CHUÙNG TA ÑI CHUØA ÑEÅ CAÀU XIN HAY

ÑEÅ TU HOÏC THEO PHAÄT

Giaûng taïi chuøa Saéc Töù Quan AÂm - Caø Mau - 2000.

Baøi giaûng hoâm nay, chuùng toâi seõ giaûng ñeà taøi raát bình dò laø: “Chuùng ta ñi chuøa ñeå caàu xin hay ñeå tu hoïc theo Phaät”. Ñaây laø moät ñeà taøi coù theå noùi raát gaàn vôùi quyù Phaät töû.

Quyù Phaät töû xeùt thaät kyõ xem töø tröôùc ñeán giôø, chuùng ta ñi chuøa laø vì caàu xin hay ñeå tu hoïc theo Phaät ? Ña soá ñeàu caàu xin, phaûi khoâng ? Moãi khi ñeán chuøa, Phaät töû hoaëc laø cuùng hoa quaû hoaëc laø cuùng nhang ñeøn. Khi cuùng roài, quyù vò quyø xuoáng nguyeän Phaät cho gia ñình con bình an, cho con chaùu con thi ñaäu, cho taát caû trong gia quyeán ñeàu gaëp may maén v.v… nhö theá laø xin hay tu ?

Nhö vaäy chuùng ta ñi chuøa caàu xin Phaät cho ñieàu naøy, cho ñieàu kia, cho ñuû thöù heát. Nhöng roát cuoäc roài taát caû nhöõng gì chuùng ta xin coù ñöôïc nhö yù heát khoâng ? Ñieàu naøy toâi khoâng khaúng ñònh laø ñöôïc hay khoâng ñöôïc. Coù theå moät soá ngöôøi xin ñöôïc, nhöng ña soá ngöôøi xin khoâng ñöôïc, phaûi khoâng ?

Thí duï, khi con caùi thi cöû, cha meï laø Phaät töû theá naøo cuõng tôùi chuøa xin Phaät gia hoä cho con mình thi ñaäu. Nhö vaäy caùc Phaät töû ñöôïc cha meï caàu xin ñeàu ñaäu heát hay vaãn coù ngöôøi rôùt ? Taïi sao cuøng xin vôùi nhau, Phaät laïi cho ngöôøi ñaäu, keû rôùt ? Vaäy laø Phaät khoâng coâng bình roài. Ñöùc Phaät ñoái vôùi chuùng sanh chæ moät loøng töø bi bình ñaúng, thöông nhö con moät, khoâng boû ngöôøi naøo, taïi sao coù ngöôøi xin Phaät cho, coù ngöôøi xin Phaät khoâng cho ? Nhö vaäy vaán ñeà naøy chöa theå khaúng ñònh ñuùng hay sai.

Chuùng ta töï nghieäm xeùt nhöõng gì chuùng ta xin ñoù, neáu ñöôïc heát thì chaéc raèng Phaät töû ñeàu giaøu, ñeàu vui veû, khoâng ai khoå phaûi khoâng ? Nhöng kieåm laïi trong giôùi Phaät töû coù giaøu heát chöa, coù heát khoå hoaøn toaøn chöa ? Neáu Phaät cho thì phaûi cho ñeàu, ngöôøi naøy cho thì ngöôøi kia cuõng phaûi cho. Sao coù ngöôøi xin ñöôïc, coù ngöôøi xin khoâng ñöôïc ? Chuùng ta nghó sao veà ñieàu naøy ? Toâi gôïi yù ñeå roài quyù Phaät töû töï nghieäm töï xeùt.

Cuõng nhö nhöõng ngöôøi gaëp tai naïn, caàu nguyeän ñöùc Quan Theá AÂm cöùu ñoä, taát caû ñeàu caàu ñöôïc hay coù ngöôøi ñöôïc, coù ngöôøi khoâng ñöôïc ? Nhö vaäy Phaät vaø Boà-taùt hình nhö thöông ngöôøi naøy, khoâng thöông ngöôøi kia. Nhöng thaät ra Phaät, Boà-taùt coù nhö vaäy khoâng ?

Taát caû chuùng ta do yeáu loøng, nheï daï neân gaëp tai naïn, gaëp khoù khaên thì luùc naøo cuõng yû laïi. YÛ laïi Phaät, yû laïi Boà-taùt. Caàu xin Phaät, Boà-taùt an uûi cöùu giuùp mình bôùt khoå. Nhöng söï thöïc vieäc caàu xin ñoù ñaâu coù gì baûo ñaûm ñöôïc traêm phaàn traêm. Vaäy maø taát caû Phaät töû chuùng ta ñi chuøa tôùi ñaâu cuõng xin, cuõng caàu. Neáu xin caàu thì khoâng phaûi laø tu, coøn tu thì khoâng coù caàu xin.

Neân keát luaän laïi, Phaät töû chuùng ta ñi chuøa laø ñeå tu theo Phaät hay ñeå xin Phaät cho mình ñöôïc phöôùc ñöùc ?

Toâi thöôøng thí duï, quyù Phaät töû coù beänh ñi tôùi phoøng khaùm cuûa baùc só. Khi tôùi phoøng khaùm, leõ ra phaûi ñeå cho baùc só khaùm, cho toa, mua thuoác uoáng. Nhöng coù ngöôøi tôùi phoøng khaùm chæ chaáp tay noùi raèng: “Thöa baùc só, baùc só cöùu duøm toâi cho heát beänh”. Ñoù, cöù naèng naèng ñoøi nhö vaäy. Baùc só bieát noùi laøm sao ñaây ? Chaéc cuõng ñaàu haøng luoân, khoâng bieát sao cöùu ñöôïc. Neáu laø ngöôøi beänh thì yeâu caàu baùc só xem beänh, roài cho toa chuùng ta mua thuoác uoáng, beänh môùi laønh. Chuùng ta khoâng chòu cho xem beänh, khoâng chòu xin toa, maø cöù ñoøi baùc só cho heát beänh, nhö vaäy baùc só bieát noùi sao ñaây ? Ñoù laø ñieàu heát söùc laàm laãn.

Keá nöõa, coù ngöôøi ñöôïc baùc só khaùm beänh, cho toa, baûo phaûi veà mua thuoác uoáng. Nhöng ngöôøi khoâng chòu mua thuoác, cöù caàm toa ñoïc hoaøi, ñoïc thuoäc loøng. Thuoäc loøng caùi toa heát beänh khoâng ? Chaéc raèng khoâng heát. Chæ khi naøo mua thuoác uoáng thì môùi laønh beänh.

Chuùng ta ngaøy nay ñeán vôùi Phaät gioáng heät nhö nhöõng ngöôøi beänh ñeán vôùi baùc só. Khoâng caàn baùc só khaùm, khoâng caàn baùc só cho toa maø cöù chaép tay caàu baùc só cöùu cho toâi heát beänh thoâi. Ñieàu naøy baùc só cuõng boù tay. Quyù vò ñeán chuøa, cöù xin Phaät cho con caùi naøy, cho con caùi noï v.v… thì Phaät seõ laøm sao ? Phaät ñaõ töøng tuyeân boá: “Ta khoâng coù quyeàn ban phöôùc xuoáng hoïa cho ai”. Maø khoâng ban phöôùc xuoáng hoïa thì Ngaøi cho ñöôïc khoâng ? Neân coù ngöôøi xuyeân taïc, nhö vaäy thì Phaät baát löïc quaù, Phaät khoâng coù khaû naêng, xin Phaät khoâng coù keát quaû.

Trong ñaïo Phaät luoân luoân daïy raèng “Phaät laø moät baäc Ñaïo sö”, laø vò thaày chæ ñöôøng cho chuùng ta ra khoûi neûo luaân hoài ñau khoå, giuùp cho chuùng ta traùnh nhöõng hieåm nguy trong cuoäc ñôøi naøy. Phaät laø ngöôøi chæ ñöôøng nhöng neáu chuùng ta khoâng chòu ñi thì loãi taïi chuùng ta, chôù khoâng phaûi loãi taïi Ngaøi. Ngaøi khoâng theå cho chuùng ta heát khoå ñaâu. Vì theá coù ngöôøi cho Phaät baát löïc, nhöng vôùi ngöôøi bieát nghó suy, bieát nhaän ñònh thì chính lôøi noùi ñoù laø lôøi noùi chaân thaät.

Nhö chuùng toâi baây giôø, thöïc tình chæ hieåu Phaät phaùp, chæ tu ñeå taâm ñöôïc yeân tònh vaø chæ daãn laïi cho quyù Phaät töû cuøng tu. Chôù toâi cuõng ñaâu coù quyeàn cho Phaät töû ñöôïc heát beänh, ñaâu coù quyeàn cho Phaät töû gaëp caûnh khoå ñöôïc heát khoå. Toâi chæ giaûng daïy lôøi Phaät cho quyù Phaät töû hieåu, öùng duïng, deïp heát caùc phieàn naõo, ñoù laø Phaät töû tu. Neáu tu ñöôïc thì phieàn naõo saïch, chôù toâi ñaâu coù giuùp gì cho quyù vò.

Quyù vò nghó kyõ, chuùng ta laø Phaät töû töùc laø con cuûa Phaät. Phaät laø baäc giaùc ngoä maø con cuûa Phaät coù giaùc ngoä chöa ? Neáu khoâng giaùc ngoä traêm phaàn traêm nhö Phaät, thì ít ra chuùng ta cuõng giaùc ngoä ñöôïc moät phaàn traêm, tí xíu vaäy ñoù. Phaät traêm phaàn, chuùng ta ñöôïc moät phaàn cuõng taïm goïi laø con cuûa Phaät. Chöù Phaät thì troïn veïn coøn mình thì khoâng coù chuùt naøo, laøm sao goïi laø con Phaät. Caùi giaùc ngoä nhoû nhaát, gaàn nhaát laø giaùc ngoä ñöôïc lyù nhaân quaû.

Ñöùc Phaät daïy, taát caû chuùng ta muoán ñöôïc quaû laønh thì phaûi gieo nhaân laønh. Chuùng ta muoán quaû döõ, quaû aùc thì gieo nhaân aùc. Nhaân laønh seõ ñöa ñeán quaû laønh, nhaân aùc seõ ñöa ñeán quaû khoå. Nhö vaäy caùi khoå, caùi vui ñeàu do chuùng ta taïo maø ra, chôù Phaät khoâng laøm theá ñöôïc. Phaät daïy raát thöïc teá.

Toâi thí duï, moät anh noâng phu muoán laøm ruoäng truùng thì phaûi löïa gioáng, mua gioáng toát. Gioáng toát ñoù laø nhaân khieán seõ ñöôïc quaû toát laø nhöõng boâng luùa chín vaøng, no ñaày. Nhöõng boâng luùa chín vaøng, no ñaày coù ñöôïc laø nhôø nhöõng haït gioáng toát. Nhaân ñaõ coù thì quaû seõ coù. Coù anh noâng phu naøo ngaây ngoâ ñeán noãi khoâng chòu gieo gioáng luùa maø cöù ra ngoaøi ñoàng chaáp tay caàu Phaät cho con luùa ñaày ñoàng khoâng ? Coù oâng Phaät naøo treân trôøi, treân maây raûi gioáng xuoáng cho luùa moïc ñöôïc khoâng ? Hay laø chính tay mình gieo gioáng, roài mình môùi gaët ñöôïc keát quaû do coâng phu cuûa mình laøm ra.

Roõ raøng leõ thaät cuûa cuoäc soáng naøy laø chuùng ta töï taïo nhaân toát hay taïo nhaân xaáu, töø nhaân ñoù ñöa tôùi quaû toát hay xaáu, chôù khoâng ai coù quyeàn chen voâ heát. Ñoù laø moät chaân lyù, moät leõ thaät maø chuùng ta khoâng chòu tin, cöù ñoøi Phaät cho khoâng thoâi, ñoøi theá naøy, ñoøi theá kia.

Nhö khi toâi leân Chaâu Ñoác thaáy moät soá Phaät töû, nhaát laø töø thaùng gieâng tôùi thaùng ba, nhaèm thôøi gian vía Baø, ngöôøi ta ñi ñoâng laø ñoâng. Töø caùc tænh, Thaønh phoá leân, ñeå laøm gì ?  Ñeå vay tieàn baø veà laøm aên cho phaùt ñaït. Hoï cöù quan nieäm raèng möôïn cuûa baø chöøng naêm ba chuïc ngaøn, veà laøm aên seõ giaøu. Quyù vò thaáy nghó vaäy ñuùng hay sai ? Toâi chæ caàn noùi ñôn giaûn raèng neáu baø thöông ngöôøi tôùi vay tieàn, baø cho laøm aên phaùt ñaït giaøu coù, thì töø Chaâu Ñoác tôùi Long Xuyeân, ai cuõng giaøu heát. Taïi sao vaäy ? Vì ôû gaàn baø, toán ít chuïc baïc tieàn xe laø ñaõ tôùi roài, tieác gì maáy chuïc maø khoâng ñi vay ? Coøn nhöõng ngöôøi ôû xa nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh hay döôùi Caø Mau leân vay xa quaù. Vaäy thì ngöôøi ôû gaàn vay nhieàu neân phaûi giaøu nhieàu, nhöng nhìn laïi daân ôû gaàn ñoù vaãn ngheøo, vaãn coù nhöõng ngöôøi raát khoå sôû, raùch tröôùc raùch sau. Sao hoï khoâng tôùi vay cho ñöôïc giaøu ? Hay hoï vay hoaøi khoâng giaøu neân phaûi chòu ngheøo. Nhö vaäy coù ñuùng laø baø cho vay thì ñöôïc giaøu khoâng ?

Coù nhöõng ñieàu raát thöïc teá maø khoâng ai daùm noùi. Thí duï khoaûng traêm ngöôøi leân vay tieàn cuûa baø, veà coù chöøng naêm möôøi ngöôøi laøm aên phaùt taøi, hoï lieàn khoe: “Toâi nhôø naêm nay vay tieàn cuûa baø veà laøm aên phaùt taøi”. Coøn taùm chín chuïc ngöôøi vay, nhöng laøm aên loã laõ, thua thieät laïi laøm thinh, khoâng daùm noùi. Vì hoï khoâng daùm noùi neân ñaâu coù ai bieát. Thieân haï chæ bieát ngöôøi phaùt taøi maø khoâng bieát nhöõng ngöôøi khoâng coù gì. Ñoù, leõ thaät ôû choã naøo ?

Trong moät traêm ngöôøi, coù ngöôøi phöôùc nhieàu, coù ngöôøi phöôùc ít. Ngöôøi coù phöôùc laøm aên phaùt taøi, laáy côù vay tieàn baø ñöôïc phaùt taøi. Coøn ngöôøi voâ phöôùc laøm aên thaát baïi, sao laïi laøm thinh khoâng ñoå thöøa tieàn baø khoâng coù giaù trò ? Taïi khoâng daùm noùi. Neân ngöôøi ta cöù nghe ñoàn ñaèng kia, ñaèng noï coù ngöôøi vay tieàn baø veà laøm aên khaù. Theá laø uøa nhau keùo ñi vay. Chuùng ta khoâng chòu nghieäm, khoâng chòu xeùt neân roài bò rôi vaøo meâ tín. Meâ tín laø loøng tin muø quaùng, khoâng coù leõ thaät, khoâng ñuùng chaân lyù.

Chuùng ta laø Phaät töû hieåu Phaät phaùp thì phaûi thöïc haønh theo lôøi Phaät. Chuùng ta muoán laøm aên khaù thì chuùng ta phaûi bieát aên ôû toát vôùi moïi ngöôøi, xöû söï coâng baèng vôùi moïi ngöôøi. Trong cuoäc soáng chuùng ta ñöøng giaønh phaàn hôn veà mình maø luoân luoân bieát nhöôøng nhòn nhau. Nhôø coù phöôùc chuùng ta laøm aên môùi toát. Ngöôøi khoâng chòu thöïc haønh nhö vaäy, cöù ñi vay choã naøy, xin choã kia, roát cuoäc khoâng ñöôïc gì heát maø chæ chuoác khoå. Hieän taïi khoâng ñöôïc maø vò lai cuõng khoâng coù chuùt phöôùc ñöùc naøo. Neân quyù Phaät töû phaûi tin töôûng ñöùc Phaät laø moät vò ñaõ giaùc ngoä, chæ cho chuùng ta nhöõng leõ thaät trong cuoäc ñôøi ñeå chuùng ta öùng duïng tu, öùng duïng thöïc haønh thì chuùng ta seõ ñaït keát quaû toát.

Khi chieàu chuùng toâi ñaõ laøm leã quy y cho moät soá Phaät töû. Trong leã quy y coù nhöõng vaán ñeà môùi nghe quyù Phaät töû thaáy hôi laï moät chuùt. Nhö noùi raèng, quy y Phaät roài khoûi ñoïa ñòa nguïc, quy y Phaùp roài khoûi ñoïa ngaï quyû, quy y Taêng roài khoûi ñoïa suùc sanh. Trong nhaø Phaät noùi ba ñöôøng khoå laø ñòa nguïc, ngaï quyû, suùc sanh. Neáu quy y Phaät roài khoûi rôi vaøo ñòa nguïc, quy y Phaùp roài khoûi rôi vaøo ngaï quyû, quy y Taêng roài khoûi rôi vaøo suùc sanh. Neáu quy y laø chæ höùa suoâng thoâi maø thaønh coâng lieàn thì deã quaù ! ÔÛ ñaây toâi seõ giaûi thích thöù töï cho quyù vò hieåu.

Nhö chuùng ta ñaõ bieát Phaät laø baäc giaùc ngoä saùng suoát. Quy y Phaät töùc laø trôû veà con ñöôøng saùng suoát. Trôû veà con ñöôøng saùng suoát thì chuùng ta khoâng rôi vaøo choã u minh, toái taêm. Ñòa nguïc laø choán u minh cho neân Boà-taùt Ñòa Taïng phaùt nguyeän xuoáng ñòa nguïc ñeå ñoä chuùng sanh. Vì vaäy, Ngaøi laøm Giaùo chuû ôû coõi ñòa nguïc, goïi laø U Minh Giaùo Chuû. Chuùng ta ñi con ñöôøng saùng thì khoâng rôi vaøo choã toái, nhöng phaûi ñi chöù khoâng chæ höùa. Neáu Phaät töû höùa raèng toâi quy y Phaät roài khoûi ñoïa ñòa nguïc, ngang ñoù khoâng tu taäp thì coù khoûi ñòa nguïc khoâng ? Chaéc chöa khoûi.

Toâi laëp laïi ví duï anh noâng phu, anh ñöôïc haït gioáng toát vaø gieo xuoáng. Bieát raèng nhaân toát thì quaû seõ toát, ñoù laø leõ thöïc. Nhöng töø ngaøy gieo gioáng cho tôùi ngaøy caây luùa ñôm boâng keát quaû, phaûi laøm sao ? Gieo gioáng roài chuùng ta phaûi chaêm soùc, nhoå coû, boùn phaân, chuùng ta coøn phaûi theo doõi saâu raày. Cuoái cuøng ñuû ñieàu kieän thì boâng luùa môùi ñöôïc toát, ñöôïc no ñuû, ñöôïc chín vaøng.

Cuõng nhö vaäy, khi chuùng ta nguyeän quy y tu theo Phaät, ñoù laø nhaân ñeå ñi tôùi quaû giaùc ngoä. Nhöng töø nhaân tôùi quaû ñoøi hoûi chuùng ta phaûi lieân tuïc theo doõi, phaûi coá gaéng tu haønh môùi ñöôïc keát quaû nhö vaäy. Chôù khoâng phaûi quy y roài noùi: “Ngang ñaây toâi khoûi ñoïa ñòa nguïc”, ñoù laø sai laàm.

Quy y Phaùp khoûi ñoïa ngaï quyû, ngaï quyû töùc laø loaøi quyû ñoùi. Bôûi vì Phaät daïy chuùng ta tu phaûi coù loøng töø bi thöông yeâu moïi ngöôøi. Coù loøng töø bi thì ai khoå chuùng ta giuùp. Chuùng ta khoâng nôõ gian laän, hieåm ñoäc, boøn ruùt ngöôøi khaùc maø phaûi môû loøng töø bi thöông xoùt, cöùu ñoä ngöôøi ta. Vì coù loøng töø bi neân khoâng coù taâm boûn seûn, taâm keo kieät, taâm hieåm ñoäc. Vì vaäy khoâng ñoïa laøm loaøi quyû ñoùi. Khoâng bao giôø chuùng ta taïo nhaân toát maø laïi coù keát quaû xaáu ñöôïc.

Cho neân quy y Phaùp roài thì traùnh khoûi laøm loaøi quyû ñoùi. Vì vaäy khi ñaõ quy y roài, chuùng ta phaûi taäp taâm töø bi. Moãi ngaøy moãi môû roäng, moãi ngaøy moãi thöïc haønh ñuùng nhö vaäy, thaáy ai khoå ai ñoùi chuùng ta duøng phöông tieän giuùp. Thöïc haønh ñuùng phaùp Phaät daïy traùnh khoûi loaøi ngaï quyû, nhaát ñònh khoâng sai chaïy.

Quy y Taêng roài khoûi ñoïa laøm suùc sanh. Taïi sao ? Vì suùc sanh laø si meâ. Baây giôø mình theo chö Taêng, chö Taêng daïy cho mình bieát ñaây laø thieän, ñaây laø aùc, ñaây laø toäi, ñaây laø phöôùc, ñaây laø chaùnh, ñaây laø taø. Giaûn traïch cho mình bieát roõ, nhôø bieát roõ neân mình traùnh toäi laøm phöôùc, traùnh aùc laøm laønh, traùnh taø laøm chaùnh. Keát quaû mình khoâng ñoïa laøm suùc sanh. Nhö vaäy töø nhaân ñeán quaû khoâng sai chaïy neáu chuùng ta laøm ñuùng. Nhöng coù nhaân maø khoâng saên soùc, khoâng chaêm boùn thì keát quaû khoâng bao giôø ñuùng heát.

Chuùng ta ñeán vôùi ñaïo Phaät laø ñeán vôùi taâm hoàn chaân thaät, phaûi duïng coâng tu haønh, khoâng phaûi ñeán vôùi ñaïo Phaät baèng caùch caàu xin. Neáu quyù Phaät töû gaãm kyõ, nhôù cho roõ raøng, töø hoài bieát ñi chuøa cho tôùi baây giôø, mình tu theo Phaät hay laø caàu xin Phaät? Chaéc tu ít, caàu xin thì nhieàu. Ñoù laø ñieàu ñaùng buoàn maø cuõng raát ñaùng thöông. Neáu Phaät töû cöù ñi caàu xin hoaøi thì ñaïo Phaät ñaõ maát roài. Daàu coøn chuøa, coøn Phaät töû cuõng khoâng coøn ñaïo Phaät, vì Phaät daïy tu maø mình coù tu gì ñaâu ? Neân nhieàu ngöôøi ñi chuøa möôøi naêm, hai möôi naêm nhöng phieàn naõo ngaøy caøng taêng chôù khoâng giaûm. Ñi chuøa nhieàu maø saân cuõng laém, giaän cuõng nhieàu thì coù hieäu quaû gì ñaâu.

Ñeán vôùi Phaät laø ñeå tu, ñeå chöøa boû nhöõng thoùi xaáu. Nhöng ñeán vôùi Phaät laâu maø nhöõng thoùi xaáu khoâng giaûm, ngöôïc laïi caøng taêng, ñoù laø tu theo Phaät hay laø gì ? Loãi taïi ñaâu ? Taïi vì chuùng ta khoâng chòu tu maø chæ coù xin. Xin khoâng ñöôïc roài ñaâm ra chaùn, maø chaùn roài thì nghe ai ñoàn ñaïi ñaèng kia mieáu baø, mieáu oâng gì ñoù xin chi cuõng ñöôïc, linh laém. Theá laø Phaät töû lieàn mang boù höông, dóa quaû tôùi xin. Vì xin cho neân deã laïc ñöôøng taø. Coøn neáu chuùng ta bieát tu, hieåu lôøi Phaät daïy, öùng duïng tu thì chuùng ta heát khoå. Heát khoå baèng leõ thöïc chôù khoâng phaûi heát khoå baèng töôûng töôïng.

Chuùng ta ñeán vôùi ñaïo Phaät laø ñeå tu, maø tu thì phaûi laøm sao ? Phaät daïy laáy nhaân quaû laøm caên baûn. Chuùng ta gieo nhaân toát roài coøn phaûi coá gaéng duy trì, baûo veä thì seõ ñöôïc quaû toát. Neáu chuùng ta gieo nhaân xaáu thì phaûi rôi vaøo caûnh khoå, khoâng nghi ngôø. Nhö vaäy ngöôøi Phaät töû laø ngöôøi bieát choïn nhaân ñeå gieo, traùnh nhaân döõ khoâng cho noù sanh khôûi, ñoù laø chuùng ta tu.

 Bieát nhö vaäy, hieåu nhö vaäy, thaáy nhö vaäy, ñoù laø chuùng ta coù tænh coù giaùc. Coøn khoâng hieåu nhö vaäy laø khoâng coù tænh, khoâng coù giaùc. Bieát ñöôïc, nhaän chaân ñöôïc lyù nhaân quaû cuûa Phaät ñoù laø chuùng ta ñaõ giaùc moät phaàn roài. Neáu bieát nhaân quaû do mình gaây, mình chòu thì chuùng ta coù keâu trôøi keâu Phaät gì nöõa khoâng ? Gaëp khoå coù keâu trôøi, gaëp vui coù taï ôn trôøi khoâng ? Taát caû nhöõng ñieàu ñoù laø do nhaân mình gaây, quaû mình höôûng. Bieát roõ nhö vaäy thì chuùng ta laø ngöôøi tænh.

Hôn nöõa ngöôøi tin nhaân quaû laø ngöôøi gan daï, can ñaûm, coøn ngöôøi khoâng tin thì khoâng gan daï, khoâng can ñaûm, taïi sao vaäy ? Bôûi vì tin nhaân quaû neân vieäc gì toát laø do mình taïo thì mình thaønh coâng. Mình thaønh coâng laø do nhaân mình laøm neân quaû mình höôûng, khoâng coù gì ngaïo maïn cho mình laø hôn. Neáu mình gaëp ñieàu xaáu laø do nhaân mình khoâng kheùo taïo cho neân quaû xaáu ñeán vôùi mình. Nhö vaäy laø cuõng taïi mình chôù khoâng traùch ai heát.

ÔÛ ñôøi thieân haï hay ñoå thöøa taïi caùi naøy, taïi caùi kia, ít khi naøo mình laøm moät ñieàu dôû, moät ñieàu xaáu maø noùi loãi ñoù taïi toâi. Taïi caùi naøy, taïi caùi kia toâi môùi laøm vaäy ñoù, ñoå beân naøy, ñoå beân noï, ñoå beân kia, ñoù laø troán traùnh traùch nhieäm. Neáu chuùng ta hieåu ñöôïc lyù nhaân quaû, vieäc toát hay xaáu ñeán vôùi chuùng ta ñeàu do chuùng ta taïo. Cho neân baây giôø noù ñeán mình can ñaûm nhaän, daùm laøm thì daùm chòu, coù traùch ai ñaâu. Nhö vaäy laø mình can ñaûm, khoâng troán traùnh traùch nhieäm.

Phaät töû baây giôø yeáu ñuoái quen roài neân khoâng daùm nhaän traùch nhieäm. Khoâng can ñaûm nhaän traùch nhieäm thì treân ñöôøng tu laøm sao tu chaân chính ñöôïc? Muoán tu chaân chính taát caû chuùng ta phaûi gan daï, phaûi can ñaûm thì seõ coù keát quaû traêm phaàn traêm, khoâng nghi ngôø. Ngöôïc laïi, chuùng ta chöa phaûi laø nhöõng ngöôøi tu theo lôøi Phaät daïy maø chæ baét chöôùc thoâi.

Böôùc ñaàu tu theo Phaät laø quy y Tam Baûo, töùc chuùng ta taïo ba caùi nhaân. Nhaân thöù nhaát laø nhaân saùng suoát ñeå khoûi xuoáng ñòa nguïc, nhaân thöù hai laø nhaân töø bi ñeå khoûi laøm ngaï quyû, nhaân thöù ba laø nhaân trí tueä ñeå khoûi laøm suùc sinh. Ba nhaân naøy taïo roài, chuùng ta nuoâi döôõng cho noù taêng tröôûng thì nhaát ñònh traùnh ñöôïc ba ñöôøng aùc, khoâng nghi ngôø. Ñoù laø chuùng ta tu.

Phaät khoâng chæ döøng ngang ñoù maø coøn daïy chuùng ta phaûi giöõ naêm giôùi. Phaät khoâng cho chuùng ta laøm naêm ñieàu. Naêm ñieàu ñoù laø: khoâng saùt sanh, khoâng troäm cöôùp, khoâng taø daâm, khoâng noùi doái, khoâng uoáng röôïu, khoâng huùt aù phieän, xì ke, ma tuùy.

Chuùng ta giöõ naêm ñieàu naøy laø tu nhaân gì ? Neáu khoâng gieát ngöôøi, khoâng haïi ngöôøi thì chuùng ta traùnh khoûi ngöôøi thuø oaùn, traùnh khoûi ngöôøi gieát haïi, traùnh khoûi tuø toäi. Giöõ ñöôïc nhaân ñoù, tu ñöôïc nhaân ñoù thì hieän taïi chuùng ta khoâng bò ngöôøi thuø oaùn, rình raäp gieát laïi, khoâng phaûi bò tuø toäi vì phaïm phaùp. Phaät daïy neáu ñôøi naøy giöõ giôùi khoâng saùt sanh, khoâng gieát ngöôøi thì ñôøi sau sanh ra ñöôïc tuoåi thoï daøi. Caùi nhaân mình khoâng laøm cho maïng ngöôøi ta ngaén thì caùi quaû mình seõ ñöôïc tuoåi thoï daøi. Ñoù laø nhaân vaø quaû theo nhau.

Tu nhaân khoâng troäm cöôùp thì sau naøy mình khoâng bò tuø toäi, khoâng bò ngöôøi oaùn gheùt. Cuûa ngöôøi mình khoâng laáy, khoâng caép, khoâng troäm thì töï nhieân mình laø ngöôøi löông thieän, ngöôøi toát, khoâng bò tuø toäi, khoâng coù nguy hieåm xaûy ñeán. Ñôøi sau chính nhôø nhaân toát ñoù maø ñöôïc quaû sanh ra coù cuûa caûi nhieàu, dö daû.

Khoâng phaïm toäi taø daâm töùc laø soáng moät caùch trinh baïch. Trinh baïch laø trong saùng, maø trong saùng thì ñôøi sau sinh ra trôû thaønh ngöôøi ñeïp ñeõ, trang nghieâm. Nhö vaäy quaû vôùi nhaân ñeàu theo nhau, chôù khoâng taùch rôøi.

Khoâng noùi doái, khoâng noùi löøa gaït, aùc ñoäc v.v… thì ñôøi sau sinh ra noùi naêng löu loaùt, ngöôøi nghe kính tin. Ngaøy nay sinh ra mình noùi ngoïng, noùi caø laêm laø bieát ñôøi tröôùc mình noùi khoâng hieàn. Noùi khoâng hieàn cho neân quaû baây giôø phaûi chòu nhö vaäy. Bieát roài raùng tu, noùi hieàn laïi thì ñôøi sau seõ ñöôïc toát ñeïp hôn.

Neáu ñôøi naøy chuùng ta ngu toái, hoïc haønh khoâng thuoäc v.v… thì bieát ñôøi tröôùc mình ñaõ phaïm loãi uoáng röôïu maïnh, huùt aù phieän, xì ke ma tuùy cho neân baây giôø phaûi khoå, gaày oám, taät nguyeàn, ngu daïi.

Cho neân bieát tu thì nhaân naøo quaû naáy, coøn khoâng bieát tu thì phaûi chuoác laáy khoå. Ai muoán ñi tôùi choã toát, höôûng ñieàu toát thì phaûi laøm nhöõng gì Phaät chæ daïy. Töø nhaân ñi ñeán quaû chöù khoâng coù caùi ngaãu nhieân, cuõng khoâng coù ai ban cho heát. Phaät khoâng raûnh ñeå ban cho mình. Neáu ban cho mình thì chaéc Phaät khoâng daïy nhaân quaû.

Hieåu nhö vaäy chuùng ta môùi thaáy treân ñöôøng tu, mình phaûi laø ngöôøi bieát tìm hieåu chaùnh phaùp, bieát tu haønh chôù khoâng phaûi tôùi vôùi ñaïo ñeå caàu xin. Quyù Phaät töû laøm laønh, laøm phaûi thì ñöôïc moïi ngöôøi thöông, moïi ngöôøi quyù. Coøn laøm döõ, laøm aùc thì bò ngöôøi gheùt boû. Roõ raøng khoâng phaûi Phaät, khoâng phaûi thaàn thaùnh khieán ngöôøi khaùc thöông mình; cuõng khoâng phaûi Phaät, khoâng phaûi thaàn thaùnh khieán ngöôøi khaùc gheùt mình. Thöông, gheùt ñeàu do mình taïo mình gaây, thì mình phaûi chòu.

Taát caû quyù Phaät töû nghó cho kyõ xem ñöùc Phaät daïy coù ñuùng vôùi leõ thaät hay khoâng, coù hôïp vôùi chaân lyù hay khoâng ? Noù laø leõ thaät nhöng taïi vì Phaät töû ít chòu tu hay noùi caùch khaùc laø löôøi bieáng tu, muoán xin cho khoûe. Laïy Phaät xin moät caùi cho roài coøn tu laâu quaù ! Chuùng ta tu phaûi bieát caùi gì thaät, caùi gì khoâng thaät. Caùi thaät thì chuùng ta phaûi haønh, coøn caùi khoâng thaät thì chuùng ta phaûi boû, môùi goïi laø tu.

Khi quyù vò nhaän phaùi quy y, trong ñoù coù moät baøi keä boán caâu:

            Chö aùc maïc taùc

            Chuùng thieän phuïng haønh

            Töï tònh kyø yù

            Thò chö Phaät giaùo.

Dòch:

            Khoâng laøm caùc vieäc aùc

            Vaâng laøm caùc ñieàu laønh

            Giöõ taâm yù trong saïch

            Ñaây laø lôøi Phaät daïy.

Lôøi daïy cuûa chö Phaät goïn, toùm laïi chæ coù boán caâu keä. Boán caâu keä ñoù coù ba ñieåm.

Ñieåm thöù nhaát laø ñöøng laøm caùc ñieàu aùc. Khoâng laøm taát caû ñieàu aùc töùc laø giöõ naêm giôùi caám. Bôûi vì giôùi laø ngaên laø chaän. Ngaên chaän töùc laø ngöøa ñoùn. Neáu chuùng ta giöõ naêm giôùi laø chuùng ta khoâng bò khoå, khoâng bò luïy. Cho neân trong nhaø Phaät ví duï giôùi cuõng nhö haøng raøo beân caïnh hoá thaúm. Neáu tôùi mí raøo, ñuïng raøo chuùng ta doäi laïi ñöøng ñi nöõa thì khoâng rôi xuoáng hoá. Coøn neáu tôùi mí raøo maø laøm cho luûng raøo ñeå ra khoûi thì baûo ñaûm rôi xuoáng hoá ! Neân noùi giôùi laø ngöøa ñoùn.

Phaät töû giöõ naêm giôùi laø ngöøa ñoùn khoûi rôi vaøo caùc toäi loãi, khoûi rôi vaøo nhöõng khoå ñau hieän taïi vaø mai sau. Phaät daïy chuùng ta tu tröôùc phaûi giöõ giôùi, coù nghóa laø chuùng ta phaûi döøng heát nhöõng ñieàu toäi loãi daãn ñeán söï hieåm nguy. Chuùng ta döøng laïi ñöøng böôùc theâm nöõa, thì môùi coù theå traùnh caùc hoïa hoaïn. Vì vaäy neân noùi nhôø giöõ giôùi maø ngöøa ñöôïc caùc thöù hieåm nguy.

Ñieåm thöù hai “Chuùng thieän phuïng haønh” töùc laø vaâng laøm taát caû ñieàu laønh. Ñieàu laønh laø ñieàu gì ? Toâi seõ ñi chi tieát ñeå quyù Phaät töû thaáy roõ. Nhö chuùng ta giöõ giôùi khoâng saùt sanh töùc laø khoâng gieát haïi ngöôøi, ñoù laø chuùng ta khoâng bò rôi vaøo choã ngöôøi oaùn thuø, ngöôøi gieát haïi hoaëc tuø toäi. Nhö vaäy chæ baûo ñaûm an laønh cho mình chôù chöa laøm lôïi ích cho ngöôøi. Muoán vaâng laøm caùc ñieàu laønh, phaûi laøm gì nöõa ? Thay vì tröôùc chuùng ta khoâng gieát haïi ngöôøi, baây giôø theâm moät ñieàu nöõa laø cöùu giuùp, baûo trôï cho ngöôøi. Cöùu giuùp, baûo veä cho sinh maïng ngöôøi ñöôïc an toaøn, cho ngöôøi bôùt khoå, ñoù laø ñieàu laønh.

Khoâng laøm aùc laïi laøm laønh neân coù phöôùc. Thaønh ra giöõ giôùi laø phöôùc nhoû chæ ngaên ngöøa ñöôïc toäi loãi cuûa mình, coøn laøm laønh môùi laø phöôùc lôùn vì lôïi ích cho ngöôøi. Mình ñaõ khoâng gieát haïi maø laïi coøn giuùp ñôõ, coøn baûo veä ñeå gìn giöõ sinh maïng cho ngöôøi, ñoù laø ñieàu laønh.

Quyù vò thaáy coù hai maët, moät maët döøng toäi loãi goïi laø ñöøng laøm caùc ñieàu aùc, moät maët laøm nhöõng ñieàu toát laønh ñeå giuùp ñôõ chuùng sanh, goïi laø laøm caùc vieäc laønh. Chuùng ta cöù caên cöù vaøo naêm giôùi ñeå thaáy nhöõng ñieàu laønh phaûi laøm.

Giôùi thöù nhaát khoâng gieát ngöôøi ngöôïc laïi coøn cöùu ngöôøi, baûo veä cho ngöôøi ñöôïc an toaøn. Ñoù laø laøm laønh.

Giôùi thöù hai khoâng troäm caép. Traùnh khoâng troäm caép cuûa ngöôøi khaùc, ñoù laø traùnh toäi loãi nguy hieåm cuûa mình. Keá ñeán coøn roäng raõi, ai thieáu ngheøo mình giuùp ñôõ goïi laø boá thí. Chuùng ta khoâng aên troäm cuûa ngöôøi maø coøn boá thí giuùp ñôû ngöôøi, ñoù goïi laø laøm laønh.

Giôùi thöù ba khoâng ñöôïc taø daâm. Mình giöõ khoâng taø daâm ñeå cho gia ñình ñöôïc an oån, cho tö caùch mình ñöôïc trinh baïch, ñoù laø caùi toát cuûa mình. Nhöng neáu chæ giöõ cho mình khoâng thì chöa phaûi laø laøm laønh. Muoán laøm laønh chuùng ta phaûi laøm sao ? Chuùng ta phaûi daïy cho con chaùu, cho nhöõng ngöôøi chung quanh bieát soáng haïnh trinh baïch, bieát laøm nhöõng ñieàu toát, ñöøng laøm nhöõng ñieàu quaáy, ñieàu nhô. Ñoù laø giuùp cho ngöôøi ñöôïc taêng tröôûng haïnh toát ôû trong xaõ hoäi. Nhö vaäy chuùng ta coù phöôùc.

Thöù tö, khoâng noùi doái. Khoâng noùi doái thì giöõ ñöôïc uy tín cuûa mình, giöõ loøng tin cuûa moïi ngöôøi ñoái vôùi mình. Neáu muoán coù phöôùc thì phaûi noùi lôøi chaân thaät, lôøi hoøa nhaõ, hieàn laønh. Khoâng noùi doái maø chuùng ta coøn noùi nhöõng lôøi ñuùng leõ thaät, ñuùng chaân lyù, ñoù laø laøm laønh.

Thöù naêm, khoâng uoáng röôïu maïnh, uoáng say, khoâng huùt aù phieän, xì ke, ma tuùy. Ñoù laø chuùng ta traùnh ñöôïc nhöõng hieåm nguy cho mình. Neáu muoán laøm laønh chuùng ta phaûi khuyeân, nhaéc nhôû nhöõng ngöôøi baïn, hoaëc con chaùu mình traùnh laøm nhöõng ñieàu aáy, ñoù laø laøm phöôùc.

Nhö vaäy tu Phaät, chaëng thöù nhaát laø chuùng ta phaûi ngöøa ñoùn ñöøng phaïm toäi loãi, ñoù laø giöõ giôùi. Chaëng thöù hai, chuùng ta phaûi laøm nhöõng ñieàu laønh ñeå trôû thaønh moät ngöôøi höõu ích cho xaõ hoäi, höõu ích cho ñôøi, ñoù laø laøm laønh.

Ñieåm thöù ba, “Töï tònh kyø yù” töùc laø phaûi laøm cho taâm yù mình trong saïch. Laøm sao ñeå giöõ cho taâm yù trong saïch ? Caùi gì laøm noù nhô ueá ? Ñaây laø vaán ñeà toâi phaûi giaûi thích hôi nhieàu.

Tröôùc khi noùi taâm yù trong saïch, toâi xin noùi taâm yù nhô nhôùp. Sao goïi laø taâm nhô nhôùp ? Thí duï thaáy ngöôøi ñeå moùn ñoà toát, ta sanh loøng tham muoán leùn laáy. Muoán leùn laáy, ñoù laø taâm yù nhô nhôùp. Hoaëc ngöôøi ta thaáy ñieàu sai traùi neân chæ cho mình, mình noåi noùng cöï loän ngöôøi ta, ñoù laø taâm yù nhô nhôùp. Thaáy ngöôøi laøm aên phaùt ñaït, mình thua keùm roài ganh tî, thuø oaùn ngöôøi, ñoù laø taâm yù nhô nhôùp.

Khi chuùng ta bieát tu roài phaûi gaïn loïc taâm yù cho ñöôïc trong saïch. Neáu cöù nuoâi döôõng taâm yù nhô nhôùp thì chuùng ta seõ taïo neân nhöõng loãi laàm, nhöõng toäi raát lôùn ôû mai sau. Thaân chuùng ta laøm laønh, mieäng chuùng ta noùi laønh ñoù laø toát, nhöng neáu taâm yù chuùng ta chöa ñöôïc laønh, chöa toát thì cuõng coù ngaøy noù xuùi thaân, mieäng mình laøm quaáy, laøm loãi. Cho neân thöù ba laø phaûi gaïn loïc taâm yù, vì noù laø goác.

Giöõ cho taâm yù trong saïch baèng caùch naøo ? Ví duï thöôøng ngaøy trong söï tieáp xuùc qua laïi, mình hay coù taät xaáu laø noùng naûy. Khi noåi noùng leân thì noùi baäy, laøm baäy ñuû thöù heát. Nhö vaäy chuùng ta bieát mình coù taät xaáu laø noùng giaän. Söï noùng giaän ñoù ôû trong taâm yù mình. Caùi xaáu caùi nhô ôû trong taâm mình, mình phaûi laøm sao loïc boû noù ra thì heát nhô, heát xaáu.

Phaät daïy raát roõ, neáu ngöôøi naøo bò beänh noùng giaän thì phaûi uoáng tôùi hai toa thuoác. Toa thöù nhaát laø toa thuoác nhaãn nhuïc, toa thöù hai laø toa thuoác töø bi. Khi noåi noùng leân, luùc ñoù quyù vò laøm gì tröôùc ? La tröôùc phaûi khoâng ? La khoâng ñöôïc thì ñaùnh. Nhö vaäy töø yù noåi noùng roài mieäng la, la chöa xong thì tay ñaùnh. Theá laø thaân taïo nghieäp aùc, mieäng taïo nghieäp aùc töø yù nghó aùc.

Neân khi noåi noùng leân, quyù vò phaûi laøm sao trò côn noùng ñoù ? Chaïy ñi laáy nöôùc laïnh uoáng cho noù maùt laïi phaûi khoâng, nhöng nöôùc qua khoûi coå moät chuùt thì nhôù laïi roài noåi noùng nöõa, chaúng leõ uoáng nöôùc nöõa ? Cöù moãi laàn noùng laø uoáng nöôùc, uoáng tôùi chieàu cho beå buïng luoân. Ñoù chöa phaûi laø phöông phaùp cöùu mình. Do ñoù phaûi duøng hai phöông thuoác töø bi vaø nhaãn nhuïc môùi trò ñöôïc beänh naøy.

Ñoù laø bieát thuoác cuûa Phaät cho ñeå trò beänh, chôù coøn khoâng thì chuùng ta tu Phaät bao nhieâu naêm maø khi beänh khoâng bieát laøm sao ñeå trò. Hoïc Phaät maø cöù ñoïc kinh naøy, saùch kia nhöng khoâng bieát trò baèng caùch naøo. Nhö vaäy laø chuùng ta chöa phaûi thöïc teá. Khi coù beänh phaûi duøng thuoác lieàn, duøng thuoác roài thì coù hieäu quaû.

Bôûi coù thuoác maø khoâng chòu uoáng roài cöù keâu beänh hoaøi. Neáu khoâng uoáng thuoác ñeå beänh taùi phaùt lieân mieân, ñoù laø töï mình phaù hoaïi, töï mình laøm khoå mình. Neân ngöôøi bieát tu laø ñem phaùp cuûa Phaät daïy öùng duïng cho baûn thaân mình ñöôïc an laønh, noäi taâm mình ñöôïc trong saïch. Ñoù laø kheùo tu, tu nhö vaäy môùi laø tu thaät, coøn neáu tu nhö laâu nay laø tu chöa thaät.

Coù moät soá Phaät töû khi söûa soaïn ñi ñaâu xa, laïi tröôùc baøn Phaät thaép höông caàu nguyeän, Phaät gia hoä cho con ñi ñöôøng ñöôïc bình yeân, ñöôïc an laønh. Nhöng ra ñöôøng ai noùi traùi yù lieàn taùt tai ngöôøi ta. Nhö vaäy bình yeân, an laønh ñöôïc khoâng ? Khi noåi giaän taùt tai ngöôøi ta Phaät can ñaâu coù kòp. Can khoâng kòp thì laøm sao maø gia hoä ? Quyù vò môùi thaáy, muoán bình yeân, muoán an laønh thì nguyeän ai ? Nguyeän cho mình bình tónh, saùng suoát, bieát ñem thuoác cuûa Phaät uoáng, ñeå trò beänh noùng giaän thì môùi ñöôïc bình yeân, an laønh.

Chuùng ta phaûi kheùo ñem lôøi Phaät daïy öùng duïng tu cho baûn thaân mình thì seõ ñöôïc keát quaû toát. Quyù vò thaáy khi noåi giaän leân thì taâm mình ngaøu ñuïc, xaáu xa. Chuùng ta bieát nhaãn nhòn thì khoâng noùi baäy. An nhaãn thì taâm laëng xuoáng, laëng xuoáng thì noù trong saïch. Ñoù laø tu taâm yù cho trong saïch.

Baây giôø giaû söû thaáy ngöôøi ta coù moùn ñoà quyù, mình khôûi nieäm tham. Tham laø yù nieäm trong saïch hay nhô ñuïc ? Tham töùc laø nhô ñuïc. Khôûi nieäm tham thì phaûi tu laøm sao ? Uoáng thuoác naøo cho heát beänh tham ? Khi chuùng ta khôûi nieäm tham vì chuùng ta nghó ñoù laø ñoà quyù, ñoà ñeïp v.v… Phaät daïy phaûi tu phaùp boá thí ñeå trò beänh tham. Nhöõng gì dö mình cho heát. Cho heát thì cuûa ngöôøi ta mình khoâng coøn tham. Cho ñöôïc thì khoâng coøn tham, maø tham thì khoâng theå cho. Ñöôïc moät trieäu thì muoán hai trieäu, hai trieäu thì muoán boán trieäu, cöù choàng leân chöù khoâng döøng.

Neân ngöôøi ta thöôøng noùi tuùi tham khoâng ñaùy. Boû bao nhieâu cuõng tuoät heát, khoâng bao giôø thaáy ñaày. Thaáy ñaày nghóa laø coù moät trieäu ñoàng, mình bieát moät trieäu ñoàng ñuû cho gia ñình soáng moät thaùng. Baây giôø giaû söû dö chuùt ít, coù ai caàn mình saün saøng giuùp, ñoù laø boá thí. Neáu dö mình giuùp ngöôøi thì khoâng tham. Neáu tham thì khoâng bao giôø giuùp. Quyù vò ñeå yù ngöôøi naøo tham nhieàu, hoï dö bao nhieâu thì dö chôù ai xin hoï khoâng cho. Ngöôøi coù dö lieàn giuùp, ngöôøi ñoù seõ heát tham. Beänh naøy deã trò chôù khoâng khoù, chæ moät toa thoâi. Moät toa laø laønh beänh.

Taát caû chuùng ta coù beänh, Phaät daïy laáy thuoác maø trò chôù khoâng phaûi caàu Phaät cho, nhöng Phaät töû cöù xin Phaät cho. Bôûi xin cho neân laâu ngaøy khoâng hieäu nghieäm thì muoán boû Phaät, vì thaáy Phaät khoâng giuùp mình ñöôïc. Khoâng ñöôïc thì theo Phaät coù lôïi gì?  Neáu chuùng ta bieát lôøi Phaät daïy ñeå trò taâm beänh thì chuùng ta öùng duïng tu, töï nhieân taâm chuùng ta trong saïch. Taâm trong saïch roài moïi beänh theo ñoù ñeàu heát. Ñoù laø toâi noùi tu baèng caùch duøng thuoác cuûa Phaät ñeå trò beänh cho mình.

Nhö vaäy chuùng ta caøng tu taâm caøng trong saùng, taâm trong saùng thì phieàn naõo ñaâu coøn. Neáu tu maø cöù phieàn naõo ngöôøi naøy, giaän hôøn ngöôøi kia thì taâm chöa trong saùng, vaãn coøn nhô ñuïc. Nhô ñuïc cho neân khoâng ñi tôùi ñaâu heát, caøng tu thì caøng thaáy khoå chôù khoâng vui. Neáu taâm trong saùng thì caøng tu caøng töôi caøng vui caøng maùt meû, khoâng coù khoå. Tu ñuùng moïi ñieàu toát seõ ñeán vôùi mình, tu sai thì moïi vieäc phieàn naõo seõ ñeán vôùi mình, khoâng nghi ngôø. Ñoù laø moät leõ thaät.

Chuùng ta thaáy chæ caàn coù ba caâu thoâi maø Phaät daïy mình tu heát söùc laø ñaày ñuû: Moät laø ñöøng laøm caùc ñieàu aùc töùc laø giöõ troïn naêm giôùi. Hai laø  laøm taát caû vieäc laønh. Ba laø giöõ taâm yù trong saïch. Ñoù laø lôøi daïy cuûa chö Phaät. Chö Phaät daïy goïn vaø ñuû trong boán caâu keä ñoù. Chæ caàn chuùng ta öùng duïng thöôøng xuyeân thì baûn thaân chuùng ta raát toát ñeïp.

Phaät töû chuùng ta bieát roài thì traùnh ñieàu gì sai, vieäc chöa ñuùng chuùng ta söûa, vieäc gì ñuùng chuùng ta thöïc haønh. Ñoù laø ngöôøi kheùo tu, kheùo nhaän ñònh. Neáu kheùo tu, kheùo nhaän ñònh laø ngöôøi coù trí tueä, thoâng minh. Khoâng phaûi chuùng ta hoïc ñaïo thaät nhieàu maø goïi laø hay. Chuùng ta hoïc ñöôïc ñieàu naøo öùng duïng tu ngay ñieàu ñoù laø chuùng ta kheùo, chuùng ta hay.

Toùm laïi, chuùng ta ñeán chuøa laø ñeå caàu xin Phaät hay laø ñeå tu theo Phaät ? Quyù vò xaùc ñònh mình töø tröôùc ñeán giôø caàu xin hay laø tu. Neáu lôõ ñaõ caàu xin thì baây giôø phaûi laøm sao ? Baây giôø phaûi tu, ñöøng caàu xin nöõa. Ñöùc Phaät ñaõ khoâng höùa, khoâng nhaän thì Phaät ñaâu coù cho.

Mong raèng taát caû quyù Phaät töû nghe, hieåu vaø noã löïc tu taäp ñuùng nhö phaùp ñöùc Phaät ñaõ daïy, thì chaéc chaén seõ ñöôïc an vui haïnh phuùc.

]