PHUÏ TUÏNG:

KHAI THÒ NGOÄ NHAÄP

NHAÁT PHAÄT THÖØA TRI KIEÁN ÑAÏO

TRÍ TUEÄ TOÂNG CHÆ

Tröôùc noùi boán chöõ: Khai, Thò, Ngoä, Nhaäp. Boán chöõ naøy laø Toâng chæ cuûa toaøn boä kinh.

KHAI, laø phaù vôõ maøng voâ minh voïng töôûng thöùc taâm kia. Bôûi chuùng sanh töø bao laâu roài, chaáp nhaän voâ minh voïng töôûng thöùc taâm naøy laøm töï theå cuûa mình. Nieäm nieäm vin theo traàn caûnh, bò traàn caûnh laøm trôû ngaïi khoâng ít. Chaúng roõ thöùc taâm naøy, laø huyeãn aûnh cuûa duyeân traàn. Nhaân traàn môùi coù, chaúng phaûi coù saün laâu nay. Neân cuõng goïi laø taâm phan duyeân, taâm voïng töôûng, taâm voâ minh, taâm phieàn naõo, taâm phaân bieät, taâm traàn lao, taâm höõu vi, taâm sanh dieät… bao nhieâu thöù danh töï, cuõng ñeàu laø teân khaùc cuûa thöùc taâm naøy thoâi. Ñaõ chaáp nhaän nhöõng thöù naøy laø taâm, töùc traùi maát dieäu taùnh cuûa saùu caên, laâu nay trong saïch, laø Phaät tri kieán ñaïo. Theá aáy, caên taùnh coøn meâ, thì laøm sao bieát  coù  dieäu taâm voâ töôùng voâ vi chaân nhö thanh tònh ? Ví nhö maây che traêng saùng, hoaøn toaøn khoâng coù aùnh choùi ra. AÙnh saùng coøn chaúng bieát, ñaâu coù theå bieát ñöôïc maët traêng ö ?

Vì theá, tröôùc caàn phaù boû maøng thöùc taâm voâ minh voïng töôûng, baøy ra caên taùnh. Nhö maây môû toang, thì aùnh saùng choùi töï xuaát hieän.

Trong kinh, töø quyeån ñaàu ñeán quyeån 4, phaåm Phaùp sö thöù 10 laø phaàn Khai.

THÒ, töùc ñaõ khai phaù voïng chaáp kia roài, beøn chæ thaúng caùi tri giaùc troøn saùng, chính thaät laø dieäu taùnh trong caên, laâu nay trong saïch, laø Phaät tri kieán. Duï nhö maây tan, aùnh saùng hieän. AÙnh saùng aáy, chính laø söùc chieáu soi cuûa maët traêng vaäy.

NGOÄ, nghóa laø ñaõ nhôø ôn ñöôïc khai phaù thöùc tình; hieån thò caên taùnh, khoaùt nhieân nhaän ñöôïc tri kieán Phaät, laâu nay trong saïch.

Neân bieát raèng thò vaø ngoä ñoàng thôøi, khoâng coù tröôùc sau. Nhöng thò thuoäc ngöôøi noùi, coøn ngoä phaûi chính töï mình.

Trong kinh, töø quyeån 4 phaåm Hieän Baûo Thaùp, ñeán quyeån 6, phaåm Nhö Lai Thaàn Löïc thöù 21 laø phaàn Thò Ngoä.

NHAÄP, laø ngoä ñöôïc caên taùnh, ñaõ laø tri kieán Phaät. Beøn khieán trôû laïi tri kieán kia, töø caên maø vaøo, xoay veà quaùn baûn theå cuûa tri kieán. Duï nhö ñöôïc aùnh saùng, roài tìm thaáy theå thaät cuûa maët traêng.

Noùi Nhaäp, nghóa laø caên taùnh kia, duø thaáy bieát laø thöôøng laëng leõ, nhöng töø laâu nay moät beà höôùng ngoaïi boân taåu rong ruoåi nôi nhöõng traàn caûnh, theo voïng löu chuyeån maø chaúng töï bieát. Nay ñaõ phaùt giaùc, töùc beøn choùng roõ voïng tình vaø caûnh giôùi voïng traàn. Nhoå laáy tri kieán, xoay vaøo baûn caên. Töø con ñöôøng chaùnh giaùc maø thaâm nhaäp, tìm thaáy taâm dieäu chaân nhö, laâu nay trong saïch. Do ñoù, kinh noùi: “Nhaäp Phaät tri kieán ñaïo” vaäy.

Laïi phaûi bieát, caên thöùc chaúng phaûi hai, chæ taïi traàn thì goïi laø thöùc. Tri kieán goïi laø caên taùnh. Nhö duoãi naém tay thì thaønh baøn tay, maø co laïi haún thaønh naém tay, voán chaúng phaûi hai theå.

Trong kinh töø quyeån 6, phaåm Phoù Chuùc, ñeán quyeån 7, phaåm Dieäu Trang Nghieâm Vöông Baûn söï thöù 27 laø phaàn Nhaäp.

Neân bieát raèng ba phaàn Khai, Thò Ngoä vaø Nhaäp laø phaù voïng hieån chaân ñaõ xong. Nhöng vaãn laø töï lôïi, chöa coù theå lôïi tha, neân phaåm Phoå Hieàn Khuyeán Phaùt laø khuyeân khieán tích cöïc thöïc haønh haïnh lôùn lôïi tha, roäng ñoä taát caû chuùng sanh ñoàng thaønh chaùnh giaùc, môùi laø choã tu haønh roát raùo. Ñaáy cuõng laø toâng chæ cuûa toaøn kinh vaäy.

]