KEÁT THUÙC

Hoïc taùc phaåm cuûa ngaøi Chaân Nguyeân, tröôùc tieân laø quyeån Thieàn Toâng Baûn Haïnh, chuùng ta thaáy Ngaøi ñem hình aûnh caùc Thieàn sö ñôøi Traàn, nhöõng Thieàn sö naøy laïi laø nhöõng vò vua trong trieàu tu thieàn theo ñaïo Phaät moät caùch ñaéc löïc, Ngaøi laáy ñoù ñeå nhaéc nhôû taát caû ngöôøi sau phaûi noi göông toát ñeïp ñoù. Ngöôøi theá gian coù beänh laø khi ai khuyeân raùn taäp tu haønh nghe kinh hoïc ñaïo toïa thieàn, thì traû lôøi toâi baän quaù tu khoâng ñöôïc. Nhöng vaøo ñôøi Traàn, vua Traàn Thaùi Toâng baän nhieàu hay ít? Vua Traàn Thaùnh Toâng, Traàn Nhaân Toâng baän nhieàu hay ít? Vöøa lo vieäc trò nöôùc, vöøa choáng ngoaïi xaâm maø caùc Ngaøi coøn coù ngaøy giôø hoïc kinh ñieån, tu haønh ngoä ñaïo, coøn chuùng ta coù lyù do gì ñeå noùi laø baän, tu khoâng ñöôïc. Vieäc nhaø nhieàu laém laø lo cho naêm möôøi ngöôøi, coøn lo cho caû nöôùc laïi khoâng baän sao? Hôn nöõa ñaây laø luùc nöôùc bò ngoaïi xaâm, moät maát moät coøn neân chính trong hoaøn caûnh hieåm nguy khoán ñoán maø caùc Ngaøi vaãn laøm troøn boån phaän vôùi ñôøi, laïi tu haønh ñaït ñaïo, ñoù laø taám göông phi thöôøng cho taát caû ngöôøi xuaát gia cuõng nhö taïi gia. Ngöôøi cö só taïi gia hoïc theo göông caùc Ngaøi vì caùc Ngaøi laø cö só, caùc Ngaøi ôû trong hoaøn caûnh quaù ngaët ngheøo böùc xuùc maø vaãn tu ñöôïc, thì mình coù ôû trong caûnh ngaët ngheøo laém khoâng maø noùi tu khoâng ñöôïc? Ñoù laø moät caâu hoûi ñeå nghieäm xem mình coù hay, coù xöùng ñaùng khoâng?

Coøn ngöôøi xuaát gia saùnh vôùi caùc Ngaøi thì theá naøo? Caùc Ngaøi laø vua, laø cö só coù ñuû caùc thöù quyeán ruû cuûa theá gian naøo vaøng baïc cuûa caûi, naøo saéc ñeïp aâm thanh... laïi theâm baän roän vieäc nöôùc, vieäc giaëc giaõ maø caùc Ngaøi tu ngoä ñaïo. Ngöôøi coù ñuû taát caû, ôû trong caûnh nhieãm maø khoâng nhieãm, trong caûnh roái raém maø vaãn töï taïi, ñoù môùi laø phi thöôøng. Coøn chuùng ta ôû trong caûnh khoâng coù gì laøm cho nhieãm thì traùnh raát deã. ÔÛ trong caûnh khoâng nhieãm, trong caûnh thong dong maø khoâng töï taïi thì coù hoå theïn chaêng? Haún laø hoå theïn raát nhieàu! Ñaõ thaûnh thôi, khoâng baän roän, taøi saéc danh lôïi cuõng khoâng nhieãm khoâng dính, nhö vaäy laø con ngöôøi quaù raûnh rang, quaù töï taïi. Theá maø coù ai daùm noùi toâi töï taïi khoâng? Chöa daùm, nghóa laø tuy thaûnh thôi maø chöa töï taïi. Taïi sao? Vì taâm coøn chaïy theo, dính maéc vôùi beân ngoaøi, coøn bò loâi cuoán chuùt ít neân khoâng töï taïi. Do ñoù hoïc qua Thieàn Toâng Baûn Haïnh, chuùng ta caûm thaáy hoå theïn vôùi ngöôøi xöa. Chuùng ta ñuû phuùc duyeân ñeå tu, vaäy maø khoù tu thì ñoù laø ñieåm yeáu dôû cuûa mình, neân chuùng ta phaûi noã löïc, phaûi coá  gaéng.

Ñeán baøi Ngoä Ñaïo Nhaân Duyeân, ngaøi Chaân Nguyeân chæ cho chuùng ta thaáy vieäc ngoä ñaïo khoâng phaûi laø chuyeän khoù, khoâng phaûi tìm kieám ôû ñaâu maø chính ngay nôi ñaây chuùng ta kheùo nhaän, kheùo ñi saâu vaøo thì lieàn thaáy chôù khoâng coù xa, khoâng coù caùch bieät. Phaûi thaáy ngay nôi saùu caên cuûa chuùng ta, caên naøo cuõng hieån loä caùi chaân thaät, chôù khoâng phaûi tìm kieám ôû nôi naøo. Chuùng ta ngoä roài thì seõ sieâu thoaùt hôn taát caû theá gian, khoâng gì bì ñöôïc. Ñoù laø giaù trò cuûa ngöôøi tu ngoä ñaïo.

Sau cuøng laø baûn Thieàn Tòch Phuù. Baûn naøy nhaéc chuùng ta tieán theâm treân con ñöôøng tu, ñöøng bò nhieãm nhöõng gì khoâng ñaùng nhieãm, nghóa laø vaøo ñaïo thì phaûi soáng vôùi ñaïo, phaûi queân thaân vì ñaïo, ñöøng baän bòu lo laéng vieäc ñôøi. Laïi phaûi nhôù tu cho xöùng ñaùng, thaáu ñaùo ñaïo lyù cho ñeán coäi nguoàn chôù khoâng phaûi tu lô laø sô saøi maø goïi laø chaân tu. Nhö theá roõ laø yù Ngaøi khuyeán khích chuùng ta tu. Hoïc taùc phaåm Ngaøi, bieát öùng duïng thì seõ ñöôïc lôïi ích lôùn treân ñöôøng tu.

]