TOAÙT YEÁU TOAØN BOÄ KINH 

Toaøn boä kinh Phaùp Hoa coù baûy quyeån, hai möôi taùm phaåm. Ñeå thaáy yù toaøn boä, chuùng ta neân löôïc qua töøng phaåm:

1- Phaåm Töï: Phaåm naøy chæ chuû yeáu cuûa toaøn boä. Hình aûnh Phaät phoùng quang töø loâng traéng giöõa chaëng maøy, aùnh saùng soi khaép phöông ñoâng, thoâng treân suoát döôùi, theo aùnh saùng hoäi chuùng thaáy chuùng sanh trong luïc ñaïo, taïo nghieäp thoï baùo vaø thaáy chö Phaät tu nhaân chöùng quaû giaùo hoùa chuùng sanh… Ñaây laø bieåu tröng taùnh giaùc (tri kieán Phaät) roãng suoát, khoâng keït hai beân, bieát roõ nguyeân nhaân luaân hoài sanh töû vaø nguyeân nhaân giaûi thoaùt sanh töû. Taùnh giaùc rôøi ngoân ngöõ vaø taâm thöùc suy tö, cho neân Phaät chæ hieän töôùng maø khoâng noùi moät lôøi. Chæ caên baûn trí môùi thaáu suoát ñöôïc taùnh giaùc, voïng thöùc thì khoâng sao hieåu noåi. Vì theá, ñöùc Di-laëc (thöùc) khôûi nghi hoûi Boà-taùt Vaên Thuø (trí).

2- Phaåm Phöông Tieän: Töø choã voâ ngoân ñeán ñaây phaûi duøng ngoân thuyeát, aáy laø phöông tieän. Laïi nöõa, Phaät duøng moïi phuông tieän daãn daét chuùng sanh, cöùu kính ñeàu ñöa ñeán ngoä nhaäp tri kieán Phaät (taùnh giaùc). Ñaây laø muïc ñích chung cuûa chö Phaät. Duø tröôùc coù noùi caùc phaùp khaùc song cuõng laø phöông tieän ñöa ñeán cöùu kính naøy. Tuy nhieân tri kieán Phaät raát khoù tin hieåu, neân phaûi thieát tha caàu thænh hai ba phen Phaät môùi noùi.

3- Phaåm Thí Duï: Sau khi Phaät phöông tieän duøng ngoân ngöõ trình baøy, ngöôøi caên cô lanh lôïi baäc thöôïng lieàn nhaän ra tri kieán Phaät cuûa chính mình. Ñaây laø choã ñoán ngoä cuûa Xaù-lôïi-phaát, Toân giaû vui möøng hôùn hôû ñöôïc ñieàu chöa töøng coù trình leân Phaät. Phaät lieàn aán chöùng (thoï kyù) cho Ngaøi sau naøy seõ thaønh Phaät. Tuy vaäy nhöõng caên cô keùm beùn nhaäy coøn chöa nhaän ra, Phaät phaûi duøng thí duï nhaø löûa vaø ba xe, cuoái cuøng chæ cho moät xe “baïch ngöu”.

4- Phaåm Tín Giaûi: Ñaây laø trình baøy kieán giaûi cuûa mình ñeå Phaät aán chöùng. Nhöõng vò Thanh vaên kyø cöïu ñeán ñaây môùi nhaän roõ tri kieán Phaät cuûa mình, vui möøng voâ haïn, nhö chaøng cuøng töû ñöôïc cha trao caû söï nghieäp, ñieàu maø tröôùc kia chöa bao giôø daùm nghó ñeán. Caùc Ngaøi duøng thí duï naøy trình kieán giaûi leân Phaät.

5- Phaåm Döôïc Thaûo Duï: Leõ ra, sau khi trình kieán giaûi cuûa mình lieàn ñöôïc Phaät thoï kyù ngay, song caàn phaûi khích leä nhöõng caên cô baäc trung, coá gaéng nhaän ra tri kieán Phaät, neân Phaät ví duï ñaùm möa moïi caây coû ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn. Caùc caên cô coù khaùc, nhöng ñeàu ñöôïc lôïi ích trong moät traän phaùp vuõ naøy.

6- Phaåm Thoï Kyù: Thoï kyù laø teân khaùc cuûa aán chöùng trong nhaø thieàn. Khi caùc vò Ma-ha Ca-dieáp v.v… trình baøy choã sôû ngoä roài, Phaät lieàn thoï kyù (aán chöùng) cho moãi vò töông lai seõ thaønh Phaät. Ñaây môùi ñoán ngoä Phaät thöøa, coøn phaûi tieäm tu Boà-taùt haïnh, sau môùi chöùng thaønh Phaät quaû.

7- Phaåm Hoùa Thaønh Duï: Giaûi thích moät laàn nöõa veà phöông tieän cuûa ñöùc Phaät, ñeå nhöõng vò caên cô baäc trung thaáy roõ tri kieán Phaät cuûa mình. Duøng thí duï Hoùa thaønh vaø Baûo sôû ñeå saùch tieán caùc Ngaøi vöôït leân, ñöøng ñaém luyeán trong quaû vò Thanh vaên.

8- Phaåm Nguõ Baù Ñeä Töû Thoï Kyù: Giôø ñaây haøng caên cô baäc trung ñaõ thaáy roõ tri kieán Phaät cuûa mình. Ñaïi dieän naêm traêm vò, ngaøi Maõn Töø Töû trình baøy sôû ngoä, theo ñoù Phaät thoï kyù naêm traêm vò töông lai ñeàu thaønh Phaät.

9- Phaåm Thoï Hoïc Voâ Hoïc Nhaân Kyù: Ñeán ñaây haøng höõu hoïc vaø voâ hoïc môùi nhaän ra tri kieán Phaät cuûa mình, töï nhaän mình coù phaàn trong Phaät thöøa, mong ñöôïc Phaät thoï kyù. Phaät thoï kyù caùc Ngaøi trong töông lai ñeàu seõ thaønh Phaät.

10- Phaåm Phaùp Sö: Coøn moät soá caên cô haï lieät, chöa daùm nhaän tri kieán Phaät cuûa mình. Phaät muoán thuùc ñaåy hoï tieán leân, caàn khuyeán khích hoï thoï trì cuùng döôøng tuøy hyû giaùo hoùa thì töông lai ñeàu thaønh Phaät.

11- Phaåm Hieän Baûo Thaùp: Thaùp baûy baùu hieän giöõa hö khoâng trang nghieâm ñeïp ñeõ, trong coù toaøn thaân Phaät Ña Baûo. Phaät Ña Baûo töôïng tröng cho Phaùp thaân, thaùp baûy baùu töôïng tröng cho thaát ñaïi. Ñeán ñaây, Phaät chæ roõ ngay trong thaân thaát ñaïi naøy ñaõ haøm chöùa Phaùp thaân hay Tri Kieán Phaät. Song laøm sao thaáy ñöôïc Phaùp thaân, caàn phaûi thu nhieáp voïng töôûng laïi môùi thaáy. Cho neân trong kinh noùi: “Phaät Ña Baûo coù nguyeän saâu: Neáu luùc thaùp baùu cuûa ta vì nghe kinh Phaùp Hoa maø hieän ra tröôùc caùc ñöùc Phaät, vò Phaät naøo muoán ñem thaân ta chæ baøy cho boán chuùng, Phaät ñoù phaûi nhoùm hoïp taát caû Phaät cuûa mình phaân thaân ra thuyeát phaùp ôû möôøi phöông veà moät choã, sau thaân ta môùi hieän”. Phaät phaân thaân chæ cho yù thöùc phaân taùn chaïy theo saùu traàn, chuùng tuï hoïp veà moät choã laø an ñònh, Phaùp thaân seõ hieän tieàn. Ñaây laø chæ roõ cho ñaïi chuùng bieát Tri Kieán Phaät ñaõ naèm saün trong laàu nguõ uaån hay trong thaùp thaát ñaïi.

12- Phaåm Ñeà-baø-ñaït-ña: Ñaõ chæ roõ tri kieán Phaät ôû trong laàu naêm uaån hay thaát ñaïi, maø ngöôøi caên cô haï lieät vaãn chöa tin chöa hieåu. Moät laàn nöõa Phaät laïi chæ caën keõ, duø taïo toäi nguõ nghòch nhö Ñeà-baø-ñaït-ña, ty tieän nhö thaân Long Nöõ vaãn coù Tri kieán Phaät, gaëp duyeân hoùa ñoä lieàn ngoä ñaïo, ñeàu seõ thaønh Phaät khoâng nghi.

13- Phaåm Trì: Ñeán ñaây taát caû vò Tyø-kheo ni ñeàu buoâng xaû taâm haï lieät, ñinh ninh raèng ngöôøi nöõ tu haønh khoâng theå thaønh Phaät, quí vò töï nhaän mình coù phaàn thaønh Phaät, vì mình ñoàng coù Tri kieán Phaät nhö taát caû nhöõng vò ñaõ ngoä, ñöôïc Phaät thoï kyù. Do ñoù, Phaät tuaàn töï thoï kyù rieâng vaø chung cho ni chuùng.

14- Phaåm An Laïc Haïnh: Treân ñaõ xong phaàn moïi caên cô ñeàu ñoán ngoä, ñeán ñaây laø phaàn tieäm tu Boà-taùt haïnh. Hay noùi caùch khaùc, ôû treân ñaõ ngoä Tri kieán Phaät, töø ñaây veà sau laø nhaäp Tri kieán Phaät. Noùi theo Thieàn thì ôû treân ñaõ kieán taùnh, töø ñaây veà sau khôûi tu. Kinh noùi: “ÔÛ trong ñôøi aùc sau, hoä trì ñoïc tuïng giaûng noùi kinh Phaùp Hoa”, coù nghóa laø soáng vaø baûo veä Tri kieán Phaät cuûa mình. Muoán baûo veä Tri kieán Phaät tröôùc phaûi gìn giöõ giôùi luaät, töùc laø an truï boán phaùp vaäy.

15- Phaåm Tuøng Ñòa Duõng Xuaát: Do coâng phu tu trì, baûo veä Tri kieán Phaät, töï trong thaân phaùt trí voâ sö. Trí naøy töø thaân töù ñaïi xuaát phaùt, neân noùi Boà-taùt töø döôùi ñaát voït leân. Trí voâ sö do coâng phu tu haønh maø ñöôïc, neân coù khaû naêng choáng laïi sanh töû; noù töø chaân taùnh löu xuaát khoâng sanh khoâng dieät, neân töông öng vôùi Tri kieán Phaät. Vì theá Phaät khoâng chaáp nhaän Boà-taùt ôû tha phöông duy trì truyeàn baù kinh Phaùp Hoa ôû coõi naøy, chæ daønh cho chö Boà-taùt töø ñaát voït leân duy trì. Boà-taùt tha phöông bieåu tröng trí höõu sö. Trí naøy do hoïc taäp ñöôïc, coøn phaân bieät giaûn traïch, thuoäc veà trí sanh dieät, khoâng ñuû khaû naêng baûo veä Tri kieán Phaät.

16- Phaåm Nhö Lai Thoï Löôïng: Ñaõ coù trí voâ sö phaùt sanh môùi nhaän roõ Phaùp thaân (Tri kieán Phaät) baát sanh baát dieät, thöôøng haèng chaúng ñoåi. Tuoåi thoï cuûa Phaùp thaân ñoàng tuoåi thoï cuûa hö khoâng, vì Phaùp thaân khoâng töôùng laøm gì bò voâ thöôøng vaø tan hoaïi. Nhö Lai ôû ñaây laø Tri kieán Phaät hay Phaùp thaân, thöôøng naèm saün trong thaân naêm uaån cuûa chuùng ta, song khoâng maáy ai nhaän ra, chæ khi naøo trí voâ sö phaùt sanh môùi theå hieän ñöôïc Phaùp thaân. Vì theá neân noùi raát khoù tin khoù hieåu, ngöôøi tin hieåu ñöôïc thì coâng ñöùc voâ löôïng.

17- Phaåm Phaân Bieät Coâng Ñöùc: Phaùp thaân chaân thaät baát bieán; ngöôøi tin nhaän ñöôïc Phaùp thaân laø ñaõ bieát loái trôû veà chaân taùnh. Moïi coâng ñöùc cuûa theá gian ñeàu laø coâng ñöùc töông ñoái sanh dieät, neân höõu haïn höõu löôïng. Ngöôøi nhaän ra Phaùp thaân chaân thaät laø voâ sanh, neân coâng ñöùc voâ haïn voâ löôïng. Vì theá neáu ñem so saùnh thì khoâng coâng ñöùc naøo cuûa theá gian coù theå saùnh kòp.

18- Phaåm Tuøy Hyû Coâng Ñöùc: Coâng ñöùc cuûa ngöôøi nhaän ra Phaùp thaân ñaõ cao toät nhö vaäy, ngöôøi phaùt taâm tuøy hyû coâng ñöùc naøy aét cuõng voâ ngaàn. Phaùt taâm tuøy hyû töùc ñaõ coù phaàn nhaän hieåu, khuyeán khích keû khaùc töùc ñaõ töï haâm moä, cho neân ngöôøi tuøy hyû kinh naøy, khuyeán khích keû khaùc nghe kinh… ñeàu laø coâng ñöùc voâ bieân.

19- Phaåm Phaùp Sö Coâng Ñöùc: Coâng ñöùc Phaùp Sö hay coâng ñöùc cuûa ngöôøi soáng vôùi Tri kieán Phaät, y cöù nôi saùu caên phaùt hieän. Saùu caên laø choã phaùt saùng cuûa hoøn ngoïc taùnh giaùc, khoâng nöông saùu caên laøm sao thaáy ñöôïc hoøn ngoïc. Haèng soáng trôû laïi taùnh thaáy taùnh nghe cuûa mình laø cöûa vaøo taùnh giaùc, con ñöôøng vaøo cöûa Nieát-baøn. Khi saùu caên thuaàn tònh thì töï noù trôû thaønh luïc thoâng, khoûi caàn taäp luyeän môùi coù thaàn thoâng.

20- Phaåm Thöôøng Baát Khinh Boà-taùt: Ngöôøi soáng vôùi Tri kieán Phaät vaø truyeàn baù cho moïi ngöôøi phaûi kieân trì nhaãn nhuïc, vì laøm moät ñieàu khoù laøm, daïy moät ñieàu khoù daïy. Bieát moïi ngöôøi ñeàu coù Tri kieán Phaät, ngöôøi ngoä tröôùc naøo daùm khinh ngöôøi ngoä sau, ngöôøi ñaõ ngoä coá chæ cho ngöôøi seõ ngoä. Ñaây laø vieäc laøm cuûa Boà-taùt Thöôøng Baát Khinh. Ngaøi trì kinh Phaùp Hoa vaø truyeàn baù kinh Phaùp Hoa baèng caùch gaëp ai cuõng baùi xaù noùi raèng: “Toâi chaúng daùm khinh quyù Ngaøi, quyù Ngaøi ñeàu seõ thaønh Phaät”. Tu nhaân nhö theá, Ngaøi keát quaû thaønh Phaät, gieo nhaân nhö theá, keát quaû moïi ngöôøi ñöôïc döï hoäi Phaùp Hoa. Theá laø trì kinh baèng caùch chính mình soáng vôùi Tri kieán Phaät cuûa mình, truyeàn baù laø gieo cho moïi ngöôøi ñuû nieàm tin mình coù Tri kieán Phaät.

21- Phaåm Nhö Lai Thaàn Löïc: Ñaõ bieát soáng trôû veà Phaùp thaân, khi ñöôïc thuaàn thuïc thì dieäu duïng baát khaû tö nghì. Taát caû dieäu duïng aáy ñeàu töø choã Voâ Taùc Dieäu Trí phaùt sanh, khoâng phaûi söï duïng coâng coá gaéng naøo caû. Dieäu duïng do coâng phu tu haønh trôû veà taùnh giaùc laø moät leõ thaät khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa. Cho neân ôû ñaây Phaät baøy töôùng löôõi roäng daøi, taát caû loã chaân loâng ñeàu phoùng quang…     

22- Phaåm Chuùc Luïy: Tri kieán Phaät laø tueä maïng cuûa chuùng sanh, laø trí tueä cuûa chö Phaät, con ñöôøng caàu giaùc ngoä khoâng coøn loái naøo khaùc hôn. Theá neân truyeàn baù cho moïi ngöôøi nhaän ra Tri kieán Phaät laø traùch nhieäm toái thöôïng cuûa ngöôøi ngoä tröôùc. Ngoïn ñeøn trí tueä duy nhaát ñeå phaù ñeâm toái voâ minh cuûa theá gian laø Tri kieán Phaät. Vì vaäy ñöùc Phaät chuùc luïy truyeàn baù kinh Phaùp Hoa.

23- Phaåm Döôïc Vöông Boà-taùt Boån Söï: Treân con ñöôøng tu haønh muoán ñeán Phaät quaû phaûi deïp saïch chaáp naêm aám, goïi laø nguõ aám ma. Vì naêm aám che ñaäy khieán Phaät taùnh khoâng hieån loä. Phaåm naøy laø phaù saéc aám. Thaân töù ñaïi laø saéc aám, Boà-taùt khi ñöôïc “chaùnh ñònh hieän taát caû saéc thaân” roài, lieàn thieâu thaân cuùng döôøng Phaät, töùc laø phaù saéc aám. Phaùp thaân  laø theå cuûa Baùo thaân vaø Hoùa thaân, ñöôïc “chaùnh ñònh hieän taát caû saéc thaân”, töùc laø nhaäp Phaùp thaân. Khi Boà-taùt thaâm nhaäp Phaùp thaân thì xem saéc thaân nhö boùng nhö boït, khoâng coøn coá chaáp laøm ngaõ. Xaû chaáp saéc thaân höôùng veà Phaùp thaân neân noùi thieâu thaân cuùng döôøng Phaät. Xaû saéc thaân roài caàn phaûi xaû saùu traàn môùi vieân maõn phaù saéc aám, cho neân Boà-taùt sau laïi ñoát luoân hai caùnh tay cuùng döôøng Phaät. Chaáp ngaõ chaáp phaùp ñaõ deïp saïch ñoù laø chaân thaät cuùng döôøng Nhö Lai.

24- Phaåm Dieäu AÂm Boà-taùt: Phaù saéc aám roài ñeán ñaây phaù luoân thoï aám. Thoï aám khoâng hình töôùng neân Boà-taùt Dieäu AÂm ñeán, maø chuùng khoâng thaáy, phaûi ñôïi Phaät Ña Baûo daïy Ngaøi hieän, chuùng môùi thaáy. Bôûi coù nhaän ñöôïc Phaùp thaân môùi thaáy thoï aám laø hö giaû, thaáy roài môùi phaù deïp ñöôïc chuùng. Boà-taùt Dieäu AÂm töø xa laïi ñeå noùi leân saùu traàn töø ngoaøi ñeán môùi coù laõnh thoï. Xaû moïi laõnh thoï, khoâng coá chaáp, laø phaù ñöôïc thoï aám. Nhaân tu cuûa Boà-taùt Dieäu AÂm do duøng aâm nhaïc vaø baùt vaøng cuùng Phaät, neân ñöôïc quaû baùo toát ñeïp vaø nhieàu dieäu duïng. Cuùng döôøng laø teân khaùc cuûa boá thí, töùc laø buoâng xaû, cuùng döôøng aâm nhaïc laø buoâng xaû aâm thanh, cuùng döôøng baùt vaøng laø buoâng xaû saéc töôùng. AÂm thanh vaø saéc töôùng laø hai thöù noåi baät trong saùu traàn, noùi hai thöù ñuû ñaïi bieåu cho saùu traàn.

25- Phaåm Quaùn Theá AÂm Boà-taùt Phoå Moân: Phaåm naøy phaù tröø töôûng aám. Töôûng laø nhaân ñau khoå cuûa taát caû chuùng sanh. Bôûi vì coù töôûng laø coù ñau khoå. Moät vieân ñaïn, moät nhaùt dao beùn phaïm vaøo ngöôøi moät caùch quaù nhanh, khoâng kòp töôûng töôïng, chuùng ta khoâng nghe sôï, cuõng khoâng nghe ñau. Sau ñoù, töôûng töôïng laïi, chuùng ta môùi kinh sôï. Theá neân moïi khoå aûi treân theá gian naøy bôûi töôûng maø coù. Muoán heát khoå khoâng gì hôn heát töôûng, töôûng heát moïi ñau khoå ñeàu saïch. Nieäm danh hieäu Boà-taùt Quaùn Theá AÂm lieàn heát khoå. Quaùn Theá AÂm laø phaûn vaên vaên töï taùnh. Trôû laïi taùnh giaùc thì moïi töôûng ñeàu laëng, coøn ñau khoå naøo maø chaúng khoûi. Soáng ñöôïc vôùi taùnh giaùc, moïi coâng haïnh, moïi dieäu duïng ñeàu ñaày ñuû. Trong saùu caên, nhó caên laø vieân thoâng hôn caû, ngöôøi tu muoán trôû veà taùnh giaùc neân töø nhó caên maø tu thì choùng ñöôïc keát quaû. Neân kinh noùi nieäm danh hieäu Boà-taùt Quaùn Theá AÂm, coâng ñöùc thuø thaéng hôn taát caû. Nieäm baèng caùch naøo? Nghóa laø phaûn quaùn laïi taùnh giaùc chaân thaät cuûa mình. Quaùn ñöôïc thanh tònh thì trí tueä phaùt sanh, loøng töø bi ñaày ñuû, haèng tu nhö vaäy ñeán khi naøo hoaøn toaøn thanh tònh, maët trôøi trí tueä lieàn phaùt sanh, soi saùng caû theá gian. Nhö ñoaïn vaên trong baøi tuïng:

            Chaân quaùn, thanh tònh quaùn                                              

            Quaûng ñaïi trí tueä quaùn                                          

            Bi quaùn caäp töø quaùn                                                           

            Thöôøng nguyeän thöôøng chieâm ngöôõng              

            Voâ caáu thanh tònh quang                                       

            Tueä nhaät phaù chö aùm                                                         

            Naêng phuïc tai phong hoûa                                      

            Phoå minh chieáu theá gian.

            Quaùn chaân, quaùn thanh tònh                                              

            Quaùn trí tueä roäng lôùn                                                         

            Quaùn töø vaø quaùn bi                                                 

            Thöôøng nguyeän thöôøng chieâm ngöôõng              

            Saùng thanh tònh khoâng nhô                                               

            Hueä nhaät phaù caùc toái                                                         

            Hay dieät naïn gioù löûa                                                          

            Soi saùng khaép theá gian.

Ñaây laø loái tu trôû veà Tri kieán Phaät, dieät heát moïi voïng töôûng ñau khoå.

26- Phaåm Ñaø-la-ni: Phaåm naøy phaù haønh aám. Haønh aám laø loái suy tö thaàm laëng beân trong, noù vöøa teá nhò, vöøa saâu kín cho neân raát khoù phaù. Ngöôøi phaù ñöôïc noù lieàn thaáy quaù tòch tònh laàm töôûng laø Nieát-baøn, bò laïc vaøo ngoaïi ñaïo, hoaëc rôi vaøo traàm khoâng treä tòch cuûa Thanh vaên. Tu nhaân dieät haønh aám, haønh giaû phaûi buoâng saïch moïi xao xuyeán thaàm laëng vi teá, neân töôïng tröng baèng thaàn chuù. Bôûi vì khi ñoïc thaàn chuù, chuùng ta naøo coù xeùt nghó hieåu bieát gì. Keát quaû dieät ñöôïc haønh aám, caàn phaûi ñöôïc chö Phaät, chö Boà-taùt hoaëc Thieän tri thöùc khuyeán phaùt khích leä môùi vöôït qua ñöôïc. Ñoù laø hình aûnh chö Boà-taùt noùi thaàn chuù baûo hoä ngöôøi trì kinh Phaùp Hoa.

27- Phaåm Dieäu Trang Nghieâm Vöông Baûn Söï: Phaåm naøy phaù thöùc aám. Ñaây laø chaëng cuoái cuøng treân ñöôøng tu, neáu ngöôøi kheùo vöôït qua thì vieân maõn Phaät quaû. Vua Dieäu Trang Nghieâm töôïng tröng thöùc A-laïi-da (Taøng thöùc), phu nhaân Tònh Ñöùc töôïng tröng cho thöùc Maït-na (YÙ caên), thaùi töû Tònh Taïng töôïng tröng cho yù thöùc, Tònh Nhaõn töôïng tröng cho naêm thöùc tröôùc. Chuyeån thöùc A-laïi-da thaønh Ñaïi vieân caûnh trí laø nhôø yù thöùc vaø naêm thöùc tröôùc ñaõ ñöôïc thuaàn thuïc thanh tònh. Thöùc A-laïi-da thöù taùm naøy laø chuû maø khoâng coù khaû naêng quyeát ñònh, phaûi do thöùc thöù saùu vaø naêm thöùc tröôùc höôùng daãn. Thöùc thöù baûy ôû beân caïnh thöùc thöù taùm maø khoâng coù coâng duïng bao nhieâu. Phaù thöùc aám töùc laø chuyeån A-laïi-da trôû thaønh Ñaïi vieân caûnh trí, noù laø chuû theå cuûa caùc thöùc kia. Cho neân kinh noùi: “Phaät vì muoán daãn daét vua Dieäu Trang Nghieâm cuøng thöông töôûng haøng chuùng sanh neân noùi kinh Phaùp Hoa”. Do yù thöùc vaø naêm thöùc tröôùc ñaõ thuaàn thuïc thanh tònh, môùi chuyeån ñöôïc thöùc thöù taùm thaønh Ñaïi vieân caûnh trí. Ñaây laø hình aûnh hai ngöôøi con Tònh Taïng, Tònh Nhaõn ñaõ coù thaàn thoâng, coù trí tueä tu taäp taát caû coâng ñöùc… môùi chuyeån hoùa nhaø vua ñeán vôùi Phaät. Nhaø vua chòu ñeán laø coù phu nhaân ñeán. Nguyeân nhaân taïo nghieäp luaân hoài do thöùc thöù saùu vaø naêm thöùc tröôùc, chuyeån sanh töû thaønh Nieát-baøn cuõng nhaân thöùc thöù saùu vaø naêm thöùc tröôùc. Khi chuyeån thöùc A-laïi-da roài thì taùm thöùc trôû thaønh töù trí. Ñeán ñaây coâng phu tu haønh ñaõ ñaày ñuû, chæ coøn phaûi lôïi ích chuùng sanh.

28- Phaåm Phoå Hieàn Boà-taùt Khuyeán Phaùt: Phoå Hieàn töôïng tröng trí sai bieät. Ngöôøi tu khi vieân maõn coâng phu roài, caàn phaûi phaùt nguyeän ñoä sanh, giaùo hoùa hoä trì cho moïi ngöôøi ñöôïc phaùt taâm boà-ñeà (trì kinh Phaùp Hoa), khôûi nguyeän löïc lôùn, duøng Luïc ñoä laøm phöông tieän giaùo hoùa chuùng sanh. Ñoù chính laø hình aûnh Boà-taùt Phoå Hieàn côõi voi traéng saùu ngaø ñeán tröôùc ngöôøi trì kinh Phaùp Hoa an uûi hoï. Khi coâng haïnh töï lôïi lôïi tha cuûa hoï hoaøn toaøn vieân maõn, lieàn thaønh Phaät.

Toùm laïi, toaøn boä kinh Phaùp Hoa coát khai thò cho chuùng sanh ngoä nhaäp Tri Kieán Phaät. Phaåm ñaàu do Boà-taùt Vaên Thuø giaûi nghi cho Boà-taùt Di Laëc veà vieäc phoùng quang cuûa ñöùc Phaät. Ñoù laø töôïng tröng trí caên baûn ñaùnh thöùc phaùt taâm boà-ñeà. Phaåm cuoái Boà-taùt Phoå Hieàn phaùt nguyeän baûo hoä ngöôøi trì kinh sau naøy. Ñaây laø töôïng tröng trí sai bieät laøm lôïi ích chuùng sanh. Caâu then choát trong kinh naøy: “Khai thò chuùng sanh ngoä nhaäp Phaät Tri Kieán” coù khaùc gì caâu “Tröïc chæ nhaân taâm kieán taùnh thaønh Phaät” cuûa Thieàn toâng. Phaåm Tín Giaûi vaø phaåm Thoï Kyù cuûa kinh naøy naøo xa laï gì vôùi vieäc “trình kieán giaûi” ñöôïc “aán chöùng” cuûa Thieàn toâng. Cho ñeán söï tu haønh thuûy chung ñeàu khoâng khaùc. Chæ vì chuùng ta khoâng nhaän ñöôïc lyù kinh, cöù chaïy theo ngoân cuù neân thaáy döôøng nhö khaùc bieät.