PHẨM ĐÀ-LA-NI

Phẩm Đà-la-ni, đây gọi là Tổng trì. Nghĩa là tổng nhiếp tất cả pháp, và thọ trì tất cả nghĩa. Do vì người tu hành đã thấy được tâm thể xưa nay trong sạch của mình rồi. Phải biết rằng, tâm này vốn đầy đủ hằng sa công đức, và vô lượng pháp môn cũng đều nương nơi tâm này mà diễn xuất. Người nhận đây tu hành, thì sáu độ muôn hạnh thảy đều trọn đủ. Lại, thọ trì mật ngữ, thần lực thầm giúp, có thể mau chứng quả Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Nhưng, thọ trì đà-la-ni, là biểu lộ tâm này vốn không phân biệt, chẳng thể suy lường, không cho nghĩ nghị, cho đến lìa tất cả tướng ngôn ngữ, văn tự, nghĩa lý… Kinh Kim Cương nói: “Phàm những gì có tướng đều là hư vọng” chỉ linh linh, lặng lặng, sừng sững chẳng đổi. Thế nên ý nghĩa trong thần chú, không thể diễn giải, chỉ tin nhận và thọ trì, thần công chẳng thể trắc nghiệm nổi. Và đây cũng nhằm đả phá lớp vọng tưởng u ẩn của hành ấm thứ tư vậy.

Nên biết, tiết này cùng với kinh Lăng Nghiêm, đoạn nói về ba cõi, bảy thú, mười hai loài sanh, tất cả cõi nước hữu vi gồm về trong một tâm này mà sanh. Nếu khi đắc ngộ, thì ba cõi, bảy thú v.v… đều là mộng huyễn, đều do vọng tưởng khởi lên, vốn chẳng có thật.

Giờ đây, thọ trì đà-la-ni, lòng không phân biệt, chẳng khởi vọng tưởng. Thế thì, hội vọng qui chân, chân vốn lặng sáng. Khi đó chẳng còn thấy có tướng ba cõi, bảy thú, cùng tất cả hữu vi nữa. Vì thế chư Phật và Bồ-tát cùng chư thiên, quỉ thần, đồng thanh nói đà-la-ni, cũng là để chứng tỏ tổng qui ở một tâm này thôi. Tổ sư Vĩnh Gia nói:

            Chóng biết rõ, thiền Như Lai,

            Sáu độ, muôn hạnh thể tròn bày,

            Trong mộng, rõ ràng có sáu thú,

            Thức rồi, không không, chẳng đại thiên.

Nói trong mộng, tức chỉ cho trong vô minh vọng tưởng thấy có các cảnh giới vậy.

Kệ rằng:

Tiếng Phạn tên gọi đà-la-ni (người Trung Hoa dịch là Tổng trì. Vị nào chứng được môn Văn trì đà-la-ni thì nghe giáo pháp đều có thể hiểu nhớ tất cả.)

            Phương này dịch lại ấy tổng trì,

            Đọc tụng cần rành viên đốn chỉ,

            Thọ trì nên rõ tín diệu tri,

            Thần thông tợ biển văn linh tỏ, 

            Trí tuệ dường non mật ngữ ghi,

            Trong tánh tịch diệt không một vật,

            Xưa nay một vật tột thi vi.

            Đà-la-ni giả Phạm thiên ngôn,

            Thử tắc phiên vi tổng trì môn,

            Độc tụng tu tri viên đốn chỉ,

            Thọ trì đương tín diệu chân tồn,

            Linh văn cụ túc thần thông hải,

            Mật ngữ bao hàm trí tuệ sơn,

            Tịch diệt tánh trung vô nhất vật,

            Bản lai nhất vật độc xưng tôn.

]