B. GIAÛNG GIAÛI (tt)

III. SÖ BÒ CHUÙA NGHE LÔØI DEØM PHA TRUYEÀN CHO VEÀ QUEÂ QUAÙN CUÕ

Baáy giôø coù quan Thò noäi giaùm laø Gia Quaän Coâng ngöôøi laøng Thuïy Baùi, huyeän Gia Ñònh, phuû Thuaän An ôû Kinh Baéc, toøng quaân vaøo ñaùnh Thuaän Hoùa bò Phuùc Taàn baét ñöôïc, nhöng tha cho ñoàng ôû Thuaän Hoùa, ban löông thaùng ñeå ra vaøo trong phuû daïy hoïc noäi cung. Gia Quaän Coâng thaáy Sö ñöôïc trong nöôùc duøng, ñaïo ñöùc tinh nghieâm, phaùt taâm quy höôùng thoï giaùo ñaïo, ngaøy ñeâm chuyeân taâm caàu phaùp. Bôûi Gia Quaän Coâng lo mình tuoåi cao, ñöôøng soáng cheát gaàn keà, muoán gaàn guõi Sö thöa hoûi cho ñöôïc loái ñi saùng suûa. Daàn daø ngaøy thaùng troâi qua ñaõ laâu, luùc noï coù keû ngoaïi ñaïo thaáy Sö ñöôïc öu ñaõi hôn beøn sanh ganh gheùt, taâu vôùi chuùa Nguyeãn vu khoáng Sö tính troán ñi. Hoï noùi:

- Hai ngöôøi thaân tình quen bieát nhau, Sö ngaàm möu vôùi Gia Quaän Coâng che chôû cho oââng trôû veà vôùi chuùa Trònh.

Baáy giôø chuùa Hieàn nghe taâu lieàn sanh nghi baét Sö vaø Gia Quaän Coâng giao cho quan tra khaûo, hôn baûy ngaøy roát cuoäc khoâng coù baèng chöùng gì. Chuùa Hieàn baûo:

- Vieäc naøy tình ngay maø lyù gian.

Beøn ra leänh cho Sö veà Quaûng Nam caùch kinh thaønh ba ngaøy ñöôøng.

Bôûi lyù do aáy, Sö quyeát chí trôû veà Baéc thöïc söï. Sö ngaàm döï bò moät chieác thuyeàn cuøng hôn naêm chuïc ñoà ñeä quyeát taâm vöôït bieån ra Baéc. Luùc ñoù vaøo khoaûng thaùng ba muøa Xuaân naêm Nhaâm Tuaát (1682), Sö 53 tuoåi. Veà tôùi ñoàn Traán Lao (Dinh Kieàu) Sö ñeán yeát kieán quan Ñoác Sö laø Yeân Quaän Coâng Trònh Na. Quan binh ñoùn tieáp, Sö ôû ñaây moät thaùng ñôïi Trònh Na daâng sôù veà trieàu taâu cho Vua Leâ hay. Baáy giôø Chuùa Trònh Hoaèng Toå Tònh Vöông (Trònh Taïc) sai quan Veä Tieáp Ñöôøng Quaän Coâng ñem naêm chieác thuyeàn ñeán ñoàn Traán Lao ñoùn heát thaày troø Sö veà kinh toû baøy moïi vieäc. Chuùa sai Ñöôøng Quaän Coâng ñem thaày troø Sö veà dinh, ngaøy ngaøy sai quan ñeán tra hoûi coát cho roõ ñaàu moái tranh nhau giöõa hai beân. Moät quan Phuïng Sai – Thò Noäi Giaùm Nhöông Quaän Coâng Taøi Quaän Coâng Toång Giao Toång Teå; hai vò Thöôïng Thö laø Vónh vaø Leâ Hy, tra hoûi xong trôû veà phuû ñôïi leänh. Qua moät thaùng thì döøng tra, thaáy coù söï quaû chính ñaùng roõ raøng, Sö trình ñuû queâ quaùn ôû laøng AÙng Ñoä, huyeän Chaân Phuùc, phuû Ñöùc Quan, Ngheä An. Quan Phuïng Sai cho ñoøi ngöôøi laøng AÙng Ñoä ñeán nhaän thöïc.

Bieát ñuùng leõ thöïc roài, chuùa Trònh cho môøi Sö vaøo trieàu thaêm hoûi vaø phong cho chöùc Vuï Anh, hai vò ñeä töû ñi theo moät ngöôøi chöùc Ty Söù, moät ngöôøi chöùc Khoá Söù. Ñoàng thôøi thöôûng Sö ba traêm quan tieàn, caáp khaåu phaàn moãi naêm hai möôi boán laâu thoùc, ba möôi saùu quan tieàn, moät taám vaûi traéng, moät phaân phieán lòch. Ñoà ñeä moãi ngöôøi cuõng ñöôïc ban aùo maõo, caáp moãi naêm möôøi hai laâu thoùc, möôøi hai quan tieàn vaø vaûi, phieán lòch…, thaønh leä.

Moät hoâm, Chuùa sai Sö veõ ñòa ñoà hai xöù Quaûng Nam vaø Thuaän Hoùa. Sö vaâng leänh veõ raát ñaày ñuû roõ raøng, hai möôi moát ngaøy thì xong, daâng leân Chuùa. Chuùa khen ngôïi thöôûng hai möôi quan tieàn.

Khoaûng thaùng saùu ñöùc Hoaèng Toå (Trònh Taïc) maát, ñöùc Chieâu Toå leân thay. Chuùa cho ñöa Sö veà ôû nhaø coâng quaùn traán Sôn Taây. Qua taùm tuaàn traêng, Chuùa laïi dôøi Sö veà ôû traán Sôn Nam, thuoäc quan Thieáu Baûo Töôùc Quaän Coâng traán thuû. Luùc naøy Sö 55 tuoåi.

Ñoaïn naøy keå laïi luùc Ngaøi troán veà Baéc. Ngaøi laø ngöôøi chaân tu maø bò nghi oan, Ngaøi nghó raèng neáu mình ôû laïi ñoù tu chaéc khoâng oån neân môùi chaïy veà Baéc. Khi veà Baéc roài, Ngaøi môùi nhaän traùch nhieäm ôû ngoaøi Baéc ñeå chuyeân tu.

?