THAÀN THOÂNG VAØ NGHIEÄP LÖÏC

Ña soá Phaät töû theo ñaïo Phaät khoâng nhieàu thì ít ñeàu coù lieân töôûng tôùi nhöõng hieän töôïng huyeàn bí ñoù laø thaàn thoâng. Vaäy thaàn thoâng coù phaûi laø caùi chuùng ta nöông töïa, ñeå cho chuùng ta nöông caäy, ñeå cho chuùng ta hoïc hoûi luyeän taäp khoâng?

Khi Phaät coøn taïi theá, toân giaû Muïc-kieàn-lieân sau khi chöùng quaû A-la-haùn, Ngaøi coù ñuû luïc thoâng. Song ñoái vôùi nhöõng vò chöùng A-la-haùn nhö Ngaøi, Ngaøi laø ngöôøi öu vieät hôn caû. Neân Phaät noùi toân giaû muïc-kieàn-lieân thaàn thoâng ñeä nhaát trong haøng ñeä töû lôùn cuûa Phaät. Vì thaàn thoâng sieâu vieät neân toân giaû coù theå duøng thaàn thoâng ñi töø theá giôùi naøy ñeán theá giôùi noï trong chôùp maét, hoaëc duøng thaàn thoâng hoùa hieän tuøy yù. Khi aáy, Phaät ngöï treân moät taàng laàu, döôùi taàng treät caùc Tyø-kheo noùi chuyeän oàn aøo. Phaät baûo toân giaû Muïc-kieàn-lieân laøm cho caùc Tyø-kheo ñoù ñöøng laøm oàn nöõa. Toân giaû lieàn duoãi chaân ra thì caùi nhaø xoay troøn, chö Tyø-kheo hoaûng hoát khoâng daùm noùi chuyeän nöõa. Vôùi söùc thaàn thoâng sieâu vieät nhö theá, vì loøng hieáu thaûo Ngaøi duøng thieân nhaõn thoâng tìm trong luïc ñaïo coi meï sanh ôû ñaâu, Ngaøi thaáy baø ñang mang thaân ngaï quæ khoå voâ cuøng. Ngaøi thöông xoùt meï, neân ñi khaát thöïc ñöôïc moät baùt côm, lieàn vaän thaàn thoâng ñem ñeán daâng cho meï. Khi ñöôïc côm, tay traùi baø böng baùt côm, tay maët boác côm ñeå vaøo mieäng, côm vöøa tôùi mieäng lieàn hoùa thaønh löûa. Toân giaû  Muïc-kieàn- lieân thaáy meï aên côm khoâng ñöôïc khoå sôû voâ cuøng, toân giaû rôi nöôùc maét.

Chuùng ta ñaët laïi vaán ñeà, neáu thaàn thoâng cuûa oân giaû Muïc-kieàn-lieân sieâu vieät thì khi meï Ngaøi aên côm, côm hoùa thaønh löûa. taïi sao Ngaøi khoâng duøng thaàn thoâng thoåi cho taét löûa, ñeå meï Ngaøi duøng côm cho no loøng maø laïi ñöùng khoùc ? Vaäy, quí vò nghó sao veà thaàn thoâng cuûa Ngaøi vaø nghieäp aùc maø meï Ngaøi gaây ra ? Ñeå thaáy, thaàn thoâng khoâng cöùu ñöôïc nghieäp aùc cuûa ngöôøi thaân. Neáu tu ñeå coù thaàn thoâng, maø thaàn thoâng khoâng cöùu ñöôïc ai heát thì coù thaàn thoâng ñeå laøm gì ? Toaøn chuùng ñeä töû Phaät ñeàu toân xöng Ngaøi laø ngöôøi thaàn thoâng baäc nhaát. Vaäy maø tröôùc caûnh khoå ñau bi ñaùt cuûa meï, Ngaøi khoâng coù moät phöông tieän gì ñeå giaûi cöùu, maø chæ ñöùng khoùc. Nhö vaäy ñeå thaáy thaàn thoâng khoâng chi phoái ñöôïc nghieäp löïc. hai caùi khaùc bieät nhau roõ raøng. Thaàn thoâng khoâng ñöa ngöôøi ñeán söï an laïc vóng vieãn, maø cuõng khoâng giaûi cöùu ñöôïc aùc nghieäp laøm cho ngöôøi ñau khoå. Vaäy, tu thieát tha mong caàu chöùng ñaéc thaàn thoâng, hay tu coát ñeå ñoaïn caùc nghieäp aùc, ñeå traùnh khoûi khoå ñau ñang chi phoái caû kieáp ngöôøi ? Sau ñoù toân giaû Muïc-kieàn-lieân trôû veà thuaät laïi caûnh khoå cuûa meï Ngaøi vaø caàu Phaät duøng phöông tieän ñeå giaûi cöùu. Phaät daïy:

- Meï ngöôi nghieäp aùc quaù naëng, söùc ngöôi khoâng theå cöùu ñöôïc. ngöôi phaûi laøm leã Vu lan thieát ñaõi chö Taêng:

            Sôn Laâm thieàn ñònh

            Thoï haï kinh haønh

            Luïc thoâng La-haùn.

Nhôø oai löïc cuûa caùc vò naøy caàu nguyeän, thì meï ngöôi môùi thoaùt ñöôïc kieáp ngaï quæ.

Khi ñoù, toân giaû Muïc-kieàn-lieân vaâng theo lôøi Phaät daïy saém söûa trai vieân, thænh chö Taêng ñang thieàn ñònh ôû nuùi röøng, ñang kinh haønh döôùi coäi caây, laø nhöõng baäc ñaõ chöùng luïc thoâng A-la-haùn cuøng trôï löïc caàu nguyeän thì meï Ngaøi thoaùt kieáp ngaï quæ. vì lyù do toân giaû Muïc-kieàn-lieân khoâng ñuû söùc cöùu meï, neân phaûi nhôø soá ñoâng chö Taêng ñaõ chöùng A-la-haùn trôï löïc môùi cöùu ñöôïc meï Ngaøi.

Chính söï kieän naøy maø veà sau haøng Phaät töû noi theo göông hieáu thaûo cuûa toân giaû muïc-kieàn-lieân, laø moät baäc xuaát gia tu haønh chöùng A-la-haùn, khoâng queân ôn cha meï, vaãn nhôù vaø muoán ñeàn ñaùp. Neân haøng Phaät töû moãi naêm sau muøa an cö töï töù cuûa chuùng Taêng, ñeàu laøm leã Vulan thænh chö Taêng cuùng döôøng vaø caàu sieâu cho cha meï. Ñoù laø vieäc laøm ñaïo ñöùc caên baûn. Tuy nhieân, chö Taêng Ni hieän thôøi khoâng phaûi laø nhöõng baäc chuyeân thieàn ñònh, chöùng luïc thoâng A-la-haùn nhö Phaät ñaõ daïy toân giaû Muïc-kieàn-lieân cung thænh cuùng döôøng, caàu nguyeän cho meï Ngaøi. Neân söï caàu nguyeä cuûa chö Taêng Ni hieän thôøi khoâng baûo ñaûm ñöôïc nhö yù nguyeän cuûa Phaät töû. Nhöng taïi sao moãi naêm vaøo raèm thaùng baûy, Phaät töû tuï hoäi veà chuøa laøm leã Vu lan ñeå laøm gì ? Ñieàu naøy phaät töû neân hieåu cho töôøng taän.

Vôùi taám loøng hieáu thaûo cuûa ngöôøi Phaät töû, moãi khi nhôù laïi göông saùng cuûa ñöùc Muïc-kieàn-lieân, laø ngöôøi ñaõ caét aùi töø thaân, xuaát gia haønh ñaïo, queân heát chuyeän ñôøi maø vaãn khoâng queân ôn sanh döôõng cuûa cha meï, bieát meï bò quaû baùo laøm ngaï quæ, tìm moïi phöông tieän cöùu meï thoaùt khoå cuûa kieáp ngaï quæ. Theo göông hieáu thaûo cuûa toân giaû Muïc-kieàn-lieân, neân ngaøy nay Phaät töû laøm leã Vu lan ñeå toû loøng hieáu thaûo nhôù ôn cha meï, vaø mong cöùu cha meï thoaùt khoûi caûnh khoå. Ñeán chuøa vì hieáu nghóa, vì nhôù ôn ñeå caàu nguyeän cho cha meï, ñoù laø tinh thaàn töø thieän toát ñeïp. Nhöng neáu tin chaéc cha meï thoaùt khoå thì khoâng baûo ñaûm.       

Trong kinh A-haøm, Phaät coù noùi: “Ngöôøi bieát ôn vaø ñeàn ôn, duø ôû xa ta ngaøn daëm, cuõng nhö haàu caän beân ta, ngöôïc laïi ngöôøi khoâng bieát ôn vaø khoâng ñeàn ôn duø ôû haàu caïnh beân ta cuõng caùch xa ta ngaøn daëm”. Phaät daïy, ñaïo ñöùc baét nguoàn töø choã bieát ôn vaø ñeàn ôn. Ngöôøi löông thieän laø ngöôøi thoï ôn ai, khoâng bao giôø queân. Nhöng luùc mình nguy khoán ñöôïc ngöôøi giuùp ñôõ, khi ngöôøi hoaïn naïn thì mình saün saøng giuùp ñôõ laïi khoâng ngaïi khoù khoå gian lao.

Trong kinh Öu-baø-taéc giôùi, Phaät  coù daïy: Trôøi naéng ngöôøi ñi ñöôøng vaøo boùng caây nuùp maùt, khi ra ñi khoâng ñöôïc beû caønh caây. Vaø treân ñöôøng ñi ñöôïc boùng caây hai beân ñöôøng che maùt. Phaät caám khoâng ñöôïc beû laù caây, vì caây coù caùi ôn che maùt cho chuùng ta treân ñöôøng daøi noùng böùc. Ñoái vôùi caùi ôn raát nhoû cuûa loaøi caây coû voâ tri, maø Phaät coøn khoâng cho pheùp chuùng ta queân ôn, huoáng laø caùi ôn sanh döôõng lôùn lao cuûa cha meï. Neáu ôn sanh döôõng saâu naëng maø chuùng ta queân queân ñi thì nhöõng caùi ôn khaùc khoâng deã gì nhôù ñöôïc. ÔÛ ñôøi cuõng coù laém keû ñöôïc ngöôøi giuùp ñôõ qua côn nguy khoán, sau ñoù ñoái vôùi ngöôøi ôn cuûa hoï, hoï ngoaûnh maët laøm keû xa laï. Cuõng nhö nhöõng ñöùa con ngoå nghòch khoâng tieác lôøi naëng nheï, khaûo ta tieàn cuûa cha meï, cha meï ñeán tuoåi giaø yeáu, ñoùi no, söôùng khoå, hoï khoâng buoàn nghó ñeán. Ngöôøi nhö theá laø ngöôøi khoâng bieát ôn vaø ñeàn ôn, khoâng phaûi laø ngöôøi löông thieän. Theá neân, ngöôøi ñaïo ñöùc chaân thaät laø ngöôøi bieát ôn vaø nhôù ôn sanh döôõng cuûa cha meï. Duø cho cha meï coøn hay maát, moãi muøa Vu lan ñeán, ngöôøi con hieáu thaûo vì cha meï maø laøm vieäc phöôùc thieän, ñeå höôùng taâm töôûng thieän ñeán vôùi cha meï, mong cha meï ñöôïc nheï nhaøng heát khoå. Ñoù laø keû bieát ôn vaø ñeàn ôn maø theá gian thöôøng noùi: “Uoáng nöôùc nhôù nguoàn, aên traùi nhôù keû troàng caây”. Nhôù ôn cha meï laø ñaïo ñöùc caên baûn vaäy.

Coù moät laàn Phaät ñi khaát thöïc ôû vuøng maát muøa, daân trong laøng ai cuõng ngheøo ñoùi. Phaät ñi töø saùng ñeán tröa khoâng coù ngöôøi cuùng döôøng, trong baùt Phaät khoâng coù thöùc aên. Khi ñoù coù moät thaày Ty-kheo ñem laù y môùi cuûa mình ñoåi ñöôïc  moät  baùt  côm, voäi vaøng ñem daâng leân Phaät. Phaät hoûi:

OÂng coøn cha meï khoâng ?

Tyø-kheo traû lôøi:

Baïch Theá-toân con coøn moät baø meï.

Phaät hoûi:

Meï oâng saùng nay coù côm aên chöa ?

Tyø-kheo ñaùp:

- Baïch Theá-toân, con ñoåi moät laù y chæ ñöôïc moät baùt côm, con daâng leân Theá-toân, meï con vaãn chöa coù côm aên.

Phaät daïy:

- Ngöôøi ñaùng thoï nhaän baùt côm naøy laø meï cuûa oâng.

Qua caâu chuyeän treân, chuùng ta thaáy Phaät raát chuù troïng ñeán ñöùc hieáu thaûo cuûa con ngöôøi. Neáu ngöôøi tu haønh khoâng nhôù coâng ôn cha meï thì vieäc tu haønh chæ laø vieäc laøm ích kyû, khoâng coù caên baûn ñaïo ñöùc. Chuùng ta tu laø vì thöông cha meï, thöông thaân baèng quyeán thuoäc, thöông daân toäc, thöông nhaân loaïi, neân noã löïc tu haønh ñeå roài khuyeân nhöõng ngöôøi thaân, ngöôøi sô coá gaéng tieán treân ñöôøng ñaïo ñöùc, laøm ñeïp cho ngöôøi, laøm ñeïp cho queâ höông xöù sôû. Ñaâu phaûi vong ôn cha meï, queân thaân baèng quyeán thuoäc, phaûn boäi quoác daân maø ñi tu . Duø laø ngöôøi xuaát gia hay cö só taïi gia ñeàu phaûi laáy coâng ôn cha meï laøm goác ñeå tu haønh. Vì vaäy, moãi naêm tôùi muøa baùo hieáu. Phaät töû quy töïu veà chuøa, tröôùc laø ñem loøng thaønh kính nguyeän Tam-baûo gia hoä cho cha meï sôùm ñöôïc veà coõi Phaät. Keá ñoù, vì cha meï maø laøm laønh, tu thieän, cöùu giuùp ngöôøi ngheøo khoå vaø nhaéc nhôû, khuyeán khích höôùng daãn con chaùu tieán treân con ñöôøng ñaïo. Ñoù laø neàn taûng ñaïo ñöùc ñôøi ñôøi khoâng queân.

Taêng Ni hieän taïi tuy khoâng ñuû tö caùch nhö Phaät daïy trong kinh Vu lan. Nhöng duø sao ñi nöõa, moät ngöôøi tu aên chay, boû aùc laøm thieän, cuõng coù chuùt coâng ñöùc laønh goùp phaàn vôùi quí Phaät töû, cuøng hoài höôùng, cuøng caàu nguyeän cho cha meï. Ñoù laø coäi nguoàn cuûa ngaøy leã Vu lan. vì vaäy, neáu ñaõ laø ñeä töû Phaät, phaûi nhôù raèng tu vôùi Phaät khoâng baèng tu vôùi cha meï. Vì Phaät ñaõ giaûi thoaùt moïi khoå ñau, duø cho chuùng ta coù ñaûnh leã, taùn thaùn ñeán ñaâu, Ngaøi vaãn bình thaûn maëc nhieân. Coøn cha meï chöa heát phieàn naõo neân moãi khi con chaùu toû loøng hieáu thaûo, bieát nghó töôûng ñeán thì cha meï hoan hyû sung söôùng. Theá neân chuùng ta thöôøng laøm cho cha meï vui, chaúng phaûi chæ lo laïy Phaät, cuùng Phaät maø queân khoâng lo phuïng döôõng hieáu kính cha meï. Ngöôøi tu nhö theá thì chöa ñuùng vôùi tinh thaàn cuûa ñaïo Phaät. Ngöôøi Phaät töû muoán ñeàn ñaùp coâng ôn cuûa cha meï, tröôøng hôïp thöù nhaát khi cha meï coøn sanh tieàn, muoán cho cha meï an vui trong hieän ñôøi vaø an vui trong mai haäu, ngoaøi vieäc cung phuïng nuoâi döôõng cha meï veà maët vaät chaát, neáu cha meï chöa bieát ñaïo, phaûi taïo duyeân toát khieán cho cha meï phaùt taâm tu haønh boû aùc laøm laønh. Vì ngöôøi phaùt taâm  laønh  laøm  vieäc laønh, môùi khoûi ñoïa ba ñöôøng aùc vaø sanh vaøo coõi thieän ñöôïc an vui. cho cha meï aên ngon, maëc ñeïp, ôû sang, tuy laø hieáu thaûo nhöng hieáu thaûo ñoù chæ taïm bôï khoâng laâu daøi, vì cha meï seõ cheát khoâng coøn höôûng duïng nhöõng thöù ñoù nöõa. taïo duyeân laønh cho cha meï höôùng veà ñöôøng thieän, thì chaúng nhöõng baûo ñaûm trong ñôøi naøy ít khoå ñau maø ñôøi sau cuõng heát ñau khoå. Chính vieäc laøm ñoù môùi laø caùi hieáu chaân thaät. Vì vaäy, quí Phaät töû ai ñöôïc vinh haïnh cha meï coøn taïi tieàn, haõy raùng taïo ñieàu kieän giuùp cho cha meï tu haønh, ñoù laø hieáu lôùn nhaát. Tröôøng hôïp thöù hai laø khi cha meï quaù coá roài, chuùng ta khoâng laøm gì khaùc ñöôïc, neân môùi cuùng döôøng, caàu nguyeän, hoài höôùng phöôùc laønh cho cha meï ñöôïc sieâu thoaùt. Ñoù laø vieäc laøm caàu may chôù khoâng baûo ñaûm keát quaû ñöôïc nhö yù. Nhieàu khi quí Phaät töû nghó ñeán ngöôøi cheát maø queân haún ngöôøi soáng. Ñeán raèm thaùng baûy cuùng kieán caàu nguyeän cho oâng baø toå tieân ñöôïc sieâu sanh tònh ñoä, maø oâng baø cha meï taïi tieàn thì khoâng ñeå yù chaêm soùc giuùp ñôõ ñeå tieán tu. Nhö theá laø khoâng xöùng ñaùng, khoâng ñuùng vôùi chöõ hieáu trong ñaïo Phaät.

Trôû laïi, thaàn thoâng khoâng cöùu ñöôïc khoå khoâng giaûi ñöôïc nghieäp. Nhö chuùng bieát toân giaû Muïc-kieàn-lieân ñaõ töøng duøng thaàn thoâng qua laïi trong khoâng gain töø coõi naøy ñeán coõi khaùc, moät caùch töï do. Nhöng ñoái tröôùc quaû baùo nghieäp aùc cuûa meï Ngaøi, Ngaøi ñaønh boù tay ñöùng khoùc chôù khoâng cöùu ñöôïc, ñoù laø tröôøng hôïp thöù nhaát. Ñeán tröôøng hôïp thöù hai laø chính baûn thaân Ngaøi khi trôû veà giaø, moät hoâm ñi khaát thöïc qua chaân  nuùi, ngoaïi  ñaïo  laên  ñaù rôùt xuoáng ñeø Ngaøi cheát. Bình thöôøng coù chuyeän baát oån xaûy ra laø Ngaøi duøng thaàn thoâng bay boång khoâng ai haïi ñöôïc Ngaøi. Baáy giôø nghieäp ñeán, thaáy ñaù laên töø treân xuoáng Ngaøi duøng thaàn thoâng bay ñi maø bay khoâng ñöôïc, neân bò ñaù ñeø cheát. Ñeå thaáy, thaàn thoâng vaãn baát löïc tröôùc quaû baùo, nghieäp aùc cuûa meï Ngaøi, thaàn thoâng cuõng khoâng giaûi ñöôïc nghieäp cuûa chính Ngaøi khi quaû baùo ñeán. Nhö vaäy, luyeän taäp thaàn thoâng ñeå laøm gì ? Song, taâm lyù chung cuûa Phaät töû thì öa thích thaàn thoâng vôùi nhöõng töôùng laï thöôøng. Giaû söû baây giôø quí vò ñang ngoài nghe toâi noùi phaùp, ngoaøi kia coù ngöôøi ñang vaän thaàn thoâng bay leân daïo chôi trong hö khoâng, quí vò seõ cuøng ñua nhau ra xem hoï trình dieãn thaàn thoâng, chôù khoâng theå ngoài yeân maø nghe phaùp. Vì baûn chaát cuûa con ngöôøi laø hieáu kyø, öa thích nhöõng ñieàu khaùc laï, coøn nhöõng gì bình thöôøng ñôn giaûn thì khoâng öa chuoäng. Tu neáu baûo döøng nghieäp aùc cuûa thaân, cuûa mieäng, cuûa yù, chuyeån thaønh ba nghieäp thieän thì thaáy thöôøng vaø khoù laøm. Coøn neáu noùi toâi coù thaàn thoâng, ai muoán ñöôïc heát toäi, toâi hoùa ra nöôùc cam loà röôùi seõ heát phieàn naõo, thì moïi ngöôøi ham thích ñua nhau xin nöôùc cam loà ñeå taém goäi hay ñeå uoáng cho heát toäi. Vì ngöôøi ta vöøa hieáu kyø vöøa löôøi bieáng, heã thaáy deã khoûe laø laøm. Vì vaäy, neân deã bò gaït vaø deã rôi vaøo meâ tín taø giaùo.

Thôøi ñöùc Phaät coøn taïi theá, coù boán ngöôøi ngoaïi ñaïo tu chöùng ñöôïc nguõ thoâng ! Thieân nhaõn thoâng laø thaáy taát caû ngöôøi vaät gaàn hay xa. Thieân nhó thoâng laø nghe khaép taát caû aâm thanh lôùn nhoû gaàn xa. Tha taâm thoâng laø bieát ñöôïc yù ngöôøi  khi  môùi  khôiû nghó chöa noùi ra lôøi. Thaàn tuùc thoâng laø bieán hoùa hình lôùn nhoû tuøy yù, thaêng thieân ñoän thoå khoâng ngaïi. Tuùc maïng thoâng laø bieát ñöôïc voâ soá kieáp veà tröôùc. Boán vò naøy bieát mình saép bò quæ voâ thöôøng ñeán baét ñi, neân moãi ngöôøi tìm caùch ñeå troán thaàn cheát. Vò thöù nhaát duøng thaàn thoâng bay leân hö khoâng nuùp trong ñaùm maây xanh. Vò thöù hai vaän thaàn thoâng laën xuoáng ñaùy bieån. Vò thöù ba duøng thaàn thoâng chui voâ loøng nuùi. Vò thöù tö chui troán ôû trong loøng ñaát. Taát caû boán vò ñeàu nghó raèng choã mình troán, quæ voâ thöôøng  khoâng theå tìm ñöôïc. Nhöng ñeán giôø thaàn cheát ñeán thì vò thöù nhaát ôû treân maây heát thaàn thoâng rôi xuoáng naùt thaây. Vò thöù hai ôû döôùi bieån heát thaàn thoâng ngoäp cheát noåi leân. Vò thöù ba ôû trong loøng nuùi heát thaàn thoâng ñaù nöùt  ñeø  cheát. Vò  thöù  tö  ôû  trong  loøng ñaát heát thaàn thoâng bò ñaát suïp choân thaây luoân.

Ñeå thaáy, tu chöùng ñöôïc thaàn thoâng muoán thoaùt cheát vaãn khoâng thoaùt ñöôïc. Tu maø chöùng ñöôïc nguõ thoâng laø ñaõ traûi qua quaù trình tu taäp khoâng phaûi ngaén vaø deã daøng, theá maø muoán thoaùt cheát cuõng khoâng thoaùt ñöôïc.

Laïi moät tröôøng hôïp nöõa: Coù moät vò tu só ñaït ñaïo, chöùng ñöôïc nguõ thoâng, thuyeát giaûng giaùo lyù raát hay cho ñeán trôøi Ñeá Thích cuõng ñeán nghe giaûng xong ra ngoaøi ngoài beân goác caây khoùc. Vò tu só laáy laøm laï hoûi:

- Taïi sao nghe giaûng xong oâng laïi khoùc ? Toâi giaûng coù choã naøo oâng khoâng ñoàng yù ?

Ñeá Thích ñaùp:

- Khoâng. Ngaøi giaûng raát hay, vì toâi thaáy Ngaøi saép cheát neân toâi thöông toâi khoùc.

Tu só hoûi:

- Vaäy phaûi laøm sao cho khoûi cheát ?

Ñeá Thích ñaùp:

- Neáu Ngaøi muoán khoûi cheát, haõy ñeán caàu cöùu vôùi ñöùc Phaät Thích ca.

Tu só hoûi:

- Ñöùc Phaät Thích-ca laø ai vaø ñang ôû ñaâu ?

Ñeá Thích ñaùp:

- Ngaøi laø moät vò giaùc ngoä hoaøn toaøn saïch heát voâ minh laäu hoaëc, ñang ôû Tinh xaù Truùc Laâm gaàn thaønh Vöông Xaù.

Vò tu só beøn vaän thaàn thoâng bay ñi tìm Phaät, ñi doïc ñöôøng oâng nghó raèng: Ñi caàu Phaät daïy neân coù leã vaät ñeå cuùng döôøng Ngaøi. OÂng thaáy beân ñöôøng coù nhöõng caây ngoâ ñoàng ñang troå hoa thaät ñeïp, beøn nhoå vaø caàm ñeán cuùng Phaät. Khi ñeán Tinh xaù Truùc laâm. Thaáy Phaät ñang thuyeát phaùp cho chuùng Tyø-kheo nghe, oâng vaøo quyø xuoáng daâng hai caây ngoâ ñoàng leân Phaät vaø thöa:

- Thöa Theá-toân, con xin cuùng döôøng Ngaøi hai caây ngoâ ñoàng vaø caàu xin Ngaøi daïy cho con phöông phaùp tu ñeå khoûi cheát.

Luùc ñoù Phaät khoâng daïy gì heát, chæ baûo:

Buoâng !

Tu só buoâng tay thöù nhaát, ngaõ caây ngoâ ñoàng thöù nhaát, Phaät laïi baûo:

Buoâng !

Tu só buoâng tay thöù hai, ngaõ caây ngoâ ñoàng thöù hai, Phaät noùi tieáp:

Buoâng !

Tu só söûng soát thöa:

- Hai tay con caàm hai caây ngoâ ñoàng, laàn thöù nhaát Phaät baûo buoâng, con buoâng caây thöù nhaát, laàn thöù hai Phaät baûo buoâng, con buoâng  caây  thöù  hai laø heát. Phaät baûo buoâng nöõa con khoâng bieát buoâng caùi gì?

Phaät noùi:

- Ta ñaâu coù baûo oâng buoâng hai caây ngoâ ñoàng. Laàn thöù nhaát ta baûo oâng buoâng laø ñöøng chaïy theo ngoaïi caûnh. Laàn thöù hai ta baûo oâng buoâng laø ñöøng chaáp saùu caên laø ngaõ. Laàn thöù ba ta baûo oâng buoâng laø khoâng chaáp saùu thöùc laø ngaõ. Neáu oâng buoâng heát ba caùi ñoù thì oâng heát cheát.

Nghe Phaät noùi, tu só nhaän ra yeáu chæ, tu moät thôøi gian chöùng A-la-haùn. Heát cheát laø khoâng coøn nghieäp daãn ñi trong luaân hoài sanh töû, chôù khoâng phaûi thaân töù ñaïi hieän ñôøi khoâng hoaïi, khoâng cheát, phaûi hieåu roõ choã naøy. Ñeå thaáy, duø coù tu coù luyeän thaàn thoâng ñeán ñaâu, maø chöa buoâng xaû ñöôïc caûnh, thaân vaø taâm thöùc thì cuõng chöa thoaùt khoûi sanh töû luaân hoài.

Laïi, moät ñaïo só vaø moät thieàn sö, hai vò cuøng ñi chung moät con ñöôøng. Ñaïo só hoûi thieàn sö:

- Thaày tu laâu chöa ?

- Laâu roài !

- Thaày chöùng thaàn thoâng chöa ?

- Toâi tu khoâng coù thaàn thoâng. Vaäy ñaïo só coù thaàn thoâng khoâng ?

Coù.

Hai vò cuøng ñi tôùi moät beán ñoø, ñaïo só muoán thi thoá thaàn thoâng cho thieàn sö thaáy beøn ruû:

Thoâi chuùng ta ñi qua.

Ñaïo só qua soâng maø khoâng ñi ñoø. Thieàn sö noùi:

- Thoâi, ñaïo só cöù qua ñi.

Ñaïo só lieàn veùn aùo ñi treân maët nöôùc qua beân kia bôø. Coøn thieàn sö thì ñeán beán ñoø mua veù, leân ñoø, qua soâng. khi qua bôø beân kia, ñaïo só gaëp laïi thieàn sö, ra veû töï haøo, noùi:

- Thaày thaáy toâi khoâng ?

- Ñaïo só taäp luyeän thuaät ñi treân nöôùc maát bao nhieâu naêm ?

- Heát hai möôi naêm.

Thieàn sö cöôøi, noùi:

- Coâng phu luyeän taäp hai möôi naêm cuûa  ñaïo só ñaùng giaù baèng hai xu toâi qua ñoø !

Toán hai xu cuõng ñi qua soâng ñöôïc ma phaûi luyeän taäp hai möôi naêm ñöôïc thaàn thoâng cuõng ñeå qua soâng, thì coù giaù trò gì ? Thieàn toâng khoâng troïng thaàn thoâng, coi ñoù chæ laø troø bieåu dieån vui chôi, khoâng giaûi cöùu ñöôïc khoå ñau cuûa con ngöôøi. Theá maø ngöôøi ñôøi khoâng bieát, raát haâm moä neå phuïc thaàn thoâng.

Trôû veà ngoàn, khi Thaùi töû Só-ñaït-ta tu saép thaønh ñaïo döôùi coäi caây Boà-ñeà, Ma Ba Tuaàn bieát Ngaøi saép chöùng ñaïo neân cuøng nhau ñeán phaù Ngaøi. Quaân ma coù tôùi möôøi taùm öùc, bao vaây Ngaøi döôùi coäi Boà-ñeà. ma baûo:

- Sa-moân mau ñöùng daäy.

Thaùi töû laëng thinh khoâng ñaùp, nhö theá ñeán ba laàn, Ma hoûi:

- Sa-moân sôï ta chaêng ?

Thaùi töû ñaùp:

- Ta khoâng kinh sôï.

Ma hoûi:

- Sa-moân thaáy boán chuùng binh cuûa ta chaêng ? OÂng chæ moät mình, khoâng binh khí, ñaàu caïo, maëc y baøy thaân, laïi noùi khoâng sôï ?

Thaùi töû ñaùp baèng baøi keä:

            Giaùp nhôn cung tam muoäi

            Tay caàm teân trí tueä

            Phöôùc nghieäp laøm binh khí

            Nay seõ phaù quaân ngöôi.

Ma baûo:

- Neáu khoâng nghe theo lôøi ta, ta seõ laøm cho thaân hình oâng tan thaønh tro buïi.

Thaùi töû noùi:

- Ta töï xem xeùt treân ñôøi, coõi ngöôøi, ma vaø thieân ma, nhôn vaø phi nhôn cuøng boán boä chuùng cuûa ngöôi khoâng theå ñoäng ñöôïc moät maûy loâng cuûa ta.

Ma noùi:

- Sa-moân, nay muoán cuøng ta chieán chaêng ?

Thaùi töû ñaùp:

- Muoán ñöôïc giao chieán.

Baáy giôø Thaùi töû maëc aùo giaùp nhôn töø, Ngaøi duøng cung tam muoäi, teân trí tueä vaø binh khí phöôùc nghieäp ñeå giao chieán vôùi ma quaân.

Ngaøy nay, chuùng ta tu moät mình ôû nôi vaéng veû coù nhieàu ma, thì quí thaày daïy neân hoïc thuoäc caùc caâu chuù, veõ nhöõng laù buøa ñeå tröø taø ma, hoaëc ñeå con dao hay caùi röïa beân caïnh, phoøng khi ñoái trò ma quaùi. Xöa Phaät chieán ñaáu vôùi ma quaân Ngaøi maëc aùo giaùp töø bi, caàm cung thieàn ñònh, baén teân trí tueä va duøng phöôùc ñöùc laøm binh khí ñeå chieán ñaáu vôùi ma quaân. Chuùng ta thaáy ñöùc Phaät ñôn ñoäc moät mình vaø chæ söû duïng coù boán loaïi khí giôùi laø töø bi, thieàn ñònh, trí tueä vaø phöôùc ñöùc maø chieán thaéng ñöôïc ma quaân moät caùch veû vang. Sôû dó Phaät chieán thaéng ñöôïc ma quaân laø vì Ngaøi coù taâm töø bi voâ löôïng voâ bieân, khoâng oaùn khoâng thuø ai, neân ma khoâng haïi ñöôïc. Coøn chuùng ta thì loøng töø bi chöa buûa khaép, söû kyû tieáp vaät coøn thaân coøn sô, neân ma tham, ma saân coù choã vaøo. Vì vaäy maø cöù thua ma daøi daøi, ñoù laø yeáu toá thöù nhaát. Yeáu toá thöù hai laø taâm Phaät luoân luoân an ñònh, duø ma coù hieän hình töôùng kyø quaùi thoâ baïo döõ daèn ñeán ñaâu, Ngaøi vaãn maëc nhieân khoâng run, khoâng sôï neân ma khoâng haïi ñöôïc. Baây giôø chuùng ta tu neáu gaëp ma hieän maët vaèn, maët ñoû trong ñeâm toái, thì hoaûng hoát chaïy la, khoâng giöõ ñöôïc bình tónh ñoù laø do taâm khoâng an ñònh, vì taâm khoâng an ñònh neân sôï vaø thua ma. Yeáu toá thöù ba laø vôùi trí tueä saùng suoát, Phaät thaáy roõ thaân naøy khoâng thaät thì caùc töôùng maïo cuûa ma quæ naøo coù thaät; neân khoâng bò chi phoái bôûi ma. Chuùng ta vì trí tueä chöa saùng, thaáy thaân naøy thaät, ma cuõng thaät, sanh taâm kinh sôï neân bò ma haïi. Yeáu toá thöù tö laø phöôùc nghieäp do coâng phu tu taäp, laøm lôïi  ích  chuùng sanh, phöôùc ñöùc keát nhoùm nhieàu ñôøi nhieàu kieáp neân ma khoâng haïi ñöôïc. Chuùng ta tu, sôû dó thöôøng gaëp chöôùng naïn ma naïn laø vì phöôùc ñöùc moûng, söùc tu taäp yeáu neân bò ma nhieáp phuïc deã daøng.

Toâi thöôøng noùi chuùng ta tu ñöøng yû mình thoâng minh, ñöøng yû mình taøi gioûi, cuõng ñöøng yû mình khoân lanh laø coù theå hanh thoâng treân ñöôøng tu tieán, maø phaûi xeùt neùt coâng haïnh tu taäp cuûa mình. Neáu thaáy phöôùc ñöùc mình caïn moûng thì lo vun boài cho ñöôïc saâu daày, haàu giuùp mình vöôït qua moïi chöôùng naïn vaø tieán ñeán choã cöùu caùnh vieân maõn. Vì coù raát nhieàu ngöôøi khoân lanh, thoâng minh, taøi gioûi maø khoâng traùnh ñöôïc chöoùng naïn khoå ñau. Ngöôïc laïi, ngöôøi coù nhieàu phöôùc ñöùc thì vöôït qua taát caû moïi chöôùng ngaïi, söï tu taäp deã daøng tieán mau neân ñöôïc keát quaû toát.

Chuùng ta thaáy, ñöùc Phaät khi chieán ñaáu vôùi ma quaân, chæ duøng coù boán loaïi binh khí: Nhaân töø laø do töï taâm phaùt khôûi loøng thöông yeâu taát caû moïi loaøi. Chaùnh ñònh laø do loùng laëng taâm tö maø ñöôïc thanh tònh, nhôø taâm thanh tònh neân trí tueä phaùt saùng. Coøn phöôùc nghieäp laø do coâng haïnh laøm lôïi ích cho moïi loaøi. Chính boán ñöùc aáy hoùa giaûi söï nhieãu haïi cuûa ma quaân ôû chính mình. Nhö vaäy, chuùng ta vaøo ñaïo laø phaûi giöõ taâm khoâng oaùn khoâng thuø, laàn laàn ñeå taâm loùng laëng cho trí tueä phaùt saùng, vaø haèng ngaøy laøm vieäc thieän lôïi ích cho moïi ngöôøi. Ñoù  laø nhöõng ñieàu caên baûn khoâng moät ngöôøi tu naøo coù theå thieáu ñöôïc.

Toùm laïi, tu theo ñaïo Phaät, chuû yeáu laø traùnh ba nghieäp aùc cuûa thaân mieäng yù vaø taïo ba nghieäp laønh. Vì nghieäp coù söùc maïnh ñöa ngöôøi tôùi choã khoå hay vui.

Neáu tu maø nghieäp thöùc coøn thì duø coù chöùng thaàn thoâng sieâu vieät ñeán ñaâu, cuõng khoâng giaûi cöùu ñöôïc khi nghieäp baùo ñeán. Vì theá, ñaïo Phaät khoâng troïng thaàn thoâng, maø sôï gaây nghieäp aùc, khuyeân taïo nghieäp laønh. Theá neân moïi hieän töôïng huyeàn bí laï luøng khoâng phaûi laø caùi ñích cho ngöôøi tu Phaät höôùng ñeán. Ngöôøi tu Phaät chaân chính laø töï trau söûa mình, ñeå trôû thaønh ngöôøi toát, nhaân töø ñöùc haïnh, taâm bình an, trí tueä saùng suoát, haøng ngaøy laøm lôïi ích cho moïi ngöôøi, ñoù laø ñieàu cô baûn. Khoâng hieáu kyø, khoâng löôøi bieáng, khoâng yû vaøo thaàn quyeàn ma löïc, tu nhö theá môùi ñuùng vôùi tinh thaàn cuûa ñaïo Phaät.

]