VOÂ SANH PHAÙP NHAÃN THOÁNG NHIEÁP NGHÓA THAÄP NHÒ MOÂN

Thaùi Hö Ñaïi Sö

Xem toaøn boä THAÄP NHÒ MOÂN LUAÄN, chæ laø moät phaùp moân thoâi. Rieâng noùi möôøi hai, laø ñeán cuøng nguoàn toät ñaùy khaû dó duøng laïi maø noùi. Song ngoä nhaäp phaùp moân baát nhò, ñöôøng noùi nghó baët, choã taâm haønh dieät, huyeãn khôûi khoâng taùnh, caùc phaùp khoâng tòch. Laëng leõ maø thöôøng hieän huyeãn coù, caùi coù naøy sôû dó dieäâu, huyeãn coù maø thöôøng ôû choã laëng leõ, caùi khoâng naøy sôû dó chôn. Cho neân chính con maét theá tuïc thaáy töôùng nuùi soâng quaû ñaát ta ngöôøi chuùng sanh… hay kyõ caøng quaùn saùt tinh nghóa nhaäp thaàn, bieát caùc phaùp duyeân khôûi khoâng taùnh, xöa kia chaúng coù nay chaúng quyeát ñònh, trong moãi saùt na bieán thieân thay ñoåi, nghieân cöùu toät leõ thaät cuûa noù, roõ raøng töùc tuïc maø chôn. Vì côù sao ? Vì quaùn kyõ thöïc taïi, muoân phaùp khoâng töï taùnh. Nhö theá, chôn ñeá chaúng lìa tuïc ñeá, chaúng phaûi lìa ngoaøi tuïc ñeá rieâng coù moät chôn ñeá ñeå noùi, cuõng nhö chaúng phaûi hai ñeá chôn tuïc coù caùch nhau baèng haït caûi ñeå noùi ; duø cho caùch nhau, ñaâu phaûi hai phaùp. Huoáng laø dieäu phaùp nhö nhö, chôn nhö theá, tuïc cuõng nhö theá, song ngaïi caùi tuïc kia khoâng phaûi ñeá, che ngaên vaïn höõu, maø moïi ngöôøi chaúng bieát ra ! Thaät ñöôïc hoài quang phaûn chieáu, traêng nöôùc hoa khoâng taùnh ñeàu chaúng ñònh, aán maét nhìn nhau rieâng thaáy roõ raøng. Chôn cuøng vôùi tuïc laø danh töø ñoái ñaõi, tuïc töùc chaúng phaûi tuïc thì chôn coøn ñaâu ñoái ñaõi ? Theá neân, ñöùng veà khoâng gian maø noùi, khoâng coù choã nôi chöøng haïn cuûa moät laân hö traàn, chôn coù khaùc tuïc sao ? Ñöùng veà thôøi gian maø noùi, khoâng coù ñieåm ñoàng hoà moät saùt na chi phoái, tuïc coù khaùc vôùi chôn sao ? Ñaây laø caên cöù chôn taùnh phaùp aáy saün vaäy maø noùi. Xeùt leõ thaät kia, noùi laø chôn laø tuïc, chæ coù sai bieät treân danh töôùng, khoâng coù khaùc laï nhau choã lyù thaät teá. Quyeån THAÄP NHÒ MOÂN LUAÄN coát phaùt huy nghóa naøy ñeå chæ daïy ngöôøi sau, noùi raèng chæ moät phaùp moân, phaùp quaû thaät coù moät sao ? Ñaây cuõng thuoäc göôïng noùi maø thoâi. Göôïng noùi chæ, coù moät, moät laø caùi gì ? Laø voâ sanh phaùp nhaãn.

Quyeån luaän naøy chia möôøi hai moân, moân laø thoâng suoát khoâng ngaïi, töùc laø taát caû phaùp laønh do ñaây maø ñöôïc cöùu caùnh vieân maõn, chaúng phaûi töï cuoäc nôi hoùa thaønh, luoán rôi vaøo nhò thöøa. Moân laïi ñoùng kín khoâng cho vaøo thì, taát caû phaùp aùc do ñaây maø ñöôïc cöùu caùnh döùt saïch, chaúng phaûi löûa ñoàng chöa taét, gaëp gioù xuaân lieàn phaùt chaùy. Thaät thaø maø noùi, khoâng hoaïn naøo chaúng ñoaïn, khoâng ñöùc naøo chaúng troøn, ñöùc Phaät nôi ñaây chöùng tòch dieät, Boà Taùt do ñaây tu chôn thaät. Quyeån THAÄP NHÒ MOÂN LUAÄN naøy choã laäp giaùo hoùa, goàm xöa nay taát caû chö Phaät, Boà taùt trong ba ñôøi thaûy ñeàu thöïc haønh ñaëc saéc, bao goàm truøm heát taát caû höõu tình treân quaû ñaát ñoàng tuï hôïp veà trong bieån Voâ Thöôïng Taùt Baø Nhaõ.

Tröôùc ba moân, moân thöù nhaát (m.1) quaùn nhôn duyeân khoâng tanh, huyeãn coù chaúng thaät. Moân thöù hai (m.2) suy quaùn phaùp khoâng taùnh naøy, laø tröôùc coù maø sanh ? Laø tröôùc khoâng maø sanh ? Beân coù, khoâng ñeàu thuoäc voâ sanh. Moân thöù ba (m.3) laïi suy quaùn ñeán duyeân ñeàu giaû, cuõng khoâng töï taùnh, toång nhieáp laø khoâng moân, vaøo voâ sanh nhaãn, nhaãn ñöôïc duyeân sanh naøy khoâng taùnh, sanh töùc laø khoâng.

Giöõa saùu moân, moân thöù nhaát (m.4) quaùn nhôn duyeân ñaõ khoâng choã sanh, caùc töôùng cuõng xöa nay chaúng coù. Moân thöù hai (m.5) suy quaùn töôùng chung vaïn phaùp, thaûy ñeàu khoâng töôùng ; maø töôùng ñaõ bieåu hieän laø coù töôùng maø töôùng ? Laø khoâng töôùng maø töôùng? Xeùt cuøng töï taùnh ñeàu khoâng, hai chaúng thaønh laäp. Moân thöù ba (m.6) laïi suy quaùn töôùng chung laø moät, töôùng rieâng laø khaùc, töùc moät töùc khaùc, töùc khaùc töùc moät, bôûi troïn khoâng coù phaùp naøo coù töï taùnh. Moân thöù tö (m.7) suy cöùu vaïn phaùp, neáu choã ñoàng chaúng coù, choã dò cuõng khoâng ñeå roõ cöùu caùnh khoâng hai töôùng coù theå ñöôïc. Moân thöù naêm (m.8) nhö TRUNG LUAÄN noùi : "Phaùp nhôn duyeân sanh ra, ta noùi töùc laø khoâng", cho neân quaùn taùnh ñeàu khoâng theå ñöôïc. Moân thöù saùu (m.9) toång quaùn nhôn quaû, khaûo xeùt taát caû phaùp thaûy thuoäc khoâng tòch, khoâng coù moät chuùt phaùp coù theå ñöôïc, nöûa lôøi coù theå chaáp. Toåâng nhieáp laø moân voâ töôùng, vaøo voâ sanh phaùp nhaãn, nhaãn ñöôïc taát caû phaùp khoâng naøy, taát caû töôùng laàn löôït suy khaûo troïn khoâng theå ñöôïc.

Sau ba moân, moân thöù nhaát (m.10) quaùn taùc giaû khoâng taïo taùc, noùi taùc giaû nhö coù taïo taùc, taùc giaû cuûa taùc giaû laïi laø ai taïo taùc ? Nhö thuyeát Thöôïng ñeá taïo vaät aáy, ñaâu chaúng bieát sum la taát caû caùc phaùp thaûy khoâng coù sôû thuûy maø thuûy, cuõng khoâng coù sôû chung maø chung, theå taùnh moãi moãi toaøn thuoäc chaúng coù, cho ñeán moät haøo ly coøn khoâng coù chôn thaät hieän höõu, laøm sao maø quaùn ñònh laø naêng taùc sôû taùc ? Moân thöù hai (m.11) quaùn tröôùc nhôn sau quaû, nhôn quaû ñoàng thôøi, ba thôøi tröôùc nhôn sau quaû toaøn laø huyeãn voïng, taùnh ñeàu khoâng theå ñöôïc. Moân thöù ba (m.12) vì caùc phaùp hoaøn toaøn khoâng theå ñöôïc, phaùt sanh dieäu giaûi maø vaøo chaùnh trí. Taùc laø quaùn, goïi laø cöùu caùnh, toång nhieáp laø moân voâ sanh, vaøo voâ sanh phaùp nhaãn, nhaãn ñöôïc sanh phaùp hai khoâng naøy laáy laøm moân, thaân chöùng chôn nhö. Tin nhö theá, thì song aán ngaõ phaùp ñeàu khoâng, toång nhieáp quy ñieåm cuûa toaøn boä Luaän.

Ñaây noùi sanh phaùp hai moân cöùu caùnh ñeàu khoâng, laø lôøi giaûi quyeát caên baûn chaúng ñeå laïi chi dieáp (caønh laù). Theo kinh Phaùp Hoa noùi khai thò ngoä nhaäp tri kieán Phaät, ngaõ nhôn do ñaây maø nhaäp dieäu quaùn, cuøng chaùnh ñònh töông öng. Tröôùc noùi nhaãn ñöôïc khoâng, voâ tröôùc, voâ sanh laø trieät ngoä phaùp aáy nay do giaûi khôûi tu, do tu ñeán chöùng. Loøng oâm phaùp nieäm, thaûy ñöôïc tan hoang, ñöôïc khoâng dính taát caû hyù luaän phaân bieät, maø an truï voâ sanh phaùp taùnh naøy aán kheá chôn nhö, baët voïng caûnh khi meâ dao ñoäng. Coát laø chaùnh quaùn chaúng lìa chaùnh ñònh, cho neân goïi trí, chaùnh ñònh chaúng lìa chaùnh quaùn, cho neân goïi nhaãn, chæ quaùn khoâng hai, tòch chieáu ñeàu troøn aáy goïi laø voâ sanh phaùp nhaãn, cuõng coù theå goïi voâ sanh phaùp trí.

Chæ laø toâng Chôn Nhö sôû y vieân thaønh thaät taùnh trong moân ba taùnh, duøng caûnh giôùi trí hueä Phaät caên cöù quaû chæ daïy, phaùp moân toái cao, ñöôïc chuùng sanh kieân tín, chuùng sanh nhôn voïng töôûng phaân bieät thì khoâng theå hieåu ñöôïc, cho neân coâng hieäu cuûa noù tröø ngoaøi baäc caên cô thöôïng thöôïng, ngöôøi thaám nhuaàn thaät hueä khoâng nhieàu. Toâng Duy Thöùc sôû y laø y tha khôûi taùnh trong moân ba taùnh, tuy y caûnh giôùi Boà taùt, ôû giöõa Phaät vaø chuùng sanh, chöa hoaøn toaøn lìa phaân bieät hyù luaän, sôû y cuûa noù so ra thì caïn, song tuøy tuïc giaùo hoùa, duøng giaùo ñeå saùng lyù, chuùng sanh caøng ñöôïc do tin ñeán hieåu, hieäu duïng cuûa noù cuõng nöông ñaây hy voïng ñöôïc phoå bieán. Toâng Baùt Nhaõ thì y bieán keá sôû chaáp taùnh trong moân ba taùnh, roõ taát caû phaùp xöa nay cöùu caùnh khoâng tòch, lôøi cöùu caùnh nay thaät ñuû söùc chaët ñinh caét saét, bôûi ñeàu treân bieán keá chaáp taùnh maø giaûng. Tuy coù caùc thöù thuoác trò caùc thöù beänh, maø beänh traàm kha voâ minh voïng chaáp cuûa chuùng sanh khoù khoûi, chæ uoáng thuoác maàu voâ ñaéc chaùnh quaùn kia, moãi moãi qua ñeàu trò ñöôïc laønh, hoaëc moät thang lieàn khoûi, nhieàu cuõng khoâng uoáng quaù möôøi hai thang lieàn ñöôïc khang kieän. Ñaây laø haønh khôûi giaûi tuyeät, môû daây côûi troùi, boû taát caû hyù luaän phaân bieät, khoâng caùc phaùp chaáp, theâm deã chöùng hoäi. Vì côù sao ? Bôûi y bieán keá sôû chaáp laø choã raát gaàn, khieán ñoù laàn laàn lìa xa, roát sau ngoä nhaäp meù vieân thaønh thaät, bieån taùnh theânh thang, nöông nguyeän daïo ñi, thaønh coâng dieäu duïng cuûa noù, ñuû muoán nhìn toät muoân daëm, thaúng leân taän ngoâi laàu toái cao. Tam Luaän laø yeáu ñieåm toâng Baùt Nhaõ. Thaäp Nhò Moân Luaän thöïc laø goác quyeát traïch cuûa Tam Luaän, nghieân cöùu phaùt huy, thaät khoâng neân lô laø vaäy. Xem ñaây coát an truï voâ sanh phaùp nhaãn, traùch nhieäm khieán ngöôøi thaám nhuaàn phaùp hueä, laïi mong ngöôøi thaáy nghe, tin caøng môû roäng, ñaäp möôøi hai nhôn duyeân thaûûy thaønh buïi baëm, dìu möôøi hai loaøi höõu tình ñoàng leân Dieäu Giaùc. Ñaâu nhöõng ñoïc Thaäp Nhò Moân Luaän töï ñöôïc thoï duïng maø thoâi sao?