ñaày ñuû ca sa, toïa cuï, phaùp phuïc, saém leã vaät vôùi taâm thaønh, vì phaùp vöôït xa xoâi thaúng ñeán chuøa Vónh Phuùc treân nuùi Toân Coân Cöông, phuû Töø Sôn, Kinh Baéc, moät laàn nöõa ñaûnh leã Toân sö Minh Löông, töùc Hoøa thöôïng Maõn Giaùc truyeàn phaùp toâng Laâm Teá, thænh caàu leân ñaøn thoï giôùi Boà-taùt. Trong Kinh Phaät noùi: bôûi ngöôøi ñaéc ñaïo voán do nhaân duyeân töø nhieàu kieáp ñaõ ngoä saâu chaân nhö maø caûm kích ñeán Phaät Toå.

Sö xuùc ñoäng than raèng: “Phaät xöa sôùm ñöôïc coâng quaû cao sieâu, do sieâng tu thaéng haïnh ñaàu ña. Höông hoa muoân vaät laø ngoaïi taøi, caùnh tay hay moät ngoùn tay laø noäi thaân taøi, aân Phaät khoù ñeàn ñaùp, ñöùc Toå ñaâu deã traû !” Sö beøn cung kính ñoái tröôùc töôïng Phaät duøng löûa ñoát ngoùn tay phaùt nguyeän: “Tröôùc ñoát moät ngoùn tay, nguyeän ñem phaùp cuùng döôøng naøy ñeàn ñaùp aân saâu cuûa Phaät Toå, Sö Tröôûng”. Sau Sö ñoát tieáp moät ngoùn tay nöõa: “Nguyeän ñem phaùp cuùng döôøng naøy, nöông theo Kinh Phaïm Voõng thoï giôùi Boà-taùt vaø thaúng leân möôøi ñaïi nguyeän löïc Boà-ñeà. Nguyeän ñôøi ñôøi tieáp noái ñeøn tueä cuûa chö Phaät, kieáp kieáp keá thöøa y baùt cuûa chö Toå. Vì toâng vaø giaùo ñoát ngoùn tay, kính daâng leân Toå Ñieàu Ngöï. Tuøy nguyeän cuûa chuùng höõu tình, maø caûm ñeán trí voâ laäu”.

Sö doác chí caàu quaû Phaät Voâ Thöôïng Boà-ñeà neân nhieáp nieäm nôi nuùi röøng, ôû yeân choán vaéng veû, tö duy Phaät phaùp, môû roäng quy moâ to lôùn, coøn maõi vôùi trôøi ñaát, gaày döïng neàn taûng cho toâng vaø giaùo, quaàn sanh ñöôïc lôïi laïc, phaùp giôùi ñeàu thaám nhuaàn aân ñöùc. Sö töøng choïn nôi phuùc ñòa Vieät Nam, vôùi caûnh chuøa Quyønh Laâm, Hoa Yeân laø hai caûnh danh lam, khieán trôû thaønh nhö treân hoäi Linh Sôn nöôùc Taây Thieân Truùc, laø coät trôøi ôû Vieät Nam, baûo phöôøng cuûa Phaät Toå, neâu cao ñaây laø Cöïc laïc.

Ngöôøi daân thöôøng  thì  thueá  vuï  ñaày ñuû, laøm thích töû tu haønh thì ñoát höông chuùc Thaùnh: “Maïch nöôùc laâu daøi, Thieàn toâng saùng rôõ, töôïng phaùp löu truyeàn, ñoä ngöôøi voâ löôïng”. Töø ñoù Sö haêng haùi phaùt chí nguyeän lôùn, khuyeán hoùa moïi ngöôøi khaép nôi ñem tieàn cuûa keát duyeân laønh, goùp phaàn coâng ñöùc, roài ra söùc taïo döïng ñaøi “Cöûu Phaåm Lieân Hoa”. Qua chín naêm thì hoaøn thaønh ba ñaøi ôû ba nôi:

            1. Ñaøi Cöûu phaåm ôû chuøa Quyønh Laâm, nuùi Tieân Du.

            2. Ñaøi Cöûu phaåm ôû chuøa Hoa Yeân, nuùi Yeân Töû.

            3. Ñaøi Cöûu phaåm ôû chuøa Linh ÖÙng, huyeän Thanh Haø.

Sö laïi khaéc in caùc Kinh Phaùp Hoa... ñem heát loøng laøm Phaät söï ñeå ñeàn ñaùp aân Phaät. Töôïng ñöùc Di Ñaø noåi baät treân ñaøi Cöûu phaåm, vaø theâm tu söûa töôïng ñieän, gaùc chuoâng chuøa Long Ñoäng, trong ngoaøi ñöôïc vuoâng troøn, coâng ñöùc vieân maõn, cuõng khoâng queân nguyeän löïc, quyeát chí coâng phu chæ caàu quaû Phaät. Nuùi Yeân Töû voán laø choã tu  haønh, tuøy  thôøi daïo ñi qua laïi chuøa Hoa Yeân, Long Ñoäng vaø am Thieàn Döôïc, ñöôïc thuù ôû yeân laëng leõ, laïi coù phöôùc duyeân sanh ra gaëp ñöôïc Phaät phaùp.

Trieàu Leâ nieân hieäu Chính Hoaø (1680-1705), ñöùc Giaùc Hoaøng Coå Phaät sanh trôû laïi ñeå môû baøy hieån roõ taïng Kinh. Maây töø nhuaän khaép, möa phaùp thaám ñeàu, töø haøng Thích töû cho ñeán muoân daân ñoàng ñöôïc höôûng aân hueä. Vua toâi möøng tuï hoäi, ñuùng thôøi tieát nhaân duyeân, Phaät phaùp hieän tieàn. May ñöôïc chöùng quaû maø gaùnh vaùc Phaät phaùp, thay Phaät tuyeân döông. Ñaõ roõ bieát phaùp taùnh roãng rang vaéng laëng, troøn ñoàng thaùi hö; Chaân nhö trong laëng nhieäm maàu, voán khoâng moät vaät. Tuy trong aùnh tòch quang voán khoâng moät phaùp, maø phöông tieän chæ baøy coù nhieàu cöûa. Xeùt ngaøy xöa coù thöïc haønh, ngaøy nay môùi coù theå hoïc theo. Vì vaäy Kinh Kim Cang phaàn ba möôi hai. Hoäi giaûi caâu “Nhö nhö baát ñoäng”, Thieàn sö Xuyeân Laõo noùi: “Moät caâu roát sau môùi ñeán lao quan. Lieàn ñöôïc chö Phaät ba ñôøi boán maét nhìn nhau, saùu ñôøi Toå sö coù phaàn thoái thaân”. Ñaùng baûo laø soâng ngoøi toaøn ñoùng baêng, nöôùc chaúng thoâng thoaùt; toät maét ñeàu laø gai goùc, khoâng choã ñaët chaân. Ñeán trong aáy theâm moät maûy tô, nhö trong maét ñeå kim; bôùt moät maûy tô, döôøng treân thòt laønh khoeùt thaønh thöông tích. Chaúng phaûi vì ñoaïn döùt  yeáu  taân, bôûi do ngöôøi bieát phaùp e ngaïi. Tuy nhieân nhö theá, Phaät phaùp chæ nhö treân ñaây, beøn thaáy treân ñaát baèng cheát chìm, ñaâu coù ñeøn ñeøn moài saùng maõi. Thöôïng toïa Xuyeân ngaøy nay chaúng khoûi ñoaït thöùc aên trong mieäng coïp maïnh, giaønh haït chaâu döôùi haøm roàng döõ, môû toang cöûa maàu cuûa baäc Thaùnh tröôùc, ngöôøi haäu hoïc coù loái tieán thaân. Buoâng ra moät ñöôøng, laïi ñaâu coù ngaïi ? Noùi thì toaøn baøy phaùp theå, nín thì rieâng loä chaân thöôøng, ñoäng thì chieác haïc maûnh maây, tònh thì an non saép nuùi, tieán moät böôùc nhö voi chuùa xoay ñaàu, luøi moät böôùc tôï sö töû gaàm roáng, phaùp vöông phaùp leänh ñang haønh, lieàn hay töï taïi ñoái vôùi phaùp. Chæ nhö moät caâu roát sau, laøm sao noùi ? Laïi noùi ñöôïc chaêng ?

            Maây ôû ñaàu non nhaøn quaù ñoãi,

            Nöôùc chaûy döôùi khe raát roän raøng.

TUÏNG :

            Ñöôïc choã thaûnh thôi haõy thaûnh thôi,

            Maây töï bay cao nöôùc töï troâi.

            Chæ thaáy maây ñen nhoài soùng lôùn,

            Thuyeàn caâu chìm ñaém chöûa nghe roài.

AÂm :

            Ñaéc öu du xöù thaû öu du,

            Vaân töï cao phi thuûy töï löu.

            Chæ kieán haéc vaân phieân ñaïi laõng,

            Vò vaên traàm khöôùc ñieáu ngö chu.

Xöa nay khoâng loái naøo khaùc, ngöôøi thoâng suoát thì cuøng chung moät ñöôøng. Chö Phaät ñeàu coù ñeå phöông tieän, voán thuaät laïi chí nguyeän tieáp noái coâng phu. Taâm mong ngöôøi trôû thaønh röôøng coät cho Phaät phaùp, ñeå laøm maãu möïc cho ngöôøi sau soi xeùt noi theo. Toâi theo khaép caùc Kinh trong Ñaïi taïng, môû baøy taâm ñòa ra nôi töø chöông (chöõ nghóa) maø soaïn thaønh moät baûn luaän löu truyeàn, ñaët teân laø “Kieán Taùnh Thaønh Phaät”.

Nhaèm neâu roõ nguyeän löïc ra ñôøi, vaø giuùp lo gaùnh vaùc söù maïng Nhö Lai, ñôøi ñôøi tieáp noái ngoïn ñeøn Phaät Toå, laøm saùng röïc con maét cuûa trôøi ngöôøi. Ñôøi sau ai laø ngöôøi coù chí lôùn, giöõ gìn gia phong cuûa Phaät, phoø trì töôïng phaùp an oån laâu daøi, thì phöôùc tueä trang nghieâm toái thaéng. Hoaëc keû thaáy ñaøi Cöûu phaåm hö ñoå vaø caùc Kinh baûn cuõ muïc, thì haõy khuyeán hoùa ñaøn na, cuøng nhau goùp söùc höng coâng tu boå laïi, töï raát möøng vui cho mình, thaät ñaõ laøm ñöôïc nhaân duyeân toát ñeïp. Neáu hay heát loøng ñeàn ñaùp aân Phaät, seõ sôùm ñöôïc Di Ñaø thoï kyù.

Keä caûnh tænh ñaøn na:

            Quyeán thuoäc ñeàu boû ñi,

            Tieàn cuûa traû laïi ngöôøi.

            Chæ caên laønh gìn giöõ,

            Ñöôøng hieåm löông thöïc ñaày.

AÂm :

            Quyeán thuoäc giai xaû khöù

            Taøi hoùa taùn hoaøn tha

            Ñaûn trì töï thieän caên

            Hieåm ñaïo sung löông thöïc.

Nghó ñeán laïnh haõy lo deät aùo aám, chôù ñôïi sau khi ñaõ laïnh. Nghó ñeán khaùt haõy lo ñaøo gieáng, chuaån bò tröôùc khi chöa khaùt. Lo saün caàu ñoø, laøm phöôùc nieäm Phaät, in Kinh taïo töôïng, nhö gaám theâm hoa, laáy laøm coâng aùn vaõng sanh Taây Phöông, cöûu huyeàn thaát toå cuøng chung ñöôïc vöôït leân chín phaåm hoa sen nôi theá giôùi Cöïc laïc. Kinh noùi: “Mình ñöôïc ñoä roài ñoä ngöôøi, töï lôïi roài lôïi tha, ngöôøi ñaõ bieát toû baøy cho ngöôøi chöa bieát, ngöôøi giaùc tröôùc chæ daïy cho ngöôøi giaùc sau”. Nhö moät traêng hieän thaønh caùc traêng nôi ngaøn soâng, traêng traêng roïi saùng röïc; tôï moät ngoïn ñeøn moài truyeàn cho ñeøn nôi muoân nhaø, ñeøn ñeøn noái tieáp saùng maõi. Chính quyeån Luaän naøy laø taâm toâng cuûa Phaät Toå. Chính quyeån Luaän naøy laø Kieán taùnh thaønh Phaät. Dieäu lyù cuûa luaän naøy nhö tia löûa maët trôøi, ñöôïc chöøng moät maûy tô thì saùng rôõ khoâng cuøng taän. Xem hoïc maø ngoä ñaïo thì nhö uoáng nöôùc cam loà. Ngöôøi löôïng cao quaùn saâu thì suoát toät ñaùy nguoàn cuûa phaùp           

Hoäi raèng:

            Buûa löôùi giaêng ngang soâng,

            Ñöôïc caù moät maét löôùi.

            Kinh Luïc ñaày phaùp giôùi,

            Ngoä ñaïo khoâng moät chöõ.

AÂm :

            Hoäi Vaân

            La voõng boá hoaønh giang,

            Ñaéc ngö nhaát muïc voõng.

            Kinh Luïc maõn phaùp giôùi,

            Ngoä ñaïo voâ nhaát töï.

Baûn taùnh roãng laëng, troøn ñoàng thaùi hö, trong laëng nhieäm maàu vaø troøn saùng, troïn khoâng moät vaät. Neân bieát, ngaøn Kinh muoân Luaän ñeàu laø lôøi noùi chæ maët traêng, ñaâu ích gì vôùi lyù naøy. Tin töùc aáy nhö theá ! Nhö theá ! Roõ bieát muoân phaùp, taïm ñoàng vôùi hoa ñoám trong khoâng. Neáu laø baäc thöôïng cô, ngaïi gì moät tieáng cöôøi !

Baøi keä ngoä ñaïo:

            Phaät Toå trong ba ñôøi,

            Boán maét cuøng nhìn nhau.

            Xöa nay khoâng hai loái,

            Thaønh Phaät saùt na thoâi.

AÂm :

            Tam theá chö Phaät Toå,

            Töù muïc coäng töông quan.

            Coå kim voâ nhò ñaïo,

            Thaønh Phaät saùt na gian.

Ñoù laø chaân khoâng voâ töôùng, laø cha meï cuûa trôøi ñaát muoân vaät, laøm neàn taûng cho theá giôùi sanh linh, suoát caû xöa nay, chaúng sanh chaúng dieät. Maây tuï thì toái maø chaân khoâng chöa töøng toái. Maët trôøi soi thì saùng maø chaân khoâng chöa töøng saùng. AÅn hieån cuøng  baøy, saéc khoâng chaúng hai, trôøi ñaát muoân vaät, chæ moät theå nguyeân thaàn, voâ truï voâ vi. Chôït hieän ra maët thaät xöa nay, lìa danh lìa töôùng, môû toang then choát treân ñaûnh moân höôùng thöôïng, ñeøn taâm cuûa Phaät Toå truyeàn saùng maõi khoâng cuøng taän. Khi hieån maø noùi, thì coù taùm muoân phaùp moân. Vôùi maät maø ngoä, thì chæ boán maét nhìn nhau.

Toân kính chuùc raèng:

Quoác gia coù maõi, ngoâi baùu kim luaân cuøng vôùi trôøi ñaát coøn hoaøi.

Phaät ñaïo khoâng cuøng, noái Toå truyeàn toâng ñoàng vôùi Thöùu Phong chaúng maát.

KÍNH  ÑEÀ TÖÏA.

Tröôøng thuûy, haøng haäu hoïc  truyeàn giöõ Toå thieàn, Thích töû Tröông Vieát Ñöùc töï Tính Phöông giöõ baûn naøy.

Trieàu Leâ nieân hieäu Chính Hoøa thöù 19 (1698), ngaøy laønh muøa Ñoâng naêm Maäu Daàn khaéc in laïi.

Baûn khaéc in löu tröõ taïi chuøa Long Ñoäng, nuùi Yeân Töû, nay laïi dôøi  ra löu tröõ taïi chuøa Quyønh Laâm ñeå cho ngöôøi sau hieåu roõ.

Thích Töû Chaân Bình ghi cheùp.

?