SAÙM HOÁI 

I.- MÔÛ ÑEÀ

Maéc beänh ung nhoït laøm muû trong thaân, ngöôøi beänh caàn phaûi gan daï môøi giaûi phaãu sö moå ra vaø caïo röûa muû maùu cho saïch, coù theá thì beänh choùng laønh. Neáu beänh nhaân heøn nhaùt khoâng daùm cho moå, ñeå aáp uû laâu ngaøy, ung nhoït coù theå laøm nguy hieåm ñeán taùnh maïng. Cuõng nhö theá, ngöôøi tu lôõ phaïm nhöõng ñieàu toäi loãi, gan daï ñeán nhöõng baäc ñöùc haïnh thaønh taâm phaùt loà saùm hoái thì toäi loãi choùng saïch. Ngöôïc laïi, keû aáy heøn nhaùt cöù moät beà che giaáu, toäi loãi caøng ngaøy caøng traàm troïng, ñeán mai kia coù theå sa ñoïa khoâng theå cöùu. Chuùng ta laø phaøm phu, laø keû ñang taäp tu, khoâng sao traùnh khoûi nhöõng ñieàu sai laàm toäi loãi, chæ quí ôû choã coù loãi bieát thaønh taâm saùm hoái, khoâng daùm taùi phaïm, khieán toäi loãi saïch daàn cho ñeán ngaøy naøo ñoù hoaøn toaøn thanh tònh. Heøn nhaùt khoâng chòu saùm hoái laø keû chaáp nhaän söï lui suït cuûa mình, töï huûy boû ñôøi soáng tu haønh cuûa chính mình. Saùm hoái laø phöông phaùp saùch tieán maïnh meõ nhaát, ñoái vôùi ngöôøi chaân thaät tu haønh, boû saùm hoái khoù ai töø phaøm phu tieán leân thaùnh ñöôïc.

II.- ÑÒNH NGHÓA

             Saùm hoái laø aên naên hoái caûi. Nhöõng toäi loãi ñaõ laøm, chuùng ta hoå theïn, aên naên khoâng daùm taùi phaïm; nhöõng toäi loãi ñang laøm vaø seõ laøm, chuùng ta höùa söûa ñoåi khoâng laøm. Khoâng phaïm toäi cuõ, khoâng taïo loãi môùi, laø chuû yeáu cuûa phaùp saùm hoái. Saùm hoái cuõng noùi laø phaùt loà saùm hoái. Phaùt loà laø vaïch traàn nhöõng toäi loãi mình ñaõ laøm phôi baøy tröôùc baäc ñöùc haïnh ñeå thaønh taâm saùm hoái. Laøm theá, do taâm hoå theïn, caàu tieán môùi daùm gan daï ñeán tröôùc baäc ñöùc haïnh phôi baøy heát toäi loãi cuûa mình caàu xin saùm hoái. Giaù trò caên baûn nhaát laø, hoå theïn vaø caàu tieán, hai taâm naøy laø ñoäng cô chính yeáu trong vieäc saùm hoái. Vì hoå theïn vaø caàu tieán chuùng ta môùi saùm hoái, sau khi saùm hoái döùt khoaùt khoâng taùi phaïm gaây taïo nöõa. Troïng taâm cuûa saùm hoái laø ôû choã naøy.

III.- HÌNH THÖÙC SAÙM HOÁI

             Saùm hoái töông tôï nghóa xin loãi cuûa ngöôøi theá gian. Ngöôøi theá gian lôõ phaïm laàm loãi vôùi ai khieán hoï phieàn muoän, bieát mình coù loãi gan daï ñeán xin loãi, loãi laàm aáy lieàn ñöôïc tha thöù, neáu ngöôøi roäng löôïng, hoaëc giaûm bôùt buoàn phieàn, neáu ngöôøi coá chaáp. Bieát nhaän loãi mình vaø gan daï ñi xin loãi, quaû laø ngöôøi tieán boä ñaùng khen. Ngöôøi tu cuõng theá, neáu vì ba nghieäp khoâng kheùo gìn giöõ, coù ngoân ngöõ haønh ñoäng laøm cho ngöôøi chung quanh mình phieàn naõo, nhaän roõ loãi mình, gan daï ñeán ngay ñöông söï thaønh taâm saùm hoái. Neáu ngöôøi thaät tu haønh, khoâng ai chaúng tha thöù cho ngöôøi ñaõ bieát loãi saùm hoái. Theá laø toäi loãi lieàn ñoù döùt saïch.

            Neáu ngöôøi tu vì si meâ che ñaäy lôõ phaïm nhöõng giôùi cuûa mình ñaõ thoï, caàn phaûi hoå theïn gan daï ñeán tröôùc nhöõng vò ñöùc haïnh phaùt loà saùm hoái. Do loøng thaønh cuûa mình vaø nhôø söï chöùng minh cuûa baäc tröôûng thöôïng, chuùng ta noã löïc coá gaéng khoâng taùi phaïm nhöõng loãi laàm cuõ vaø khoâng taïo toäi loãi môùi. Caùc baäc ñöùc haïnh khoâng theå tha toäi loãi cho chuùng ta, song nhôø caùc ngaøi laøm ñoái töôïng cao quí khieán nhöõng lôøi höùa nguyeän cuûa chuùng ta coù theâm söùc maïnh, cho ñeán caû ñôøi khoâng queân. Bieát aên naên loãi cuõ, khoâng taïo toäi môùi, ñaây laø lyù do heát toäi cuûa ngöôøi saùm hoái.

            Treân ñöôøng tu haønh, chuùng ta thaáy chöôùng nhieàu thuaän ít, hoaëc trong khi phaùt nguyeän tu haønh gaëp toaøn nhöõng trôû ngaïi, hoaëc thaân theå beänh hoaïn ngaên trôû söï tu, hoaëc tuùc nghieäp aùc duyeân khieán môø mòt ngu toái... gaëp hoaøn caûnh naøy, chuùng ta neân ñeán tröôùc hình töôïng Phaät, Boà-taùt thaønh taâm saùm hoái. Bôûi nhöõng nghieäp duyeân ñôøi tröôùc, hieän nay chuùng ta khoâng nhôù khoâng bieát, chæ thaáy nhöõng hieän töôïng baát töôøng, nhaän ra mình coøn nhieàu aùc chöôùng, ñeán tröôùc Phaät, Boà-taùt thaønh taâm saùm hoái. Vôùi loøng thieát tha taâm chaân thaønh, chuùng ta ñaûnh leã Phaät, Boà-taùt, quì goái chí thaønh phaùt leân nhöõng lôøi chí thieát saùm hoái vaø höùa nguyeän, caàu Phaät, Boà-taùt chöùng minh. Bôûi loøng thaønh khaån thieát tha naøy, neân saùm hoái toäi loãi choùng saïch. Lôøi vaên saùm hoái nhöõng nghieäp chöôùng cuõ thu goïn trong boán caâu naøy:

            Xöa con ñaõ taïo bao aùc nghieäp

            Ñeàu bôûi muoân thuôû tham saân si

            Töø thaân mieäng yù maø phaùt sanh

            Taát caû, nay con xin saùm hoái.

IV.- TINH THAÀN SAÙM HOÁI

             Saùm hoái ñuùng yù nghóa cuûa noù phaûi coù ñuû taâm hoå theïn vaø caàu tieán. Vì hoå theïn, chuùng ta khoâng theå chöùa chaáp toäi loãi maõi, caàn thaønh taâm saùm hoái roài môùi an oån. Vôùi tinh thaàn caàu tieán chuùng ta phaûi döùt khoaùt nhöõng loãi laàm ñaõ qua baèng caùch saùm hoái, ñeå vui veû tieán leân con ñöôøng ñaïo ñöùc. Coù theá, söï tu haønh tinh taán khoâng bò chöôùng ngaïi. Bôûi hoå theïn vaø mong moûi vöôn leân, sau khi saùm hoái, chuùng ta tuyeät ñoái khoâng ñeå taùi phaïm nhöõng loãi cuõ. Chính khi saùm hoái khoâng phaûi bò ai baét buoäc, chæ do taâm hoå theïn thuùc ñaåy, chí thaønh tha thieát saùm hoái. Loøng chí thaønh tha thieát seõ giuùp chuùng ta saïch heát moïi toäi loãi.

            Tuy nhieân, ñaõ thaønh taâm saùm hoái lyù ñaùng khoâng ñöôïc taùi phaïm loãi aáy nöõa, song vì hoaøn caûnh baát khaû khaùng, hoaëc vì taâm yeáu meàm choáng choïi khoâng laïi, roài  daãm laïi veát xöa. Theá ñaõ dôû laém roài, nhöng chuùng ta cuõng thaønh taâm saùm hoái ñöøng naûn. Coøn bieát saùm hoái, chuùng ta coøn thaáy ñoù laø toäi loãi, neáu buoâng xuoâi luoân, toäi loãi caøng ngaäp ñaàu. Vì theá, coù khi moät loãi phaïm ñeán ñoâi ba laàn, laàn naøo chuùng ta cuõng vaãn maïnh daïn saùm hoái, ñöøng vì töï aùi khoâng daùm saùm hoái nhöõng loãi ñaõ taùi phaïm, töï aùi naøy laø goác khieán ta buoâng lung toät ñoä.

            Tinh thaàn saùm hoái buoäc chuùng ta phaûi thaønh khaån thieát tha, hoå theïn caàu tieán, vaïch traàn nhöõng loãi laàm ñaõ laøm, caàu xin saùm hoái. Vì vaäy, khi saùm hoái ñöông söï phaûi caàn caàu tha thieát, lôøi leõ trình baøy chaân thaønh raønh roõ thieát yeáu, phaùt nguyeän chöøa caûi moät caùch maïnh daïn, môùi ñuùng yù nghóa saùm hoái. Nhöng gaàn ñaây caùc chuøa cöù theo leä xöa, chieàu möôøi boán vaø chieàu ba möôi toå chöùc laïy saùm hoái Hoàng Danh, sau khi laïy quì xuoáng tuïng nguyeân baûn vaên dòch aâm chöõ Haùn, Phaät töû ñoïc thuoäc loøng maø khoâng hieåu  bieát gì heát. Nhö theá, cöù laïy tuïng xong goïi laø xong thôøi saùm hoái. Saùm hoái nhö theá maát heát tinh thaàn cao caû, yù nghóa thaâm saâu cuûa noù. Haèng ngaøy Phaät töû laøm nhöõng toäi loãi gì cuõng ñöôïc, mieãn ñeán ngaøy möôøi boán vaø ba möôi ñi saùm hoái moät thôøi laø saïch. Quaû laø moät vieäc laøm laáy leä khoâng ñuùng tinh thaàn ñaïo Phaät.

V.- LÔÏI ÍCH SAÙM HOÁI

             Neáu ngöôøi phaïm toäi moät loøng thaønh khaån thieát tha saùm hoái, sau khi saùm hoái tuyeät ñoái khoâng taùi phaïm, ngöôøi naøy chöa phaûi laø thaùnh, nhöng ñaõ laø baäc hieàn. Bôûi vì taát caû theá gian naøy coù ai khoâng coù toäi loãi, chæ khaùc nhau nhieàu hay ít, bieát chöøa caûi hay khoâng bieát chöøa caûi aáy thoâi. Ñaõ coù toäi loãi maø bieát aên naên hoái caûi, toäi loãi aáy seõ giaûm xuoáng daàn daàn, cho ñeán heát, ngöôøi nhö theá khoâng phaûi baäc hieàn laø gì? Cho neân trong cuoäc soáng naøy, chuùng ta ñöøng ñoøi hoûi mình hay moïi ngöôøi khoâng coù toäi loãi, chæ caàn khi lôõ phaïm toäi loãi mình cuõng nhö moïi ngöôøi phaûi hoå theïn aên naên thaønh taâm saùm hoái, nguyeän chöøa caûi haún sau naøy. Ñöôïc theá, chuùng ta ñeàu laø con ngöôøi tieán boä, laø keû seõ vöôn leân baäc Hieàn Thaùnh ôû mai kia. Saùm hoái muoán heát toäi  phaûi nhaém thaúng ñoäng cô chaùnh yeáu cuûa noù. Nhö baøi keä naøy:

            Taùnh toäi voán khoâng do taâm taïo

            Taâm neáu dieät roài toäi saïch trong

            Toäi trong taâm dieät caû hai khoâng

            Theá aáy môùi laø chaân saùm hoái.

            Haønh ñoäng aên cöôùp aên troäm, töï noù khoâng theå thaønh nghieäp phaûi do loøng tham thuùc ñaåy. Loøng tham laø ñoäng cô chaùnh yeáu cuûa haønh ñoäng troäm cöôùp. Theá neân noùi “taùnh toäi voán khoâng do taâm taïo”. Loøng tham döùt roài thì haønh ñoäng troäm cöôùp laøm gì coøn. Quaû laø caû taâm caû toäi ñeàu saïch, söï saùm hoái naøy môùi laø chaân chaùnh saùm hoái. Chaân chaùnh saùm hoái thì toäi loãi naøo maø chaúng saïch.  

            Hoaëc khi saùm hoái thì thaønh khaån tha thieát, song sau ñoù laïi mau queân thænh thoaûng laïi taùi phaïm. Taùi phaïm laïi saùm hoái, naêm laàn möôøi löôït nhö vaäy, tuy toäi khoâng saïch ñöôïc, maø do beàn chí saùm hoái noù cuõng moøn daàn. Ñaây coù theå laø tröôøng hôïp cuûa haïng trung bình chuùng ta. Chuùng ta chöa ñöôïc moät laàn saùm hoái laø döùt khoaùt khoâng phaïm, maø laâu laâu laïi taùi phaïm toäi cuõ. Ñöøng thoái chí ñöøng naûn loøng, chuùng ta laïi daäp ñaàu saùm hoái nöõa. Bieát nhö theá laø dôû, song dôû phaûi chòu dôû chôù sao; bieát dôû chòu dôû coøn hôn ngöôøi khoâng bieát khoâng chòu.

            Coù saùm hoái laø coù suy giaûm tieâu moøn, chuùng ta haèng ngaøy mang taâm hoå theïn, loøng thieát tha saùm hoái maõi. Nhaéc ñi laäp laïi ñoâi ba möôi laàn, noù cuõng coù söùc maïnh, ñaây laø haønh ñoäng thaáp mình khieán taâm ngaïo maïn tieâu maát, laâu ngaøy coâng ñöùc cuõng ñöôïc ñaày ñuû. Daùm saùm hoái cuõng laø moät vieäc laøm can ñaûm, noù laø söùc maïnh ñaåy chuùng ta tieán leân. Tu maø khoâng gan daï saùm hoái, quaû laø ngöôøi heøn nhaùt che daáu khoâng theå naøo tieán leân ñöôïc. 

VI.- KEÁT LUAÄN

             Ngöôøi ñôøi ña soá coù toäi loãi tìm moïi caùch kheùo leùo che giaáu ñaép ñieám cho ngöôøi khaùc ñöøng thaáy loãi mình, chuùng ta coù loãi can ñaûm nhaän chòu vaø can ñaûm phôi baøy cho ngöôøi khaùc bieát ñeå saùm hoái. Theá ñaõ vöôït hôn ngöôøi ñôøi moät baäc ñaùng keå roài. Huoáng laø, bieát loãi roài aên naên hoå theïn quyeát taâm chöøa caûi ñeå khoûi phaïm laïi laàn thöù hai, ngöôøi naøy haún ñaõ ñi theo böôùc ñöôøng cuûa Hieàn Thaùnh. Caên baûn cuûa söï tu haønh laø söûa ñoåi nhöõng ñieàu dôû, neáu chuùng ta khoâng coøn dôû thì ai caàn tu. Söûa ñoåi nhöõng ñieàu dôû, saùm hoái laø thöôïng saùch. Ngöôøi bieát saùm hoái, laø bieát tu, ngöôïc laïi coù loãi maø khoâng bieát saùm hoái, duø coù mang hình thöùc nhaø tu keû aáy cuõng chöa bieát tu. Saùm hoái vôùi moät taâm chí thaønh, vôùi moät loøng tha thieát, xaáu hoå nhöõng loãi ñaõ laøm, quaû quyeát khoâng taùi phaïm, ngöôøi naøy khoâng coøn toäi loãi naøo maø chaúng saïch. Duø coù taïo toäi bao nhieâu, hoï vaãn laø ngöôøi toát ôû mai sau. 

]