PHẨM 8: NGŨ BÁ ĐỆ TỬ THỌ KÝ 

Ngũ Bá Đệ Tử Thọ Ký là 500 vị đệ tử được Phật thọ ký sau sẽ thành Phật. Ở phẩm Thí Dụ Phật đã thọ ký cho ngài Xá-lợi-phất ở phẩm Thọ Ký, Phật thọ ký cho ngài Huệ Mạng Tu-bồ-đề, Đại Ca-chiên- diên, Đại Ca-diếp, Đại Mục-kiền-liên và tới đây Phật lại thọ ký cho 500 vị đệ tử như Phú-lâu-na, Kiều-trần-như... sau sẽ thành Phật, vì lòng tin các Ngài đã thuần thục.

1. CHÁNH VĂN :

* Lúc bấy giờ, ngài Mãn Từ Tử từ nơi đức Phật nghe trí huệ phương tiện tùy cơ nghi nói pháp như thế, lại nghe thọ ký cho các vị đệ tử lớn sẽ thành Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, lại nghe việc nhân duyên đời trước, lại nghe các đức Phật có sức tự tại thần thông lớn, được điều chưa từng có, lòng thanh tịnh hớn hở, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đến trước Phật, đầu mặt lễ chân Phật, rồi đứng qua một bên chiêm ngưỡng dung nhan của Phật mắt không tạm rời, mà nghĩ thế nầy:

“Thế Tôn rất riêng lạ, việc làm ít có, thuận theo bao nhiêu chủng tánh ở trong đời, dùng sức phương tiện tri kiến mà vì đó nói pháp, cứu vớt chúng sanh ra khỏi các chỗ tham trước, chúng con ở nơi công đức của Phật không thể dùng lời nói mà tuyên bày được, chỉ có đức Phật Thế Tôn hay biết bổn nguyện trong thâm tâm của chúng con.”

GIẢNG :

Tôn giả Mãn Từ Tử nghe Phật thọ ký cho các bậc huynh trưởng, lòng Tôn giả đã thanh tịnh, vui mừng đến đảnh lễ Phật và nghĩ rằng việc làm của Phật rất ít có, Phật biết chủng tánh của chúng sanh, mà vì họ phương tiện nói pháp theo chỗ họ mong muốn. Hôm nay trong hội nầy, nếu Phật theo bổn nguyện của Tôn giả mà thọ ký cho thì thật là sung sướng, là điều mà Tôn giả trông mong chờ đợi đã lâu. Đó là tâm khao khát được thọ ký của tôn giả Mãn Từ Tử.

2. CHÁNH VĂN :

* Bấy giờ, Phật bảo các Tỳ-kheo: “Các ông thấy Mãn Từ Tử đây chăng ? Ta thường khen ông là bậc nhất trong hàng người nói pháp, cũng thường khen các món công đức của ông, ròng rặt siêng năng hộ trì giúp tuyên bày pháp của ta, có thể chỉ dạy lợi mừng cho hàng bốn chúng giải thích trọn vẹn chánh pháp của Phật, mà làm nhiều lợi ích cho những người cùng đồng hạnh thanh tịnh. Ngoài đức Như Lai, không ai có thể cùng tận chỗ biện bác ngôn luận của ông. Các ông chớ tưởng Mãn Từ Tử chỉ hay hộ trì trợ tuyên pháp của ta thôi, ông cũng đã ở nơi chín mươi ức đức Phật thuở quá khứ mà hộ trì trợ tuyên chánh pháp của Phật, ở trong nhóm người nói pháp thuở đó cũng là bậc nhất.

Ông lại ở pháp không của chư Phật nói, thông suốt rành rẽ, được bốn món trí vô ngại, thường hay suy gẫm chắc chắn nói pháp thanh tịnh không có nghi lầm, đầy đủ sức thần thông của Bồ-tát tùy số thọ mạng mà thường tu hạnh thanh tịnh.

Người đờiø thuở đức Phật kia đều gọi ông thiệt là Thanh văn. Nhưng ông Mãn Từ Tử dùng phương tiện đó làm lợi ích cho vô lượng trăm nghìn chúng sanh, lại giáo hóa vô lượng vô số người khiến đứng nơi Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Ông vì muốn tịnh cõi Phật mà thường làm Phật sự giáo hóa chúng sanh.

Các Tỳ-kheo ! Ông Mãn Từ Tử cũng được bậc nhất ở trong hàng người nói pháp thuở bảy đức Phật, nay ở nơi chỗ ta trong hàng người nói pháp cũng là bậc nhất.

Trong hàng người nói pháp thuở các đức Phật trong Hiền kiếp về đương lai cũng lại là bậc nhất, mà đều hộ trì giúp tuyên bày pháp của Phật. Ông cũng sẽ ở trong đời vị lai hộ trì trợ tuyên chánh pháp của vô lượng vô biên các đức Phật, giáo hóa làm lợi ích cho vô lượng chúng sanh, khiến an lập nơi đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, vì tịnh cõi Phật mà thường siêng năng tinh tấn giáo hóa chúng sanh, lần lần đầy đủ đạo Bồ-tát.

Qua vô lượng vô số kiếp sau, ông sẽ ở nơi cõi nầy thành Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác, hiệu là: Pháp Minh Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật Thế Tôn.

Đức Phật đó lấy số thế giới tam thiên đại thiên nhiều như số cát sông Hằng mà làm thành một cõi Phật. Đất bằng bảy thứ báu, thẳng bằng như bàn tay, không có núi gò, khe suối, rạch ngòi. Nhà, đài bằng bảy thứ báu đầy dẫy trong đó, cung điện của các trời ở gần trên hư không, người cùng trời giao tiếp nhau, hai bên đều thấy được nhau, không có đường dữ cũng không có người nữ.

Tất cả chúng sanh đều do biến hóa sanh, không có dâm dục, được pháp thần thông lớn, thân chói ánh sáng, bay đi tự tại, chí niệm bền chắc, có đức tinh tấn trí huệ, tất cả đều thân sắc vàng đủ ba mươi hai tướng tốt để tự trang nghiêm.

Nhân dân nước đó thường dùng hai thức ăn: một là Pháp hỉ thực, hai là Thiền duyệt thực. Có vô lượng vô số nghìn muôn ức na-do-tha các chúng Bồ-tát được sức thần thông lớn, bốn trí vô ngại, khéo hay giáo hóa loài chúng sanh. Chúng Thanh văn trong nước đó tính kể số đếm đều không thể biết được, đều được đầy đủ ba món minh, sáu pháp thần thông và tám món giải thoát.

Cõi nước của đức Phật đó có vô lượng công đức trang nghiêm thành tựu như thế, kiếp tên Bửu Minh, nước tên Thiện Tịnh. Phật đó sống lâu vô lượng vô số kiếp, pháp trụ đời rất lâu. Sau khi Phật diệt độ, dựng tháp bằng bảy thứ báu khắp cả nước đó.

Bấy giờ, đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:

                        * Các Tỳ-kheo lóng nghe

                        Đạo của Phật tử làm

                        Vì khéo học phương tiện

                        Chẳng thể nghĩ bàn được

                        Biết chúng ưa pháp nhỏ

                        Mà sợ nơi trí lớn

                        Cho nên các Bồ-tát

                        Làm Thanh văn, Duyên giác

                        Dùng vô số phương tiện

                        Độ các loài chúng sanh,

                        Tự nói là Thanh văn

                        Cách Phật đạo rất xa

                        Độ thoát vô lượng chúng

                        Thảy đều được thành tựu

                        Dầu ưa nhỏ, biếng lười

                        Sẽ khiến lần thành Phật.

                        Trong ẩn hạnh Bồ-tát

                        Ngoài hiện là Thanh văn

                        Ít muốn, nhàm sanh tử

                        Thiệt tự tịnh cõi Phật

                        Bày ba độc cho người

                        Lại hiện tướng tà kiến,

                        Đệ tử ta như vậy

                        Phương tiện độ chúng sanh

                        Nếu ta nói đủ cả

                        Các món việc hiện hóa

                        Chúng sanh nghe đó rồi

                        Thời lòng sanh nghi lầm.

                        * Nay Phú-lâu-na đây

                        Ở xưa nghìn ức Phật

                        Siêng tu đạo mình làm

                        Tuyên hộ các Phật pháp

                        Vì cầu huệ Vô thượng

                        Mà ở chỗ chư Phật

                        Hiện ở trên đệ tử

                        Học rộng có trí huệ

                        Nói pháp không sợ sệt

                        Hay khiến chúng vui mừng

                        Chưa từng có mỏi mệt

                        Để giúp nên việc Phật.

                        Đã được thần thông lớn

                        Đủ bốn trí vô ngại

                        Biết các căn lợi độn

                        Thường nói pháp thanh tịnh

                        Diễn xướng nghĩa như thế

                        Để dạy nghìn ức chúng

                        Khiến trụ pháp Đại thừa

                        Mà tự tịnh cõi Phật.

                        Đời sau cũng cúng dường

                        Vô lượng vô số Phật

                        Hộ trợ tuyên chánh pháp

                        Cũng tự tịnh cõi Phật

                        Thường dùng các phương tiện

                        Nói pháp không e sợ

                        Độ chúng không kể được

                        Đều thành Nhất thiết trí

                        Cúng dường các Như Lai

                        Hộ trì tạng Pháp bảo.

                        Sau đó được thành Phật

                        Hiệu gọi là Pháp Minh

                        Nước đó tên Thiện Tịnh

                        Bảy thứ báu hiệp thành

                        Kiếp tên là Bửu Minh

                        Chúng Bồ-tát rất đông

                        Số nhiều vô lượng ức

                        Đều được thần thông lớn

                        Sức oai đức đầy đủ

                        Khắp đầy cả nước đó

                        Thanh văn cũng vô số

                        Ba minh tám giải thoát

                        Được bốn trí vô ngại

                        Dùng hạng nầy làm tăng,

                        Chúng sanh trong cõi đó

                        Dâm dục đều đã dứt

                        Thuần một biến hóa sanh

                        Thân trang nghiêm đủ tướng

                        Pháp hỉ, Thiền duyệt thực

                        Không tưởng món ăn khác.

                        Không có hàng nữ nhân

                        Cũng không các đường dữ

                        Phú-lâu-na Tỳ-kheo

                        Khi công đức trọn đầy

                        Sẽ được tịnh độ nầy

                        Chúng Hiền Thánh rất đông

                        Vô lượng việc như thế

                        Nay ta chỉ nói lược.

GIẢNG :

Phật tán dương công đức thuyết pháp của tôn giả Mãn Từ Tử trong hội chúng của Phật, ngoài Phật ra thì tôn giả Mãn Từ Tử là người thuyết pháp bậc nhất trong hàng đệ tử Phật. Phật nói chẳng những trong đời nầy tôn giả Mãn Từ Tử rộng nói pháp Phật mà thuở quá khứ, ở nơi chín mươi ức đức Phật, Tôn giả cũng đã từng nói pháp bậc nhất và trong những kiếp tương lai Tôn giả cũng sẽ nói pháp bậc nhất, giáo hóa chúng sanh làm thanh tịnh cõi Phật. Đó là do duyên phước nhiều đời, Tôn giả mới làm được việc đó. Cũng vậy, trong đời hiện tại chúng ta có năng khiếu gì tốt, là do nhiều đời chúng ta đã gieo trồng giống đó, chớ không phải chỉ trong một đời mà được.

Phật nói thuở đó tôn giả Mãn Từ Tử căn cứ vào “Pháp không” của chư Phật mà nói, nên thông suốt, được bốn trí vô ngại, nói pháp thanh tịnh không nghi lầm, đủ sức thần thông của Bồ-tát, thường tu hạnh thanh tịnh. Pháp không ở đây là chỉ cho pháp Bát-nhã. Do đạt được trí tuệ Bát-nhã nên Tôn giả thuyết pháp không chướng ngại, chỉ dạy cho mọi người đều được pháp thanh tịnh. Người thuở đó gọi tôn giả Mãn Từ Tử là Thanh văn, nhưng với Phật thì tôn giả Mãn Từ Tử là Bồ-tát, bên ngoài hiện tướng Thanh văn giáo hóa làm lợi ích cho vô lượng chúng sanh khiến trụ nơi Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Vì vậy, nên sau khi nhắc đến Tri kiến Phật, Tôn giả liền lãnh hội và được Phật thọ ký cho sau nầy sẽ thành Phật. Do Tôn giả chuyên tu hạnh tuyên dương chánh pháp khai thông trí tuệ cho người, nhờ nhiều đời nhiều kiếp tích lũy phước đức đó nên khi thành Phật hiệu là Pháp Minh.

Cõi nước thì lấy số thế giới tam thiên đại thiên nhiều như số cát sông Hằng mà trang nghiêm, cõi nầy gần cung điện của chư thiên, nên hai bên giao tiếp nhau rất dễ. Nhân dân ở cõi nầy do tu đầy đủ hạnh thanh tịnh, nhờ nguyện lực mà được hóa sanh, nên không có tướng nam tướng nữ. Nhân dân ở cõi nầy dùng hai món ăn là pháp hỉ và thiền duyệt chớ không dùng thức ăn bằng phạn thực như chúng sanh ở cõi Ta-bà, nên có đủ ba món minh, sáu pháp thần thông, tám món giải thoát. Khi đói thì nghe pháp, tâm hoan hỷ liền được no. Hoặc đói thì tọa thiền, tâm hoan hỉ liền được no. Vì nhân dân ở cõi nầy chỉ cần chánh pháp và thiền định chớ không cần cơm gạo thô phù như ở cõi ta-bà. Chúng đệ tử toàn là hàng Thanh văn, Bồ-tát nhiều vô số không thể tính đếm, tuổi thọ thì dài vô kể.

2. CHÁNH VĂN :

* Bấy giờ, một nghìn hai trăm vị A-la-hán, bậc tâm tự tại, nghĩ như vầy: “Chúng ta vui mừng được điều chưa từng có, nếu đức Thế Tôn đều thọ ký cho như các đệ tử khác thời sung sướng lắm.”

Đức Phật biết tâm niệm của các vị đó nên nói với ngài Đại Ca-diếp: “Một nghìn hai trăm vị A-la-hán đó, nay ta sẽ hiện tiền thứ tự mà thọ ký đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác.

Trong chúng đó, đệ tử lớn của ta là Kiều-trần-như Tỳ-kheo sẽ cúng dường sáu muôn hai nghìn ức đức Phật, vậy sau được thành Phật hiệu là Phổ Minh Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật Thế Tôn.

Năm trăm vị A-la-hán: ông Ưu-lâu-tần-loa Ca-diếp, ông Dà-gia Ca-diếp, ông Na-đề Ca-diếp, ông Ca-lưu-đà-di, ông Ưu-đà-di, ông A-nậu-lâu-đà, ông Ly-bà-đa, ông Kiếp-tân-na, ông Bạc-câu-la, ông Châu-đà-tá, ông Dà-đà v.v... đều sẽ được đạo Vô thượng Chánh Đẳng Chánh giác, đều đồng một hiệu là Phổ Minh.”

Bấy giờ, đức Thế Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:

                        * Kiều-trần-như Tỳ-kheo

                        Sẽ gặp vô lượng Phật

                        Qua vô số kiếp sau

                        Mới được thành Chánh giác

                        Thường phóng quang minh lớn

                        Đầy đủ các thần thông

                        Danh đồn khắp mười phương

                        Tất cả đều tôn kính

                        Thường nói pháp Vô thượng

                        Nên hiệu là Phổ Minh

                        Cõi nước đó thanh tịnh

                        Bồ-tát đều dõng mãnh

                        Đều lên lầu gác đẹp

                        Dạo các nước mười phương

                        Đem đồ cúng vô thượng

                        Hiến dưng các đức Phật,

                        Làm việc cúng đó xong

                        Sanh lòng rất vui mừng

                        Giây lát về bổn quốc

                        Có sức thần như thế.

                        Phật thọ sáu muôn kiếp

                        Chánh pháp trụ bội thọ

                        Tượng pháp lại hơn chánh

                        Pháp diệt trời người lo.

                        * Năm trăm Tỳ-kheo kia

                        Thứ tự sẽ là Phật

                        Đồng hiệu là Phổ Minh

                        Theo thứ thọ ký nhau:

                        Sau khi ta diệt độ

                        Ông đó sẽ làm Phật

                        Thế gian của ông độ

                        Cũng như ta ngày nay

                        Cõi nước đó nghiêm sạch

                        Và các sức thần thông

                        Chúng Thanh văn, Bồ-tát

                        Chánh pháp cùng tượng pháp

                        Thọ mạng kiếp nhiều ít

                        Đều như trên đã nói.

                        Ca-diếp ! Ôâng đã biết

                        Năm trăm vị tự tại

                        Các chúng Thanh văn khác

                        Cũng sẽ làm như thế

                        Vị nào vắng mặt đây

                        Ông nên vì tuyên nói.

GIẢNG :

Bấy giờ, chư vị A-la-hán là huynh đệ đồng đẳng với tôn giả Mãn Từ Tử, khi thấy Tôn giả được thọ ký rồi, các Ngài mong rằng các Ngài sẽ được Phật thọ ký cho mình. Phật biết tâm niệm ấy của các Ngài liền thứ tự thọ ký cho các Ngài được đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Trong đó đệ tử lớn của Phật là ngài A-nhã Kiều-trần-như do công đức cúng dường sáu muôn hai nghìn ức đức Phật, sau sẽ thành Phật hiệu là Phổ Minh. Kế đến năm trăm vị A-la-hán như Ưu-lâu-tần-loa Ca-diếp, Dà-gia Ca-diếp, Nan-đề Ca-diếp, Ca-lưu-đà-di, Ưu-đà-di, A-nậu-lâu-đà... đều sẽ được đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác đồng hiệu là Phổ Minh.

Tại sao chư vị A-la-hán thấy tôn giả Mãn Từ Tử được thọ ký, các Ngài đều vui mừng và mong được Phật thọ ký cho mình thành bậc Chánh đẳng Chánh giác, còn chúng ta nghe các Ngài được thọ ký chúng ta tự thấy mình là kẻ vô phần nên không vui mừng ? Tôi ví dụ, các anh em cùng học chung một lớp, đến giờ trả bài, anh A trả bài thuộc được tám điểm thầy khen giỏi, anh B trả bài thuộc được tám điểm cũng được thầy khen giỏi. Mình lúc đó cũng thuộc bài chưa được gọi lên trả bài trong lòng cũng mong được thầy gọi lên trả bài. Nếu hôm đó mình không thuộc bài thì không dám mong được trả bài. Qua ví dụ nầy chúng ta thấy sở dĩ các Ngài mong được Phật thọ ký, là vì các Ngài cũng có sở ngộ như những người bạn đồng đẳng mà chưa được Phật xác chứng, nên mong chờ. Nếu các Ngài chưa ngộ chắc không dám mong, do thấy được tâm mong chờ đó Phật liền thọ ký cho. Đó là ý nghĩa vui mừng chờ thọ ký là như vậy.

3. CHÁNH VĂN :

* Bấy giơ,ø năm trăm vị A-la-hán ở trước Phật được thọ ký xong, vui mừng hớn hở, liền từ chỗ ngồi đứng dậy đến trước Phật, đầu mặt lạy chân Phật, ăn năn lỗi của mình mà tự trách: Thế Tôn, chúng con thường nghĩ như vầy, tự cho mình đã được rốt ráo diệt độ, nay mới biết đó là như người vô trí. Vì sao ? Chúng con đáng được trí huệ Như Lai mà bèn tự lấy trí nhỏ cho là đủ.

Thế Tôn ! Thí như có người đến nhà bạn thân say rượu mà nằm, lúc đó người bạn thân có việc quan phải đi, lấy châu báu vô giá cột trong áo của gã say, cho đó rồi đi. Gã đó say nằm đều không hay biết, sau khi dậy bèn dạo đi đến nước khác, vì việc ăn mặc mà phải gắng sức cầu tìm rất là khổ nhọc, nếu có được chút ít bèn cho là đủ.

Lúc sau người bạn thân gặp gỡ thấy gã bèn bảo rằng: “Lạ thay ! Anh nầy, sao lại vì ăn mặc mà đến nỗi nầy. Ta lúc trước muốn cho anh được an vui tha hồ thọ năm món dục, ở ngày tháng năm đó, đem châu báu vô giá cột vào trong áo anh, nay vẫn còn đó mà anh không biết, lại đi nhọc nhằn sầu khổ để cầu tự nuôi sống thật là khờ lắm, nay anh nên đem ngọc báu đó đổi chác lấy đồ cần dùng thời thường được vừa ý không chỗ thiếu thốn.

Đức Phật cũng lại như vậy, lúc làm Bồ-tát giáo hóa chúng con khiến phát lòng cầu Nhất thiết trí, mà chúng con liền bỏ quên không hay không biết. Đã được đạo A-la-hán tự nói là diệt độ, khổ nhọc nuôi sống được chút ít cho là đủ, tất cả trí nguyện vẫn còn chẳng mất. Ngày nay đức Thế Tôn giác ngộ chúng con mà nói rằng: “Các Tỳ-kheo ! Đạo của các ông không phải rốt ráo diệt. Ta từ lâu đã khiến các ông gieo căn lành của Phật, dùng sức phương tiện chỉ tướng Niết-bàn mà các ông cho là thiệt được diệt độ.”

Thế Tôn ! Chúng con nay mới biết mình thiệt là Bồ-tát được thọ ký sẽ thành đạo Vô thượng Chánh đẳng Chánh giác. Vì nhân duyên đó lòng rất vui mừng được điều chưa từng có.

Bấy giờ, ông A-nhã Kiều-trần-như muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng:

                        * Chúng con nghe Vô thượng

                        Tiếng thọ ký an ổn

                        Vui mừng chưa từng có

                        Lạy Phật trí vô lượng.

                        Nay ở trước Thế Tôn

                        Tự hối các lỗi quấy

                        Trong Phật báu vô lượng

                        Được chút phần Niết-bàn

                        Như người ngu vô trí

                        Bèn tự cho là đủ.

                        Thí như người nghèo cùng

                        Qua đến nhà thân hữu

                        Nhà đó rất giàu lớn

                        Bày đủ các tiệc ngon

                        Đem châu báu vô giá

                        Cột dính trong vạt áo

                        Thầm cho rồi bỏ đi

                        Gã say nằm không hay.

                        Sau khi gã đã dậy

                        Dạo đi đến nước khác

                        Cầu ăn mặc tự sống

                        Nuôi sống rất khốn khổ

                        Được ít cho là đủ

                        Chẳng lại muốn đồ tốt

                        Chẳng biết trong vạt áo

                        Có châu báu vô giá.               

                        Người thân hữu cho châu

                        Sau gặp gã nghèo nầy

                        Khổ thiết trách gã rồi

                        Chỉ cho châu trong áo.

                        Gã nghèo thấy châu đó

                        Lòng gã rất vui mừng

                        Giàu có các của cải

                        Tha hồ hưởng ngũ dục.

                        Chúng con cũng như vậy

                        Thế Tôn từ lâu xưa

                        Thường thường giáo hóa cho

                        Khiến gieo nguyện Vô thượng.

                        Chúng con vì vô trí

                        Chẳng hay cũng chẳng biết

                        Được chút phần Niết-bàn

                        Cho đủ chẳng cầu nữa

                        Nay Phật giác ngộ con

                        Nói chẳng phải thiệt diệt

                        Được Phật huệ Vô thượng

                        Đó mới là thiệt diệt.

                        Con nay từ Phật nghe

                        Thọ ký việc trang nghiêm

                        Cùng tuần tự thọ ký

                        Thân tâm khắp mừng vui.

GIẢNG :

Năm trăm vị A-la-hán được thọ ký vui mừng hớn hở, ăn năn lỗi mình và tự trách: Mình cũng có khả năng thành Phật và cũng được Phật thọ ký, vậy mà từ lâu chứng quả A-la-hán tự cho là đủ, nay mới biết mình là kẻ vô trí, chỉ biết lấy trí nhỏ cho là đủ. Nên các Ngài mới dùng ví dụ hạt châu cột trong chéo áo của chàng say rượu. Tại sao các Ngài dùng ví dụ nầy ? Vì ở phẩm Hóa Thành Dụ, Phật có nói thuở Ngài còn tu hạnh Sa-di Bồ-tát đã từng nói kinh Pháp Hoa giáo hóa đồ đệ, nay Ngài thành Phật những đồ đệ nầy cũng có duyên theo Ngài là hàng hữu học vô học chứng A-la-hán ở trong hội nầy. Những vị nầy nghe Phật nhắc lại, liền nhớ mình đã được gieo trồng hạt giống Tri kiến Phật hồi xa xưa, nay lại quên, cứ theo phương tiện Phật dạy hiện thời tu theo hạnh Thanh văn. Nay Phật nhắc lại liền tin nhận, được an vui tự tại và được Phật thọ ký. Các Ngài dùng hình ảnh anh chàng nghèo say rượu tới thăm người bạn thân, được bạn đãi cơm thịnh soạn và tặng cho một hạt châu cột trong chéo áo. Do uống rượu say nên quên không nhớ mình có hạt châu quí giá, cứ đi lang thang cầu thực một cách khổ sở. Sau bạn cũ bất thần gặp lại, thì ra anh bạn nghèo say nay vẫn còn nghèo, mới trách: Xưa tôi có cho anh một hạt châu cột trong chéo áo sao không lấy ra dùng ? Từ đó anh bạn nghèo mới lấy hạt châu ra xài và trở thành người giàu có sang trọng. Người cho châu là dụ cho đức Phật, từ thuở xa xưa, Ngài đã từng nói kinh Pháp Hoa giáo hóa cho đồ đệ rồi. Kẻ nghèo say rượu chỉ cho hàng đệ tử đã được Phật nói kinh Pháp Hoa rồi mà quên đi. Bấy giờ được Phật nhắc lại mới nhớ, nhận ra Tri kiến Phật nơi mình và được Phật thọ ký sẽ thành Phật. Qua ví dụ nầy, chúng ta thấy tâm hạnh của hàng Thanh văn còn hạn cuộc chưa viên mãn, được chút ít cho là đủ. Chỗ mà hàng Thanh văn lấy làm sở chứng sở đắc đó không phải là bản hoài của Phật; Phật muốn ai tu rồi cũng thành Phật như Ngài, chớ không bằng lòng cho chúng ta an trú ở quả vị Thanh văn, Duyên giác.

Vậy kinh Pháp Hoa dạy chúng ta phát tâm tu phải rộng lớn, là tự mình tu được giác ngộ thành Phật và giáo hóa cho người tu cũng được giác ngộ thành Phật như mình. Muốn được thế thì phải trải qua thời gian công phu tu tập lâu dài, công hạnh mới viên mãn.

]