 |
ÑAÏO PHAÄT VÔÙI TUOÅI TREÛ H.T THÍCH THANH TÖØ |
 |
 |
||
|
[phaàn 1][phaàn
2][phaàn 3][phaàn
4][phaàn 5][phaàn
6] |
||
|
ÑÖÙC HÆ XAÛ Soáng treân ñaáu tröôøng nhaân loaïi, trong coõi ñôøi traàn tuïc nhieãm oâ, neáu ai coá oâm chaët loøng thuø haän chaáp neâ thì khoâng sao traùnh khoûi caûnh laàm than ñau khoå. Muoán thoaùt khoå ñöôïc vui, con ngöôøi phaûi gôõ boû nhöõng moái daây oaùn haän, taåy saïch nhöõng veát nhô oâ nhieãm trong coõi loøng mình cho ñöôïc nheï nhaøng trong saïch. Phöông phaùp gôõ boû vaø taåy tröø aáy laø ñöùc hæ xaû. Hæ xaû laø vui veû tha thöù nhöõng loãi laàm maø ngöôøi ñaõ phaïm ñeán ta, cuõng nhö vui veû boû taát caû danh voïng, taøi saéc cho ñeán thaân maïng cuûa ta, neáu thaáy caàn vaø lôïi ích cho chuùng sanh. Coù tha thöù, loøng ta môùi theânh thang, tim ta môùi hoøa nhòp cuøng tim cuûa moïi ngöôøi, coù xaû boû, taâm ta môùi thanh thoaùt vaø an tònh. Cuoäc ñôøi ñen toái vaø saàu khoå nhaát laø cuoäc ñôøi cuûa keû hay cau coù, oaùn thuø. Vì keû hay cau coù thì treân göông maët luoân luoân hieän ñaày nhöõng neùt nhaên gay gaét, ñoâi mi chau laïi loä veû khoù khaên. Keû coøn oâm naëng khoái haän thuø thì löûa haän thuø thieâu ñoát caû tim gan vaø buoàng phoåi cuûa hoï. Coøn gì khoå ñau hôn khi tim gan bò thieâu ñoát. Coøn gì xaáu xí baèng khi göông maët nhaên nhoù, heùo saàu. Soáng treân ñôøi naøy, neáu ta gaëp ñieàu traùi yù lieàn mang loøng thuø haän, thì chaéc ñôøi ta seõ thaáy toaøn thuø haän vaø oaùn hôøn. Nhö Tyù duøng lôøi thoâ bæ maéng Thaân, Thaân coá traû thuø phaûi duøng lôøi bæ oåi hôn, ban ñaàu coøn traû thuø nhau baèng mieäng, keá traû thuø baèng tay chaân vaø sau cuøng phaûi traû thuø nhau baèng dao, buùa. Khi sô khôûi chæ laø moái thuø rieâng cuûa caù nhaân, roài lan daàn ñeán moái thuø chung cuûa gia ñình, cuûa thaân toäc. Cöù theá, oaùn thuø chaäp choàng theâm maõi bieát bao giôø döùt. Ñöùc Phaät daïy: “Laáy oaùn traû oaùn, oaùn maõi chaát choàng; laáy aân traû oaùn, oaùn lieàn tieâu dieät.” Ngöôøi trong loøng maõi oâm aáp haän thuø thì luùc naøo cuõng töôûng chöøng chung quanh ñeàu laø keû thuø muoán haïi mình, vì vaäy hoï soáng nhöõng ngaøy ñaày lo sôï. Chæ coù ai bieát laáy aân traû oaùn môùi mong döùt saïch ñöôïc haän thuø. Nhö ngöôøi Ñình Tröôûng nöôùc Löông traû thuø ngöôøi caøo döa mình baèng caùch ra coâng töôùi döa cho ngöôøi, nhôø ñoù maø haän thuø döùt saïch. Coøn gì vui söôùng hôn, keû coù taâm löôïng bao dung saün saøng tha thöù moïi loãi laàm cho ngöôøi. Khi naøo trong loøng ta khoâng coøn moät maûy may thaéc maéc, khoâng coøn moät chuùt bôïn haän thuø, ñoù laø luùc ta hoaøn toaøn an laïc. Ngöôøi maø loøng ñöôïc thanh thoaùt nheï nhaøng thì göông maët vui töôi, lôøi noùi thanh nhaõ, cöû chæ thö thaùi, toaøn thaân hieän ra moät phong ñoä khaû aùi khaû kính. Con ngöôøi aáy coù maáy khi phaûi buoàn khoå, vì theá neân hoï treû maõi, soáng dai. Saùch coù caâu: “Thuø gheùt laø saâu moït ñuïc khoeùt ngöôøi ta, laøm cho ngöôøi ta choùng xaáu, choùng giaø, choùng cheát; yeâu thöông vaø tha thöù laø suoái nöôùc cam loà töôùi vaøo loøng ngöôøi, laøm cho ngöôøi töôi ñeïp, treû dai vaø soáng maõi.” Danh voïng, taøi saéc... ôû ñôøi laø nhöõng caïm baãy chöïc haïi ngöôøi, nhöng vì noù coù coâng naêng haáp daãn quyeán ruõ khieán ngöôøi phaûi meâ maån say söa ñeå roài chòu khoå, cuõng nhö mieáng moài vì coù muøi thôm haáp daãn, con löôn phaûi lao ñaàu vaøo hom truùm. Phaàn ñoâng ngöôøi ñôøi ngôõ raèng ñuoåi baét taøi saéc, danh voïng... laø haïnh phuùc, chôù ñaâu ngôø caøng ñuoåi baét noù caøng chuoác khoå veà mình. Ñaây, moät chaøng thanh nieân uû doät ngoài döôùi luøm coå thoï, phaûi chaêng chaøng ñaõ traät chaân treân naác thang danh voïng? Kia, moät thieáu nöõ saàu bi ñöùng döïa meù soâng saâu, phaûi chaêng vì tình duyeân ngang traùi? Toùm laïi, bôûi ñaém nhieãm saéc, taøi, danh voïng... ngöôøi ñôøi phaûi luoáng chòu ñau khoå. Döùt boû nhöõng tham nhieãm laø ñieàu khoâng phaûi deã, maø döùt boû moät caùch vui veû laïi caøng khoù hôn. Neáu ai maét thaáy saéc ñeïp, tai nghe tieáng hay... maø loøng khoâng aùi nhieãm, aáy laø böïc sieâu nhaân. Ngaøi Phuø Dung Thieàn sö noùi: “... ngoä thanh ngoä saéc nhö thaïch thöôïng taøi hoa, kieán lôïi kieán danh nhö nhaõn trung tröôùc tieát...” Nghóa laø: “... nghe tieáng hay, nhìn saéc ñeïp nhö hoa troàng treân ñaù, thaáy taøi lôïi danh voïng nhö buïi rôi vaøo maét...” Con ngöôøi ñöôïc nhö vaäy môùi haún laø töï taïi an vui. Chuùng ta nhìn qua töôïng ñöùc Di-laëc seõ thaáy naêm ñöùa nhoû moùc tai, choïc maét... Ngaøi, maø treân göông maët Ngaøi vaãn nôû moät nuï cöôøi töï taïi. Hình daùng aáy ñeå töôïng tröng cho ngöôøi ñaõ hæ xaû nguõ traàn toaøn veïn. Ñöùc Di-laëc khoâng cöôøi sao ñaëng, vì ngoaïi caûnh coøn gì quyeán ruõ ñöôïc Ngaøi, taâm Ngaøi luùc naøo cuõng an nhieân thì quyeát ñònh treân göông maët haún luoân luoân hoan hæ. Taøi, saéc, danh voïng... laø vaät beân ngoaøi, xaû boû khoâng laáy gì laøm khoù, ñeán nhö thaân maïng laø caùi maø ngöôøi phaøm phu tuyeät ñoái meán yeâu, muoán xaû boû noù thì söï khoù khaên laïi gaáp boäi phaàn. Ngöôøi ñôøi vì trìu meán thaân neân ñaõ gaây bieát bao toäi loãi, ngöôïc laïi: “Boà-taùt vì chuùng sanh boû thaân maïng deã daøng hôn ngöôøi tham laãn boû moät vaét côm.” (Luaän Ñaïi Tröôïng Phu) Ngöôøi ñaõ queân mình vì chuùng sanh thì ñoái vôùi söï khoå vui coøn maát cuûa thaân mình khoâng ñaùng keå, nhö theá laø hoï ñaõ vöôït khoûi caùi khoå vì thaân. Laõo Töû noùi: “Ngoâ höõu ñaïi hoaïn vò ngoâ höõu thaân, ngoâ nhöôïc voâ thaân haø hoaïn chi höõu.” Thaät vaäy, neáu khoâng coøn thaáy coù rieâng mình thì coøn hoaïn gì laøm cho mình khoå. Vui loøng boû thaân maïng ñeå cöùu ñoä chuùng sanh, ñoù laø ñöùc hæ xaû cöùu kính. Toùm laïi, hæ xaû nhöõng oaùn thuø cho loøng ñöôïc nheï loøng thanh thoaùt, ñoù laø caùi vui cuûa phaøm nhaân. Hæ xaû nhöõng taøi, saéc, danh voïng... cho taâm ñöôïc töï taïi, ñoù laø caùi vui cuûa baäc giaûi thoaùt. Hæ xaû thaân maïng ñeå cöùu ñoä chuùng sanh, laøm cho taát caû chuùng sanh ñöôïc an laïc, ñoù laø caùi vui cuûa baäc Boà-taùt. Ngöôøi Phaät töû quyeát taâm döùt khoå tìm vui, phaûi tu ñöùc hæ xaû theo thöù töï cuûa noù, hæ xaû moät phaàn laø chuùng ta ñöôïc vui moät baäc. Ñeán khi naøo hæ xaû toaøn veïn roài laø ta ñöôïc caùi vui cöùu kính. Nhö vaäy, vui vaø khoå khoâng phaûi do ai ñem ñeán hay ban cho, maø chính ta töï taïo laáy. ] |
||
