ÑAÏO PHAÄT VÔÙI TUOÅI TREÛ

H.T THÍCH THANH TÖØ

[phaàn 1][phaàn 2][phaàn 3][phaàn 4][phaàn 5][phaàn 6]
[phaàn 7][phaàn 8][phaàn 9][phaàn 10][phaàn 11][phaàn 12][phaàn 13][phaàn 14][phaàn 15]

ÑAÏO PHAÄT VÔÙI TUOÅI TREÛ

Laâu nay ña soá ngöôøi Vieät Nam cho raèng: Ñaïo Phaät laø daønh rieâng cho caùc baäc giaø nua tuoåi taùc, nhôø caâu kinh tieáng keä an uûi nhöõng ngaøy taøn;  hoaëc keû bò tình ñôøi ñen baïc hay ngöôøi ñaõ maáy phen vaáp ngaõ treân böôùc coâng danh quay veà nöông töïa cöûa thieàn, nhôø gioït nöôùc caønh döông röôùi dòu ñoâi phaàn saàu haän; hoaëc nhöõng ngöôøi ñau oám taät nguyeàn soáng thöøa thaõi ngoaøi xaõ hoäi veà nuùp boùng töø bi, nhôø hoät côm, manh aùo cuûa ñaøn-na tín thí ñeå ñôõ phaàn cô cöïc... Quan nieäm aáy ñaõ aên saâu trong taâm naõo daân chuùng, neân khi thaáy moät thanh nieân caïo toùc xuaát gia, hoaëc ñeán chuøa leã Phaät thì hoï xaàm xì cho laø chaùn ñôøi, laø bi quan, laø troán nôï xaõ hoäi. Nhöng hoï ñaâu ngôø ñaïo Phaät laø “ñaïo cuûa tuoåi thanh xuaân ñang caêng nhöïa soáng vaø tha thieát yeâu ñôøi”.

Noùi theá, khoâng phaûi coá goø boù ñaïo Phaät cho gaàn vôùi tuoåi treû, maø vì thaät taùnh cuûa ñaïo Phaät raát thích hôïp vôùi haøng hoa nieân. Söï thích hôïp aáy bôûi nhöõng ñieåm:

* Thanh tònh: Ñaïo Phaät coát ñaøo luyeän taâm hoàn ngöôøi hoaøn toaøn trong saïch, neân cöïc löïc sa thaûi nhöõng tính: tham lam, saân haän, oaùn thuø... ñang truù aån trong taâm giôùi ngöôøi. Nhöng töø luùc thanh nieân, ngöôøi ta phaûi caát mình ra khoûi coång nhaø cha meï, baét tay vaøo vieäc caïnh tranh, chieán ñaáu vôùi ñôøi, töø ñoù nhöõng taùnh xaáu, tham lam, saân haän... caøng ngaøy taäp nhieãm caøng saâu, ñeán ñen toái caû taâm hoàn. Luùc tuoåi giaø muoán goät röûa noù laø caû moät söï khoù khaên. Nhö chieác aùo traéng ñaõ nhuoäm chaøm, muoán giaët taåy traéng laïi khoâng phaûi laø vieäc deã. Traùi laïi, tuoåi thieáu nieân taâm hoàn coøn trong traéng, nhöõng tính xaáu neáu coù, cuõng chæ moät vaøi ñieåm nhoû thoâi. Neáu hoï sôùm bieát thöùc tænh quyeát taâm taåy tröø thì raát deã daøng, nhö chieác aùo traéng vöøa vaáy vaøi veát nhô, giaët taåy raát mau saïch. Vì theá tuoåi thieáu nieân raát thích hôïp vôùi ñöùc thanh tònh cuûa ñaïo Phaät.

*Chaân thaät: Ñaïo Phaät laø ñaïo nhö thaät, ngöôøi tu theo ñaïo Phaät caàn phaûi xa lìa nhöõng ñieàu giaû doái ñeå trôû veà vôùi söï thaät. Phaät caám noùi doái vaø daïy quaùn voâ thöôøng, baát tònh, khoå... ñeàu nhaém muïc ñích naøy. Tuoåi treû laø ngaây thô chaát phaùc, nghó sao noùi vaäy, neân ít bieát doái traù xaûo quyeät; nhöng ñeán luùc thaønh nieân, ñeå baét chöôùc theo thoùi xaõ giao, hoaëc vì söï möu sanh, ngöôøi ta laàn laàn taäp nhieãm nhöõng ñieàu xaûo traù vaø xa daàn söï thaät. Khi ñi xa maø muoán quay veà laø nhoïc nhaèn hôn luùc ôû gaàn; vì theá tuoåi treû coøn chaát phaùc, nhieàu thaønh thaät, neân raát gaàn vôùi ñaïo Phaät.

*Töø bi: Ñaïo Phaät laø ñaïo Töø bi, laø ñaïo cöùu khoå chuùng sanh baèng moïi phöông tieän vaø moïi hình thöùc. Ngöôøi tu theo ñaïo Phaät laø hy sinh ñôøi mình ñeå möu haïnh phuùc cho chuùng sanh, vaø môû taâm löôïng bao la truøm taát caû moïi loaøi trong tình thöông bình ñaúng. Vôùi taâm löôïng aáy, vôùi chí hy sinh aáy, ngöôøi löng coøng, maù coùp coù theå ñaûm ñang noåi chaêng? Ngöôøi oám ñau beänh taät coù theå gaùnh vaùc ñöôïc khoâng? Vaø ngöôøi thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy coù theå goïi laø bi quan yeám theá chaêng? - Coá nhieân phaûi laø ngöôøi nieân traùng löïc cöôøng, thaân hình caêng ñaày nhöïa soáng, môùi ñuû khaû naêng sôùt côm, chia aùo vaø gaùnh vaùc nhöõng ñieàu khoù khoå nhoïc nhaèn cho chuùng sanh. Hôn nöõa, tuoåi thieáu nieân laø tuoåi phoùng taàm maét nhìn khaép vuõ truï bao la vaø muoán oâm caû nhaân loaïi vaøo loøng; nhöng ñeán khi ñaõ coät mình trong boån phaän laøm vôï, laøm choàng, laøm cha, laøm meï... thì chí caû aáy bò ñoùng khung trong gian nhaø chaät heïp cuûa gia ñình, roài daàn daàn noù bò tieâu ma nhö haït söông tan theo döôùi aùnh naéng. Ñang khi taâm hoàn khoaùng ñaõng cuûa tuoåi thanh xuaân maø gaëp ñöôïc tình thöông voâ bôø beán cuûa taâm löôïng Töø bi thì, oâi! Sung söôùng naøo hôn nöõa?

*Tinh taán: Phaät quaû laø moät quaû vò voâ thöôïng. Ngöôøi muoán ñaït ñöôïc quaû vò naøy phaûi traûi laém coâng phu nhoïc nhaèn khoå sôû, vôùi thôøi gian daøi ñaèng ñaüng, ñaâu phaûi tu moät sôùm moät chieàu maø chöùng ñöôïc, tröø nhöõng baäc Boà-taùt thò hieän. Coâng trình tu taäp nhö moät boä haønh treøo nuùi cao maáy möôi caây soá; muoán ñeán ñöôïc ñænh, ngöôøi boä haønh phaûi daãm qua laém ñoaïn ñöôøng choâng gai, ñaù soûi, vöôït qua nhieàu vaùch ñaù cheo leo vaø traûi qua nhöõng ñeøo cao, hoá thaúm, nhieân haäu môùi mong ngoài boùng maùt treân ñaàu non choùt voùt vaø ngaém xem böùc sôn thuûy muoân maøu ngaøn saéc cuûa traàn gian. Nhö vaäy, muoán thöïc hieän ñöôïc coâng phu naøy, phaûi ñoøi hoûi ôû ngöôøi coù caëp chaân cöùng raén, ñoâi maét tinh anh, söùc löïc doài daøo vaø ñuû tinh thaàn quaû caûm. Thanh nieân laø tuoåi maùu noùng ñang leân, nhöïa soáng caêng thaúng, ñôøi soáng coøn daøi, neân deã thöïc hieän ñöôïc coâng taùc naøy. Ñöùc Thích-ca ngaøy xöa neáu ñôïi saùu, baûy möôi tuoåi môùi ñi tu, chaéc ngaøy nay chuùng ta khoâng bieát ñöôïc muøi phaùp vò laø gì.

*Trí tueä: Ñöùc Phaät laø ñaáng ñaõ giaùc ngoä. Ngöôøi tu theo ñaïo Phaät laø noi theo con ñöôøng saùng suoát cuûa Ngaøi ñaõ qua ñeå ñeán thaønh trì giaùc ngoä. Muoán ñöôïc giaùc ngoä caàn phaûi coù trí tueä, vì trí tueä laø aùnh saùng queùt saïch maøn ñeâm vaø soi toû moïi vaät, khieán chuùng hieän baøy chaân töôùng döôùi maét ngöôøi. Tuy nhieân, muoán coù trí tueä ta caàn phaûi coù thaân hình traùng kieän, nhö noùi: “Moät taâm hoàn saùng suoát trong moät thaân theå traùng kieän”; hay ngöôïc laïi, cuõng theá. Nhö vaäy tuoåi treû raát deã phaùt khôûi trí tueä, ngöôøi giaø yeáu trí tueä cuõng bò aûnh höôûng phaûi lu môø. Baèng chöùng, cuøng moät baøi hoïc maø ngöôøi treû hoïc mau thuoäc, ngöôøi giaø hoïc raát laâu. Do ñaáy neân tuoåi treû laø tuoåi raát thích hôïp vôùi ñaïo Phaät.

Maëc duø ñaïo Phaät raát thích hôïp vôùi tuoåi treû, nhöng vôùi baäc laõo thaønh, vôùi ngöôøi khoå sôû, vôùi keû chaùn ñôøi... vaãn ñöôïc ñaïo Phaät tieáp ñoä. Vì ñaïo Phaät laø ñaïo bình ñaúng, giaùo lyù Phaät laø giaùo lyù phoå bieán vaäy. Maùi toùc xanh gaàn ñaïo Phaät ôû ñöùc thanh tònh... thì ngöôøi ñaàu baïc cuõng nhôø ñöùc  “tín” cuûa ñaïo Phaät maø vui veû nhöõng ngaøy taøn. Tuoåi hoa nieân theå theo ñöùc töø bi môû roäng loøng thöông, thì ngöôøi khoå sôû cuõng nhôø baøn tay töø bi aáy xoa dòu ñoâi phaàn ñau khoå. Haøng traùng nieân ñeán vôùi ñaïo Phaät laø caàu giaùc ngoä, caàu thaønh Phaät quaû; ngöôøi chaùn ñôøi ñeán vôùi ñaïo Phaät ñeå nhôø caâu kinh thaâm dieäu, nhòp moõ traàm huøng, tieáng chuoâng caûnh tænh maø laàn laàn coåi saïch moïi noãi oaùn hôøn.

Toùm laïi, ñaïo Phaät laø ñaïo chung taát caû, nhöng thích hôïp nhaát laø tuoåi treû. Vì tuoåi treû môùi coù ñuû phöông tieän thöïc hieän trieät ñeå giaùo lyù cao sieâu cuûa Phaät, vaø tuoåi treû môùi ñuû baàu nhieät huyeát haêng haùi quaû caûm treân con ñöôøng töï giaùc, giaùc tha, duø gaëp moïi gian nguy khoù khoå. Do ñoù neân Phaät daïy boán phaùp kieân coá ñeán quaû Boà-ñeà, “tuoåi treû bieát moä ñaïo tu haønh” laø moät trong boán ñieàu aáy vaäy. Tuoåi treû laø tuoåi thích hôïp vôùi ñaïo Phaät, vaäy nhöõng baïn thanh nieân khoâng neân luoáng phí thôøi giôø, phí thôøi kyø quí baùu aáy, ñôïi ñeán khi söùc kieät hôi taøn, coù hoái tieác cuõng khoâng kòp. Phaät daïy: “Ngöôi noùi: Toâi coøn treû caàn phaûi chôi bôøi vui veû, ñeán ngaøy giaø seõ tu. Nhöng caùi cheát coù khaùc naøo keû cöôùp caàm göôm beùn theo rình raäp ngöôi, moät mieáng moài ngon cuûa noù; nhö vaäy laøm sao ngöôi chaéc maø ñôïi ñeán ngaøy giaø ñaëng ñöa taâm trí qua ñöôøng Ñaïo ñöùc. 

(Fo soh hing tsan king)

?

 

[phaàn 1][phaàn 2][phaàn 3][phaàn 4][phaàn 5][phaàn 6]
[phaàn 7][phaàn 8][phaàn 9][phaàn 10][phaàn 11][phaàn 12][phaàn 13][phaàn 14][phaàn 15]

 
 

THIEÀN TOÂNG VIEÄT NAM