VI- QUAÙN NHAÁT DÒ MOÂN

Laïi nöõa, taát caû phaùp khoâng. Vì côù sao ?

Töôùng cuøng vôùi sôû töôùng,

Moät, khaùc khoâng theå ñöôïc

Neáu khoâng coù moät, khaùc

Hai thöù laøm sao thaønh ?

Töôùng vaø sôû töôùng aáy, neáu moät khoâng theå ñöôïc, khaùc cuõng khoâng theå ñöôïc; neáu moät khaùc khoâng theå ñöôïc thì, hai thöù aét chaúng thaønh, theá neân töôùng sôû töôùng ñeàu khoâng. Vì töôùng sôû töôùng khoâng neân taát caû phaùp ñeàu khoâng.

Hoûi: Töôùng, sôû töôùng thöôøng thaønh, taïi sao chaúng thaønh ?

OÂng noùi töôùng, sôû töôùng moät, khaùc khoâng theå ñöôïc, nay seõ noùi: Phaøm vaät töôùng töùc laø sôû töôùng, hoaëc töôùng khaùc sôû töôùng, hoaëc ít phaàn laø töôùng nhieàu phaàn laø sôû töôùng. Nhö töôùng thöùc laø thöùc, lìa söû duïng thöùc laïi khoâng coù thöùc; nhö töôùng thoï laø thoï, lìa sôû duïng thoï laïi khoâng coù thoï, nhöõng töôùng nhö theá töùc laø sôû töôùng. Nhö Phaät noùi dieät aùi goïi laø töôùng Nieát baøn, aùi laø phaùp höõu vi höõu laäu, dieät laø phaùp voâ vi voâ laäu; nhö ngöôøi tin coù ba töôùng, öa gaàn guõi ngöôøi laønh, öa thích nghe phaùp, öa laøm vieäc boá thí, ba vieäc aáy laø nghieäp thaân khaåu neân nhieáp thuoäc aám, tin laø taâm sôû neân nhieáp thuoäc haønh aám, aáy goïi laø töôùng cuøng sôû töôùng khaùc. Nhö chaùnh kieán laø töôùng ñaïo, ñoái vôùi ñaïo laø ít phaàn, nhö theá ôû trong sôû töôùng ít phaàn goïi laø töôùng. Theá neân hoaëc töôùng töùc sôû töôùng, hoaëc töôùng khaùc sôû töôùng, hoaëc sôû töôùng ít phaàn laø töôùng. OÂng noùi moät, khaùc chaúng thaønh neân töôùng sôû töôùng chaúng thaønh, vieäc aáy khoâng phaûi.

Ñaùp: OÂng noùi hoaëc töôùng laø sôû töôùng, nhö thöùc v.v... vieäc aáy khoâng phaûi. Vì côù sao ? Bôûi vì töôùng bò bieát goïi laø sôû töôùng, hay sôû duïng goïi laø töôùng. Phaøm vaät khoâng theå töï bieát, nhö ngoùn tay khoâng theå töï xuùc chaïm, nhö con maét khoâng theå töï thaáy, theá neân oâng noùi thöùc töùc laø töôùng, sôû töôùng, vieäc aáy khoâng phaûi.

Laïi nöõa, neáu töôùng töùc laø sôû töôùng thì, khoâng neân phaân bieät laø töôùng laø sôû töôùng; neáu phaân bieät laø töôùng laø sôû töôùng thì, khoâng neân noùi töôùng töùc laø sôû töôùng.

Laïi nöõa, neáu töôùng töùc laø sôû töôùng thì, nhôn quaû aét laø moät. Vì côù sao ? Vì töôùng laø nhôn sôû töôùng laø quaû, hai caùi aáy aét laø moät; maø thaät chaúng phaûi moät; theá neân töôùng töùc laø sôû töôùng, vieäc aáy khoâng phaûi.

OÂng noùi töôùng khaùc sôû töôùng, aáy cuõng khoâng phaûi. OÂng noùi dieät aùi laø töôùng Nieát baøn, chaúng noùi aùi laø töôùng Nieát baøn, neáu noùi aùi laø töôùng Nieát baøn thì neân noùi töôùng sôû töôùng khaùc. Neáu noùi dieät aùi laø töôùng Nieát baøn thì, khoâng ñöôïc noùi töôùng, sôû töôùng khaùc.

Laïi oâng noùi ngöôøi tin coù ba töôùng, ñeàu chaúng khaùc tin, neáu khoâng töôùng thì khoâng ba vieäc naøy, theá neân chaúng ñöôïc noùi töôùng sôû töôùng khaùc. Laïi töôùng sôû töôùng khaùc, thì töôùng laïi neân coù töôùng, aét laø voâ cuøng. Vieäc aáy khoâng phaûi. Theá neân töôùng sôû töôùng chaúng ñöôïc khaùc.

Hoûi: Nhö ñeøn hay chieáu cuõng hay chieáu kia, nhö theá töôùng hay töï töôùng cuõng hay laøm töôùng kia.

Ñaùp: OÂng noùi duï ñeøn, trong ba töôùng höõu vi ñaõ phaù. Laïi traùi vôùi tröôùc noùi, OÂng tröôùc noùi töôùng sôû töôùng khaùc, maø hay noùi töôùng töï hay töôùng cuõng hay laøm töôùng kia, vieäc aáy khoâng phaûi.

Laïi oâng noùi trong sôû töôùng ít phaàn laø töôùng, vieäc aáy khoâng phaûi. Vì côù sao ? Vì nghóa naày hoaëc ôû trong moät, hoaëc ôû trong khaùc, nghóa moät khaùc tröôùc ñaõ phaù, neân bieát ít phaàn töôùng cuõng phaù.

Nhö theá caùc thöù nhôn duyeân, töôùng sôû töôùng moät khoâng theå ñöôïc, laïi khoâng coù phaùp thöù ba thaønh töôùng sôû töôùng, theá neân töôùng sôû töôùng ñeàu khoâng. Vì hai thöù khoâng neân taát caû phaùp ñeàu khoâng.