VIII- QUAÙN TAÙNH MOÂN

Laïi nöõa, taát caû phaùp khoâng ? Vì côù sao ? Vì caùc phaùp khoâng taùnh. Nhö noùi :

Thaáy coù töôùng ñoåi khaùc

Caùc phaùp khoâng coù taùnh

Phaùp khoâng taùnh cuõng khoâng

Vì caùc phaùp ñeàu khoâng.

Caùc phaùp neáu coù taùnh thì khoâng neân ñoåi khaùc, maø thaáy taát caû phaùp ñeàu ñoåi khaùc, theá neân phaûi bieát caùc phaùp khoâng taùnh. Laïi nöõa, neáu caùc phaùp coù ñònh taùnh thì khoâng neân töø caùc duyeân sanh, neáu taùnh töø caùc duyeân sanh thì taùnh töùc laø taùc (taïo taùc) phaùp, chaúng taùc phaùp cuõng chaúng bôûi ñôïi caùi khaùc môùi goïi laø taùnh, theá neân taát caû phaùp khoâng.

Hoûi : Neáu taát caû phaùp khoâng thì khoâng sanh khoâng dieät thì khoâng khoå ñeá ; neáu khoâng khoå ñeá thì khoáng taäp ñeá ; neáu khoâng khoå taäp ñeá thì khoâng dieät ñeá ; neáu khoâng dieät ñeá thì khoâng ñeán khoå dieät ñaïo ; neáu caùc phaùp khoâng, voâ taùnh thì khoâng töù thaùnh ñeá. Vì khoâng töù thaùnh ñeá, cuõng khoâng boán quaû Sa moân ; vì khoâng boån quaû Sa moân, aét khoâng hieàn thaùnh. Vì vieäc aáy khoâng, Phaät Phaùp Taêng cuõng khoâng, phaùp theá gian ñeàu khoâng vieäc aáy khoâng phaûi, theá neân caùc phaùp chaúng neân troïn khoâng.

Ñaùp : Coù hai ñeá : Moät theá ñeá, hai ñeä nhaát nghóa ñeá. Nhôn theá ñeá môùi ñöôïc noùi ñeä nhaát nghóa ñeá, neáu chaúng nhôn theá ñeá thì chaúng ñöôïc noùi ñeä nhaát nghóa ñeá ; neáu chaúng ñöôïc ñeä nhaát nghóa ñeá thì chaúng ñöôïc Nieát Baøn. Neáu ngöôi chaúng hieåu hai ñeá thì khoâng bieát töï lôïi, lôïi tha, chung lôïi. Nhö theá neáu bieát theá ñeá thì bieát ñeä nhaát nghóa ñeá ; bieát ñeä nhaát nghóa ñeá thì bieát theá ñeá. Nay oâng nghe noùi theá ñeá, baûo laø ñeä nhaát nghóa ñeá, theá neân rôi taïi choã loãi. Phaùp nhôn duyeân cuûa chö Phaät, goïi laø thaäm thaâm ñeä nhaát nghóa, phaùp nhôn duyeân aáy khoâng töï taùnh, cho neân toâi noùi laø khoâng. Neáu caùc phaùp chaúng töø caùc duyeân sanh, thì neân moãi phaùp coù ñònh taùnh.

Neáu moãi phaùp coù ñònh taùnh thì nguõ aám chaúng neân coù töôùng sanh dieät, nguõ aám chaúng sanh chaúng dieät, töùc laø khoâng voâ thöôøng, neáu khoâng voâ thöôøng thì khoâng khoå thaùnh ñe. Neáu khoâng khoå thaùnh ñeá thì khoâng phaùp nhôn duyeân sanh taäp thaùnh ñeá. Caùc phaùp neáu coù ñònh taùnh thì khoâng khoå dieät thaùnh ñeá. Taïi sao ? Vì taùnh khoâng ñoåi khaùc. Neáu khoâng khoå dieät thaùnh ñeá thì khoâng ñeá khoå dieät ñaïo. Theá neân, neáu ngöôøi chaúng nhaän khoâng thì khoâng töù thaùnh ñeá, thì khoâng bieát khoå ; ñoaïn taäp, chöùng dieät, tu ñaïo. Vì vieäc aáy khoâng neân khoâng boán quaû Sa moân ; vì khoâng boán quaû Sa moân neân khoâng ñaéc, höôùng. Neáu khoâng ñaéc, höôùng thì khoâng Phaät ; vì phaù phaùp nhôn duyeân neân khoâng phaùp ; vì khoâng phaùp neân khoâng Taêng. Neáu khoâng Phaät Phaùp Taêng thì khoâng Tam Baûo. Neáu khoâng Tam Baûo thì hoaïi phaùp theá tuïc, ñaây aét khoâng phaûi, theá neân taát caû phaùp khoâng.

Laïi nöõa, neáu caùc phaùp coù ñònh taùnh thì, khoâng sanh, khoâng dieät, khoâng toäi phöôùc, khoâng toäi phöôùc quaû baùo, theá gian thöôøng laø moät töôùng, theá neân bieát caùc phaùp khoâng taùnh. Neáu baûo caùc phaùp khoâng töï taùnh, töø tha taùnh coù thì vieäc aáy khoâng phaûi. Vì côù sao? Neáu khoâng töï taùnh, laøm sao töø tha taùnh coù? Vì bôûi töï taùnh môùi coù tha taùnh. Laïi tha taùnh cuõng töùc laø töï taùnh. Taïi sao ? Vì tha taùnh töùc laø töï taùnh cuûa tha. Neáu taùnh chaúng thaønh, tha taùnh cuõng chaúng thaønh ; neáu töï taùnh tha taùnh chaúng thaønh, lìa töï taùnh tha taùnh choã naøo laïi coù phaùp ? Neáu coù chaúng thaønh thì khoâng cuõng chaúng thaønh. Theá neân, nay tìm caàu khoâng töï taùnh, khoâng tha taùnh, khoâng coù, khoâng khoâng, taát caû phaùp höõu vi khoâng. Vì taát caû phaùp höõu vi khoâng, neân phaùp voâ vi cuõng khoâng ; höõu vi voâ vi coøn khoâng, huoáng laø ngaõ.