HOA SEN TRONG BUØN

            Coù laém ngöôøi xuaát gia cuõng nhö taïi gia cho raèng, chuùng ta tu khoâng theå naøo giaùc ngoä thaønh Phaät. Vì ñöùc Phaät ra ñôøi coù nhöõng nhaân duyeân kyø ñaëc, baûn chaát Ngaøi ñaõ thaùnh saün roài; coøn chuùng ta naøo laø ham meâ duïc laïc, naøo laø toäi loãi ñaày ñaàu, naøo laø sanh nhaèm thôøi maït phaùp caên cô yeáu keùm ngu ñoän v.v... laøm sao tu thaønh Phaät ñöôïc? ÔÛ ñaây chuùng ta haõy nhìn Thaùi töû laø moät con ngöôøi, thaät laø ngöôøi ñeå laáy laøm maãu möïc höôùng theo tu haønh. 

THAÙI TÖÛ TAÁT-ÑAÏT-ÑA (Siddharta)

SOÁNG TRONG HOAØNG CUNG

            Khi laø moät oâng hoaøng ôû trong cung caám, Thaùi töû bò moïi thöù duïc laïc buûa vaây: naøo laø vôï ñeïp, haàu xinh, Ngaøi coù caû thaûy ba baø vôï, baø Cu-tyø-gia (Gapica), baø Gia-du-ñaø-la (Yasodhara), baø Loäc giaû (Urganica) vaø cung phi myõ nöõ. Naøo laø ñaøn ngoït haùt hay, caû ngaøy aâm thanh daèng daëc khoâng döøng nghæ. Naøo laø söï chieàu chuoäng cuûa vua cha, xaây cung ñieän thích hôïp boán muøa, taïo caûnh vui thích khoâng ñeå Ngaøi coù moät phuùt ñaêm chieâu. Ñaây laø caûnh thieân ñaøng ngay trong traàn theá, Ngaøi vui höôûng caûnh naøy ñeán naêm möôøi chín tuoåi.

THAÙI TÖÛ ÑI TU VAØ THAØNH PHAÄT

            Chæ moät laàn Thaùi töû troâng thaáy caûnh giaø, beänh, cheát cuûa con ngöôøi, Ngaøi khoå ñau traèn troïc. Taïi sao ngöôøi ta phaûi chaáp nhaän lôùp ngöôøi naøy sanh ra, giaø, beänh, cheát, roài lôùp khaùc tieáp tuïc, cöù theá tieáp tuïc maõi khoâng coù ngaøy cuøng? Ngaøi cöông quyeát ñaäp tan caùi tieàn leä aáy. Vì theá, bao ñeâm Ngaøi thöùc traéng, loøng Ngaøi baên khoaên ñau xoùt giaøy voø, coát tìm ra loái thoaùt ñeå cöùu mình, cöùu chuùng sanh. Töø ñaây, saéc ñeïp haùt hay, trôû thaønh trô treõn taàm thöôøng tröôùc maét Ngaøi. Thöùc ngon vò ngoït, trôû thaønh nhaït nheõo chaùn ngaùn, khi chuùng ñeå vaøo mieäng Ngaøi. Ngaøi eâ cheà ngaùn ngaåm moïi thöù duïc laïc taïm bôï traù hình. Ngaøi cöông quyeát rôøi hoaøng cung xuaát gia taàm ñaïo. Maëc duø con ñöôøng naøy giaêng traûi tröôùc maét Ngaøi muoân vaøn nguy hieåm thaäp töû nhaát sanh, Ngaøi chaáp nhaän phaûi daán böôùc. Theá laø Ngaøi xuaát gia luùc möôøi chín tuoåi.

            Bao nhieâu naêm lang thang trong röøng saâu hoïc ñaïo, con ngöôøi vöông giaû cuûa Ngaøi ñaõ pha maøu söông gioù, ñaõ töøng traûi moïi thöù ñaéng cay, song yù chí kieân cöôøng quaû caûm cuûa Ngaøi khoâng suy giaûm. Hoïc ñaïo khoâng thoûa maõn, Ngaøi nguyeän thöïc haønh khoå haïnh toät cuøng. Nhöng thaân saép hoaïi maø ñaïo chöa thaáy, Ngaøi phaûi soáng trung hoøa vaø ñeán döôùi coäi boà-ñeà ngoài tu boán möôi chín ngaøy ñeâm lieàn ngoä ñaïo. Ngang ñaây, Ngaøi thaønh Phaät hieäu laø Thích-ca Maâu-ni. Ñaõ qua roài, con ñöôøng taàm ñaïo ngoùt möôøi moät naêm.

            Sau khi Ngaøi thaønh Phaät, Ngaøi nhìn hoà sen thaáy coù nhöõng hoa ñaõ nôû troøn ñaày, coù nhöõng hoa coøn buùp son trinh, coù nhöõng hoa ñang truï hình trong nöôùc, coù nhöõng maàm sen coøn vuøi trong buøn nhô. Song taát caû ñeàu coù khaû naêng nôû troøn khoe saéc, nhaû höông tinh khieát. Chuùng ñoàng trong loøng ñaát nhôùp nhuùa vöôn leân, khi ñöôïc hôùp söông phôi naéng, chuùng ñeàu troøn ñuû saéc höông nhö nhau. Ngaøi thaáy con ngöôøi cuõng theá, khi sanh ra vaø lôùn leân trong voøng meâ duïc, moät phen tænh giaùc con ngöôøi seõ tieán leân baäc giaùc ngoä khoù gì. Theá laø, Ngaøi laáy hoa sen ñeå bieåu tröng cuoäc soáng vaø giaùo lyù cuûa Ngaøi. Kinh Dieäu Phaùp Lieân Hoa laø hình aûnh cuï theå nhaát. 

PHAÄT NGOÀI TREÂN ÑAØI SEN

            Chuùng ta ñoïc lòch söû Phaät, ai cuõng bieát Boà-taùt ñeán coäi boà-ñeà traûi coû laøm toøa ngoài, vaø thaønh ñaïo ngay döôùi coäi caây naøy. Hieän nay chuùng ta thôø Phaät ñuùng theo taøi lieäu lòch söû, phaûi ñeå Ngaøi ngoài treân toøa coû. Taïi sao ngaøy nay chuøa naøo thôø Phaät cuõng ngoài treân toøa sen? Ñaây laø ñeå bieåu tröng con ngöôøi cuûa Ngaøi. Vì tröôùc kia laø oâng hoaøng, Ngaøi cuõng nhieãm oâ nguõ duïc, nhö maàm sen coøn ôû trong buøn. Khi Ngaøi vöôït thaønh xuaát gia laø maàm sen ra khoûi buøn, maø coøn ôû trong nöôùc. Luùc Ngaøi ngoài tu ôû döôùi coäi boà-ñeà vaø thaønh ñaïo laø hoa sen ra khoûi nöôùc nôû troøn ñaày höông thôm ngaøo ngaït. Hoa sen laïi töôïng tröng cho söï bình ñaúng giöõa moïi ngöôøi. Ñaõ laø maàm sen thì maàm sen naøo cuõng coù khaû naêng vöôn leân khoûi buøn, khoûi nöôùc vaø troå hoa töôi thaém höông thôm ngaït ngaøo. Ñaõ laø con ngöôøi thì con ngöôøi naøo cuõng coù khaû naêng thoaùt khoûi duïc laïc oâ nhieãm, thöùc tænh tu haønh vaø ñaït thaønh ñaïo quaû. Phaät quaû khoâng phaûi cuûa rieâng moät ngöôøi naøo, maø cuûa chung taát caû ai coù yù chí thoaùt traàn, coù quyeát taâm ñaït ñaïo. Vì vaäy, Phaät quaû goïi laø Voâ thöôïng giaùc, laø giaùc ngoä khoâng ai treân, song coù ngöôøi baèng; Phaät cuõng duøng hình aûnh hoa sen ñeå nhaéc nhôû Phaät töû, ôû giöõa choán oâ nhieãm maø kheùo vöôït ra baèng trí tueä saùng ngôøi cuûa mình.

            Baøi keä noùi :

            Nhö giöõa ñoáng raùc nhôùp. Quaêng boû nôi bôø ñaàm

            Choã aáy hoa sen nôû. Thôm saïch ñeïp yù ngöôøi.

            Cuõng vaäy, giöõa quaàn sanh. Ueá, nhieãm, muø, phaøm tuïc

            Ñeä töû baäc Chaùnh Giaùc. Saùng ngôøi vôùi trí tueä.

                                                (Phaùp cuù caâu 58-59)

            Hoa sen moïc choã nhôùp nhuùa maø thôm tho töôi ñeïp, soáng trong ñôøi nhieãm nhô muø toái, ngöôøi Phaät töû chuùng ta phaûi kheùo duøng trí tueä vöôït ra ñeå cöùu mình, vaø cöùu ngöôøi. Caùi quí cuûa hoa sen laø sanh töø choán buøn laày maø tinh khieát, caùi cao caû cuûa ngöôøi tu laø soáng trong moïi duïc laïc nhieãm oâ maø vöôït ra an toaøn sieâu thoaùt. Hoa höôøng, hoa lan thôm hôn hoa sen, maø khoâng ñöôïc nhaéc tôùi, vì sanh ôû choã ñaát saïch. Neáu Thaùi töû laø ngöôøi töø treân trôøi rôi xuoáng maø ñaéc ñaïo thì khoâng coù giaù trò gì. Chính trong voøng keàm toûa cuûa duïc traàn, maø thoaùt ñöôïc môùi laø baäc ñaïi huøng. 

CAÙ NHAÛY KHOÛI LÖÔÙI

            Ñôøi Toáng ôû Trung Hoa coù hai Thöôïng toïa Thaâm vaø Minh. Hai vò coù duyeân söï cuøng sang ñoø qua soâng Hoaøi. Ñang sang soâng, thaáy ngöôøi buûa löôùi ñang keùo, coù con caù to nhaûy khoûi löôùi ra ngoaøi. Thöôïng toïa Thaâm voã tay khen: “Hay thay! Nhö Thieàn sö.” Thöôïng toïa Minh khoâng ñoàng yù baûo: “Phaûi ôû ngoaøi löôùi môùi hay, ñôïi vaøo löôùi roài môùi nhaûy laø muoän.” Thöôïng toïa Thaâm noùi: “Huynh Minh chöa hieåu.” Ñi hôn daëm ñöôøng, Thöôïng toïa Minh boãng nhaän ra choã sai, lieàn saùm hoái.

            Qua caâu chuyeän treân, chuùng ta thaáy theá naøo? Con caù trong löôùi nhaûy laø hay, con caù thong dong ngoaøi löôùi laø hay? Ñaïo lyù nhaø Phaät daïy, trong caûnh buûa vaây cuûa phieàn naõo maø thoaùt ra ñöôïc môùi thaät laø hay. Ñaây môùi thi thoá ñöôïc söùc maïnh phi thöôøng cuûa con ngöôøi thoaùt tuïc. Neáu ôû ngoaøi löôùi noùi gì nhaûy, khoâng nhaûy laøm sao bieát ñöôïc söùc maïnh cuûa mình. Hôn nöõa, baûn thaân con ngöôøi ñaày ñuû tam baønh (tam ñoäc), luïc taëc (saùu giaëc) laïi saùu traàn duï doã cuoán loâi, neáu khoâng phaûi laø baäc sieâu quaàn baït tuïy laøm sao thaéng traän giaëc noäi coâng ngoaïi kích naøy. Cuøng laø caù, bao nhieâu con khaùc bò löôùi cuoán khoâng theå giaõy vuøng, cuoái cuøng bò ngöôøi ñaùnh caù baét boû vaøo gioû, chæ moät con naøy nhaûy voït khoûi löôùi, khoâng ñoàng vôùi ngöôøi xuaát traàn thoaùt tuïc laø gì? Neáu chuùng ta sanh ra ñaõ laø Thaùnh thì coøn noùi gì tu. Chính vì chuùng ta mang ñaày ñuû thoùi hö taät xaáu trong mình, chöùa ñaày tham saân si trong loøng, cho neân gaëp caûnh thì nhieãm, traùi yù thì saân, quaúng chuùng thoaùt ra, thaät laø ñieàu khoù khaên traêm phaàn, ai laøm ñöôïc ñieàu ñoù, ñaùng cho chuùng ta chaáp tay taùn thaùn. Vì theá, Tueä Trung Thöôïng Só ñaõ laøm baøi keä:

XUAÁT TRAÀN

            Taèng vi vaät duïc dòch lao khu

            Baøi laïc traàn hieâu theá ngoaïi du

            Taùn thuû na bieân sieâu Phaät Toå

            Nhaát hoài ñaåu taåu nhaát hoài höu.

Dòch:

            RA KHOÛI BUÏI HOÀNG

            Ñaõ töøng ham muoán phaûi long ñong

            Neùm quaùch maø ra khoûi buïi hoàng

            Buoâng thoõng bôø kia leân Phaät Toå

            Moät laàn phuûi giuõ moät laàn xong.

            Bôûi vì chuùng ta chaïy theo vaät duïc nhaân gian neân phaûi khoå sôû gian nan. Neáu can ñaûm neùm phaét heát, vöôït ra ngoaøi voøng traàn luïy, quaû laø can ñaûm phi thöôøng. Coù theå, môùi buoâng thoõng tay böôùc leân ngoâi nhaø Phaät Toå ñöôïc. Song phaûi maïnh daïn döùt khoaùt, moät laàn boû ñi khoâng theøm ngoù laïi. Chôù ñöøng hoïc thoùi nhaày nhuïa, duøng duøng thaúng thaúng caét khoâng ñöùt, böùt khoâng rôøi, moät chaân böôùc tôùi hai chaân böôùc lui, khoâng laøm neân troø troáng gì, chæ chuoác troø cöôøi cho haøng thöùc giaû. Bôûi vaäy neân nhaø thieàn thöôøng duøng caâu “gieát ngöôøi khoâng ngoù laïi” laø yù naøy. Phaûi can ñaûm döùt khoaùt thì vieäc khoù maáy cuõng thaønh coâng.  

TRAÀN NHAÂN TOÂNG OÂNG VUA, TU SÓ

            Vua Traàn Nhaân Toâng sanh naêm 1258, leân ngoâi vua naêm hai möôi tuoåi, xuaát gia naêm boán möôi moát tuoåi vaø naêm möôi moát tuoåi tòch (1308). Suoát hai möôi naêm, Ngaøi laø baäc nhaân chuû laõnh ñaïo quoác gia giöõ nöôùc chaên daân, ngoài treân ngai vaøng soáng trong cung ngoïc, moïi thöù duïc laïc ñeàu dö thöøa. Hai phen caàm quaân choáng giaëc xaâm laêng, nhaân maïng hy sinh raát lôùn. Boån phaän giöõ nöôùc chaên daân, Ngaøi laøm ñaày ñuû. Naêm boán möôi moát tuoåi, Ngaøi nhöôøng ngoâi cho con, ñi xuaát gia. Luùc nhoû Ngaøi ñaõ ñöôïc vua cha vaø thaày laø Tueä Trung Thöôïng só chæ daïy ñaïo lyù thieàn nhuaàn thaám saâu xa, neân khi xuaát gia Ngaøi khoâng caàn taàm hoïc, chæ thöïc hieän ñieàu ñaõ hoïc ñöôïc.

            Trong möôøi naêm, laø keû xuaát gia Ngaøi mang hieäu Truùc Laâm Ñaàu-ñaø, tích cöïc hoaït ñoäng truyeàn baù chaùnh phaùp. Trong giôùi xuaát gia, Ngaøi giaùo duïc chuùng Taêng, coù khaû naêng ñaûm ñang giaùo hoäi. Trong daân chuùng, Ngaøi ñem phaùp Thaäp thieän giaùo hoùa toaøn daân, khieán Phaät phaùp môû roäng trong nhaân gian. Coâng taùc hoaèng truyeàn Phaät phaùp, giaùo hoùa nhaân daân, Ngaøi laøm suoát ñôøi khoâng döøng nghæ.

            Khi saép tòch, Ngaøi naèm taïi Ngoïa Vaân am sai ngöôøi goïi Baûo Saùt ñeán. Ngaøy moät thaùng möôøi moät, ñuùng nöûa ñeâm, sao saùng ñaày trôøi, Ngaøi hoûi: Baây giôø laø giôø gì? Baûo Saùt thöa: Giôø Tyù. Ngaøi ñöa tay ra hieäu môû cöûa soå ñeå nhìn ra ngoaøi, noùi: Ñeán giôø ta ñi vaäy. Baûo Saùt hoûi: Toân ñöùc ñi ñaâu baây giôø? Ngaøi ñoïc laïi baøi keä:

                        Nhaát thieát phaùp baát sanh

                        Nhaát thieát phaùp baát dieät

                        Nhöôïc naêng nhö thò giaûi

Chö Phaät thöôøng hieän tieàn

                        Haø khöù lai chi höõu?

            Dòch:

                        Taát caû phaùp chaúng sanh

                        Taát caû phaùp chaúng dieät

                        Neáu hieåu ñöôïc nhö theá

                        Chö Phaät thöôøng hieän tieàn

                        Naøo coù ñi coù laïi?

            Baûo Saùt hoûi theâm: Khi chaúng sanh chaúng dieät thì sao? Ngaøi khua tay noùi: Thoâi ñöøng noùi meâ nöõa. Roài Ngaøi ngoài theo kieåu sö töû toïa maø tòch... (Tam Toå thöïc luïc).

            Qua ba giai ñoaïn treân, chuùng ta thaáy Ngaøi soáng giai ñoaïn naøo ra giai ñoaïn aáy. Luùc laøm vua thì queân mình giöõ nöôùc, heát daï chaên daân. Khi ñi tu, nhieät taâm vì ñaïo maøi mieät tu haønh, chaúng ngaïi nhoïc nhaèn heát tình vôùi taêng tuïc. Vì theá, treân ñöôøng ñôøi Ngaøi thaønh coâng vieân maõn, treân ñöôøng ñaïo thì ñaïo quaû vieân thaønh. Chính thaùi ñoä döùt khoaùt tích cöïc, neân laõnh vöïc naøo Ngaøi cuõng thaønh coâng. Ngaøi cuõng höôûng duïc laïc trong hoaøng cung, cuõng caàm binh khieån töôùng ngoaøi traän maïc, neáu noùi laø toäi loãi thì cuõng traøn treà. Song khi döùt khoaùt tieán tu thì caét ñöùt moïi quaù khöù, soáng kham khoå tu haønh, neân laáy hieäu ñaàu-ñaø (khoå haïnh). Vôùi yù chí cöông quyeát ñoù, chæ trong voøng möôøi naêm, Ngaøi ñaõ tieán ñeán choã sanh töû töï taïi. Ñaây laø taám göông saùng rôõ ñeå nhaéc nhôû chuùng ta, khoâng sôï mình tröôùc meâ laàm toäi loãi, chæ sôï xuaát gia roài maø thaùi ñoä vaãn maäp môø. Ngaøi laø con ngöôøi thaáy ñöôïc ñaïo lyù vaø soáng ñöôïc ñaïo lyù. Chuùng ta ñoïc baøi keä keát thuùc baøi phuù Cö Traàn Laïc Ñaïo cuûa Ngaøi thì roõ:

            Cö traàn laïc ñaïo thaû tuøy duyeân

            Cô taéc xan heà khoán taéc mieân

            Gia trung höõu baûo höu taàm mích

            Ñoái caûnh voâ taâm maïc vaán thieàn.

   Dòch:

            Trong ñôøi vui ñaïo haõy tuøy duyeân

            Ñoùi ñeán thì aên meät nghæ lieàn

            Nhaø mình baùu saün thoâi tìm kieám

            Ñoái caûnh khoâng taâm, chôù hoûi thieàn.

            Soáng ngay trong loøng traàn tuïc maø kheùo bieát ñaïo vaãn thaáy an vui. Duyeân caûnh ñoåi thay tuøy thôøi linh ñoäng, nhö khi ñoùi thì aên, khi meät thì nghæ, ñöøng coá chaáp cöùng nhaéc maø töï khoå ñau. Phaät ñaõ saün nôi ta, khoûi phaûi nhoïc nhaèn sang ñoâng tìm taây. Caùi khoân ngoan kheùo leùo cuûa chuùng ta laø “ñoái caûnh taâm khoâng ñoäng”, chính nôi ñaây laø thieàn roài, coøn thöa hoûi ñaâu nöõa. Ngöôøi hoïc ñaïo nhaän thaáy Phaät ñaõ saün nôi taâm mình, song muoán Phaät hieän thì taâm ñöøng chaïy theo caûnh. Ñaây laø loái tu thaät giaûn ñôn, thaät cuï theå, maø ngöôøi ñôøi khoù tin khoù nhaän. Ngöôøi ta chæ tin Phaät ôû Taây phöông, phaûi sieâng naêng leã baùi thì ñöôïc phöôùc, ñöôïc Phaät röôùc veà coõi Phaät. Bôûi vaäy Toå Laâm Teá noùi: “Ngöôøi ngu cöôøi ta, keû trí bieát ta.” Cöôøi, vì thaáy khoâng tuïng kinh leã baùi, chaúng bieát tu caùi gì? Bieát, vì thaáy loái tu teá nhò cuï theå thieát thöïc, khoâng coøn gì nghi ngôø. Moät oâng vua, xuaát gia chæ coù möôøi naêm maø ñaït ñaïo nhö vaäy, thaät ñaùng quí kính bieát döôøng naøo. Cho neân trieàu ñình toân xöng Ngaøi laø Ñieàu Ngöï Giaùc Hoaøng. 

THAÙI TÖÛ TAÁT-ÑAÏT-ÑA VAØ TRAÀN NHAÂN TOÂNG

            Thaùi töû laø oâng hoaøng chöa töøng ñoái ñaàu vôùi moïi vieäc khoù khaên ôû ñôøi, chæ thaáy caûnh giaø, beänh, cheát laø phaùt taâm ñi tu. Muïc ñích Ngaøi ñi tu ñeå tìm phöông phaùp phaù vôõ caùi luaät khaéc nghieät cuûa kieáp con ngöôøi maø muoân thuôû ñaõ chaáp nhaän. Ngaøi phaûi traû caùi giaù raát ñaét laø, möôøi moät naêm naèm gioù phôi söông lang thang trong röøng nuùi, aên uoáng sô saøi cho ñeán kieät söùc. Ñeán khi giaùc ngoä vieân maõn phöông phaùp giaûi thoaùt sanh töû tuyeân boá thaønh Phaät. Ñaây laø ngöôøi khai môû con ñöôøng ñaïo giaùc ngoä giaûi thoaùt. Töùc laø Ngaøi ñaõ phaù vôõ luaät khaéc nghieät (giaø beänh cheát) chi phoái mình vaø ñem ra chæ daïy moïi ngöôøi. Vieäc laøm cuûa Ngaøi laø muoân thuôû khoâng hai.

            Vua Traàn Nhaân Toâng laø ngöôøi keá thöøa con ñöôøng cuûa Phaät ñaõ vaïch saün. Bôûi keá thöøa neân coâng phu ñôn giaûn vaø nheï nhaøng, chæ caàn ñem ñuoác mình moài vaøo ñuoác Phaät laø chaùy saùng. Do ñoù ñi tu Ngaøi khoâng khoå coâng taàm ñaïo, chæ caàn öùng duïng ñaïo ñaõ saün vaøo vieäc tu haønh laø thaønh coâng. Tuy vaäy cuõng khoâng phaûi laø vieäc deã daøng, maëc duø coù coâng thöùc chæ roõ, muoán öùng duïng coâng thöùc aáy phaûi gan goùc cuøng mình, phaûi maïnh tay chaët ñöùt moïi xieàng vaøng xích ngoïc, phaûi huøng duõng nhaûy voït khoûi maáy lôùp raøo tình caûm bòt buøng.

            Hai Ngaøi ñeàu choân mình trong cung vaøng ñieän ngoïc, bò bao vaây bôûi ñaùm cung nöõ phi taàn, bò phuû kín trong tieáng ñaøn ngoït haùt hay, bò sieát chaët bôûi muøi thôm vò quí. Song caû hai ñeàu quaû caûm thoaùt ra khoâng chuùt ñoaùi hoaøi luyeán tieác. Do ñoù hai Ngaøi laøm ñöôïc vieäc khoù laøm, ñeå laïi cho ñôøi taám göông phi phaøm xuaát chuùng. Hai Ngaøi laø hai maàm sen choân saâu trong vuõng buøn nguõ duïc, vöôn leân khoûi nöôùc nôû troøn töôi thaém vaø toûa ra muøi höông tinh anh thanh khieát buûa khaép caû traàn gian.

            Qua nhöõng hình aûnh treân, chuùng ta coù ñuû kinh nghieäm trong vieäc tieán tu, khoâng coøn e deø nghi ngaïi gì nöõa. Bôûi vì khoâng coù vò naøo ñaõ laø thaùnh roài thaønh thaùnh, maø taát caû ñeàu bò bao vaây bôûi phieàn naõo duïc traàn. Caùi ñaëc ñieåm cuûa caùc ngaøi laø nhaïy caûm sôùm thöùc tænh vaø anh duõng khi caàn thoaùt noù. Ñieàu ñoù chuùng ta coù theå hoïc ñöôïc, coù ai thaáy caûnh giaø beänh cheát maø chaúng buoàn, coù ai khoâng khí khaùi khi thoát ra nhöõng lôøi theà baùn maïng. Chæ caàn chuùng ta trieät ñeå öùng duïng caùi nhaïy caûm cuûa mình ñeå phaùt chí tu haønh, kheùo xoay chuyeån caùi khí khaùi cuûa mình vaøo con ñöôøng quyeát töû caàu ñaïo. Daùm haï quyeát taâm treân ñöôøng haønh ñaïo, chuùng ta seõ thu gaët ñöôïc keát quaû chaéc chaén khoâng nghi. Chuùng ta laø nhöõng maàm sen phôi mình treân buøn nguõ duïc, thoaùt khoûi noù ñeå vöôn leân coù khoù gì? Chuùng ta ñaâu coù cung vaøng ñieän ngoïc, ñaâu coù cung phi myõ nöõ... moïi duïc laïc tìm caàu raát khoù, neáu thoaùt noù thì heát söùc nheï nhaøng, chæ caàn moät caùi nhaûy nheï ñaõ ra khoûi roài, theá maø chuùng ta cöù chaàn chöø khoâng öng nhaûy. Ñaây laø yeáu ñieåm muoân kieáp chòu traàm luaân cuûa chuùng ta. 

]